Một nhà đầu tư đi ngang qua bảng chỉ số tại một công ty chứng khoán ở Vũ Hán, Trung Quốc. (China Photos/Getty Images)

Dữ liệu về nền kinh tế Trung Quốc đã làm dấy lên bao hoài nghi suốt những năm qua. Nhưng quả là hiếm thấy khi một kiểm toán viên hàng đầu Trung Quốc lại lên tiếng về vấn đề này.

Nguyên Phó Tổng Kiểm Toán nhà nước Trung Quốc kiêm Ủy viên Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc (CPPCC) — cơ quan cố vấn chính trị cao nhất Trung Quốc, ông Đổng Đại Thắng đã đưa ra một số nhận xét táo bạo về vấn đề này tại một cuộc họp của CPPCC vào ngày 4 tháng 3 vừa qua.

Hội nghị này diễn ra hàng năm ở Bắc Kinh, cùng với kỳ họp Đại hội đại biểu Nhân dân toàn quốc — cơ quan lập pháp của Trung Quốc.

Sự thừa nhận của ông Đổng về việc làm giả các số liệu kinh tế đang diễn ra tràn lan tại Trung Quốc trong nhiều năm qua có vẻ như liên quan đến một động thái chung của các quan chức Trung Quốc, gây cụt hứng cho những ai kỳ vọng về sự tăng trưởng nhanh chóng trong tương lai. Động thái này bao gồm việc đưa ra hướng dẫn thận trọng về các số liệu kinh tế, và tìm cách làm giảm đi sức nóng của các cuộc thảo luận gần đây về việc Trung Quốc là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Ông Đổng nói “Nhiều con số là số ảo”, tức là những con số này bị làm giả hoặc phóng đại lên. Ông nói thêm rằng những con số giả rất phổ biến: bao gồm tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP), nguồn thu ngân sách, dữ liệu xuất nhập khẩu, dữ liệu tín dụng và các dữ liệu khác.

Các số liệu chính thức của Trung Quốc cho thấy tốc độ tăng trưởng GDP đạt 7,4% trong năm 2014 — mức thấp kỷ lục trong vòng 24 năm qua. Tuy nhiên, ông Đổng cho biết con số này vẫn còn cách xa so với thực tế, nhưng “tương đối thực tế hơn so với các con số trong những năm qua”.

Một số chuyên gia kinh tế chỉ ra rằng tỷ lệ tăng trưởng thực tế của Trung Quốc trong một vài năm qua chỉ khoảng 4% và sẽ còn giảm nữa do tăng trưởng từ việc đầu tư không hiệu quả đã chạm đáy.

Ông Đổng nhắc đến một số cuộc đàm luận khi ông gặp gỡ các quan chức trên khắp cả nước—những người đã ‘nhào nặn’ các con số để phù hợp với những tuyên truyền tích cực về nền kinh tế.

“Những con số trong những năm qua đã được đội lên quá cao. Nếu chúng ta giảm xuống cùng một lúc, thì sẽ giống như nhảy xuống từ vách đá. Vì vậy, chúng ta cần phải giảm dần qua từng năm”, ông Đổng dẫn lời một quan chức địa phương.

Số liệu giả về kinh tế Trung Quốc không có gì đáng ngạc nhiên, nếu như chúng ta lưu ý rằng việc tăng trưởng kinh tế — cả những nhận thức về tăng trưởng kinh tế — là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong nhiều thập kỷ qua. Đảng phần lớn đã đánh cược cả tính hợp pháp của số liệu kinh tế về việc phát triển kinh tế thành công, có nghĩa là các quan chức địa phương theo đuổi các chính sách làm tăng chỉ số GDP ngay cả khi chúng không mang lại hiệu quả kinh tế. Phần lớn các cán bộ địa phương cũng được cho là đã thao túng các con số, và đã xuất hiện những giai thoại về việc đe dọa các doanh nghiệp để đảm bảo họ trình lên những chỉ số “tốt”.

“Nhiều con số là số ảo”, ông Đổng Đại Thắng — nguyên Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Trung Quốc

Lời thú nhận của ông Đổng là một trong những bình luận đầu tiên, bởi một quan chức Trung Quốc, công khai việc làm giả các dữ liệu kinh tế. Mặc dù các nhà kinh tế phương Tây (và nhiều người Trung Quốc) từ lâu đã xem số liệu chính thức với sự hoài nghi, giai thoại thường được dẫn chứng nhiều nhất về sự mất lòng tin nội bộ đối với các con số xuất phát từ Thủ tướng Lý Khắc Cường. Trước khi làm thủ tướng, vào năm 2007, ông Lý nói với đại sứ Mỹ rằng GDP của Trung Quốc là “do con người tạo ra và vì vậy không đáng tin cậy”. Lúc đó ông còn là Bí thư tỉnh Liêu Ninh nên những nhận xét của ông Lý đã được ghi lại trong bản ghi chép chính thức của một nhà ngoại giao Mỹ, và sau này được trang WikiLeaks công bố vào năm 2010. Hóa ra, ông Lý đã xem xét dữ liệu về điện lực và vận tải đường sắt để đưa ra những kết luận xác đáng hơn về tăng trưởng kinh tế.

Các khía cạnh khác về dữ liệu của Trung Quốc cũng đang bị đặt nghi vấn trong thời gian gần đây. Chẳng hạn như lời tuyên bố (thường được dẫn chứng) rằng tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đã đạt trung bình 10% một năm trong vòng ba thập kỷ qua, qua đó cho thấy Trung Quốc trở thành nền kinh tế phát triển nhanh nhất trong những năm gần đây .

Trong một bài báo được công bố vào năm ngoái, chuyên gia kinh tế Harry X. Wu — một cố vấn cấp cao của nhóm nghiên cứu The Conference Board có trụ sở tại New York, ước tính tăng trưởng của Trung Quốc có nhiều khả năng đạt trung bình 7,2% mỗi năm từ năm 1978 đến năm 2012 — vẫn thấp hơn so với Nhật Bản và Đài Loan.

Vào đầu tháng 2, truyền thông nhà nước Trung Quốc Tân Hoa Xã đưa tin rằng làm giả dữ liệu nền kinh tế đang diễn ra tràn lan tại khắp các chính quyền địa phương. Để lót đường cho những triển vọng chính trị của các nhà lãnh đạo địa phương, các cuộc vận động (của các quan chức này) gắn liền với sự xuất hiện của các số liệu tăng trưởng sản xuất mạnh mẽ, vốn có thể bị đẩy lên bởi tầm quan trọng của cuộc vận động, thậm chí là các tập đoàn bị phá sản lâu rồi vẫn báo cáo có doanh thu.

Tân Hoa Xã kết luận: “Chính quyền địa phương Trung Quốc đang biến các dữ liệu sản xuất công nghiệp thành một trò chơi con số “.

http://vietdaikynguyen.com/v3/40472-vi-sao-du-lieu-nen-kinh-te-trung-quoc-khong-dang-tin/