Nguyễn Văn Khanh

Chuyện đang được giới sinh hoạt chính trị tại thủ đô Washington nói tới: cánh Cộng Hòa ngày một âu lo hơn trước, sợ thua ghế tổng thống lẫn mất cả thế đa số ở Thượng và Hạ Viện. Tất cả chỉ vì ông tỷ phú Domald Trump, người đại diện cho đảng dự cuộc đua làm chủ chiếc khóa mở cửa Tòa Bạch Ốc.

Lo âu tới mức nào? Câu trả lời: “lo lắm chứ không nhỏ đâu,” theo chia sẻ ghi nhận được từ một nhân vật thân cận với ông Reince Priebus, chủ tịch điều hành đảng Cộng Hòa.

“Ngày nào anh em chúng tôi cũng thấy ông sếp nhăn nhó, ngày nào cũng thấy sếp nói chuyện điện thoại với ông Trump, ngày nào cũng thấy sếp yêu cầu ông Trump giải thích những lời phát biểu ông ta (Trump) đưa ra trong các cuộc vận động, ngày nào cũng thấy sếp nhẹ giọng năn nỉ ông Trump đừng làm điều này, điều khác, tránh gây thêm trở ngại cho cuộc tranh cử, nhất là phải tránh đừng gây ảnh hưởng bất lợi cho các ứng cử viên của đảng đang tranh cử hay tái ứng cử dân biểu và nghị sĩ liên bang.”

Lo âu đến mức nào? “Theo tôi hiểu, ông Priebus đang ở thế rất khó xử,” ông Teddy Richards, một trong những người được xếp trong danh sách “thạo tin” ở Washington D.C. nói trong buổi gặp gỡ bỏ túi cách đây chỉ vài ngày. Tay cầm ly cà phê, ông Richards cho hay “ông bạn Priebus của tôi hiểu là không thể bắt ông Trump phải làm thế này thế khác, trong khi đó Ủy Ban Cộng Hòa Vận Ðộng Tranh Cử liên tục dọa dẫm, nói rằng nếu ông Trump không thay đổi, ủy ban sẽ ngưng yểm trợ, dồn hết tiền quyên được cho các cuộc tranh cử Thượng và Hạ Viện, chấp nhận chuyện bên Dân Chủ tiếp tục nắm hành pháp,” tức bỏ mặc ghế tổng thống cho bà Hillary Clinton. Nếu điều đó xảy ra “đường thành công của ông Trump coi như sẽ là con số zero to tướng, đồng thời cử tri Mỹ sẽ thấy hố sâu rạn nứt của đảng Cộng Hòa ngày càng to hơn, khó có thể cứu chữa.”

Hố sâu rạn nứt đó “là lỗi của ông Trump,” chiến lược gia Marcus Sullivan nói với giọng nghiêm nghị, chẳng ngần ngại trách móc ứng cử viên Donald Trump là người “phạm những lỗi lầm không thể nào chấp nhận được.” “Thay vì phải tấn công bà Clinton, phải đánh mạnh vào chính sách để thu hút tập thể cử tri không ưa bà ta (Clinton), ông Trump dành thì giờ cho những chuyện chẳng đâu vào đâu, chỉ tạo thêm chia rẽ nội bộ, đồng thời khiến cử tri thấy ông ta là người thiếu điềm tĩnh, thiếu suy tính, khiến họ ngại không muốn ủng hộ một người kỳ quặc như thế lên lãnh đạo quốc gia.”

Dẫn chứng được ông Sullivan đưa ra: “Ngày nào cũng nghe tin lại có thêm chính trị gia bề thế của đảng nói sẽ không bỏ phiếu cho ông Trump, ngay những cuộc thăm dò do nội bộ đảng Cộng Hòa thực hiện cũng cho thấy ông Trump đang thua bà Clinton, tệ hơn nữa là những gì ông Trump làm sẽ ảnh hưởng tới nỗ lực vận động (của đảng Cộng Hòa) để tiếp tục giữ khối đa số ở Quốc Hội.”

Thăm dò của đảng Cộng Hòa cho thấy ông Trump đang thua, kết quả những cuộc thăm dò cử tri mới nhất cũng cho thấy cho thấy bà Hillary Clinton đang dẫn ông Donald Trump tới 10 điểm trong cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc. Mới Thứ Ba vừa rồi, NBC News/Survey Monkey cho biết bà Clinton được 51% số phiếu cử tri toàn quốc, so với tỷ lệ dành cho ông Trump là 41%, cuộc thăm dò của nhật báo The Washington Post và ABC News phổ biến hôm Chủ Nhật đầu tuần này cũng đưa ra kết quả tương tự: 50% ủng hộ bà Clinton, 42% sẽ bỏ phiếu cho ông Trump. Ngoài ra, theo RealClearPolitics, “mức trung bình của tất cả các cuộc thăm dò hiện nay đều nói bà Clinton đang dẫn trước ông Trump khoảng 7%.” Ngay cả đài FOXNews thường lên tiếng ủng hộ ông Trump cũng cho hay ông tỷ phú xuất thân từ New York “đang được 67% cử tri Cộng Hòa ủng hộ, trong khi số cử tri Dân Chủ nói sẽ bỏ phiếu cho bà Clinton lên đến 86%.” Vẫn theo FOXNews, khoảng thời gian này 4 năm trước đây “tới 93% cử tri Cộng Hòa cho hay họ sẽ bỏ phiếu cho ứng cử viên của đảng là ông Mitt Romney,” chứng tỏ ông Trump phải vận động cật lực hơn để lấy được lá phiếu ủng hộ của chính người trong đảng.

Không chỉ đang gặp khó khăn ở những cuộc thăm dò trong đảng và cấp toàn quốc, ông Trump còn phải đối phó với khó khăn đến từ những tiểu bang “cần phải thắng” để cầm chìa khóa mở cửa Phòng Bầu Dục. Theo USA Today, ông Trump chỉ dẫn trước bà Clinton “có 2 điểm ở Arizona, nhưng thua tới 12 điểm ở Virginia và 10 điểm ở Michigan.”

Một số các quan sát viên bầu cử Dân Chủ tin rằng với tình hình hiện tại, bà Clinton sẽ “toàn thắng” (landslide) khi cử tri vào phòng phiếu chọn người lãnh đạo quốc gia vào đầu Tháng Mười Một sắp tới, tuy nhiên các quan sát viên độc lập dù tin “gần như chắc chắn bà Clinton sẽ thành công,” nhưng vẫn nghĩ ông Trump “vẫn còn cơ hội” cho dù con đường dẫn đến chiến thắng của người đại diện cho đảng Cộng Hòa “rất hẹp.”

Theo đó, để có thể có được 270 phiếu đại cử tri, ông Trump phải thắng tất cả những tiểu bang ông Romney đã thắng 4 năm trước đây (tổng cộng 206 phiếu, bao gồm cả Arizona và Georgia) “đồng thời phải thắng ở Ohio, Michigan, Pennsylvania và Florida” những nơi các cuộc thăm dò đều cho thấy cử tri đang nghiêng về phía bà Clinton. Riêng tại Ohio, ông Thống Ðốc Cộng Hòa John Kasich dự đoán “ông Trump sẽ thắng ở một số khu vực, nhưng chiếm được đa số phiếu cử tri Ohio là điều thật khó khăn.”

Trước những khó khăn đến từ mọi ngã, người lớn tiếng bênh vực cho ông Trump vẫn là ông Newt Gingrich, cựu chủ tịch Hạ Viện. Tuần rồi khi có mặt tại D.C., ông Gringrich đưa ra cái nhìn rất lạc quan, đại để cho rằng cử tri Hoa Kỳ sẽ nhìn thấy một ông Trump hoàn toàn mới, khác hẳn những gì họ thấy ở ông Trump từ trước đến giờ. Theo ông cựu chủ tịch Hạ Viện Liên Bang “ông Trump tuần này hơn hẳn ông Trump tuần trước. Tôi nghĩ rằng ông ta học được bài học, biết phải sửa đổi để chiến thắng.”

Ông cựu chủ tịch Hạ Viện Liên Bang nói như thế, nhưng tin phát xuất từ Ủy Ban Vận Ðộng Tranh Cử Donald Trump lại… nói khác! Theo đó, trong một cuộc thảo luận với dàn cố vấn và ban tham mưu, ông Trump “có hứa sẽ chừng mực hơn, thay đổi cách ăn nói, chú trọng hơn vào chính sách kinh tế, xã hội, ngoại giao và quốc phòng” nhưng “chính ông Trump cũng thắc mắc không hiểu tại sao lại phải làm khác những gì ông đã làm và đang làm,” theo lời kể của một người biết chuyện.

Người này nói thêm “ông Trump nhất quyết bảo rằng cách vận động tranh cử của ông là cách ăn khách nhất, giúp ông lấy được 14 triệu phiếu cử tri sơ bộ, giúp ông trở thành ứng cử viên đại diện cho đảng, bây giờ mọi người lại bảo ông phải sửa đổi, khiến ông ta thắc mắc, đặt câu hỏi không biết đó có thật sự là điều cử tri thật sự trông chờ ở Donald Trump hay không?”

( Người Việt )