Nhân Vật

01/09/1969: Qaddafi tiến hành đảo chính ở Libya

Qaddafi được sinh ra trong một túp lều ở sa mạc Libya vào năm 1942, là con trai của một nông dân người Bedouin. Là một học sinh có năng khiếu, ông tốt nghiệp trường Đại học Libya năm 1963 và Học viện Quân sự Libya tại Benghazi vào năm 1965.


01/09/1969: Qaddafi tiến hành đảo chính ở Libya

gaddafi

Nguồn: “Qaddafi leads coup in Libya”, History.com 


Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân

Muammar al-Qaddafi, một đại úy quân đội Libya 27 tuổi, đã dẫn đầu một cuộc đảo chính quân sự thành công chống lại Vua Idris I của Libya. Idris bị lật đổ và Qaddafi được bầu làm chủ tịch Hội đồng Lãnh đạo Cách mạng, cơ quan cầm quyền mới của Libya.

Qaddafi được sinh ra trong một túp lều ở sa mạc Libya vào năm 1942, là con trai của một nông dân người Bedouin. Là một học sinh có năng khiếu, ông tốt nghiệp trường Đại học Libya năm 1963 và Học viện Quân sự Libya tại Benghazi vào năm 1965. Là một theo chủ nghĩa dân tộc Ả-rập nhiệt tâm, ông đã âm mưu cùng với một nhóm các sĩ quan để lật đổ vua Idris, người được xem là quá bảo thủ và thờ ơ trước các phong trào thúc đẩy sự đoàn kết chính trị mạnh mẽ hơn giữa các quốc gia Ả-rập.

Tới lúc Qaddafi được thăng hàm đại úy vào năm 1969, các phần tử cách mạng này đã sẵn sàng hành động. Họ chờ cho đến khi vua Idris xuất ngoại để điều trị bệnh đau chân tại một bệnh viện ở Thổ Nhĩ Kỳ, và lật đổ chính phủ của ông trong một cuộc đảo chính không đổ máu. Chế độ quân chủ đã bị bãi bỏ, và Idris đã từ Thổ Nhĩ Kỳ đến Hy Lạp trước khi xin tị nạn ở Ai Cập. Ông qua đời tại Cairo vào năm 1983.

Pha trộn Hồi giáo chính thống, chủ nghĩa xã hội cách mạng, và chủ nghĩa quốc gia Ả-rập, Qaddafi đã thành lập một chế độ độc tài nhiệt thành chống phương Tây ở Libya. Năm 1970, ông đã xóa bỏ các căn cứ quân sự của Hoa Kỳ và Anh, đồng thời trục xuất người Libya gốc Ý và Do Thái. Năm 1973, ông giành lại quyền kiểm soát các mỏ dầu của nước ngoài. Ông phục hồi luật Hồi giáo truyền thống, chẳng hạn như cấm các loại đồ uống có cồn và cờ bạc, nhưng giải phóng phụ nữ và đưa ra các chương trình xã hội giúp cải thiện mức sống ở Libya. Với tham vọng đoàn kết thế giới Ả-rập, ông đã tìm kiếm các mối quan hệ chặt chẽ hơn với các nước láng giềng Ả-rập, đặc biệt là Ai Cập. Tuy nhiên, khi Ai Cập và các quốc gia Ả-rập khác bắt đầu tiến trình hòa bình với Israel, Libya ngày càng trở nên cô lập.

Chính quyền Qaddafi tài trợ cho một loạt các nhóm khủng bố trên toàn thế giới, từ du kích Palestine và phiến quân Hồi giáo Philippines cho đến Quân đội Cộng hòa Ailen. Trong những năm 1980, phương Tây quy trách nhiệm cho ông ta về các cuộc tấn công khủng bố ở châu Âu, và vào tháng 4 năm 1986, máy bay Hoa Kỳ đã không kích Tripoli để trả thù cho một vụ đánh bom một vũ trường ở Tây Đức. Qaddafi được cho là đã bị thương và một người con gái sơ sinh của ông đã bị giết chết trong cuộc tấn công này của Hoa Kỳ.

Cuối những năm 1990, Qaddafi tìm cách đưa Libya thoát ra khỏi tình trạng cô lập quốc tế bằng cách bàn giao cho phương Tây hai kẻ tình nghi bị truy nã vì đánh bom một chiếc máy bay dân sự trên bầu trời Lockerbie, Scotland vào năm 1988. Đáp lại, Liên Hợp Quốc đã dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Libya. Mỹ cũng dỡ bỏ lệnh cấm vận của mình đối với Lybia vào tháng 9 năm 2004. Sau nhiều năm bị chối bỏ trong thế giới Ả-rập, Qaddafi cũng đã tìm cách xây dựng các mối quan hệ mạnh mẽ hơn với các quốc gia châu Phi phi Hồi giáo như Nam Phi, đồng thời xây dựng hình ảnh của mình như một chính khách kỳ cựu của châu Phi.

Vào tháng 2 năm 2011, khi tình trạng bất ổn lan rộng tại nhiều nơi thuộc thế giới Ả-rập, các cuộc biểu tình chính trị lớn chống lại chế độ Qaddafi đã gây ra một cuộc nội chiến giữa những người biểu tình và những người trung thành với Qaddafi. Vào tháng 3, một liên minh quốc tế đã bắt đầu tiến hành các cuộc không kích chống lại các đồn lũy của Qaddafi thông qua một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Ngày 20 tháng 10, chính phủ lâm thời Libya thông báo rằng Qaddafi đã chết sau khi bị bắt gần thành phố Sirte quê nhà của ông.

Hình: Qaddafi năm 1969. Nguồn: Telegraph.co.uk.

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

01/09/1969: Qaddafi tiến hành đảo chính ở Libya

Qaddafi được sinh ra trong một túp lều ở sa mạc Libya vào năm 1942, là con trai của một nông dân người Bedouin. Là một học sinh có năng khiếu, ông tốt nghiệp trường Đại học Libya năm 1963 và Học viện Quân sự Libya tại Benghazi vào năm 1965.


01/09/1969: Qaddafi tiến hành đảo chính ở Libya

gaddafi

Nguồn: “Qaddafi leads coup in Libya”, History.com 


Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân

Muammar al-Qaddafi, một đại úy quân đội Libya 27 tuổi, đã dẫn đầu một cuộc đảo chính quân sự thành công chống lại Vua Idris I của Libya. Idris bị lật đổ và Qaddafi được bầu làm chủ tịch Hội đồng Lãnh đạo Cách mạng, cơ quan cầm quyền mới của Libya.

Qaddafi được sinh ra trong một túp lều ở sa mạc Libya vào năm 1942, là con trai của một nông dân người Bedouin. Là một học sinh có năng khiếu, ông tốt nghiệp trường Đại học Libya năm 1963 và Học viện Quân sự Libya tại Benghazi vào năm 1965. Là một theo chủ nghĩa dân tộc Ả-rập nhiệt tâm, ông đã âm mưu cùng với một nhóm các sĩ quan để lật đổ vua Idris, người được xem là quá bảo thủ và thờ ơ trước các phong trào thúc đẩy sự đoàn kết chính trị mạnh mẽ hơn giữa các quốc gia Ả-rập.

Tới lúc Qaddafi được thăng hàm đại úy vào năm 1969, các phần tử cách mạng này đã sẵn sàng hành động. Họ chờ cho đến khi vua Idris xuất ngoại để điều trị bệnh đau chân tại một bệnh viện ở Thổ Nhĩ Kỳ, và lật đổ chính phủ của ông trong một cuộc đảo chính không đổ máu. Chế độ quân chủ đã bị bãi bỏ, và Idris đã từ Thổ Nhĩ Kỳ đến Hy Lạp trước khi xin tị nạn ở Ai Cập. Ông qua đời tại Cairo vào năm 1983.

Pha trộn Hồi giáo chính thống, chủ nghĩa xã hội cách mạng, và chủ nghĩa quốc gia Ả-rập, Qaddafi đã thành lập một chế độ độc tài nhiệt thành chống phương Tây ở Libya. Năm 1970, ông đã xóa bỏ các căn cứ quân sự của Hoa Kỳ và Anh, đồng thời trục xuất người Libya gốc Ý và Do Thái. Năm 1973, ông giành lại quyền kiểm soát các mỏ dầu của nước ngoài. Ông phục hồi luật Hồi giáo truyền thống, chẳng hạn như cấm các loại đồ uống có cồn và cờ bạc, nhưng giải phóng phụ nữ và đưa ra các chương trình xã hội giúp cải thiện mức sống ở Libya. Với tham vọng đoàn kết thế giới Ả-rập, ông đã tìm kiếm các mối quan hệ chặt chẽ hơn với các nước láng giềng Ả-rập, đặc biệt là Ai Cập. Tuy nhiên, khi Ai Cập và các quốc gia Ả-rập khác bắt đầu tiến trình hòa bình với Israel, Libya ngày càng trở nên cô lập.

Chính quyền Qaddafi tài trợ cho một loạt các nhóm khủng bố trên toàn thế giới, từ du kích Palestine và phiến quân Hồi giáo Philippines cho đến Quân đội Cộng hòa Ailen. Trong những năm 1980, phương Tây quy trách nhiệm cho ông ta về các cuộc tấn công khủng bố ở châu Âu, và vào tháng 4 năm 1986, máy bay Hoa Kỳ đã không kích Tripoli để trả thù cho một vụ đánh bom một vũ trường ở Tây Đức. Qaddafi được cho là đã bị thương và một người con gái sơ sinh của ông đã bị giết chết trong cuộc tấn công này của Hoa Kỳ.

Cuối những năm 1990, Qaddafi tìm cách đưa Libya thoát ra khỏi tình trạng cô lập quốc tế bằng cách bàn giao cho phương Tây hai kẻ tình nghi bị truy nã vì đánh bom một chiếc máy bay dân sự trên bầu trời Lockerbie, Scotland vào năm 1988. Đáp lại, Liên Hợp Quốc đã dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Libya. Mỹ cũng dỡ bỏ lệnh cấm vận của mình đối với Lybia vào tháng 9 năm 2004. Sau nhiều năm bị chối bỏ trong thế giới Ả-rập, Qaddafi cũng đã tìm cách xây dựng các mối quan hệ mạnh mẽ hơn với các quốc gia châu Phi phi Hồi giáo như Nam Phi, đồng thời xây dựng hình ảnh của mình như một chính khách kỳ cựu của châu Phi.

Vào tháng 2 năm 2011, khi tình trạng bất ổn lan rộng tại nhiều nơi thuộc thế giới Ả-rập, các cuộc biểu tình chính trị lớn chống lại chế độ Qaddafi đã gây ra một cuộc nội chiến giữa những người biểu tình và những người trung thành với Qaddafi. Vào tháng 3, một liên minh quốc tế đã bắt đầu tiến hành các cuộc không kích chống lại các đồn lũy của Qaddafi thông qua một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Ngày 20 tháng 10, chính phủ lâm thời Libya thông báo rằng Qaddafi đã chết sau khi bị bắt gần thành phố Sirte quê nhà của ông.

Hình: Qaddafi năm 1969. Nguồn: Telegraph.co.uk.

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm