Tuyên bố được ông Yi, nhà nghiên cứu thuộc Đại học Wiscosin-Madison, đưa ra hôm 22/5 sau nhiều năm vận động phản đối các quy định khắt khe về sinh con ở Trung Quốc. Ngay lập tức, phát hiện của ông đã được truyền thông Trung Quốc và Ấn Độ tích cực đăng tải.
Phát biểu tại một hội nghị ở Thủ đô Bắc Kinh (Trung Quốc), ông Yi cho rằng trong 26 năm qua, các nhà thống kê Trung Quốc đã tính toán dân số của nước này sai khoảng 90 triệu người, một phần thông qua tỷ lệ sinh. Kết quả là dân số thực tế của Trung Quốc vào cuối năm ngoái sẽ chỉ là 1,29 tỷ người.
Trong cuộc phỏng vấn tới tờ The Guardian ngày 24/5, ông Yi cũng tái khẳng định: "Tôi tin con số thực là 1,29 tỷ người nhưng chính phủ Trung Quốc lại nghĩ rằng nó phải là 1,38 tỷ người. Ngay lúc này, dân số Ấn Độ có thể đã đạt 1,32 tỷ người".
Chuyên gia này lập luận rằng, phát hiện của ông cho thấy Bắc Kinh ngay lập tức phải loại bỏ tất cả những chính sách kiểm soát sinh đẻ như trước đây, để xoa dịu cơn khủng hoảng dân số già. Ông cũng gọi đây là "vấn đề số một" của Trung Quốc hiện nay.
Tuy nhiên, thay vào đó, tuyên bố của ông Yi đã gây nên làn sóng tranh cãi gay gắt từ giới học giả Trung Quốc và cả Ấn Độ. Nhiều người bày tỏ sự hoài nghi và bối rối trước những con số mà ông Yi đưa ra.
Wang Feng, một nhà nhân khẩu học hàng đầu thuộc Đại học California (Mỹ), đã bác bỏ kết quả nghiên cứu của người đồng nghiệp cũng như phản đối chỉ trích của ông Yi về chính sách kiểm soát sinh đẻ ở Trung Quốc. Khi được hỏi, ông tỏ ra đồng tình với thống kê của Bắc Kinh.
Theo ông Wang, có thể các nhà thống kê đã phóng đại quy mô dân số Trung Quốc, nhưng con số 90 triệu dân là không hề "đơn giản". "Đó là số dân bằng 2 lần Tây Ban Nha. Không thể sai sót nhiều như thế. Nó giống như là bỏ đi một trong số những tỉnh lớn nhất của Trung Quốc vậy" - ông nhấn mạnh.
Ông cho rằng nếu xu hướng hiện nay tiếp diễn, trong vòng 5 năm tới, dân số Trung Quốc sẽ đạt đỉnh 1,4 tỷ người rồi bắt đầu suy giảm. Khi đó, dân số Ấn Độ, tùy thuộc vào tốc độ tăng trưởng, có thể vượt qua Trung Quốc trong thập kỷ tới chứ không phải là lúc này.
Nhiều chuyên gia Ấn Độ cũng đồng tình với ông Wang. Ông Laushram Ladu Singh, thuộc Học viện Dân số Quốc tế tại Mumbai (Ấn Độ), nói: "Trung Quốc vẫn là nước đông dân nhất, nhưng Ấn Độ sẽ vượt lên vào năm 2025".
Dân số Ấn Độ hiện đạt khoảng 1,3 tỷ người và đã tăng gấp 4 lần kể từ khi nước này giành độc lập vào năm 1947. Tốc độ tăng dân số của Ấn Độ vẫn còn ở mức rất cao (17,7%) nhưng đang bắt đầu giảm mạnh. Theo dự báo, dân số nước này sẽ đạt mức tối đa 1,7 tỷ người vào năm 2050 rồi giảm dần.
Hồng Anh