Đôi lời: Trường hợp các cơ quan điều tra Michael Flynn, nếu tìm thấy chứng cứ Donald Trump có mối quan hệ “đi đêm” với Nga, thì Quốc hội sẽ nói chuyện với Trump, buộc ông ta phải lựa chọn: hoặc là ông ta từ chức, hoặc là ông ta bị đem ra luận tội. Nếu Trump khôn như Richard Nixon, ông ta sẽ từ chức, lúc đó Mike Pence lên làm tổng thống, sẽ xá tội (pardon) cho Trump. Nhưng nếu Trump không chịu từ chức, thì Quốc hội sẽ mang ra luận tội. Nếu tìm thấy có tội, ông ta chẳng những bị mất chức, mà còn bị truy tố.

Tuy nhiên, trong lịch sử nước Mỹ chưa từng có tổng thống nào bị Quốc hội luận tội thành công. (Mời xem lại: Muốn truất phế một tổng thống Mỹ, có dễ không?) Nhưng cũng chưa từng có vị tổng thổng nào có những hành vi bị nghi ngờ vì liên quan tới người nước ngoài như tổng thống hiện tại.

_____

Newsweek

Tác giả: Ronald L. Feinman

Dịch giả: Trần Văn Minh

19-2-2017

Phó tổng thống Mike Pence. Ảnh: Newsweek.

Tin tức về chuyện bị bắt buộc phải từ chức của Cố vấn An ninh Quốc gia Michael Flynn, do vụ bê bối mà ông, là một công dân, đã nói chuyện với Đại sứ Nga vào tháng 12, sau khi Tổng thống Barack Obama ban hành lệnh trừng phạt Nga do hành vi hung hăng của họ, đã làm rung chuyển chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Trump, đang bị nhiều nhà [chính trị] bảo thủ và thành viên đảng Cộng hòa chỉ trích vì cuộc tình “bạn trai” với Tổng thống Nga Vladimir Putin, bị nghi ngờ về lòng trung thành với chính sách đối ngoại truyền thống của Mỹ, là kết quả của việc bổ nhiệm Flynn từ lúc khởi đầu.

Các nhà phê bình nhận xét Flynn có vẻ không đáng tin cậy và kém óc phán đoán. Các cựu đồng nghiệp nói đùa một cách mỉa mai rằng có “sự thật định hướng Flynn”, ám chỉ xu hướng bịa chuyện của ông. Flynn cũng bị chỉ trích quá gần gũi với Putin. Tại đại hội đảng Cộng hòa, ông tham gia vào điệp khúc “Nhốt bà ta lại!“, ám chỉ bà Hillary Clinton.

Nhiều chuyên gia chính sách đối ngoại đang phải lắc đầu với hành vi và ngôn ngữ không thích đáng của Trump mỗi lần ông nói trước công chúng, hoặc đưa ra một tuyên bố trên Twitter, sự không kiên định và liều lĩnh của ông ta.

Việc ông ta có cuộc họp an ninh về việc thử nghiệm tên lửa của Bắc Hàn tại một bữa ăn tối nơi công cộng, trước con mắt của các thực khách, là một chỉ dấu cho thấy sự thiếu tinh thần trách nhiệm. Đột ngột kết thúc cú điện thoại với thủ tướng Úc, đồng minh trung thành của chúng ta qua 4 cuộc chiến trong vòng một trăm năm qua, thật đáng báo động.

Thông điệp trái ngược trong vấn đề đối phó với Trung Quốc, ban đầu ông ta ra chỉ dấu chấp nhận ý tưởng hai nước Trung Quốc và rồi sau đó lùi bước trước những áp lực, thật gây khó chịu. Sự mâu thuẫn của ông về giải pháp hai nhà nước ở Trung Đông là một vấn đề lớn, cũng như ông ta có vẻ thiếu tôn trọng đối với Thủ tướng Angela Merkel của Đức, và thiếu sự hỗ trợ mạnh mẽ cho NATO.

Thực tế là Phó Tổng thống Mike Pence đóng vai trò quan trọng trong việc khai trừ Flynn là một dấu hiệu cho thấy Pence đã tự khẳng định mình với Trump, và có vẻ rõ ràng rằng Pence sẽ không chấp nhận, cho phép chính sách đối ngoại của chúng ta bị thiệt hại, hoặc an ninh quốc gia của chúng ta bị đe dọa. Cuối cùng, người dân Mỹ sẽ không mong đợi bất cứ điều gì tệ hơn.

Mike Pence là một thành viên trong giới cầm quyền của đảng Cộng hòa, với 12 năm ở Hạ viện, nơi ông giữ chức vụ chủ tịch Hội nghị đảng Cộng hòa trong bốn năm cuối, trước khi tranh cử chức Thống đốc tiểu bang Indiana.

Pence là người Cộng hòa cứng rắn, không quanh co mà lòng tin Thiên Chúa giáo đã định hình [quan điểm] chính trị của ông, bao gồm quan điểm về các vấn đề nữ giới, vấn đề đồng tính, và từ chối không chấp nhận khái niệm về sự hâm nóng toàn cầu. Quan điểm của ông về những điều này và các vấn đề khác làm những người Cộng hòa trong tiểu bang của ông xa lánh.

Con số thăm dò của ông thấp khi Donald Trump chọn ông làm phó tổng thống. Nhiều người nghi ngờ [khả năng] Pence có thể giành chiến thắng nhiệm kỳ thống đốc thứ hai.

Pence biết làm thế nào để “cương” và rõ ràng là qua thái độ và cử chỉ, ông thường không hài lòng với các hành vi phóng túng và bất cẩn của Trump.

Một cuộc điều tra về sự kiện Flynn sẽ xảy ra, với Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan và Mitch McConnell, Lãnh đạo khối Đa số Thượng viện, sẽ thúc đẩy chuyện này. Ngoài ra, Thượng Nghị sĩ John Cornyn của tiểu bang Texas, Roy Blunt của Missouri, Lindsey Graham của South Carolina, và John McCain của Arizona, tất cả đang đẩy mạnh để có phiên điều trần.

Khi FBI điều tra thêm tình huống này, là điều được dự kiến sẽ xảy ra như một tiến trình bình thường sau một vụ xì căng đan cận kề và ở mức độ cao như vậy, sớm nhất chưa từng có trong bất kỳ nhiệm kỳ Tổng thống nào (25 ngày), sẽ có những lời kêu gọi Trump từ chức hoặc phải bị luận tội.

Pence sẽ gặp khó khăn trong việc bào chữa cho Trump trước công chúng, nhưng có thể được dự kiến sẽ làm việc sau hậu trường để bảo đảm rằng Trump chỉnh đốn lại các lời phát biểu và hành động, đặc biệt về chính sách đối ngoại và các vấn đề an ninh quốc gia.

Hiện nay, Pence đối mặt với một tình huống tương đồng một số điểm với Gerald Ford dưới thời Richard Nixon trong giai đoạn khó khăn và đầy tranh cãi, và khả năng về hành động trong tương lai của Quốc hội chống lại Donald Trump nếu hành vi tâm thần của ông vẫn tiếp tục gây rắc rối cho các lãnh đạo hàng đầu của đảng Cộng hòa và thiết lập chính sách ngoại giao.

Như tác giả đã viết vào ngày 22 tháng Giêng trên History News Network, Pence có thể, ngay cả khi Trump kịch liệt phản đối, cậy vào Tu chính Hiến pháp thứ 25, mục 4, với sự chấp thuận của đa số thành viên nội các, điều có thể đưa Pence trở thành “Quyền Tổng thống”. Một số người có thể gọi đó là một “cuộc đảo chính cung đình”, nhưng Pence có thể đưa ra một hoàn cảnh thuyết phục rằng, thật quá mạo hiểm để Trump tiếp tục nắm quyền.

Pence phải đối mặt với một gánh nặng rất lớn, và không biết có ai đồng ý với chính sách riêng của ông về đối nội và đối ngoại hay không, dường như rõ ràng rằng, phó tổng thống sẽ phải làm những gì ông cảm thấy bị bắt buộc phải làm nếu tình hình tiếp tục xấu đi.

Một người có thể tưởng tượng rằng nếu một kịch bản như vậy xảy ra, rằng Donald Trump sẽ từ chức, như Richard Nixon đã làm vào năm 1974 sau khi Ủy ban Tư pháp Hạ viện phê chuẩn tiến trình luận tội. Nhưng với một người bất kể như Trump, ai có thể nói những gì sẽ xảy ra trong trường hợp như thế?

Dù sao đi nữa, có vẻ như Donald Trump sẽ rời chức vị tổng thống vào thời điểm nào đó, có lẽ giữa ngày thứ 31 của William Henry Harrison vào năm 1841 (chết vì viêm phổi) và 199 ngày của James A. Garfield vào năm 1881 (chết vì một viên đạn sát thủ sau 79 ngày vô cùng đau đớn và điều trị bất cẩn). Nhiều nhất, có vẻ như chắc chắn, ngay cả nếu bị kéo xuống, Trump sẽ không tồn tại 16 tháng và 5 ngày, như đã xảy ra với Zachary Taylor vào năm 1850 (chết vì căn bệnh về đường tiêu hóa). Nhiệm kỳ Tổng thống Pence dường như không thể tránh khỏi.

Ronald L. Feinman là tác giả của sách “Các cuộc ám sát, mối đe dọa và thời đại các tổng thống: từ Andrew Jackson tới Barack Obama” (Assassinations, Threats, and the American Presidency: From Andrew Jackson to Barack Obama) (Nhà Xuất bản Littlefield, tháng 8 năm 2015).

( Ba Sàm )