Boris Nemtsov, người vừa bị bắn chết ở Moscow khi mới 55 tuổi, là nhân vật có sức lôi cuốn trong chính trị Nga, một nhà cải cách nổi danh dưới thời Boris Yeltsin và trở thành người chỉ trích mãnh liệt Vladimir Putin.

Ông cũng là nhà khoa học hạt nhân, nhà hoạt động môi trường và có bốn con.

Ông thành lập nhiều phong trào đối lập sau khi rời quốc hội Nga năm 2003. Từ năm 2012, ông là đồng chủ tịch đảng Cộng hòa Nga – Tự do Nhân dân đối lập.

Ông lên án Tổng thống Putin vì vai trò của Nga ở Ukraine, tình hình kinh tế xấu đi và cáo buộc có tham nhũng trong việc chuẩn bị Olympic Sochi năm 2014.

Cùng với những người như Alexei Navalny và Garry Kasparov, Nemtsov đóng vai trò chính tổ chức các cuộc biểu tình ở Moscow theo sau bầu cử năm 2011.

Ông bị bắt vì tham gia biểu tình và từng bị tạm giam 15 ngày cuối năm 2011.

Ứng viên tổng thống?

Năm 1990, Nemtsov được bầu vào quốc hội Nga.

Ông đứng cạnh Boris Yeltsin khi có âm mưu đảo chính năm 1991. Yeltsin tưởng thưởng cho lòng trung thành của ông với chức thống đốc vùng Nizhny Novgorod.

Nemtsov khi đó trẻ trung, nói tiếng Anh thuần thục, biết đối diện truyền thông. Vùng Nizhny Novgorod, với các ngành công nghiệp quân sự, trở thành điểm sáng thu hút đầu tư nước ngoài.

Ông nhanh chóng trở thành một trong các chính khách nổi danh, và có tin đồn nói Yeltsin muốn ông kế vị.

Năm 1997, Yeltsin phong ông làm phó thủ tướng phụ trách cải tổ kinh tế. Nhưng Nemtsov sau này ân hận vì nó mở đầu cho sự đi xuống của ông trong chính trường.

Mọi tham vọng tổng thống của ông bị thui chột vì khủng hoảng kinh tế tháng Tám 1998, khiến ông phải rời chính phủ.

Sa sút chính trị

Năm 1999, Nemtsov thành lập Liên minh các lực lượng cánh hữu (SPS), cùng Anatoly Chubais và Yegor Gaidar.

Ban đầu đảng này khá thành công, thu được 10% phiếu ở cuộc bầu cử tháng 12 và trở thành nhóm ảnh hưởng trong quốc hội.

Nhưng vài năm sau, SPS thay đổi thái độ với tổng thống Putin, từ ủng hộ có điều kiện sang công khai đối lập – và đảng mất đi ủng hộ viên.

Trong bầu cử 2003, SPS không thu đủ 5% phiếu bầu để có chân trong quốc hội.

Nemtsov từ nhiệm khỏi SPS và đi vào kinh doanh.

Năm 2011, ông trở thành gương mặt của đối lập, nhưng mấy năm qua ông không còn nổi bật.

Mặc dù ông không còn được xem là thuộc về dòng chính trong chính trị Nga, vụ giết ông đã gây sốc cho nhiều người Nga.

Ông Kasparov tuyên bố thông điệp đã rõ: “Chống đối Putin và cuộc sống của bạn chẳng có mấy giá trị.”

Cái chết của những người chống Putin

Tháng Tư 2003 – Chính khách Sergey Yushenkov bị ám sát gần nhà ở Moscow

Tháng Bảy 2003 – Nhà báo Yuri Shchekochikhin chết sau căn bệnh bí hiểm kéo dài 16 ngày

Tháng Bảy 2004 – Biên tập viên tạp chí Forbes phiên bản tiếng Nga Paul Klebnikov bị bắn trên đường ở Moscow

Tháng Mười 2006 – Nhà báo Anna Politkovskaya bị bắn ngoài căn hộ ở Moscow

Tháng 11/2006 – Cựu điệp viên Nga Alexander Litvinenko chết, gần ba tuần sau khi uống trà dính chất polonium ở khách sạn tại London

Tháng Ba 2013 - Boris Berezovsky, từng đóng vai trò phân phát quyền lực nhưng sau chống Putin, chết trong nhà ở Anh

BBC