Kinh tế Nga sẽ suy yếu lâu dài

Một cửa hàng của tập đoàn Magnit, ngoại ô Mãtcơva. Reuters

Do bị cấm vận và thiếu chiến lược phát triển, Liên bang Nga sẽ rơi vào tình trạng « đình trệ » và sẽ « dậm chân tại chổ » lâu dài. Trên đây là nhận định của giới doanh nhân Nga và chuyên gia quốc tế mà nhật báo Les Echos tổng hợp trong bài « Lo ngại tăng cao trong giới doanh nghiệp Nga ».

Trong nhiều tuần lễ liên tục, hàng loạt hội thảo kinh tế được tổ chức tại Nga mà nội dung không khác gì nhau : các bài diễn văn đọc trên bục diễn với lời lẽ trấn an thì ngược lại những lời tâm sự trong hành lang chứa đầy lo sợ. Giới doanh nhân Nga đứng trước một tương lai bất trắc, ngoài hệ quả bị trừng phạt vì chiến tranh Ukraina, Nga còn bị đe dọa vì xu hướng trở lại thời liên –xô với chính sách can thiệp của nhà nước.

Trong diễn đàn kinh tế do ngân hàng ngoại thương Nga VTB tổ chức , Chủ tịch tổng giám đốc German Gref của Sberbank, ngân hàng số một của Nga đã không ngần ngại so sánh nước Nga của Putin với thời chế độ cộng sản cũ, chỉ biết dựa vào dầu hỏa với một nền kinh tế đầy nhược điểm về cấu trúc : không bạn hàng cạnh tranh, nhà nước độc quyền kiểm soát phân nửa nền kinh tế.

Cựu bộ trưởng tài chính Alexei Kudrin, tiếng nói tự do duy nhất trong hành lang điện Kremlin lo ngại : năm nay và năm tới, khủng hoảng Ukraina sẽ là Nga mất 1 điểm tăng trưởng. Cấm vận làm thiếu tài chính, thiếu tiền thì không đầu tư. Vấn đề đáng lo hơn nữa, theo Alexei Kudrin là Mỹ và châu Âu trừng phạt Nga là nhắm đánh vào đám cận thần « diều hâu »của Putin. Thực tế, cấm vận đãlàm suy yếu giới doanh nghiệp tư nhân và phe tự do.

Một nhà quan sát khác xin dấu tên lo ngại Putin sẽ tiến hành một chính sách kinh tế độc đoán và đóng cửa biên giới như thời cộng sản.

Phản ứng của tổng thống Nga như thế nào ? Theo Les Echos, được mời phát biểu tại diễn đàn Sotchi, ông Putin tỏ thái độ mập mờ : sẽ không có xét lại toàn diện chính sách tư hữu hóa nhưng ông lại cảnh báo : sẽ có điều tra nếu có vấn đề cụ thể.

Giới phân tích không tin vào lời trấn an lạc quan của chủ nhân điện Kremli : các yếu tố cơ bản bảo đảm cho kinh tế Nga rất vững chắc.

Một trường hợp cụ thế mà Putin ám chỉ là vụ nhà tài phiệt Vladimir Evtouchenko bị quản thúc, cổ phần trong công ty tư nhân Sistema bị tịch thu là tín hiệu xấu cho lãnh vực đầu tư.

Mối lo âu của doanh nhân Nga được một nhà phân tích độc lập, Yves Zlotowski, chia sẻ. Theo chuyên gia của cơ quan yễm trợ đầu tư của Pháp Coface thì kinh tế Nga sẽ đình trệ lâu dài. Cấm vận của tây phương làm cho tình hình nghiêm trọng hơn và dù cho Putin có tung lá bài Trung Quốc thì cũng chỉ là để hù dọa Mỹ và châu Âu. Vì sao ? Vì trên thực tế, Nga chỉ xuất khẩu có 8% hàng hóa sang Trung Quốc trong khi trong lãnh vực này, Liên Hiệp Châu Âu là thị trường nhập khẩu 47% hàng của Nga bán ra thế giới.

Nhật báo cánh hữu Le Figaro dành một trang phóng sự để trình bày những hoạt động mới của cựu tù nhân chính trị Mikhail Khodorkovski, nhà tỷ phú vừa ra khỏi nhà giam Nga sau hơn 8 năm tù.Nhân vật bị Putin triệt hạ, bằm dập nhiều năm, bị tịch thu tài sản chỉ vì ủng hộ tài chính cho đối lập đang chuẩn bị trở lại chính trường Nga từ … Hoa Kỳ.

Mikhail Khodorkovski rút tỉa kinh nghiệm đau thương, học tập thái độ chừng mực và tinh thần kỷ luật, tin chắc ông là hiện thân của nước Nga tương lai, dân chủ tôn trọng chủ quyền các nước chung quanh. Bài báo dài mượn ý của một nhà phân tích và một cựu dân biểu Mỹ để kết luận : Mikhail Khodorkovski là « niềm hy vọng của nước Nga và trong 10 năm tới đây, rất có thể sẽ nắm quyền tại Nga ».