Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Ted Cruz của Texas đầu tuần này đã trở thành ứng cử Cộng Hòa chính thức đầu tiên cho vị trí tổng thống, bắt đầu điều mà có thể là một trong những vòng bầu cử nhiều tranh cãi và dài nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Thông tín viên VOA Jim Malone có bài nhận định trước từ Washington.

Thượng nghị sĩ Ted Cruz không phải là một trong những người dẫn đầu đề cử ứng viên tổng thống của Đảng Cộng Hòa. Thế nhưng, ông Cruz hy vọng việc khởi sự sớm của mình sẽ kích động các cử tri bảo thủ, những người đóng vai trò to lớn trong việc lựa chọn một ứng cử viên Cộng Hòa. Ông nói:

“Điều khuyến khích tôi là sự nhiệt tình mà chúng ta đang nhìn thấy, đặc biệt ở các tiểu bang tuyển lựa sớm, ở Iowa, New Hampshire và ở South Carolina. Người dân đang khát khao có một người sẽ đứng lên và tranh đấu bên cạnh họ”.

Loan báo của ông Cruz ra dấu cho sự khởi đầu của giai đoạn hoạt động căng thẳng khi một số ứng cử viên chuẩn bị bước vào cuộc đua trong khi những người khác vẫn cân nhắc cuộc đua, ước định các mức độ ủng hộ và khả năng gây quỹ của họ.

Cựu thống đốc bang Florida Jeb Bush hiện đang đứng đầu trong các cuộc thăm dò giữa các đối thủ Đảng Cộng Hòa, nhưng biết rằng ông sẽ phải vượt qua những nghi ngờ trong các nhà hoạt động bảo thủ:

“Tôi là thống đốc bảo thủ nhất trong lịch sử của Florida. Tôi cắt giảm thuế mỗi năm”.

Nhiều người Đảng Cộng Hòa có vẻ như đang tìm kiếm một khuôn mặt mới để lãnh đạo đảng vào cuộc bầu cử năm 2016 và thống đốc bang Wisconsin Scott Walker và Thượng nghị sĩ bang Florida Marco Rubio nằm trong số những người được để mắt nhiều nhất.

Nhà chiến lược Đảng Cộng Hòa Ford O’Connell nói các cử tri bảo thủ đang đánh giá các ứng viên và tìm kiếm một số phẩm chất cụ thể:

“Họ đang tìm 3 điều. Họ muốn người nào đó có thể vào được Tòa Bạch Ốc vào năm 2016. Họ muốn một nhà lãnh đạo mạnh mẽ và họ muốn người nào đó sẽ làm những gì mà họ nói rằng họ sẽ làm và không chỉ đưa ra những bài diễn thuyết trong chiến dịch để giành được sự đề cử”.

Đảng Cộng hòa có thể có đến hàng chục người hay khoảng con số đó thực sự muốn tham gia cuộc đua, và tất cả đều sẽ tìm cách gây chú ý trong giới truyền thông chú ý trong những tháng tới.

Ông Larry Sabato, lãnh đạo Trung tâm Chính trị của trường đại học Virginia, nói:

“Cũng có hơn 20 ứng viên tiềm năng, có thể là một phạm vi lớn nhất ở cả hai đảng trong thời kỳ hiện đại. Sự thật hiện nay là sẽ không có đủ tiền để ủng hộ cho hầu hết các ứng cử viên và vì vậy, một số trong họ chỉ muốn có mặt trong cuộc tranh luận để nêu lên quan điểm của họ hoặc để bán sách mà thôi”.

Với việc không có một ứng viên hàng đầu rõ rệt và lại có nhiều ứng cử viên để chọn, có thể phải mất một thời gian trước khi cử tri Đảng Cộng  hoà định người được đề cử khi cuộc họp bầu và bầu cử sơ bộ khởi sự vào đầu năm tới.

Ông Dan Balz, chuyên tường thuật và phân tích các cuộc bầu cử tổng thống trong nhiều thập niên cho tờ The Washington Post, nhận định:

“Thông thường điều mà bạn tìm thấy trong một cuộc đua của Đảng Cộng Hòa và thỉnh thoảng trong cuộc đua của Đảng Dân Chủ là, nếu không phải là một người kế nhiệm rõ ràng, thì là một người dẫn đầu khá rõ ràng. Chúng ta không thấy điều đó trong cuộc đua của Đảng Cộng Hòa, do đó nó sẽ là cuộc đua thú vị hơn là chúng ta thỉnh thoảng nhìn thấy”.

Người tiếp theo của Đảng Cộng Hòa dự kiến sẽ tham gia vào cuộc đua là Thượng nghị sĩ bang Kentucky Rand Paul vào đầu tháng Tư. Về phía Đảng Dân Chủ, cựu ngoại trưởng Hillary Clinton cũng được kỳ vọng lớn là sẽ bắt đầu chiến dịch tranh cử tổng thống vào tháng tới.