Kinh Khổ
"Người Mỹ và người Việt khác nhau ở chỗ này !" - by Nguyễn Đắc Phúc / Trần Văn Giang (ghi lại)
xxx
Với nhiều nhìn nhận từ những góc độ khác nhau cho thấy lối suy nghĩ cho đến cách sống của người Mỹ và người Việt khác nhau.
Với nhiều nhìn nhận từ những góc độ khác nhau cho thấy lối suy nghĩ cho đến cách sống của người Mỹ và người Việt khác nhau.
Có
lẽ người Mỹ có lối sống thực tế cho còn người Việt có lối sống thực
dụng. Đem ra so sánh thì hai đất nước sẽ khác một trời một vực. Có
lần, một người bạn Mỹ dạy học chung với tôi bảo với tôi rằng:
“Người
Việt Nam các anh lúc nào cũng bảo người Mỹ sống thực dụng. Tôi không
sống thực dụng mà sống thực tế. Đã ở Việt Nam hơn chục năm nay, tôi thấy
người Việt Nam mới sống thực dụng.”
Tôi hỏi lại:
“Thế anh định nghĩa thế nào là thực tế, thế nào là thực dụng? ”
Bạn tôi trả lời:
“Sống
thực tế là hiểu rõ thực trạng cuộc sống, không mơ mộng hão huyền hay
tìm cách trốn tránh thực tại. Sống thực tế là hiểu rõ năng lực và giá
trị thực của bản thân để có thể phát huy tốt nhất khả năng của mình.
Còn sống thực dụng là bất chấp thực tế, bất chấp năng lực thực sự của
mình ra sao mà chỉ chăm chăm dành được cái lợi nhỏ trước mắt, ngoài ra
mặc kệ hậu quả sau này nghiêm trọng thế nào.”
Tôi cũng đã từng sống ở Mỹ một thời gian dài, tôi biết bạn tôi nói đúng.
Ở
Mỹ, học sinh học vừa sức, không nhồi nhét, không quan tâm đến thành
tích và cũng không có khái niệm trường chuyên lớp chọn. Bằng cấp đối
với họ chỉ là một tờ giấy chứng nhận rằng họ đã đạt yêu cầu về mặt kiến
thức lẫn chuyên môn ở một trình độ nhất định, không có gì ghê gớm cả.
Cái họ quan tâm là trên thực tế, năng lực và kiến thức của anh có tương
xứng với bằng cấp và vị trí của mình trong xã hội hay không..
Ở
Việt Nam thì bằng cấp và thành tích là thước đo quyết định địa vị cũng
như thu nhập. Cha mẹ ép con cái học cố sống cố chết để vào trường chuyên
lớp chọn rồi vào đại học. Học xong đại học thì phải cố bơi cho được cái
bằng thạc sĩ. Tất cả không phải vì kiến thức mà chỉ vì chỗ đứng trong
xã hội. Kết quả là học được gì không quan trọng, có sử dụng được không
cũng không quan trọng, thậm chí bằng giả cũng chả sao. Cái quan trọng
nhất là kiếm sao cho được nhiều tiền.
Ở
Mỹ, mỗi lần một công trình được thi công, người ta phải tính toán sao
cho thiên nhiên ở đó bị ảnh hưởng ở mức thấp nhất, hệ cân bằng sinh thái
ít bị tổn hại nhất, môi trường sống của người và động thực vật không bị
phá hoại vì họ hiểu được một vấn đề thực tế rằng tài nguyên thiên nhiên
là những di sản vô giá bắt buộc phải bảo tồn cho thế hệ sau.
Còn
ở Việt Nam, miễn là kiếm được ít tiền bỏ túi, người ta sẵn sàng xả độc
ra biển, hút cát dưới sông, phá rừng xây thuỷ điện, thậm chí sang bằng
cả một khu bảo tồn sinh thái độc đáo để xây “resort,” gắn cáp treo bất chấp hậu quả về sau.
Ở
Mỹ, người dân quan tâm đến bầu cử, đến chính trị vì họ biết họ có quyền
công dân cũng như mọi quyết định chính trị của họ đều ảnh hưởng trực
tiếp đến giá trị cuộc sống của gia đình họ. Ở Việt Nam, người dân chỉ
lo kiếm tiền vun đắp cho bản thân được ngày nào hay ngày nấy. Họ thờ ơ
dửng dưng với những bất công tiêu cực của xã hội miễn sao những điều đó
không xảy ra với họ là được. Tham nhũng tràn lan, nợ công tăng vọt,
doanh nghiệp quốc doanh thất thoát hàng ngàn tỷ… đối với họ đều không
phải là vấn đề đáng bận tâm nếu ngày mai vẫn còn rượu bia để uống….
Ở
Mỹ người dân thể hiện lòng yêu nước bằng cách gắn lợi ích cá nhân với
lợi ích cộng đồng và sự cường thịnh của quốc gia. Họ không làm những
điều có lợi cho bản thân nhưng đi ngược lợi ích cộng động. Ở Việt Nam,
người ta thể hiện lòng yêu nước bằng cách ngồi tự hào khoe khoang bề dày
lịch sử dân tộc với những chiến công quân sự hiển hách của tổ tiên,
hoặc lên cơn mê sảng vì một giải bóng đá khu vực hoặc lên mạng không
tiếc lời thoá mạ một ông Tây nào đó dám cả gan nói xấu Việt Nam. Còn lại
họ thản nhiên dùng đủ mánh khoé xấu xa để giết đồng bào mình và trục
lợi từ việc rải đinh ra đường cho tới việc bơm hoá chất độc hại vào thực
phẩm.
Ở
Mỹ, người dân cân bằng cuộc sống bằng niềm tin tôn giáo. Họ đến nhà thờ
để tìm sự yên bình trong tâm trí và sinh hoạt cộng đồng giúp đỡ những
người cùng đức tin. Ở Việt Nam, người ta đi lễ nhà thờ, lễ chùa, đền,
miếu để cầu tiền bạc, cầu trúng số, cầu thi đậu, cầu chức quyền… Có Chúa
hay thánh thần nào sẽ vì những thứ tiền lễ, vì hương hoa xôi thịt rẻ
tiền mà thoả mãn lòng tham không đáy của đám người trần tục tham lam.
Ở
Mỹ, những dịp cưới hỏi hay ma chay, giỗ chạp là những sự kiện riêng tư.
Họ tổ chức đơn giản, trang trọng và chỉ mời những người thực sự có ý
nghĩa với họ. Ở Việt Nam, ma chay hiếu hỉ cưới xin là những dịp tốt để
làm rùm beng tốn kém vừa để chứng tỏ phô trương với thiên hạ, vừa để
kiếm tiền mừng.
Ở
Mỹ, người ta dạy trẻ con cách tự lập, cách ứng xử giao tiếp, cách bảo
vệ bản thân không bị xâm phạm, cách thoát hiểm… những kỹ năng thực tế
con người cần để tồn tại và phát triển trong xã hội. Ở Việt Nam, người
ta nhồi vào đầu trẻ con một mớ kiến thức cao siêu nhưng vô dụng, những
từ ngữ trọng đại nhưng rỗng; với đích đến chỉ là những bằng cấp.
Ở
Mỹ, người ta đánh giá trí thông minh và năng lực của con người qua sự
sáng tạo, phát minh và đóng góp cho xã hội. Anh là ai không quan trọng,
miễn sao anh có đóng góp cho xã hội thì anh sẽ được sự công nhận và
tưởng thưởng xứng đáng. Ở Việt Nam, năng lực của con người được đánh
giá qua gốc gác lý lịch, sự khôn lỏi ma lanh và khả năng dùng thủ đoạn
để thăng tiến. Đóng góp cống hiến là chuyện hết sức xa vời, là chuyện
của người khác không phải của mình (?).
Lối
sống thực tế và lối sống thực dụng không hề giống nhau mặc dù chúng dễ
gây ra nhầm lẫn. Lối sống thực tế mang đến những sự phồn vinh vững mạnh
và lâu dài vì nó được xây dựng trên nền tảng vững chắc của những giá
trị thực.
Ngược
lại lối sống thực dụng triệt tiêu và đảo lộn những giá trị thực tiễn để
tạo ra cái lợi nhỏ trước mắt, để lại những tác hại khôn lường. Chọn lối
sống thực dụng, chúng ta sẽ phải trả một cái giá rất đắt cho lựa chọn
thiếu sáng suốt này.
Nguyễn Đắc Phúc
Trần Văn Giang (ghi lại)
Bàn ra tán vào (0)
"Người Mỹ và người Việt khác nhau ở chỗ này !" - by Nguyễn Đắc Phúc / Trần Văn Giang (ghi lại)
xxx
Với nhiều nhìn nhận từ những góc độ khác nhau cho thấy lối suy nghĩ cho đến cách sống của người Mỹ và người Việt khác nhau.
Có
lẽ người Mỹ có lối sống thực tế cho còn người Việt có lối sống thực
dụng. Đem ra so sánh thì hai đất nước sẽ khác một trời một vực. Có
lần, một người bạn Mỹ dạy học chung với tôi bảo với tôi rằng:
“Người
Việt Nam các anh lúc nào cũng bảo người Mỹ sống thực dụng. Tôi không
sống thực dụng mà sống thực tế. Đã ở Việt Nam hơn chục năm nay, tôi thấy
người Việt Nam mới sống thực dụng.”
Tôi hỏi lại:
“Thế anh định nghĩa thế nào là thực tế, thế nào là thực dụng? ”
Bạn tôi trả lời:
“Sống
thực tế là hiểu rõ thực trạng cuộc sống, không mơ mộng hão huyền hay
tìm cách trốn tránh thực tại. Sống thực tế là hiểu rõ năng lực và giá
trị thực của bản thân để có thể phát huy tốt nhất khả năng của mình.
Còn sống thực dụng là bất chấp thực tế, bất chấp năng lực thực sự của
mình ra sao mà chỉ chăm chăm dành được cái lợi nhỏ trước mắt, ngoài ra
mặc kệ hậu quả sau này nghiêm trọng thế nào.”
Tôi cũng đã từng sống ở Mỹ một thời gian dài, tôi biết bạn tôi nói đúng.
Ở
Mỹ, học sinh học vừa sức, không nhồi nhét, không quan tâm đến thành
tích và cũng không có khái niệm trường chuyên lớp chọn. Bằng cấp đối
với họ chỉ là một tờ giấy chứng nhận rằng họ đã đạt yêu cầu về mặt kiến
thức lẫn chuyên môn ở một trình độ nhất định, không có gì ghê gớm cả.
Cái họ quan tâm là trên thực tế, năng lực và kiến thức của anh có tương
xứng với bằng cấp và vị trí của mình trong xã hội hay không..
Ở
Việt Nam thì bằng cấp và thành tích là thước đo quyết định địa vị cũng
như thu nhập. Cha mẹ ép con cái học cố sống cố chết để vào trường chuyên
lớp chọn rồi vào đại học. Học xong đại học thì phải cố bơi cho được cái
bằng thạc sĩ. Tất cả không phải vì kiến thức mà chỉ vì chỗ đứng trong
xã hội. Kết quả là học được gì không quan trọng, có sử dụng được không
cũng không quan trọng, thậm chí bằng giả cũng chả sao. Cái quan trọng
nhất là kiếm sao cho được nhiều tiền.
Ở
Mỹ, mỗi lần một công trình được thi công, người ta phải tính toán sao
cho thiên nhiên ở đó bị ảnh hưởng ở mức thấp nhất, hệ cân bằng sinh thái
ít bị tổn hại nhất, môi trường sống của người và động thực vật không bị
phá hoại vì họ hiểu được một vấn đề thực tế rằng tài nguyên thiên nhiên
là những di sản vô giá bắt buộc phải bảo tồn cho thế hệ sau.
Còn
ở Việt Nam, miễn là kiếm được ít tiền bỏ túi, người ta sẵn sàng xả độc
ra biển, hút cát dưới sông, phá rừng xây thuỷ điện, thậm chí sang bằng
cả một khu bảo tồn sinh thái độc đáo để xây “resort,” gắn cáp treo bất chấp hậu quả về sau.
Ở
Mỹ, người dân quan tâm đến bầu cử, đến chính trị vì họ biết họ có quyền
công dân cũng như mọi quyết định chính trị của họ đều ảnh hưởng trực
tiếp đến giá trị cuộc sống của gia đình họ. Ở Việt Nam, người dân chỉ
lo kiếm tiền vun đắp cho bản thân được ngày nào hay ngày nấy. Họ thờ ơ
dửng dưng với những bất công tiêu cực của xã hội miễn sao những điều đó
không xảy ra với họ là được. Tham nhũng tràn lan, nợ công tăng vọt,
doanh nghiệp quốc doanh thất thoát hàng ngàn tỷ… đối với họ đều không
phải là vấn đề đáng bận tâm nếu ngày mai vẫn còn rượu bia để uống….
Ở
Mỹ người dân thể hiện lòng yêu nước bằng cách gắn lợi ích cá nhân với
lợi ích cộng đồng và sự cường thịnh của quốc gia. Họ không làm những
điều có lợi cho bản thân nhưng đi ngược lợi ích cộng động. Ở Việt Nam,
người ta thể hiện lòng yêu nước bằng cách ngồi tự hào khoe khoang bề dày
lịch sử dân tộc với những chiến công quân sự hiển hách của tổ tiên,
hoặc lên cơn mê sảng vì một giải bóng đá khu vực hoặc lên mạng không
tiếc lời thoá mạ một ông Tây nào đó dám cả gan nói xấu Việt Nam. Còn lại
họ thản nhiên dùng đủ mánh khoé xấu xa để giết đồng bào mình và trục
lợi từ việc rải đinh ra đường cho tới việc bơm hoá chất độc hại vào thực
phẩm.
Ở
Mỹ, người dân cân bằng cuộc sống bằng niềm tin tôn giáo. Họ đến nhà thờ
để tìm sự yên bình trong tâm trí và sinh hoạt cộng đồng giúp đỡ những
người cùng đức tin. Ở Việt Nam, người ta đi lễ nhà thờ, lễ chùa, đền,
miếu để cầu tiền bạc, cầu trúng số, cầu thi đậu, cầu chức quyền… Có Chúa
hay thánh thần nào sẽ vì những thứ tiền lễ, vì hương hoa xôi thịt rẻ
tiền mà thoả mãn lòng tham không đáy của đám người trần tục tham lam.
Ở
Mỹ, những dịp cưới hỏi hay ma chay, giỗ chạp là những sự kiện riêng tư.
Họ tổ chức đơn giản, trang trọng và chỉ mời những người thực sự có ý
nghĩa với họ. Ở Việt Nam, ma chay hiếu hỉ cưới xin là những dịp tốt để
làm rùm beng tốn kém vừa để chứng tỏ phô trương với thiên hạ, vừa để
kiếm tiền mừng.
Ở
Mỹ, người ta dạy trẻ con cách tự lập, cách ứng xử giao tiếp, cách bảo
vệ bản thân không bị xâm phạm, cách thoát hiểm… những kỹ năng thực tế
con người cần để tồn tại và phát triển trong xã hội. Ở Việt Nam, người
ta nhồi vào đầu trẻ con một mớ kiến thức cao siêu nhưng vô dụng, những
từ ngữ trọng đại nhưng rỗng; với đích đến chỉ là những bằng cấp.
Ở
Mỹ, người ta đánh giá trí thông minh và năng lực của con người qua sự
sáng tạo, phát minh và đóng góp cho xã hội. Anh là ai không quan trọng,
miễn sao anh có đóng góp cho xã hội thì anh sẽ được sự công nhận và
tưởng thưởng xứng đáng. Ở Việt Nam, năng lực của con người được đánh
giá qua gốc gác lý lịch, sự khôn lỏi ma lanh và khả năng dùng thủ đoạn
để thăng tiến. Đóng góp cống hiến là chuyện hết sức xa vời, là chuyện
của người khác không phải của mình (?).
Lối
sống thực tế và lối sống thực dụng không hề giống nhau mặc dù chúng dễ
gây ra nhầm lẫn. Lối sống thực tế mang đến những sự phồn vinh vững mạnh
và lâu dài vì nó được xây dựng trên nền tảng vững chắc của những giá
trị thực.
Ngược
lại lối sống thực dụng triệt tiêu và đảo lộn những giá trị thực tiễn để
tạo ra cái lợi nhỏ trước mắt, để lại những tác hại khôn lường. Chọn lối
sống thực dụng, chúng ta sẽ phải trả một cái giá rất đắt cho lựa chọn
thiếu sáng suốt này.
Nguyễn Đắc Phúc
Trần Văn Giang (ghi lại)
