Cõi Người Ta
Người đàn bà Pháp “vẽ” thơ Hàn Mặc tử
                TTCT – Khách du lịch đến thăm mộ Hàn Mặc Tử (Quy Nhơn, Bình Định) những ngày này đã bất ngờ trước một phụ nữ nước ngoài miệt mài khắc thơ Hàn Mặc Tử bằng bút lửa (*).
            
                
    
        
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
            
        
Người đàn bà Pháp “vẽ” thơ Hàn Mặc tử
TTCT – Khách  du lịch đến thăm mộ Hàn Mặc Tử (Quy Nhơn, Bình Định) những ngày này đã  bất ngờ trước một phụ nữ nước ngoài miệt mài khắc thơ Hàn Mặc Tử bằng  bút lửa (*).
 ![]()  | 
        
| Bà Ginette Lâm với bút lửa bên mộ Hàn Mặc Tử – Ảnh: Trường Đăng | 
        
Người phụ nữ  ấy gốc Pháp, tên Ginette Lâm. Đã 74 tuổi nhưng bà còn nhanh nhẹn, hoạt  bát. Thấy khách bước vào, bà hỏi bằng tiếng Việt lơ lớ: “Xin chào! Bạn  cần viết câu gì?”. Đôi mắt vẫn trẻ trung tinh anh, bà thân thiện, cởi mở  trò chuyện với mọi người.
Chồng bà  người Việt, quê ở Trà Vinh. Ông sang Anh học nghề in ấn, bà sang Anh làm  nghề giữ trẻ. Bà yêu ông vì ông rất tốt bụng, lịch sự và khéo léo trong  đối xử. Hai dòng máu Pháp – Việt hòa quyện, họ có năm người con.
“Người Việt  ai cũng thế. Hơi nhút nhát nhưng hòa nhã, thân thiện. Tôi đến Việt Nam  nhiều và đã ba lần ăn tết ở TP.HCM” – bà trải lòng. Trước kia làm việc  tại một trung tâm văn hóa – xã hội ở Pháp, bà đi nhiều, đọc nhiều, thích  trải nghiệm và tìm hiểu văn hóa các nước. Bà chia sẻ: “Nước bạn rất  đẹp, có chiều sâu văn hóa dễ làm say mê người khác”.
Cách đây hơn  một năm, trong chuyến du lịch đến mộ Hàn Mặc Tử, thăm Bãi Trứng, nghe  những câu chuyện về các danh nhân, danh lam ở đây bà rất cảm phục. Rồi  bà phát hiện ngay bên ngôi mộ thi sĩ họ Hàn có một người ngồi vẽ thư  pháp bằng bút lửa. Đó là Trương Vũ Kha (nghệ danh Dzũ Kha, theo cách gọi  của người địa phương). Yêu thơ Hàn Mặc Tử, nghệ sĩ thư họa này đã dựng  lều vẽ tranh, họa thơ, viết thư pháp bằng bút lửa 30 năm nay bên mộ Hàn  Mặc Tử. Bà quyết định ở lại xin học nghề. Vốn đã học viết thư pháp trên  giấy ở TP.HCM từ bốn năm trước, nên lần gặp Dzũ Kha, bà xem như cái  duyên lớn với đất Quy Nhơn. Bà ở lại học bút lửa, học thêm tiếng Việt.
Nghệ sĩ Dzũ  Kha giới thiệu ngắn gọn: “Đây là học trò lớn tuổi nhất nhưng có niềm đam  mê và miệt mài kỳ lạ. Điều đáng khâm phục là nghị lực, sự năng động,  cởi mở và độ sâu tâm hồn của bà”.
Bà thích  nghe nhạc Trịnh, đàn tranh, dân ca và những bài hòa tấu nhạc dân tộc  Việt… “Viết thư pháp phải tập trung cao độ, suy ngẫm mà không vướng bận  gì khác nên nghe những dòng nhạc này giúp tập trung hơn” – bà tâm sự.  Thỉnh thoảng bà cao hứng hát “Sống trong đời sống cần có một tấm lòng…”.
“Để gió cuốn đi”
Đến thăm  nhà, bà vui vẻ tiếp đón như một người bạn đồng niên. Trong căn nhà nhỏ  nhắn thuê gần mộ Hàn Mặc Tử là một không gian của hồn Việt. Trên tường  bà treo những bức thư pháp mình vẽ bằng bút lửa. Bức thư pháp lớn nhất –  chữ “Tâm” kèm dòng chữ “Cuộc đời sẽ rất đẹp nếu chúng ta biết sống bằng  một trái tim yêu thương và độ lượng” – bà treo giữa nhà, bên cạnh là  những câu thơ Hàn Mặc Tử và ca từ trong nhạc Trịnh…
Lật tập thơ Trăng Hàn của Hàn Mặc Tử để ngay ngắn trên bàn, bà dừng lại đọc Đây thôn Vĩ Dạ, bài thơ bà tâm đắc. Tôi hơi ngỡ ngàng khi thấy một bức tranh minh họa câu thơ Thuyền ai đậu bến sông trăng đó/Có chở trăng về kịp tối nay  do chính bà vẽ. Chỉ vào nét mờ ảo hư hư thật thật như vào cõi mộng, bà  nói đùa: “Ghềnh Ráng cũng đẹp, lãng mạn như bến sông trăng. Tôi đến với  Hàn Mặc Tử là một cái duyên nhưng Ở đây sương khói mờ nhân ảnh/Ai biết tình ai có đậm đà.  Thơ Hàn Mặc Tử rất lãng mạn và gần gũi với thiên nhiên”. Bà nói chuyện,  lẫy cả thơ Hàn Mặc Tử như một người bản địa. Lưu loát, tinh tế.
Trên kệ sách  là tập nhạc Trịnh viết bằng song ngữ Pháp – Việt. “Nhạc Trịnh thấm đẫm  tình người, giai điệu miên man vào suy ngẫm tĩnh lặng. Tôi thích nhạc  Trịnh còn vì tinh thần phản chiến, nhất là bài Đại bác ru đêm gợi điều  gì đó khủng khiếp và sự chán ghét chiến tranh”.
Tôi hát cho  bà nghe, bà cũng nhẩm theo Hàng vạn tấn bom dội về thành phố/người phu  quét đường dừng chổi đứng nghe”, nét mặt lúc say sưa, bà gõ nhịp. Giọng  hát chưa tròn, tôi ngỏ ý sẽ chỉ bà hát một số bài nhạc Trịnh, đôi mắt bà  long lanh sáng lên: “Lúc trước ở Pháp chúng tôi có nghe giảng về nhạc  Trịnh nhưng ít người hát được. Nhất định tôi sẽ tập hát nhiều nhạc Trịnh  để về Pháp hát cho bạn bè nghe”.
Mỗi ngày bà  cố hoàn thành một bức thư pháp qua bút lửa. Bà tâm sự: “Mỗi lần cầm bút  đầu óc trống rỗng như đang thiền định, gội rửa tất cả phiền muộn, hòa  suy tư trong nét bút”.
Chiều nào bà  cũng ra biển, đọc một bài thơ Hàn Mặc Tử rồi đi bộ dọc Ghềnh Ráng.  “Đứng trên đồi Thi Nhân nhìn ra xa, gió biển Quy Nhơn cuốn mình vào một  cảm giác rất lạ – người phụ nữ đã bước qua tuổi thất thập cổ lai hy tâm  sự – Tôi học bút lửa không phải vì nhu cầu việc làm mà chỉ… để gió cuốn  đi”. Còn nghệ sĩ Dzũ Kha thán phục: “Làm việc với bà tôi cứ nghĩ đó là  một thanh niên trai tráng. Không có biểu hiện tuổi già, phân biệt quốc  gia hay văn hóa trong con người này. Tôi xem bà như một người bạn để  cùng thổi lửa vào thư pháp sưởi ấm thơ Hàn”.
VŨ NGỌC
Người đàn bà Pháp “vẽ” thơ Hàn Mặc tử
                TTCT – Khách du lịch đến thăm mộ Hàn Mặc Tử (Quy Nhơn, Bình Định) những ngày này đã bất ngờ trước một phụ nữ nước ngoài miệt mài khắc thơ Hàn Mặc Tử bằng bút lửa (*).
            
            
Người đàn bà Pháp “vẽ” thơ Hàn Mặc tử
TTCT – Khách  du lịch đến thăm mộ Hàn Mặc Tử (Quy Nhơn, Bình Định) những ngày này đã  bất ngờ trước một phụ nữ nước ngoài miệt mài khắc thơ Hàn Mặc Tử bằng  bút lửa (*).
 ![]()  | 
        
| Bà Ginette Lâm với bút lửa bên mộ Hàn Mặc Tử – Ảnh: Trường Đăng | 
        
Người phụ nữ  ấy gốc Pháp, tên Ginette Lâm. Đã 74 tuổi nhưng bà còn nhanh nhẹn, hoạt  bát. Thấy khách bước vào, bà hỏi bằng tiếng Việt lơ lớ: “Xin chào! Bạn  cần viết câu gì?”. Đôi mắt vẫn trẻ trung tinh anh, bà thân thiện, cởi mở  trò chuyện với mọi người.
Chồng bà  người Việt, quê ở Trà Vinh. Ông sang Anh học nghề in ấn, bà sang Anh làm  nghề giữ trẻ. Bà yêu ông vì ông rất tốt bụng, lịch sự và khéo léo trong  đối xử. Hai dòng máu Pháp – Việt hòa quyện, họ có năm người con.
“Người Việt  ai cũng thế. Hơi nhút nhát nhưng hòa nhã, thân thiện. Tôi đến Việt Nam  nhiều và đã ba lần ăn tết ở TP.HCM” – bà trải lòng. Trước kia làm việc  tại một trung tâm văn hóa – xã hội ở Pháp, bà đi nhiều, đọc nhiều, thích  trải nghiệm và tìm hiểu văn hóa các nước. Bà chia sẻ: “Nước bạn rất  đẹp, có chiều sâu văn hóa dễ làm say mê người khác”.
Cách đây hơn  một năm, trong chuyến du lịch đến mộ Hàn Mặc Tử, thăm Bãi Trứng, nghe  những câu chuyện về các danh nhân, danh lam ở đây bà rất cảm phục. Rồi  bà phát hiện ngay bên ngôi mộ thi sĩ họ Hàn có một người ngồi vẽ thư  pháp bằng bút lửa. Đó là Trương Vũ Kha (nghệ danh Dzũ Kha, theo cách gọi  của người địa phương). Yêu thơ Hàn Mặc Tử, nghệ sĩ thư họa này đã dựng  lều vẽ tranh, họa thơ, viết thư pháp bằng bút lửa 30 năm nay bên mộ Hàn  Mặc Tử. Bà quyết định ở lại xin học nghề. Vốn đã học viết thư pháp trên  giấy ở TP.HCM từ bốn năm trước, nên lần gặp Dzũ Kha, bà xem như cái  duyên lớn với đất Quy Nhơn. Bà ở lại học bút lửa, học thêm tiếng Việt.
Nghệ sĩ Dzũ  Kha giới thiệu ngắn gọn: “Đây là học trò lớn tuổi nhất nhưng có niềm đam  mê và miệt mài kỳ lạ. Điều đáng khâm phục là nghị lực, sự năng động,  cởi mở và độ sâu tâm hồn của bà”.
Bà thích  nghe nhạc Trịnh, đàn tranh, dân ca và những bài hòa tấu nhạc dân tộc  Việt… “Viết thư pháp phải tập trung cao độ, suy ngẫm mà không vướng bận  gì khác nên nghe những dòng nhạc này giúp tập trung hơn” – bà tâm sự.  Thỉnh thoảng bà cao hứng hát “Sống trong đời sống cần có một tấm lòng…”.
“Để gió cuốn đi”
Đến thăm  nhà, bà vui vẻ tiếp đón như một người bạn đồng niên. Trong căn nhà nhỏ  nhắn thuê gần mộ Hàn Mặc Tử là một không gian của hồn Việt. Trên tường  bà treo những bức thư pháp mình vẽ bằng bút lửa. Bức thư pháp lớn nhất –  chữ “Tâm” kèm dòng chữ “Cuộc đời sẽ rất đẹp nếu chúng ta biết sống bằng  một trái tim yêu thương và độ lượng” – bà treo giữa nhà, bên cạnh là  những câu thơ Hàn Mặc Tử và ca từ trong nhạc Trịnh…
Lật tập thơ Trăng Hàn của Hàn Mặc Tử để ngay ngắn trên bàn, bà dừng lại đọc Đây thôn Vĩ Dạ, bài thơ bà tâm đắc. Tôi hơi ngỡ ngàng khi thấy một bức tranh minh họa câu thơ Thuyền ai đậu bến sông trăng đó/Có chở trăng về kịp tối nay  do chính bà vẽ. Chỉ vào nét mờ ảo hư hư thật thật như vào cõi mộng, bà  nói đùa: “Ghềnh Ráng cũng đẹp, lãng mạn như bến sông trăng. Tôi đến với  Hàn Mặc Tử là một cái duyên nhưng Ở đây sương khói mờ nhân ảnh/Ai biết tình ai có đậm đà.  Thơ Hàn Mặc Tử rất lãng mạn và gần gũi với thiên nhiên”. Bà nói chuyện,  lẫy cả thơ Hàn Mặc Tử như một người bản địa. Lưu loát, tinh tế.
Trên kệ sách  là tập nhạc Trịnh viết bằng song ngữ Pháp – Việt. “Nhạc Trịnh thấm đẫm  tình người, giai điệu miên man vào suy ngẫm tĩnh lặng. Tôi thích nhạc  Trịnh còn vì tinh thần phản chiến, nhất là bài Đại bác ru đêm gợi điều  gì đó khủng khiếp và sự chán ghét chiến tranh”.
Tôi hát cho  bà nghe, bà cũng nhẩm theo Hàng vạn tấn bom dội về thành phố/người phu  quét đường dừng chổi đứng nghe”, nét mặt lúc say sưa, bà gõ nhịp. Giọng  hát chưa tròn, tôi ngỏ ý sẽ chỉ bà hát một số bài nhạc Trịnh, đôi mắt bà  long lanh sáng lên: “Lúc trước ở Pháp chúng tôi có nghe giảng về nhạc  Trịnh nhưng ít người hát được. Nhất định tôi sẽ tập hát nhiều nhạc Trịnh  để về Pháp hát cho bạn bè nghe”.
Mỗi ngày bà  cố hoàn thành một bức thư pháp qua bút lửa. Bà tâm sự: “Mỗi lần cầm bút  đầu óc trống rỗng như đang thiền định, gội rửa tất cả phiền muộn, hòa  suy tư trong nét bút”.
Chiều nào bà  cũng ra biển, đọc một bài thơ Hàn Mặc Tử rồi đi bộ dọc Ghềnh Ráng.  “Đứng trên đồi Thi Nhân nhìn ra xa, gió biển Quy Nhơn cuốn mình vào một  cảm giác rất lạ – người phụ nữ đã bước qua tuổi thất thập cổ lai hy tâm  sự – Tôi học bút lửa không phải vì nhu cầu việc làm mà chỉ… để gió cuốn  đi”. Còn nghệ sĩ Dzũ Kha thán phục: “Làm việc với bà tôi cứ nghĩ đó là  một thanh niên trai tráng. Không có biểu hiện tuổi già, phân biệt quốc  gia hay văn hóa trong con người này. Tôi xem bà như một người bạn để  cùng thổi lửa vào thư pháp sưởi ấm thơ Hàn”.
VŨ NGỌC
       

















