Miền Trung, hai nghề nông và ngư vẫn là phương kế sinh tồn chủ yếu. Từ Tết Nguyên đán đến nay, khúc ruột của đất nước hình chữ S này nhận chịu hết tai họa này đến tai họa khác, mà họa nào cũng lớn. Vì đối với người miền Trung, có họa nào lớn hơn mất mùa và không đi đánh bắt được. Chợ miền Trung trở nên lạnh lẽo vô cùng…

                   Chợ cá đìu hiu ở Huế, các gian hàng cá vắng hoe

Mất mùa, không còn cá để đánh bắt

Miền Trung mất mùa vì sâu bọ, rầy. Nhưng lạ ở chỗ càng bơm thuốc diệt rầy thì chúng càng sinh sôi nhanh, những cánh đồng cháy đen, trơ gốc rạ… Một mùa thiếu, đói đang đến với người nông dân

                               Cá đánh bắt xa bờ cũng không ai mua

Những đoàn tàu trước đây đi đánh bắt xa bờ đang lùi dần vào gần bờ vì sợ tàu Trung Quốc rượt đuổi, đâm phá, giết chóc. Nhưng đánh bắt gần bờ còn gặp đại nạn: hàng triệu xác cá trôi nổi dọc bờ biển từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên – Huế đã làm cho các ngư dân đánh bắt gần bờ phải treo lưới.

Ông Vận, một ngư dân Quảng Bình, than thở:“Người miền Trung  hết đất sống chứ không đùa đâu!”.

- “Đất mình còn rộng, sao lại hết đất sống hả bác?” Tôi khích.

- “Nghĩ sao mà cậu hỏi vậy?! Người mình chủ yếu làm ruộng và đánh cá, bây giờ ruộng thì chết khô, mấy miếng ruộng ngon thì nhà nước trưng thu cho tụi Trung Quốc nó thuê làm nhà máy, xí nghiệp. Ra khơi thì nó phá, nó giết; vào bờ thì nó xả độc làm cá chết như rạ vậy mà còn nói chi nữa đất sống!”

- “Không lẽ nào…?”

- “Lẽ với phải chi nữa. Đất nước mạnh nhờ vào tuổi trẻ, nhưng chỗ nào có Trung Quốc tới thì thanh niên hư hỏng tất: trai thì chích choác, đâm thuê chém mướn; gái thì mắt xanh mỏ đỏ bán dâm. Giờ thanh niên ăn chơi sa đọa, tương lai thật khó lường!”

- “Nhưng đâu phải ai cũng ăn chơi? Vẫn có người học hành, làm ăn lương thiện mà bác?”

- “Cậu phải nhớ là nuôi một thằng xã hội đen trong nhà bằng nuôi ba thằng đi học đại học nếu nói về mức tiêu phá của nó. Một xóm mà có vài thằng xã hội đen thì xem như hỏng. Mà bây giờ thì quá nhiều. Nói luôn, có bị bắt tui chịu. Xã hội này cứ ba thằng sinh viên thì tốn kém bằng một thằng giang hồ, ba thằng giang hồ thì tốn kém bằng mộtthằng xã hội đỏ.”

                                       Gà vịt trở thành món hot

- “Xã hội đỏ? Là gì thưa bác?”

- “Tui nói vậy anh hiểu gì mặc anh, tui không giải thích đâu! Chỉ biết là xã hội đen nó ăn hại, còn xã hội đỏ nó tàn hại.”

- “Bác đánh cá trên sông được mấy ngày rồi?”

- “À, tui đánh được ba ngày rồi. Chủ yếu là đánh lưới chụp rồi lặn xuống đáy mà bắt thôi.”

                   Quán xá trên bãi biển không một bóng người

- “Trước đây bác đánh cá ở đâu? Cá chết trong những ngày vừa qua ảnh hưởng như thế nào hả bác?”

- “Trước đây hai năm tui đánh bắt xa bờ, chủ yếu là ngư trường Hoàng Sa. Sau đó thì vì rủi ro quá cao, nên tui bán tàu lớn, mua một cái tàu nhỏ đánh bắt gần bờ. Bữa nay đang định bán cái tàu nhỏ vì không dùng nữa. Cá mắm kiểu đó thì đánh bắt xa hay gần bờ chi cũng chết. Tui đã lùi vào sông để đánh bắt.”

- “Bác thấy đánh bắt trên sông ra sao?”

- “Ui chao, trên sông thì không gọi là đánh bắt được. Cá làm gì còn mà đánh bắt! Chẳng qua là đi vớt vát vậy thôi. Gần đây cá sông trở nên đắt đỏ. Người ta xúm nhau nuôi nhưng thức ăn cho cá thì cũng của Trung Quốc cả đấy!”

Và sắp tới đây, vừa mất mùa, vừa ô nhiễm môi trường, lại vừa không còn cá để đánh bắt… liệu người ta sống dựa vào gì?

                                     Ghe thuyền đánh cá gần bờ

Những khu chợ lạnh…

Dạo một vòng quanh các chợ từ Quảng Ngãi, Quảng Nam, Thừa Thiên – Huế, Quảng Trị… Có thể nói là đi đâu cũng gặp cảnh chợ đìu hiu.

Bà Thúy, nông dân ở huyện Quảng Điền, Thừa Thiên – Huế, chuyên  đánh cá trên sông Bồ, chảy ngang qua Quảng Điền. Bà đi bán cá ở chợ Tây Ba, trên tay cầm một xấp tiền lẻ dày cộm mà mặt bà buồn rười rượi.

- “Bán cá được mà sao buồn vậy cô ơi?” Tôi hỏi bà Thúy.

- “Ừ, thì bán được giá hơn mọi khi. Nhưng thấy sông ngày càng hiếm cá, người bắt thì nhiều hơn mà chợ thì vắng vẻ như chùa bà Đanh kiểu này thì buồn nẫu ruột. Mình kiếm được nhiều tiền nhưng mọi người chung quanh đều khóc lên khóc xuống vì mất mùa, không đánh bắt được, không có cá để bán, không có tiền nộp học phí cho con, không có tiền trả tiền điện hằng tháng… Hỏi như vậy thì mình biết sống với ai đây! 

Đánh cá trên sông La, Hà Tĩnh

Chung hoàn cảnh, các bãi biển miền Trung hầu như vắng khách du lịch. Các chủ kinh doanh khách sạn và nhà hàng chuyên bán hải sản đều xếp vó, ngáp ruồi. Chưa bao giờ tình hình kinh tế miền Trung lại phải ảm đạm đến mức như đang thấy. Không biết tình trạng này rồi sẽ kéo dài đến bao lâu? Bởi miền Trung vốn là xứ nghèo. Giờ lại thêm những phiên chợ lạnh!

Mời xem/nghe và chuyển đến bè bạn:

Đất Nước Mình Ngộ Quá Phải Không Anh?

Thơ: Trần Thị Lam
Nhạc: Trần Duy Đức
Hát: Trần Thái Hòa

VS chuyen