Trump và Clinton. Ảnh: Internet

Đúng hẹn 4 năm một lần, nhân dân Mỹ lại bầu Tổng Thống (TT). Đảng Dân Chủ (DC), TT Obama đã thắng đủ hai nhiệm kỳ. Hiến Pháp Mỹ quy định Obama không được quyền ứng cử tiếp. Khởi đầu từ tháng 3/2015, đảng DC lần lượt có 5 ứng cử viên (UCV) ghi danh. Nay rơi rụng chỉ còn hai người: Thượng Nghị Sĩ (TNS) Bernie Sanders (74 tuổi) và bà Hillary Clinton(68 tuổi).

Qua ngày Super Tuesday ( 1tháng3), bà Clinton bỏ xa đối thủ Sanders, hy vọng được đảng DC đề cử. Nghịch lý thay, DC được mệnh danh là “đảng của tương lai”. Nhưng hai UCV sau cùng lại là hai bô lão, cụ bà Clinton và cụ ông Sanders.

Gà mái đá gà cồ. Một phụ nữ 68 tuổi di chuyển không ngừng, đọc diễn văn, trả lời báo chí khan cả tiếng… Đi bộ giữa trời tuyết trắng ở New Hampshire vận động cử tri. Người ta lo lắng cho sức khỏe của bà. Bill Clinton cười ”Bà ấy còn đủ sức lấy thêm chồng”…

Hillary Clinton từng là Đệ Nhất Phu Nhân, TNS New-York, Bộ trưởng Ngoại giao…Nhưng đam mê quyền lực thôi thúc. Bà vẫn muốn trở lại W.House làm Nữ TT đầu tiên của Liên Bang Mỹ. Hãy chờ kết quả cuối cùng sau ngày thứ ba 8 tháng 11/2016. Thông minh, lão luyện chính trường nhưng cũng quá nhiều scandal,  không biết bà có thể vượt qua để đạt khát vọng…

Tâm lý chung, người Mỹ nhiệt tình muốn đất nước thay đổi. Thường hết DC cầm quyền sẽ đến lượt CH. 17 UCV ghi danh tranh cử, ai cũng muốn cầm chìa khóa mở cửa W.House. Hầu hết  UCV là các Thống Đốc (TĐ), TNS liên bang.

Trong số lại có Tỷ phú Donald Trump,  Bác sĩ Thần kinh Ben Carson, người Mỹ gốc Phi Châu..Bà Carly Fiorina ( cựu Tổng quản trị Đại công ty điện tử HP – Chief Executive Officer of Hewlett-Packard ). Cả ba chưa từng hoạt động chính trị (outsider)…

Trump xuất thân giai cấp thượng lưu ( The upper- class), giai cấp đầy quyền lực trong xã hội Mỹ. Trump chuyên kinh doanh địa ốc, sòng bài, làm sân golf, tổ chức thi hoa hậu…nổi tiếng là “ tỷ phú ồn ào” qua ba lần cưới vợ, toàn là hoa hậu người mẫu.

Đi xa, Trump dùng Boeing 747 sơn hai mầu đen trắng viền đỏ có chữ Trump trên thân phi cơ. Thường xuất hiện với các hoa hậu người mẫu, điệu bộ của Trump ( body language), bĩu môi, trợn mắt, lắc đầu khi đối phương công kích như một diễn viên gây sự chú ý của quần chúng.

Ai cũng nghĩ Trump ra ứng cử chỉ là trò “chơi bạo lấy tiếng”. Làm sao dân Mỹ lại có thể bầu Trump làm TT của họ. Với Bác sĩ Ben Carson cũng chẳng có hy vọng gì, kể cả hai TNS gốc Cuba là Ted Cruz ( Texas) và Marco Rubio ( Florida), bà Fiorina.

Giới báo chí đặt chú tâm vào Jeb Bush, cựu TĐ Florida, người của giòng họ quyền lực nhất nước Mỹ hiện nay từng có cha và anh là TT. Hơn nữa, Jeb ngay những ngày đầu ra tranh cử đã nhận hơn 100tr USD từ các tỷ phú dầu hỏa. ” Thái tử Đảng” Jeb vào cuộc đua đầy khí thế.

Cuộc tranh luận (debate) đầu tiên vào tháng 8/2015 do Fox News tổ chức. Fox luôn ủng hộ đảng CH.

Mở đầu, điều hợp viên (moderator), nữ ký giả Megyn Kelly nhắm ngay Trump, hỏi về thái độ coi thường phụ nữ. Trump nhạo báng Kelly có lẽ đang thời kỳ  “chảy máu” nên khó chịu! Trump đùa với lửa. Megyn Kelly, 45 tuổi từng là luật sư, hiện là bình luận viên chính trị của Fox News.

Năm 2014, báo Time bầu bà thuộc 100 phụ nữ ảnh hưởng nhất thế giới..”Kelly đáo để” tấn công Trump. Trump phản bác chất vấn Jeb Bush về vụ TT Bush con tấn công Iraq, gây khủng hoảng tài chính 2008. Jeb phản bác không thuyết phục, lộ rõ thiếu tài hùng biện, điều rất cần của chính trị gia.

Hỏi về vấn đề 11T di dân bất hợp pháp( BHP- illegal immigrant), đa số là ngưởi Mexico. Trump tuyên bố:” Những người Mexico vào Mỹ BHP phần đông là bọn trộm cướp, ma túy, sát nhân…Trump sẽ đuổi tất cả, xây tường chắn dọc biên giới Mỹ-Mexico”. Hỏi về khủng bố ISIS. Trump nói sẽ dội bom các mỏ dầu cắt đứt nguồn tài chánh của họ…Các UCV chê bai Trump thiếu thực tế…

Sau cuộc tranh luận, những cuộc trưng cầu ý kiến (poll) cho thấy Bác sĩ Carson và Trump dẫn đầu. Jeb đứng xa phía dưới. Điều đáng ngạc nhiên!

TNS John McCain lên tiếng, Trump phản bác nói McCain không phải là anh hùng vì bị bắt làm tù binh. Khi TT Obama đãi tiệc mời Tập Cận Bình. Trump tuyên bố:”Hắn đang ăn cắp tiền của chúng ta, tại sao Obama lại đãi tiệc. Hãy cho hắn một bánh sandwich là đủ”.

Cuộc tranh luận kế tiếp,  Trump chê bà Fiorina xấu xí, ai dám bầu làm TT??Công kích Jeb bất tài, Ted Cruz gian trá, Marco Rubio như chú bé con. Chê lãnh tụ Mỹ ngu đần không bằng China và Mexico.

Sau cuộc thảm sát làm 14 người chết ở Bernadino-California. Trump tuyên bố cấm cửa người Hồi Giáo, giết luôn gia đình kẻ khủng bố vì chúng đã sát hại gia đình người Mỹ.

Nói năng hung hăng bỗ bã, nói nhanh nói mạnh, nói liên tục  không cần giấy tờ, phản ứng nhanh, Trump vẫn trở thành kẻ dẫn đầu đảng CH báo hiệu cuộc khủng hoảng uy tín  trong giới chính trị chuyên nghiệp của đảng.

Các chuyên gia phân tích: Trump dám nói thật những điều kẻ khác không dám nói, Trump đáp ứng suy nghĩ của những người Mỹ bảo thủ, những người da đen, những người quá chán nản bất mãn thành phần cực đoan của đảng CH như nhóm Tea Party.

Hơn nữa, họ nhận ra uy tín nước Mỹ đang lu mờ trước thế giới vì Putin, vì TC-Bình. Các chính trị gia gian trá, chỉ nói mà không làm. Họ nhìn ở Trump sự chân thật,  lập trường mạnh mẽ giúp nước Mỹ lấy lại uy thế cho dù Trump chưa đưa ra chính sách cụ thể.

Sau các cuộc bầu cửa sơ bộ đầu tiên, Cruz thắng ở Iowa nhưng  Trump thắng ba tiểu bang còn lại. Các UCV đảng CH lần lượt bỏ cuộc chơi ( drop out) kể cả Jeb Bush, dù nhiều tiền, dù được người cha và người anh từng là TT hậu thuẫn. Thế mới biết trong chế độ dân chủ Mỹ, lá phiếu ngưởi dân mới là quyết định.

Cuộc chạy đua chỉ còn 5 người: Trump. Cruz, Rubio, Carson và John Kasick. Sau ngày Super Tuesday 1 tháng 3/2016. Ben Carson bỏ cuộc, Trump vẫn đạt 319 phiếu đại biểu (delegate) dẫn đầu. Theo  sau là Cruz với 226 phiếu. Số phiếu cần có trong các cuộc bầu cử sơ bộ là 1237 để được đề cử lá UCV đại diện đảng.

Cuộc “nội chiến” trong đảng CH bùng nổ. Những nhân vật rường cột của CH tìm kế hoạch ngăn Trump, Paul Ryan ( House Speaker), John McCain, Mitt Romney ( UCV đảng CH 2012), Truyền hình, báo chí …Người ta tố cáo Trump là kẻ lừa đảo khinh thường dân chúng, kẻ kỳ thị chủng tộc, có liên hệ với Mafia Ý ở New-York. Trump kích động thù hận sẽ làm suy yếu nước Mỹ vì đồng minh xa lánh.

Bên đảng DC, TT Obama nói Trump thiếu khả năng lãnh đạo. Bộ tham mưu của bà Hillary đang nghiên cứu hạ bệ Trump.

Cuộc bầu cử TT Mỹ gây dư luận tại Âu Châu. Nhật báo Đức Handelsblatts viết: “ UCV Trump mở cửa cho sự điên cuồng, một sự việc không thể tưởng tượng có thể xẩy ra, một trò đùa quái dị thành hiện thực”.

Giới phê bình Nga cho rằng, Trump làm đảo lộn chính trường Mỹ. Nam Mỹ kinh ngạc Trump đánh đổ các chính gia hàng đầu của đảng CH. Báo El Pais của Tây Ban Nha: Trump làm nửa nhân loại điên đảo. Báo chí Áo cảnh cáo: Đừng coi Trump là một tên hề…

Á châu, Malaya, Singapore, đều tỏ ra lo ngại quan điểm của Trump không quá lưu tâm đến Thái Bình Dương… Donald Trump lọt giữa trùng vây gươm giáo. Kết cuộc ra sao? Vẫn còn nhiều cuộc tranh luận, nhất là  Super Tuesday2 tổ chức ngày15/3. Cuối cùng, hãy chờ sau 8/11/2016, liệu Donald Trump có thể chịu nổi?? Kể cả bà Hillary có đạt khát vọng? Mọi chuyện sẽ bất ngờ. Bước đi chấm hỏi bao lần. Đời qua mấy bận, bao lần chấm than!!!

Từ các  TT Bill Clinton đến Bush con, rồi Barack Obama, khi bước chân vào White House, ai cũng tươi trẻ đầy sức sống sẵn sàng vai trò lãnh đạo. Sau hai nhiệm kỳ, ông nào cũng bạc đầu mỏi mệt. Làm TT Mỹ lo lắng trăm điều, cớ sao bao người vẫn mơ cầm chìa khó ngôi nhà đầy quyền lực và hấp dẫn.

Nền dân chủ Mỹ tạo điều kiện dễ dàng cho người dân tham gia chính trị, thực hiện quyền bầu cử ứng cử. Dù đảng nào thắng vẫn đặt quyền lợi đất nước, phục vụ dân sinh trên hết…

Nếu nhà cầm quyền cố tình tước đoạt các quyền tự do, ngăn cấm người dân thể hiện lập trường bằng đe dọa trấn áp tù ngục và dân chọn cách sống yên lành nhất tượng hình như ba chú khỉ Nhật Bản: bịt mồm, bịt tai, bịt mắt, thì đó là báo hiệu sự hoàng hôn và khó mong sự phát triển để tiến xa của quốc gia.

Còm sỹ PV-Nhân. 3-2016.

PS. Bài vừa lên trang thì trên CNN đang có cuộc tranh luận giữa ông Sanders và bà Clinton tại Miami (Florida). Các bạn nhớ đón xem.

http://hieuminh.org/2016/03/10/pv-nhan-quyet-dau-danh-white-house/