Làm việc mệt mỏi, tư thế ngồi nghiêng lệch, mất cân bằng dinh dưỡng… đều là những hành động rút ngắn tuổi thọ của cột sống. Do đó, muốn thân thể trở nên khỏe mạnh, cần làm mọi thứ có thể để bảo vệ trụ cột quan trọng này.

Cột sống còn được gọi là xương sống là một cấu trúc xương được tìm thấy trong động vật có xương. Nó được hình thành từ xương nhỏ hơn gọi là đốt sống, xếp lên nhau tạo thành một ống sống, có một khoang bao quanh và bảo vệ tủy sống. Trong giải phẫu người, cột sống hay xương sống bao gồm 33 đốt sống, xương cùng, các đĩa đệm cột sống và xương cụt nằm ở phía lưng, tách biệt bởi các đĩa cột sống.

Cột sống không chỉ là gốc của xương cốt, nó còn bao gồm các cơ xung quanh, dây chằng, đĩa đệm và tủy sống trong ống sống. Nó cũng có thể chống đỡ cơ thể của chúng ta, giảm nhẹ áp lực và chấn động. Không những vậy nó cũng bảo vệ tủy sống, dây thần kinh và các cơ quan nội tạng.

Thoái hóa đĩa đệm là điều không thể tránh khỏi với tất cả mọi người

Đĩa đệm tạo khoảng cách giữa các đốt sống và cho phép chúng ta thực hiện các động tác như cúi gập, xoay người. Đĩa đệm có vai trò giảm xóc giữa các xương của cột sống; như một tấm đệm chống đỡ những tác lực từ bên ngoài khi cơ thể, giữ cho vùng lưng luôn dẻo dai.

Tuy nhiên theo thời gian, đĩa đệm dần dần mất đi khả năng để hoạt động và hỗ trợ cột sống; từ đó dẫn đến đau lưng và có thể lan ra các chi.

Thoái hóa đĩa đệm cột sống, hay thoái hoá cột sống, là một thuật ngữ để mô tả các thay đổi do tuổi tác gây ra dọc theo cột sống cổ, ngực hoặc thắt lưng (phổ biến nhất là thoái hóa cột sống thắt lưng). Đây không phải là một bệnh mà thực chất là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể

Thoái hóa đĩa đệm là một hiện tượng của cơ thể trong đó các đĩa đệm dần dần bị hao mòn, giảm chất lượng do quá trình lão hóa theo thời gian. Các bao sơ bên ngoài sẽ không còn được chắc khỏe, giảm tính đàn hồi và có thể bị rách khiến nhân nhầy thoát ra khỏi bên ngoài.

Hơn 80% các bệnh liên quan đến cột sống

Sự trật khỏi vị trí của đĩa đệm có thể làm cột sống mất cân bằng. Một đĩa đệm bị thoát vị sẽ gây ra sự thay đổi độ cong của cột sống. Sự thay đổi độ cong của một đoạn cột sống có thể gây biến dạng toàn bộ. Sự mất cân bằng nghiêm trọng này đặc biệt là xuất hiện ở lứa thanh thiếu niên đang ở giai đoạn phát triển sẽ gây ra tình trạng lão hóa sớm. Tương tự, với nhóm người độ tuổi trung niên cũng không mấy lạc quan. Sau khi tới tuổi trung niên, việc thoái hóa đĩa đệm sẽ dẫn tới tình trạng người ta trở nên thấp đi, làm thu hẹp hệ thống đĩa đệm và thoát vị, phá hủy nghiêm trọng sự cân bằng của cột sống, từ đó gây ra nhiều loại bệnh khác nhau. Ví dụ, bệnh tim mạch vành, tức ngực, khó thở, rối loạn nhịp tim, cung cấp máu không đủ cho não, chóng mặt, ù tai, ngất, đột quỵ… những bệnh này xuất hiện nhiều nhất ở tuổi trung niên.

Có nhiều loại bệnh đặc biệt là tim mạch và mạch máu não, có liên quan rất lớn đến các tổn thương cột sống. Nếu chú ý giữ gìn cột sống trong cuộc sống hàng ngày, có nhiều bi kịch sẽ không xảy ra.

Các dây thần kinh cột sống điều chỉnh các hoạt động chức năng của các mô, cơ quan, mạch máu, tuyến, xương, dây chằng và cơ bắp. Nếu thoát vị và thoái hóa đĩa đệm, và trong một số điều kiện nhất định, chẳng hạn như bong gân, làm việc quá sức, sai tư thế, thân thể hư nhược, sốt… làm tăng tốc độ thoát vị của các khớp, kích thích các dây thần kinh cột sống, động mạch đốt sống… trong sinh hoạt hằng ngày sẽ tăng cường và tích lũy nhiều hơn. Lượng biến đổi tích lũy thành chất xong, sẽ dẫn đến sự xuất hiện của bệnh.

Mất cân bằng cột sống dẫn đến các bệnh khác nhau: ví dụ các vấn đề về dạ dày

Có hai loại dây thần kinh chi phối tới dạ dày, một loại là dây thần kinh giao cảm và loại còn lại là dây thần kinh phó giao cảm, chúng đều là dây thần kinh tự trị. Hai dây thần kinh này chịu trách nhiệm cho các chức năng cảm giác và vận động của dạ dày. Theo Đông y, hai chức năng này là đề cập đến âm và dương, và có tác dụng tương hỗ lẫn nhau. Đối với dạ dày, các dây thần kinh giao cảm khởi tác dụng khống chế, và các dây thần kinh phó giao cảm khởi tác dụng kích thích. Nếu có vấn đề với dạ dày, đều liên quan đến sự kích thích của hai dây thần kinh này.

Tất cả các cơ quan nội tạng khác cũng là như vậy. Các dây thần kinh cột sống chủ quản về những bộ phận này. Các cơ quan nội tạng có khỏe hay không đều phụ thuộc vào cột sống. Chức năng của các tạng phủ có cường thịnh và hài hòa hay không cũng phụ thuộc vào các dây thần kinh cột sống.

Cách chăm sóc cột sống khỏe mạnh

Tập luyện khí công, yoga

Yoga khí công là phương pháp luyện khí kết hợp với sự uyển chuyển của từng động tác, dẫn khí có ý thức tới từng cơ quan quan trọng cơ thể kích hoạt khả năng tự chữa lành của thân thể. 
Mang lại cho người tập có giấc ngủ ngon, sâu, kích thích sản sinh hormone trẻ hoá, duy trì trái tim khỏe mạnh, xương khớp dẻo dai, cột sống đàn hồi, thân hình cân đối, hấp dẫn tràn đầy sinh lực.

Những bài tập thở cổ xưa nhất giúp hấp thụ tối đa năng lượng, khơi thông 72 ngàn ống dẫn khí, những bài tập vận động giúp mở toàn bộ 360 các khớp lớn nhỏ, kéo dãn làm mềm tất cả 600 hệ cơ bắp.

Giữ tư thế ngồi đúng

Mặc dù cột sống của bạn hoàn toàn có thể uốn cong tự nhiên, ngồi uể oải trên ghế tới tám tiếng một ngày ở nơi làm việc nhiều khả năng sẽ dẫn tới căng cơ, đau vùng thắt lưng và đau chân (đau thần kinh tọa). Khi bạn ngồi, đĩa đệm cột sống thắt lưng phải tải một trọng lượng lớn gấp 3 lần khi đứng, vậy tại sao bạn phải khiến mọi thứ khó khăn hơn? Hãy tự “thưởng” cho mình một chiếc ghế văn phòng thoải mái, có điểm tựa cho lưng và nhớ ngồi dậy thư giãn cơ sau khoảng mỗi 30 phút làm việc.

Sử dụng đệm và gối hỗ trợ khi ngủ

Trong điều kiện lý tưởng, gần 1/3 thời gian trong ngày được dành cho giấc ngủ, cũng là thời điểm giúp cột sống của chúng ta được thư giãn sau một ngày làm việc vất vả. Tuy vậy, việc không sử dụng đệm hoặc sử dụng đệm không đạt tiêu chuẩn có thể khiến cột sống chịu áp lực trong suốt thời gian đó và dẫn tới việc một số bệnh nhân thường than phiền rằng bị cứng gáy và đau lưng vào mỗi buổi sáng. Hầu hết mọi người đều ưu tiên một giấc ngủ thoải mái do vậy việc cân nhắc mua một chiếc đệm ngủ phù hợp sẽ giúp chúng ta ngủ đúng tư thế, và phòng tránh đau vùng lưng và cột sống cổ.

Chọn thực phẩm một cách thông minh

Chế độ ăn của bạn có thể tác động tốt hoặc xấu lên sức khỏe toàn trạng, đặc biệt đối với sự khỏe mạnh của cột sống. Hãy cố gắng sử dụng chủ yếu các loại thực phẩm bạn có thể tìm được trong tự nhiên như: rau, trái cây, sản phẩm từ sữa, thịt, ngũ cốc và cây họ đậu. Cùng với đó, đặt mục tiêu giảm sử dụng những thực phẩm đã qua chế biến công nghiệp và chỉ cho phép bản thân “thả phanh” với những bữa ăn không thực sự có lợi cho sức khoẻ một tới hai lần mỗi tuần .Tập trung vào những loại thực phẩm giàu canxi (giúp tăng cường sức mạnh và khối xương), những chất dinh dưỡng cân đối và vitamin sẽ giúp bạn phòng chống các bệnh loãng xương, viêm xương khớp và nhiều bệnh lý khác trong tương lai. Tương tự, giữ một mức cân nặng hợp lý sẽ giúp giảm áp lực lên cột sống và hạn chế tối đa những cơn đau lưng.

Bơi lội

Liệu pháp chữa bệnh bằng nước đặc biệt có lợi cho cột sống bởi sự hỗ trợ của nước đối với xương và khớp trong quá trình tập luyện. Nước vừa tạo một sức cản tương đối, vừa hỗ trợ cho cơ thể bạn, do đó giảm thiểu rủi ro chấn thương hay triệu chứng đau trong một số bài tập cụ thể.

Nước lạnh có tác dụng làm dịu viêm khớp, trong khi đó nước nóng kích thích tuần hoàn đối với những cơ bị cứng, hồi phục tình trạng bong gân và căng cơ.

Điều trị bằng phương pháp massage

Những nghiên cứu chỉ ra rằng liệu pháp massage là một phương pháp điều trị thích hợp cho một số loại đau cổ và lưng. Massage đem lại nhiều lợi ích, trong đó có việc tăng cường tuần hoàn máu để khôi phục cơ bị đau, giãn cơ, phục hồi lại biên độ vận động của cột sống, giúp cải thiện chứng mất ngủ, năng lượng endorphin- một chất hoá học tự nhiên của cơ thể giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu.

Theo Kannewyork