Cả Shinzo Abe và Tập Cận Bình đều là “con ông cháu cha”, đều phải chịu đựng nhiều thăng trầm trong cuộc sống riêng tư và trong sự nghiệp, và có cùng tầm nhìn vĩ mô về tương lai.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe là hai đối thủ cùng lao vào một cuộc chiến tranh ngoại giao trực diện căng thẳng. Tuy nhiên theo các nhà phân tích, hai kỳ phùng địch thủ này lại có nhiều điểm tương đồng trong sự nghiệp.

Cả hai đều là “con ông cháu cha”, đều phải chịu đựng nhiều thăng trầm trong cuộc sống riêng tư hay trong sự nghiệp, và có cùng tầm nhìn vĩ mô về tương lai. Tập Cận Bình 60 tuổi, còn ông Shinzo Abe 59 tuổi.

Mỗi người đều hứa hẹn một sự phục sinh cho đất nước mình - nền kinh tế đứng thứ nhì và thứ ba trên thế giới - nhờ những cải cách đầy tham vọng.

Giữa Tập Cận Bình (trái) và Shinzo Abe (phải) có rất nhiều điểm tương đồng

Hai nhà lãnh đạo này cùng lên cầm quyền vào cuối năm 2012. Họ chỉ gặp gỡ nhau có hai lần ngắn ngủi, trong vòng 15 tháng gần đây.

Tình hình lại càng xấu đi sau chuyến viếng thăm đền Yasukuni ở Tokyo của ông Shinzo Abe. Đối với Bắc Kinh, ngôi đền này là biểu tượng cho quân phiệt Nhật, đã tấn công và chiếm đóng Trung Quốc trong thời Đệ nhị Thế chiến.

Ông Abe, sinh ra sau cuộc chiến kết thúc bằng sự đầu hàng của nước Nhật, là người thừa kế của một dòng họ danh giá thuộc phe hữu Nhật Bản. Ông nội của ông từng là Bộ trưởng trong chính phủ đã tung ra trận tấn công Trân Châu cảng năm 1941, sau đó bị bắt vì bị coi là tội phạm chiến tranh rồi được thả ra không xét xử, và trở thành Thủ tướng Nhật vào cuối thập niên 50. Cha ông là cựu Ngoại trưởng Nhật Bản.

Tập Cận Bình, ra đời sau khi nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa đã được thành lập năm 1949, là con của một trong những nhà lão thành cách mạng, ông Tập Trọng Huân, người đã phải chịu đựng nhiều năm tháng tù đày rồi phải đi lao động tại nhà máy trong thời kỳ Cách mạng văn hóa (1966-1976), sau đó được phục hồi danh dự.

Hai nhà lãnh đạo đều ra sức tăng cường năng lực quân sự của nước mình. Ông Abe thậm chí nhân ngày đầu năm mới hôm thứ Tư 01/01/2014 còn tuyên bố bản Hiến pháp hòa bình của Nhật sẽ được sửa đổi từ nay cho đến năm 2020.

Bóng ma quá khứ

Việc ông Shinzo Abe đến viếng đền Yasukuni trùng hợp với sự kiện Tập Cận Bình viếng lăng Mao Trạch Đông, nhân dịp kỷ niệm 120 năm ngày sinh của Mao 26/12.

Theo Katsuhiko Meshino, cây bút bình luận của tờ báo Nikkei, thì hai chuyến viếng thăm này là cơ hội để đưa vào một cách nhìn thiếu khách quan đối với quá khứ. Ông viết: “Cả hai ông Abe và ông Tập đều cố thủ trong ngõ cụt về một số chương bị chỉ trích trong lịch sử nước mình. Cả hai nhà lãnh đạo có vẻ muốn theo chân bóng ma quá khứ, thay vì vạch ra một con đường mới cho đất nước”.

Trung Quốc sau Hội nghị trung ương 3 của Đảng Cộng sản đã loan báo một kế hoạch cải cách kinh tế rộng rãi, tạo điều kiện cho lãnh vực tư nhân. Đại hội này cũng đã giúp củng cố quyền lực của Chủ tịch Tập Cận Bình, người đã đưa “giấc mơ Trung Quốc” lên làm khẩu hiệu nền tảng cho chính sách.

Về phía Thủ tướng Nhật Bản, thì hứa hẹn sẽ đưa nước Nhật ra khỏi nạn giảm phát, đặt lại nền kinh tế vào đường ray tăng trưởng, nhờ chính sách tái thúc đẩy nay được mệnh danh là “Abenomics”. Ông còn nói rằng sẽ nỗ lực cho “một nước Nhật mới”.

Theo ông Lâm Hòa Lập, rất có thể là nhờ trọng tâm đặt vào lĩnh vực kinh tế và quan hệ thương mại hết sức quan trọng giữa hai quốc gia láng giềng, đã giúp cho tình hình không xấu thêm đi.

Tranh biếm họa mô tả "đám cháy" giữa Tập Cận Bình và Shinzo Abe, với "lính cứu hỏa" Obama mang bình xịt dập lửa đứng phía sau, xoa dịu hai bên

Còn giáo sư David Zweig của trường đại học Khoa học Kỹ thuật Hồng Kông nhấn mạnh : Hai ông Shinzo Abe và Tập Cận Bình đều phải đối đầu với những thử thách tương tự như nhau.

Ông nói : “Về mặt sức mạnh, Trung Quốc đang cất cánh, nhưng về đạo lý thì đang xuống dốc. Đó là lý do vì sao chúng ta thấy Tập Cận Bình cố gắng áp đặt một nền đạo đức mới, chống tham nhũng.

Ông Abe thì rõ ràng đang cố chấm dứt 22 năm trường kinh tế liên tục xuống dốc. Và có lẽ ông hình dung rằng để đạt được mục tiêu, cần phải củng cố chủ nghĩa dân tộc, viết lại quá khứ, mang lại cho người dân một hình ảnh tích cực hơn với tư cách là công dân nước Nhật, với việc tăng cường cho quân đội, và ít thụ động hơn trong quan hệ ngoại giao”.

theo RFI