1. Sự giao dịch tự do hoàn toàn của hàng hóa xuyên biên giới và ở nội địa.
2. Không có bất cứ rào cản nào về mặt pháp lý ở trong và ngoài nước.
3. Doanh nhân được tự do đi lại và kinh doanh bất cứ hàng hóa nào mình muốn.
4. Chính phủ không được can thiệp vào thị trường.
5. Tất cả thuế phí đều phẳng, công bằng hoặc không tồn tại.

Đúng, nếu lấy tiêu chuẩn đúng nghĩa của Thị Trường Tự Do thì chẳng có đất nước nào trên thế giới có cả. Ngay cả những nước thường xuyên được sử dụng để làm biểu tượng của Thị Trường Tự Do và chủ nghĩa tư bản như Singapore, Hong Kong, Thụy Sĩ, Úc hay Mỹ đều có doanh nghiệp nhà nước, cơ quan ban hành quy định và kiểm soát, một mức độ can thiệp của chính phủ trong thị trường và trên hết tất cả đều có rào cản giao thương ở trong và ngoài nước. Những ví dụ của những rào cản đó là:

1. Luật cấm phá giá – dù phá giá là một điều khó xảy ra và đây là luật được ủng hộ bởi lợi ích nhóm khỏi sự cạnh tranh.
2. Luật lương tối thiểu – sự áp đặt của giá sàn lên sản phẩm lao động là trái nghịch với triết lý của Thị Trường Tự Do.
3. Thuế xuất và nhập khẩu – hàng hóa không hề được giao dịch và di chuyên xuyên biên giới một cách tự do được.
4. Cơ quan kiểm tra – tất cả hàng hóa đều phải đạt tiêu chuẩn nhất định.
5. Vận động chính phủ – các lợi ích nhóm luôn tồn tại và vận động chính phủ ban hành những luật và quy định để có lợi cho tổ chức của mình.
6. Chính trị lợi ích – các chính trị gia thường ban hành luật nếu cử tri bầu cho mình chứ không phải để bảo tồn Thị Trường Tự Do.

Đúng, nói không sai, chẳng có nước nào có Thị Trường Tự Do đúng nghĩa cả. Bất cứ ai nói Thị Trường Tự Do đúng nghĩa tồn tại là ảo tưởng và phi thực tế. Sẽ luôn luôn có mức độ can thiệp nào đó của chính phủ trong thị trường, chỉ là ít hay nhiều mà thôi.

Nhưng, những người đưa ra lập luận rằng “Thị Trường Tự Do thực sự không tồn tại” lại quên rằng ngoài nền tảng Thị Trường Tự Do với mức độ can thiệp thì còn có sự lựa chọn nào tốt và công bằng hơn. Những câu hỏi mà những người chỉ trích Thị Trường Tự Do quên hỏi là:

1. Vậy có sự lựa chọn nào tốt hơn Thị Trường Tự Do không hoàn hảo.
2. Thị Trường Tự Do không thực sự tồn tại vậy CNXH hay nền kinh tế tập trung có tốt hơn?
3. Chúng ta không thể nào có sự tuyệt đối, chỉ có thể có một mức độ Thị Trường Tự Do cao.
4. Ngoài Thị Trường Tự Do không hoàn hảo thì bạn chọn cái nào?

Khi bạn hỏi những câu hỏi đó thì họ sẽ im lặng. Bây giờ cân nhắc giữa các nước có “Thị Trường Tự Do không hoàn hảo” với các nước có “kinh tế tập trung” hay “kinh tế CNXH” thì nước nào nghèo hơn nước nào? Tất cả các nước theo đuổi Thị Trường Tự Do đúng nghĩa – dù thất bại với phiên bản lỗi của Thị Trường Tự Do – lại giàu có và phát triển hơn những nước không áp dụng Thị Trường Tự Do. Ví dụ điển hình là Nam Hàn và Bắc Hàn, Anh Quốc so với Châu Âu, Thái Lan so với Việt Nam.

Cho nên việc cho rằng Thị Trường Tự Do không tồn tại và nó chỉ là giả thuyết mơ hồ là một hành động phi thực tế không kém. Vậy ngoài Thị Trường Tự Do không hoàn hảo thì sự lựa chọn khác là gì? Chẳng có. Nếu có thì tôi thực sự muốn nghe. Tôi thà sống trong một nền kinh tế “Thị Trường Tự Do không hoàn hảo” còn hơn dưới một cơ chế chính quyền tập trung.

Ku Búa @ Cafe Ku Búa