* Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc bảo vệ hoạt động của UNRWA - cơ quan cứu trợ cho người Palestine
* Ngân hàng Trung ương Mỹ giữ lãi suất ổn định trong khoảng 5,25% đến 5,5%
* Nhóm BRICS tăng thành viên để định hình trật tự thế giới mới

Xung đột Israel - Hamas

* Liên Hiệp Quốc họp về phán quyết của ICJ. Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (LHQ) ngày 31-1 đã họp đánh giá các phán quyết tạm thời của Tòa án Công lý quốc tế (ICJ) liên quan tới xung đột Israel - Hamas ở Gaza và tình hình cứu trợ nhân đạo tại đây.

Tháng trước, ICJ yêu cầu Israel phải thực thi các biện pháp để ngăn hành động diệt chủng trong cuộc xung đột với Hamas ở Gaza, đồng thời kêu gọi Hamas trả tự do ngay lập tức cho các con tin.

Tại cuộc họp, Tổng thư ký LHQ António Guterres khẳng định các phán quyết mang tính ràng buộc pháp lý của ICJ, cũng như luật nhân đạo quốc tế, cần phải được tuân thủ trong mọi hoàn cảnh.

Ông nhấn mạnh khủng hoảng hiện nay ở Gaza đã dẫn tới hậu quả là dân thường thiệt mạng và hạ tầng bị tàn phá với tốc độ và quy mô chưa từng thấy trong những năm gần đây. Do đó Cơ quan cứu trợ của LHQ dành cho người tị nạn Palestine (UNRWA) là "xương sống" cho nỗ lực nhân đạo tại đây.

Tuy nhiên, Thủ tướng Benjamin Netanyahu chỉ trích UNRWA đồng lõa với Hamas và kêu gọi thay thế cơ quan này bằng các tổ chức nhân đạo khác. Trong khi đó, Mỹ cho rằng cơ quan này cần cải tổ để có thể tiếp tục nhận tài trợ từ Washington.

* Khả năng ngừng bắn 6 tuần. Hãng tin AFP dẫn các nguồn tin cho hay các nỗ lực tìm kiếm lệnh ngừng bắn mới ở Dải Gaza đang tiến triển tích cực.

Theo đó, phong trào Hồi giáo Hamas đang nghiên cứu đề xuất được các bên trung gian đưa ra sau cuộc họp ở Paris, Pháp, nhằm ngừng bắn trong 6 tuần để đổi lấy việc nhóm này thả thêm con tin còn lại đang bị giam giữ ở Gaza.

Một số quan chức Hamas tiết lộ đề xuất ngừng bắn sẽ bao gồm 3 giai đoạn, trong đó Hamas sẽ thả những con tin thường dân còn lại, sau đó là binh sĩ Israel bị bắt và cuối cùng là thi thể của những con tin đã chết.

"Sẽ chỉ có phụ nữ, trẻ em và nam giới bị bệnh trên 60 tuổi" được thả, theo nguồn tin từ Hamas. Ngoài ra, cũng sẽ có "các cuộc đàm phán xung quanh việc rút quân của Israel", trao đổi thêm con tin - tù nhân, tái thiết Gaza.

Đại sứ Mỹ tại LHQ ngày 31-1 đã kêu gọi Hamas chấp nhận đề xuất này, nói rằng nó sẽ cho phép nhiều nguồn cung cấp thực phẩm, nước và thuốc quan trọng hơn vào Gaza.

Mỹ tấn công phủ đầu tên lửa của Houthi đe dọa máy bay Mỹ

Quân đội Mỹ xác nhận lực lượng của nước này trong ngày 31-1 đã phá hủy một tên lửa của phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn ở Yemen, sắp tấn công máy bay Mỹ.

Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ (CENTCOM) cho biết "đã tấn công và phá hủy một tên lửa đất đối không mà Houthi sắp phóng" sau khi xác định rằng nó "là mối đe dọa sắp xảy ra đối với máy bay Mỹ". CENTCOM không xác định loại máy bay bị đe dọa hoặc địa điểm chính xác của cuộc tấn công, chỉ nói rằng nó diễn ra ở "các khu vực do Houthi kiểm soát ở Yemen".

Trước đó, Đài Al-Masirah do Houthi điều hành cho biết máy bay Mỹ và Anh đã nhắm mục tiêu vào thành phố Saada phía bắc Yemen nhưng không nói rõ mục tiêu hay thông tin về thiệt hại hoặc thương vong.

Mỹ cùng với Anh thời gian qua đã tiến hành các cuộc tấn công vào lực lượng Houthi để ngăn nhóm này nhắm vào các tàu hàng quốc tế.

Tuy nhiên, Houthi ngày 31-1 tuyên bố nhóm này thực hiện một chiến dịch nhắm vào một "tàu thương mại Mỹ" ở vịnh Aden vài giờ sau khi bắn tên lửa vào tàu khu trục Gravely của hải quân Mỹ.

Người phát ngôn quân đội Houthi Yahya Sarea nói rằng mục tiêu của họ là tàu container mang cờ Liberia KOI được điều hành bởi Oceonix Services có trụ sở tại Anh. Công ty an ninh hàng hải Ambrey của Anh xác định một tàu thương mại đã báo cáo về một vụ nổ ở mạn phải sau khi nó bị tấn công bằng tên lửa khi đang di chuyển cách Aden, Yemen 69 hải lý về phía tây nam.

Ngân hàng Trung ương Mỹ giữ nguyên lãi suất cao

Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) quyết định giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp chính sách lần thứ 4 liên tiếp, nhưng không nói rõ bao giờ sẽ cắt giảm.

Trong thông báo ngày 31-1, giờ địa phương, Fed xác nhận mức lãi suất chuẩn sẽ được giữ ổn định trong khoảng 5,25% đến 5,5%, cho rằng khó có thể giảm lãi suất nếu không có "niềm tin lớn hơn" về việc lạm phát đang hướng về mốc mục tiêu 2%.

"Lạm phát đã giảm bớt trong năm qua nhưng vẫn ở mức cao", Hãng tin Reuters dẫn tuyên bố của Fed sau cuộc họp kéo dài 2 ngày.

Dù vậy, Fed cho rằng nguy cơ trong việc đạt được mục tiêu việc làm và lạm phát đang trở nên "cân bằng hơn".

Chủ tịch Fed, ông Jerome Powell, nói lãi suất đã chạm đỉnh và ngân hàng này có thể cắt giảm lãi suất "vào thời điểm nào đó trong năm nay".

"Rõ ràng là Fed không vội nới lỏng nhanh chóng như giá thị trường. Họ vẫn cần dữ liệu lạm phát hứa hẹn hơn nữa để có thể thực hiện đợt giảm lãi suất đầu tiên", nhà phân tích thị trường Michael Brown nhận định.

Trước đó, giới chuyên gia cho rằng Fed có thể cắt giảm lãi suất vào tháng 3. Tuy nhiên, ông Powell cho rằng điều này không chắc chắn và Fed sẽ tiếp tục cân nhắc dữ liệu lạm phát của tháng 2 trước khi ra quyết định.

* Mỹ thay đặc phái phiên khí hậu John Kerry. Nhà Trắng ngày 31-1 xác nhận cố vấn cấp cao về năng lượng sạch John D. Podesta sẽ thay thế cựu ngoại trưởng John Kerry làm đặc phái viên khí hậu Mỹ. Vào tháng trước, ông Kerry cũng tuyên bố ông sẽ rời vị trí này để tham gia chiến dịch tái tranh cử của Tổng thống Joe Biden.

Ông Podesta, 75 tuổi, đã làm việc dưới thời một số tổng thống của Đảng Dân chủ Mỹ như Bill Clinton, Barack Obama. "Ngoại trưởng Kerry đã đưa nước Mỹ quay trở lại vị thế lãnh đạo trong lĩnh vực khí hậu trên toàn thế giới… Chúng tôi sẽ đảm bảo duy trì động lực đã được xây dựng từ những nỗ lực của ông", ông Podesta nói với báo Washington Post.

* 5 nước xác nhận tham gia BRICS. Ngày 31-1, Nam Phi cho biết Ai Cập, Ethiopia, Iran, Saudi Arabia và Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) đã xác nhận sẽ tham gia Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS) sau khi được mời.

Trước đó, tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 8-2023, khối BRICS gồm 5 thành viên Brazil, Nga, Trung Quốc, Ấn Độ và Nam Phi đã mời 5 quốc gia trên cùng với Argentina gia nhập. Tuy nhiên, Argentina từ chối tham gia.

BRICS cho rằng việc mở rộng thành viên sẽ giúp định hình lại một trật tự thế giới mà nhóm cho là đã lỗi thời, theo Reuters.

Giám đốc FBI Christopher Wray cảnh báo hôm thứ Tư 31/1 rằng tin tặc Trung Quốc đang chuẩn bị “đánh phá và gây tổn hại ngoài đời thực” làm Mỹ phải gánh chịu, CNN, NBC News và nhiều hãng tin Mỹ cho hay.

“Các tay tin tặc Trung Quốc đang chấm các cơ sở hạ tầng của Mỹ để chuẩn bị tàn phá và gây tổn hại ngoài đời thực nhằm vào các công dân và các cộng đồng ở Mỹ, nếu như hoặc vào khi nào Trung Quốc quyết định đã đến lúc tấn công”, ông Wray phát biểu với Ủy ban Chọn lọc của Hạ viện đặc trách Đảng Cộng sản Trung Quốc, theo các bản tin của CNN, NBC News và nhiều hãng tin Mỹ.

Mặc dù giới chức quản lý mạng từ lâu đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về khả năng tấn công mạng của Trung Quốc, nhưng lời cảnh báo công khai gây hồi hộp của ông Wray nhấn mạnh mức độ lo ngại to lớn của giới lãnh đạo hàng đầu trong chính phủ Hoa Kỳ về nguy cơ mà tin tặc Trung Quốc gây ra đối với cơ sở hạ tầng quan trọng trên toàn nước Mỹ. Người đứng đầu Cơ quan An ninh Quốc gia và các quan chức cấp cao khác của Hoa Kỳ cũng tham gia điều trần về hoạt động trên mạng của Trung Quốc trước ủy ban của Hạ viện hôm 31/1.

Ông Wray nói rằng các tay tin tặc được chính phủ Trung Quốc hậu thuẫn đang nhắm mục tiêu vào những nơi như nhà máy xử lý nước, cơ sở hạ tầng điện cũng như đường ống dẫn dầu và khí đốt tự nhiên, CNN, NBC News và nhiều hãng tin Mỹ tường thuật.

Vẫn ông Wray nói rằng giới tin tặc Trung Quốc đang nỗ lực “tìm kiếm và chuẩn bị phá hủy hoặc làm suy yếu cơ sở hạ tầng dân sự quan trọng vốn giúp chúng ta an toàn và thịnh vượng”. CNN, NBC News và nhiều hãng tin Mỹ trích dẫn lời ông nói thêm rằng “Chúng ta cần thấy rõ: Các nguy cơ trên mạng đối với cơ sở hạ tầng quan trọng của chúng ta cũng thể hiện các nguy cơ trong thế giới thực đối với sự an toàn vật chất của chúng ta”.

Chính phủ Trung Quốc vẫn thường bác bỏ các cáo buộc về các hành động tin tặc (hack).

Phiên điều trần diễn ra trong bối cảnh các quan chức Mỹ và Trung Quốc đều rất cố gắng giảm bớt căng thẳng trong mối quan hệ giữa hai siêu cường.

Trong cuộc gặp vào tháng 11/2023, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đảm bảo với Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng Trung Quốc sẽ không can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ năm 2024, CNN đã đưa tin độc quyền như vậy hôm 30/1. Các nguồn tin nói với CNN rằng Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc đã nhắc lại lời đảm bảo đó với cố vấn an ninh quốc gia của ông Biden vào cuối tuần qua. Các quan chức Mỹ sẽ theo dõi chặt chẽ xem ông Tập có giữ lời hay không.

Khi được hỏi về sự đảm bảo đó trong phiên điều trần tại Hạ viện, ông Wray trả lời: “Trung Quốc đã hứa rất nhiều điều trong những năm qua, vì vậy, tôi cho rằng khi nào thấy tôi mới tin”.

Trọng tâm của phiên điều trần không phải là cuộc bầu cử ở Mỹ mà là những cáo buộc về mức độ xâm nhập của giới tin tặc Trung Quốc vào mạng máy tính tại các cảng, nhà máy năng lượng và cơ sở hạ tầng quan trọng khác ở Mỹ.

“Sự thật là những kẻ tấn công mạng Trung Quốc đã lợi dụng những sai sót rất cơ bản trong công nghệ của chúng ta. Chúng ta đã làm cho mọi việc trở nên dễ dàng đối với bọn họ”, bà Jen Easterly, người đứng đầu Cơ quan An ninh Cơ sở hạ tầng và An ninh mạng Hoa Kỳ, nói với các nhà lập pháp.

“Thật đáng tiếc, công nghệ làm nền tảng cho cơ sở hạ tầng quan trọng của chúng ta vốn không an toàn vì hàng thập niên qua, các nhà phát triển phần mềm không bị buộc phải chịu trách nhiệm về thứ công nghệ bị lỗi. Điều đó đã khuyến khích người ta ưu tiên cho các tính năng và tốc độ đưa ra thị trường hơn là việc bảo mật, khiến quốc gia của chúng ta dễ bị tấn công mạng. Điều đó phải dừng lại”, vẫn bà Easterly phát biểu.

FBI và Bộ Tư pháp đã nhấn mạnh trước đây rằng trọng tâm của họ là ngăn chặn các chiến dịch có dã tâm của chính phủ và tin tặc Trung Quốc.

(CNN, NBC News, New York Times, FOX)

Đăng ngày: 31/01/2024 - 15:00

3 phút

(AFP) - Tập đoàn quân sự Miến Điện nới lỏng quy định đăng ký chính đảng. Theo truyền thông Nhà nước ngày 31/01/2024, quyết định được đưa ra chỉ vài giờ trước khi tình trạng khẩn cấp hết hiệu lực. Theo quy định mới, chỉ cần có 50.000 thành viên thay vì 100.000 như trước đây là một đảng có thể tham gia bầu cử. Thông báo không nêu lý do của sự thay đổi này. Tập đoàn quân sự đã hứa tổ chức bầu cử, nhưng do phải đối phó với các trận giao tranh khốc liệt ở nhiều vùng nên đã nhiều lần kéo dài tình trạng khẩn cấp.

(Yonhap) - Một chiến đấu cơ F-16 của Mỹ bị rơi ở Hàn Quốc. Tai nạn xảy ra hôm nay, 31/01/2024, gần đảo Jikdo ngoài khơi bờ biển Gunsan thuộc tỉnh Bắc Jeolla. Phi công đã thoát ra khỏi máy bay an toàn và được trục vớt trong chiến dịch cứu hộ chung Mỹ-Hàn. Quân đội Mỹ cho biết phi công nói trên đang trong tình trạng ổn định và một cuộc điều tra đang được tiến hành để xác định nguyên nhân tai nạn.

(Reuters) - Pakistan : Cựu thủ tướng Imran Khan và vợ bị kết án 14 năm tù vì tham nhũng trong thời gian tại chức. Bản án được tuyên ngày 31/01/2024, chỉ một ngày sau khi cựu thủ tướng Pakistan lãnh án 10 năm vì phát tán tài liệu mật và chỉ vài ngày trước kỳ bầu cử Quốc Hội và cấp tỉnh được tổ chức ngày 08/02. Năm 2023, ông Imran Khan cũng đã bị kết án 3 năm tù vì tham nhũng và bị tước quyền ra tranh cử trong vòng 5 năm.

(AFP) - Thái Lan điều tra vụ một ban nhạc rock ly khai Nga bị đe dọa trục xuất. Theo một nhóm bảo vệ nhân quyền, sau nhiều buổi biểu diễn tại Thái Lan, « 4 hoặc 5 thành viên » của ban nhạc Bi-2 bị tạm giam ở Bangkok và có nguy cơ bị trục xuất về Nga, nơi mà chắc chắn họ sẽ « bị bắt, thậm chí là tệ hơn ». Trả lời báo giới ngày 31/01/2024, ngoại trưởng Thái Lan cho biết « Hội đồng an ninh quốc gia đang xem xét vụ việc và những thông tin cụ thể, trong đó có tên tuổi, quốc tịch của các thành viên ban nhạc ».

(AFP) - Mỹ áp dụng trở lại các biện pháp trừng phạt dầu khí Venezuela. Trong thông cáo ngày 30/01/2024, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Mỹ giải thích « do thiếu tiến bộ, trong đó có liên quan đến việc cho phép các ứng viên tham gia tranh cử tổng thống năm nay, Hoa Kỳ không triển hạn giấy phép (cho phép mua dầu khí Venezuela), trên nguyên tắc sẽ hết hạn ngày 18/04/2024 ». Hai ngày trước đó, Washington cũng thông báo trừng phạt trở lại tập đoàn nhà nước Minerven của Venezuela chuyên khai thác vàng.

(NHK) - Israel hạ sát ba "kẻ khủng bố" trong cuộc đột kích vào một bệnh viện ở Cisjordanie. Quân đội Israel hôm 30/01/2024, thông báo một người đàn ông 27 tuổi và hai người khác đã thiệt mạng trong cuộc đột kích ở Jenin. Israel cho biết một trong ba kẻ này có quan hệ với Hamas và đang lên kế hoạch tiến hành một cuộc tấn công khủng bố chống Israel. Hai người còn lại bị cáo buộc có liên quan đến các cuộc tấn công chống binh sĩ Israel và các hoạt động khủng bố khác.

(AFP) - Hai thiếu niên Nga bị bắt vì đốt thiết bị điện tại một nhà ga tàu hỏa ở Matxcơva. Theo thông cáo của Ủy ban Điều Tra Nga hôm 30/01/2024, đây là trường hợp phá hoại hiếm hoi của trẻ vị thành niên phục vụ lợi ích Ukraina. Theo viện công tố, một trong hai thiếu niên sinh năm 2006, đã được người thứ ba "ủng hộ lực lượng Ukraina" liên lạc để thuyết phục phá hoại tuyến đường sắt của Nga.

Thủ đô Hà Nội, trung tâm kinh tế lớn thứ nhì của cả nước, từ mấy tháng trở lại đây chứng kiến tình trạng mặt bằng cho thuê tại các khu phố trung tâm, vốn rất đắt đỏ và nhộn nhịp xưa nay, bỗng trở lên vắng vẻ tiêu điều. Biển quảng cáo tìm người thuê mặt bằng treo khắp mặt tiền rất nhiều căn nhà trên các con phố như Hai Bà Trưng, Nguyễn Thái Học, Phùng Hưng…

Các chủ mặt bằng này vốn trước đây “hốt bạc” nhờ tiền cho thuê nhiều khi lên tới hàng trăm triệu đồng một tháng, giờ “méo mặt” vì không tìm ra người thuê trong khi số tiền đầu tư để mua những mặt bằng trung tâm này thường trên chục tỉ.

Anh N.V.A, một chủ mặt bằng cho thuê ở quận Hoàn Kiếm, cho biết mấy tháng nay căn nhà mặt tiền của anh trên phố Phùng Hưng đã bị trả lại mà không thể tìm được người thuê mới. Sau dịch COVID anh những mong đời sống kinh tế và kinh doanh khấm khá lên để có thể tăng giá thuê lên một chút.

“Tăng lên 32 triệu đồng/tháng người ta không đàm phán được thì người ta chuyển đi chỗ khác. Sau đó thì cho thuê được 6 tháng là người ta không trụ được rồi trả mặt bằng và từ đó là không cho thuê được nữa. Tôi đã phải giảm giá tới 50% rồi mà vẫn không có người thuê, chứ không phải chuyện đơn giản đâu,” anh A cho VOA biết.

Cùng chung hoàn cảnh là anh T.Q.D, một chủ cho thuê mặt bằng cũng tại quận Hoàn Kiếm. Anh cho biết mặt bằng cho thuê của anh vốn từ nhiều năm nay được một chủ tiệm cắt tóc thời trang nữ thuê lại với giá khá cao. Nhưng đến thời điểm giáp Tết này, sau nhiều tháng gắng gượng, chủ tiệm đã thông báo trả mặt bằng. Anh D muốn cầm chân họ với mức giá cũng giảm tới 50%, mà theo anh là giới hạn cuối cùng so với số tiền anh đã bỏ ra để đầu tư mua lại mặt bằng này, mà vẫn không thành công.

“Cái nhà mặt phố đầu tư vào mua mất mấy chục tỉ mà cho thuê 5 – 7 triệu đồng/tháng thì không được. Bắt buộc phải cho thuê cao thì mới bù đắp được. Ít nhất thì cũng phải hơn lãi suất ngân hàng chứ,” anh D nói.

Anh D cho hay chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là phân khúc mặt bằng cho thuê tại những khu vực trung tâm, còn mặt bằng cho thuê tại những quận xa hơn, vốn không sầm uất thì còn tạm ổn.

“10 – 20 triệu/tháng thì người ta dễ thuê. Chứ cái nhà mà thuê khoảng từ 3.000 đô la/tháng trở lên là cả vấn đề. Nếu chỉ để bán điện thoại hay làm tóc thì không ăn thua. Ngày xưa chủ làm tóc thường thuê những địa điểm đẹp nhưng giờ không có khách họ cũng phải trả. Trước họ thuê khoảng 60 – 700 triệu/tháng nhưng làm tóc nữ, đặc biệt là dịp Tết này đông nghịt, chị em đi làm nhiều, làm đầu, ép tóc các kiểu, có cái đầu lên tới cả chục triệu là chuyện bình thường,” anh D cho biết thêm.

Anh L.N.T, một chủ nhà hàng cao cấp vừa trả mặt bằng xong, cho biết mọi năm vào dịp này, các doanh nghiệp lớn, các cơ quan liên hoan nhiều nên nhà hàng của anh lúc nào cũng không có chỗ trống. Khách muốn đặt tiệc phải liên hệ trước từ sớm. Nhưng năm nay tình trạng kinh doanh rất ế ẩm.

“Có lẽ từ những năm 2.000 đến nay thì mình chưa từng thấy khi nào ảm đạm như bây giờ,” anh T than thở.

Anh cho biết thêm khi liên hệ với một số khách hàng thân thiết vốn thường xuyên ủng hộ nhà hàng thì được họ cho biết giờ đây thậm chí họ còn mang cơm nhà đi ăn trưa ngay tại nơi làm việc, tối thì cũng về ăn cơm nhà vì sợ tai tiếng, và họ cũng đang trong giai đoạn khó khăn.

“Bây giờ người ta truy lại mọi thứ từ những nhiệm kỳ trước người tra cũng vẫn bắt. Ông Trần Cẩm Tú lên, ông ấy lê máy chém đi khắp các địa phương thì còn làm ăn được gì,” anh T chia sẻ thêm với VOA.

Người dân cạn tiền trong khi doanh nghiệp thì khó khăn, cắt giảm thưởng Tết, khiến mọi người đều phải tiết kiệm chi tiêu là nhận định chung của nhiều người khi được VOA phỏng vấn.

Anh N.P.N, một phóng viên lâu năm tại một cơ quan báo chí trung ương, cho biết thưởng Tết năm nay tại tòa soạn của anh đã giảm tới hơn 8/10 so với mọi năm. Nhưng như thế vẫn còn là may.

“Thưởng Tết suy giảm nhiều lắm. Mọi năm thì bọn tôi được thưởng khoảng 30 – 40 triệu/người. Nhưng năm nay nghe đâu được có 5,5 triệu. Trong khi công ty vợ tôi làm mọi năm có thêm tháng lương thưởng Tết thì năm nay còn chẳng có thưởng gì,” anh N chia sẻ.

Hiện giờ, vợ chồng anh đang đau đầu xoay sở để về quê ăn Tết.

“Mình mà không xoay sở được thì méo mặt đấy. Vì trường hợp như tôi mà không có nổi 50 triệu thì đừng có nói chuyện về quê nữa,” anh N nói.

Trao đổi với báo chí nhà nước, ông Nguyễn Quốc Khánh, phó chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, thừa nhận nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nhiều sàn thương mại ở Hà Nội vắng bóng người thuê do nhu cầu tiêu dùng thấp.

Truyền thông Việt Nam cũng trích dẫn các chuyên gia cho biết nguyên nhân khiến tình trạng cho thuê mặt bằng thương mại tại các thành phố lớn như TP.HCM và Hà Nội ế ẩm là vì người tiêu dùng đang có xu hướng chuyển sang mua sắm online, nhất là qua các sàn thương mại điện tử, vừa đa dạng vừa tiện lợi.

Truyền thông nhà nước nói căn cứ chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đã được Quốc hội thông qua, chính phủ đã xây dựng hai kịch bản tăng trưởng GDP trong năm nay ở mức 6 và 6,5%.

Tuy nhiên, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) thừa nhận rằng năm 2024 này là một năm không mấy dễ dàng với kinh tế Việt Nam vì những khó khăn nội tại của nền kinh tế từ năm ngoái vẫn sẽ tiếp tục kéo dài và rằng ở kịch bản tăng trưởng thấp thì chỉ số tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ chỉ đạt 5,5% trong năm nay.

Mặc dù Hà Nội và Manila khó giải tỏa những tranh chấp riêng giữa hai nước trên Biển Đông, nhưng việc họ xích lại gần nhau và phối hợp hành động trước Trung Quốc sẽ khiến Bắc Kinh cảm thấy khó chịu, các nhà phân tích cho biết.

Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Ferdinand Marcos Jr đến Hà Nội hôm 30/1, Việt Nam và Philippines đã ký thỏa thuận hợp tác cảnh sát biển giữa hai nước để ngăn chặn và xử lý các sự cố trên các vùng biển tranh chấp.

Thỏa thuận này giúp ‘tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau giữa hai nước,” văn phòng ông Marcos cho biết trong một thông cáo.

Theo thảo thuận, bộ chỉ huy cảnh sát biển hai bên sẽ tăng cường liên lạc và sẽ có những biện pháp để đảm bảo an toàn cho ngư dân của hai nước.

Cả Hà Nội và Manila đều có tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh trên Biển Đông. Trong thời gian qua, nhất là sau khi Tổng thống Marcos lên nắm quyền, căng thẳng giữa Manila và Bắc Kinh đã dâng cao khi Trung Quốc liên tục quấy rối tàu bè của Philippines hoạt động trrong vùng đặc quyền kinh tế của nước này.

‘Đừng bắt tay chống Trung Quốc’

Phía Trung Quốc đã có phản ứng tiêu cực từ khi có thông tin về thỏa thuận cảnh sát biển Việt Nam-Philippines sẽ được ký kết trước chuyến công du của ông Marcos.

Hôm 26/1, tức 4 ngày trước khi ông Marcos đến Hà Nội, tờ Hoàn cầu Thời báo, phụ bản của Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã cảnh báo Hà Nội và Manila đừng có tìm cách loại Trung Quốc ra trên vấn đề Biển Đông.

“Bất kỳ giải pháp nào cho tranh chấp Biển Đông cũng không thể đạt được nếu không có Trung Quốc,” ông Từ được dẫn lời nói. “Tìm cách loại Trung Quốc ra và tạo thành các hội nhóm nhỏ để giải quyết vấn đề Biển Đông sẽ chỉ làm cho vấn đề trở nên phức tạp hơn.”

Cũng trên Hoàn cầu Thời báo, ông Cố Hiểu Tùng, viện trưởng Viện Nghiên cứu ASEAN của Đại học Đại dương Nhiệt đới Hải Nam, nói hôm 29/1 rằng: “Việc ký kết thỏa thuận cảnh sát biển giữa hai nước nếu là để duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông, Trung Quốc cũng sẽ đón nhận. Tuy nhiên, nếu nó được dùng để chống lại Trung Quốc, Trung Quốc sẽ kiên quyết phản đối”.

Ông Trần Tương Miểu, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hải quân Thế giới tại Viện Nghiên cứu Nam Hải Quốc gia, giải thích với Hoàn cầu Thời báo rằng hợp tác cảnh sát biển Philippines và Việt Nam dựa trên sự công nhận lẫn nhau về việc quyền chấp pháp trên biển ‘có nghĩa là đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc bị loại ra’.

“Nếu các tàu đánh cá Trung Quốc chạy vào vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền, mà Philippines và Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền, thì nó sẽ tạo thêm áp lực và tăng thêm cái giá cho Trung Quốc trong việc bảo vệ các quyền trên biển của chúng tôi, bởi vì lực lượng cảnh sát biển Việt Nam và Philippines có thể chia sẻ thông tin và hợp tác chấp pháp trong khuôn khổ thỏa thuận,” ông Trần phân tích.

Tuy nhiên cả ông Cố và ông Trần đều thể hiện sự tin tưởng rằng Việt Nam khó mà đi theo Philippines để có lập trường chung chống Trung Quốc.

Cả hai nước (Việt Nam và Trung Quốc) đều có Đảng Cộng sản lãnh đạo và có tình hữu nghị láng giềng tốt đẹp, nên Việt Nam khó mà bắt tay với các nước khác chống lại Bắc Kinh trong tranh chấp Biển Đông, ông Cố nói trên Hoàn cầu Thời báo.

Còn ông Trần lưu ý rằng bất chấp Việt Nam có tranh chấp Biển Đông với Trung Quốc, chính sách Biển Đông của Việt Nam cũng nhấn mạnh hợp tác với Trung Quốc. “Không nghi ngờ gì quan hệ căng thẳng với Trung Quốc không có lợi cho sự phát triển kinh tế và ổn định xã hội của Việt Nam” ông Cố cảnh báo.

“Philippines có liên minh quân sự với Mỹ, và họ sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào Mỹ,” ông Trần lưu ý. Ông cũng đánh giá cao chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ của Việt Nam và cho rằng ‘khó có khả năng Việt Nam sẽ bị Philippines dẫn dắt trong vấn đề Biển Đông’.

Mặt trận chung?

Trao đổi với VOA, ông Raymond Powell, đại tá về hưu hiện đang là lãnh đạo dự án Myoushu vốn theo dõi các hoạt động trên Biển Đông thuộc trung tâm Gordia Knot về Sáng tạo An ninh Quốc gia, Đại học Stanford, Mỹ, nhận định rằng thỏa thuận cảnh sát biển ‘sẽ không giúp giải quyết được tranh chấp giữa Việt Nam và Philippines trên Biển Đông’.

“Nhưng nó sẽ là bước đi tích cực để tránh xung đột không cần thiết. Chẳng hạn, ngư dân Việt Nam thường xuyên đi vào vùng đặc quyền kinh tế của Philippines để tìm nguồn cá dồi dào hơn. Nếu hai nước có thể đồng ý làm việc cùng nhau để giảm thiểu điều này thì nó sẽ là bước tiến quan trọng,” ông Powell chỉ ra.

Quan trọng nhất, thỏa thuận này có thể tạo ra mặt trận thống nhất để đối phó với nước gây hấn chính trong khu vực là Trung Quốc, cũng theo lời chuyên gia này.

“Bắc Kinh gần như coi tất cả sự hợp tác và hành động tập thể của các nước khác ở Biển Đông là sự bác bỏ tuyên bố chủ quyền của họ,” ông nói.

Trả lời câu hỏi tại sao Bắc Kinh thời gian qua liên tục gây hấn với Philippines trên Biển Đông, ông Powell lý giải là ‘do Manila tái khởi động liên minh quân sự với Mỹ’ sau thời gian lạnh nhạt với Washington dưới thời cựu Tổng thống Rodrigo Duterte. Ngoài ra, chiến dịch kiên quyết minh bạch của Manila để công khai các hành động gây hấn của Trung Quốc đã gây tổn hại lớn cho danh tiếng của Trung Quốc và làm suy yếu hình ảnh mà Bắc Kinh muốn xây dựng như là nước bênh vực cho các nước thứ ba, ông nói thêm.

Trên mạng xã hội X, bà Lê Thu Hương, phó giám đốc châu Á của tổ chức phi lợi nhuận Crisis Group nhận định thỏa thuận này là ‘động thái xây dựng mặt trận thống nhất giữa các nước dính vào tranh chấp lãnh thổ với Bắc Kinh trên Biển Đông’.

Ông Julio Amador, Giám đốc điều hành của trung tâm nghiên cứu Amador Research Services ở Philippines, lưu ý thỏa thuận này là ‘kết quả các hành động hung hăng của Trung Quốc’ vốn buộc hai nước phải phối hợp chặt chẽ hơn.

Còn ông Collin Koh, học giả về các vấn đề trên biển tại Đại học Công nghệ Nanyang, viết trên X rằng thỏa thuận này có thể khiến Trung Quốc bực bội. Tuy nhiên, ông tin rằng thỏa thuận này sẽ được các nước trong khu vực nhìn nhận là ‘sẽ giúp thúc đẩy hòa bình và ổn định trên Biển Đông’.