Ukraine
đã đàm phán với một nhóm ngày càng nhiều các nước hầu đạt các thỏa
thuận song phương về các cam kết an ninh trong khi cố gắng đạt được mục
tiêu chiến lược là trở thành thành viên NATO và gây sức ép để đảm bảo sự
hỗ trợ của nước ngoài chống lại cuộc xâm lược của Nga.
Những gì đang được thảo luận?
Nhóm
G7 đã ký tuyên bố chung tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Vilnius vào
tháng 7 năm ngoái, cam kết thiết lập “các cam kết và thỏa thuận an ninh
lâu dài” với Ukraine vốn sẽ được đàm phán song phương.
Các thỏa
thuận này sẽ cam kết tiếp tục cung cấp viện trợ quân sự và an ninh, hỗ
trợ phát triển cơ sở công nghiệp quốc phòng Ukraine, đào tạo binh lính
Ukraine, chia sẻ và hợp tác tình báo cũng như hỗ trợ phòng thủ mạng.
Các
bên cũng sẽ ngay lập tức tổ chức tham vấn với Ukraine để xác định “các
bước tiếp theo thích hợp” trong trường hợp xảy ra “một cuộc tấn công vũ
trang của Nga trong tương lai”.
Hơn 30 quốc gia đã ký tuyên bố này.
Đây có phải là sự thay thế cho tư cách thành viên NATO không?
Kyiv
nói rằng các thỏa thuận phải bao gồm các cam kết an ninh quan trọng và
cụ thể, nhưng các thỏa thuận này sẽ không thay thế được mục tiêu chiến
lược của nước này là gia nhập NATO.
NATO coi bất kỳ cuộc tấn công
nào vào một trong 31 thành viên của tổ chức là tấn công vào tất cả các
nước theo Điều 5 của hiệp định.
Ông Ihor Zhovkva, cố vấn đối ngoại
của tổng thống Ukraine, nói: “Đã có suy đoán rằng bằng cách ký kết đủ
các thỏa thuận này, chúng tôi không cần tư cách thành viên. Sai. Chúng
tôi cần tư cách thành viên NATO”.
Những nước nào đã ký thỏa thuận?
Vào
tháng 1 năm nay, Anh đã trở thành quốc gia đầu tiên ký một trong các
thỏa thuận an ninh với Ukraine có thời hạn 10 năm, thời điểm mà Kyiv hy
vọng sẽ gia nhập NATO.
London cho biết thỏa thuận này đã chính
thức hóa một loạt hỗ trợ mà Anh “đã và sẽ tiếp tục cung cấp an ninh cho
Ukraine, bao gồm chia sẻ thông tin tình báo, an ninh mạng, huấn luyện y
tế và quân sự cũng như hợp tác công nghiệp quốc phòng”.
Theo thỏa
thuận, Anh cam kết tổ chức tham vấn với Kyiv trong vòng 24 giờ nếu
Ukraine phải đối mặt với một cuộc tấn công vũ trang của Nga trong tương
lai và sẽ cung cấp hỗ trợ an ninh “nhanh chóng và bền vững”. London sẽ
cung cấp “thiết bị quân sự hiện đại trên tất cả các lĩnh vực khi cần
thiết và hỗ trợ kinh tế; áp đặt các chế tài kinh tế và các chế tài khác
đối với Nga”, thỏa thuận nói.
Ông Zhovkva cho biết cũng có những bổ sung trong thỏa thuận của Anh chưa được công khai.
“Ngoài
ra còn có những phần bổ sung cho thỏa thuận, là những điều tối mật.
Trong những phần bổ sung này, chúng tôi xác định phạm vi cụ thể, những
điều cụ thể, những lĩnh vực cụ thể. Và, rất tiếc, những điều này sẽ
không được công chúng hoặc kẻ xâm lược biết đến, nhưng sẽ được thực
hiện.”
Nước nào khác sẽ ký thỏa thuận?
Ukraine
đã tổ chức ít nhất hai vòng đàm phán về các thỏa thuận với tất cả các
nước G7, ông Zhovkva cho biết. Ông nói thêm, hơn 10 quốc gia đang trong
giai đoạn đàm phán tích cực hoặc có khả năng bắt đầu sớm. Các quốc gia
bổ sung bao gồm Hà Lan, Romania, Ba Lan và Đan Mạch.
Pháp và Đức mong muốn sớm đạt được các cam kết an ninh với Ukraine.
Tổng
thống Pháp Emmanuel Macron dự kiến sẽ hoàn tất thỏa thuận cam kết an
ninh song phương tại Ukraine trong tháng này, nhưng ông đã hoãn chuyến
đi vì lý do an ninh. Hiệp định sẽ phác thảo khuôn khổ viện trợ nhân đạo
và tài chính dài hạn, hỗ trợ tái thiết và viện trợ quân sự.
Tuy
nhiên, họ sẽ không cung cấp các cam kết tài chính cụ thể về việc cung
cấp vũ khí vì Paris sẽ cần phải quay lại quốc hội để phê duyệt. Thay vào
đó, ông Macron sẽ đưa ra thông báo trước công chúng và cho biết Pháp sẽ
gửi nguồn cung cấp phi đạn không đối đất và phi đạn hành trình tầm xa
thường xuyên.
Ukraine muốn gì từ các thỏa thuận?
Ông
Zhovkva của Ukraine chỉ ra điều khoản “rất quan trọng” trong thỏa thuận
với Anh mà theo đó các cuộc tham vấn có thể được tổ chức trong vòng 24
giờ để cung cấp viện trợ nhanh chóng và lâu dài.
Ông nói, điều này
vượt xa Bản ghi nhớ Budapest năm 1994, theo đó Ukraine được Anh, Nga và
Mỹ cung cấp “sự đảm bảo” an ninh để đổi lấy việc từ bỏ vũ khí hạt nhân
khỏi lãnh thổ của mình.
Ông Zhovkva cho rằng Ukraine không cần
phải vội vàng đạt được thỏa thuận. Ông nói: “Tôi không cần 10 hoặc 15
thỏa thuận được ký kết trong vòng một tuần. Thay vào đó, tôi sẽ có 10
hoặc 15 thỏa thuận tương tự như vậy được cân nhắc kỹ lưỡng, được đàm
phán tốt và có những dấu hiệu cụ thể về sự hỗ trợ đa dạng và lâu dài
dành cho Ukraine”.