Đăng ngày: 14/12/2023 - 14:19Sửa đổi ngày: 14/12/2023 - 15:15

3 phút

(AFP) - Tổng thống Putin tự tin hứa nước Nga sẽ "tiến lên". Trong buổi trả lời phỏng vấn ngày 14/12/2023, ông Vladimir Putin tỏ ra hài lòng khi được hỏi về các cuộc tấn công của quân đội Nga sau khi Ukraina thất bại trong cuộc phản công. Lần đầu tiên, tổng thống Putin cho biết có 617.000 quân Nga tại Ukraina, trong đó có 244.000 lính động viên. Ông tái khẳng định các mục tiêu đối với Ukraina : Truy đuổi chính quyền « phát xít » hiện nay ở Kiev, triệt phá năng lực quân sự để buộc Ukraina trung lập. Về sức đề kháng của nền kinh tế Nga, ông Putin tỏ ra tin tưởng khi nhắc đến « sự củng cố mạnh mẽ của xã hội Nga », « sự ổn định của hệ thống tài chính và kinh tế » và « sự gia tăng năng lực quân sự » của Nga.

(Reuters) - Khủng hoảng nhân đạo sẽ trở nên tồi tệ hơn trong năm 2024. Theo báo cáo của Ủy ban Cứu trợ Quốc tế (IRC) được công bố ngày 14/12/2023, các vấn đề về biến đổi khí hậu, xung đột vũ trang hay nợ nần ngày càng gia tăng trong khi hỗ trợ quốc tế giảm sút, sẽ đẩy nhanh các cuộc khủng hoảng nhân đạo trên toàn thế giới vào năm 2024. Báo cáo được đưa ra trong bối cảnh số người cần viện trợ nhân đạo trong năm nay tăng lên 300 triệu người trong khi số người buộc phải rời bỏ nhà cửa tăng vọt lên 110 triệu người. 

(Reuters) - Trung Quốc lên án Canada hỗ trợ Philippines tại Biển Đông. Phát ngôn viên Đại sứ quán Trung Quốc tại Canada đã tuyên bố như trên ngày 14/12/2023, và đồng thời nêu rõ Biển Đông là ngôi nhà chung của các nước trong khu vực chứ không phải là nơi để Canada, Mỹ và các nước khác “theo đuổi lợi ích địa chính trị của họ”. 

(Yonhap) – Bắc Triều Tiên tố cáo dự án báo động tên lửa của Hàn Quốc, Mỹ, Nhật. Báo Rodon Simmun, cơ quan ngôn luận của chính quyền Bắc Triều Tiên hôm 14/12/2023, gọi dự án nói trên, do Hoa Kỳ chủ trì, là một ‘‘hành động quân sự hết sức nguy hiểm’’ nhằm đẩy khu vực vào thế đối đầu đáng sợ, và đây là một cái cớ để ‘‘châm ngòi nổ cho một cuộc chiến tranh xâm lược Bắc Triều Tiên’’ cũng như hủy diệt các nước láng giềng, ngụ ý nhắc đến Nga và Trung Quốc.

(AFP) – Chiến đấu cơ Nga và Trung Quốc xâm nhập ‘‘vùng nhận dạng phòng không’’ Hàn Quốc. Quân đội Hàn Quốc hôm 14/12/2023, thông báo hai máy bay chiến đấu Trung Quốc và bốn phi cơ Nga đã xâm nhập vùng nhận dạng phòng không của nước này. Quân đội Hàn Quốc đã triển khai nhiều phi cơ lên giám sát, ‘‘nhằm sẵn sàng đối phó’’. Sự cố nói trên diễn ra một tuần sau khi cố vấn an ninh Mỹ tuyên bố Hoa Kỳ, và các đồng minh châu Á sẽ sẵn sàng ‘‘bảo vệ’’ hòa bình và ổn định tại eo biển Đài Loan.

(AFP) - Philippines trục xuất 180 công dân Trung Quốc bị bắt hồi tháng 10. Những người bị trục xuất ngày 14/12/2023 đều không có giấy phép lao động và bị cảnh sát Philippines tìm thấy trong cuộc đột kích vào một doanh nghiệp bị nghi buôn bán tình dục và lừa đảo trực tuyến ở Manila. Công ty này đã điều hành một khu phức hợp gồm tiệm mát-xa, phòng karaoke và một nhà hàng với khoảng 600 người làm việc đến từ nhiều quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam và Philippines. 

(AP) - Đạo diễn phim “Barbie” Greta Gerwig sẽ chủ trì ban giám khảo Liên hoan phim Cannes lần thứ 77. Theo thông báo của Liên hoan phim ngày 14/12/2023, bà Greta Gerwig, diễn viên, nhà văn và đạo diễn phim, đặc biệt là bộ phim bom tấn “Barbie,” sẽ đảm nhiệm vị trí trên. Bà cũng là nữ đạo diễn người Mỹ đầu tiên được bầu làm chủ tịch ban giám khảo của liên hoan phim Cannes. 

Cư dân ở Gaza cho biết phải xin bánh mì, mua một lon đậu phải trả gấp 50 lần mức giá bình thường và phải giết lừa để cầm cự qua ngày vì xe thực phẩm cứu trợ không thể đến phần lớn các khu vực ở Gaza.

Israel đang tấn công dọc theo chiều dài Dải Gaza để theo đuổi mục tiêu diệt trừ Hamas. Xung đột khiến các đoàn xe viện trợ gần như không thể di chuyển xung quanh hay tiếp cận những người đang đói khát.

Văn phòng nhân đạo của Liên hiệp quốc OCHA ngày 14/12 cho biết việc phân phối viện trợ vốn có giới hạn đang diễn ra ở khu vực Rafah, gần biên giới với Ai Cập, nơi ước tính gần một nửa dân số 2,3 triệu người của Gaza hiện đang sinh sống.

“Ở phần còn lại của Dải Gaza, việc phân phối viện trợ phần lớn đã ngừng lại do cường độ giao tranh và sự hạn chế di chuyển dọc theo các tuyến đường chính”, OCHA cho biết.

Ông Abdel-Aziz Mohammad, 55 tuổi, phải di tản khỏi Thành phố Gaza và đang trú ẩn cùng gia đình và ba người khác, tổng cộng khoảng 30 người, tại nhà của những người bạn sống xa hơn về phía nam, cho biết:

“Tôi từng có một ngôi nhà lớn, hai tủ lạnh chứa đầy thức ăn, điện và nước khoáng. Sau hai tháng chiến tranh, tôi phải đi ăn xin bánh mì.”

“Đó là một cuộc chiến tranh gây chết đói. Họ (Israel) buộc chúng tôi phải rời bỏ nhà cửa, họ phá hủy nhà cửa và cơ sở kinh doanh của chúng tôi và đẩy chúng tôi về phía nam, nơi chúng tôi có thể chết dưới bom đạn của họ hoặc chết vì đói.”

Người đứng đầu cơ quan Liên hiệp quốc chuyên trách về người tị nạn Palestine, UNRWA, ngày 14/12 cho hay cư dân Gaza đói khát chặn xe tải viện trợ của UNRWA để cướp thực phẩm và ăn ngay tại chỗ.

Ở phía bắc Gaza, nơi hứng chịu bom đạn từ cuộc tấn công quân sự của Israel trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, từ ngày 7/10 đến khi bắt đầu lệnh ngừng bắn vào ngày 24/11, giao tranh dữ dội đã tái diễn và hầu như không có viện trợ nào được chuyển đến kể từ khi lệnh ngừng bắn kết thúc vào ngày 1/12.

Ông Youssef Fares, một nhà báo đến từ Jabalia ở miền bắc, cho biết những mặt hàng thiết yếu như bột mì hiện nay rất khó tìm nên giá đã tăng từ 50 đến 100 lần so với trước chiến tranh.

Miền Bắc bị cô lập

“Sáng nay tôi đi tìm một ổ bánh mì mà tìm mãi không ra. Thứ còn sót lại ở chợ là kẹo cho trẻ em và vài lon đậu đã tăng giá gấp 50 lần”, ông chia sẻ trên Facebook.

“Tôi đã chứng kiến một người giết một con lừa để nuôi hàng trăm người thân trong gia đình mình”, ông nói.

Tất cả các xe tải viện trợ đều đang vào Gaza qua cửa khẩu biên giới Rafah với Ai Cập, nhưng trước tiên chúng phải được Israel kiểm tra. Kể từ khi việc giao hàng bắt đầu vào ngày 20/10, các cuộc kiểm tra đã được tiến hành tại cửa khẩu Nitzana giữa Israel và Ai Cập, buộc các xe tải phải chạy vòng từ Rafah đến Nitzana và quay trở lại, gây tắc nghẽn.

Kể từ ngày 13/12, Israel đã bắt đầu kiểm tra bổ sung tại một địa điểm khác, cửa khẩu Kerem Shalom giữa Israel với Gaza, nơi mà các quan chức viện trợ mong là sẽ giảm bớt tắc nghẽn.

Các quan chức Liên hiệp quốc cho biết 152 xe tải viện trợ đã vào Gaza hôm 13/12, tăng so với khoảng 100 xe một ngày trước đó, nhưng đây chỉ là một phần nhỏ so với những gì cần thiết để giải quyết thảm họa nhân đạo đang diễn ra ở Gaza.

Họ kêu gọi Israel cho phép xe tải đi thẳng vào Gaza qua Kerem Shalom thay vì bắt chúng quay trở lại Rafah.

Một quan chức cấp cao của Liên hiệp quốc hiểu biết chi tiết về vấn đề cung cấp viện trợ cho biết Israel có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể bằng cách cho phép xe tải đi qua Kerem Shalom, nhưng họ đã chọn không làm vậy.

Quan chức này nói: “Đó không phải là một bước đột phá nào kể từ khi họ bắt các đoàn xe quay trở lại Rafah… Đó là một trò lừa bịp khác”.

Israel bắt đầu chiến dịch tiêu diệt nhóm hiếu chiến Hamas, phe đang kiểm soát Gaza, sau khi các tay súng Hamas xông qua hàng rào biên giới vào miền nam Israel hôm 7/10, giết chết 1.200 người, bao gồm cả trẻ sơ sinh và trẻ em, đồng thời bắt giữ 240 con tin ở mọi lứa tuổi.

Theo các cơ quan y tế Palestine, kể từ đó, các cuộc bắn phá và bao vây trả đũa của Israel đã giết chết hơn 18.000 người, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em, đồng thời làm tan hoang phần lớn lãnh thổ Gaza, khiến phần lớn dân cư nơi này phải di tản.

Việt Nam tham gia ‘Cộng đồng chia sẻ tương lai’ với Trung Quốc chỉ là ‘nỗ lực làm yên lòng Bắc Kinh’ sau khi Hà Nội xích gần về phương Tây, các nhà quan sát nhận định với VOA, và việc này ‘về cơ bản không thay đổi gì quan hệ giữa Việt Nam với Trung Quốc hay với Mỹ’.

Hôm 12/12, Việt Nam nhất trí xây dựng ‘Cộng đồng chia sẻ tương lai’ với Trung Quốc theo lời đề nghị của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sau cuộc gặp giữa ông Tập với Tổng bí thư Việt Nam Nguyễn Phú Trọng.

Tuyên bố chung của hai nước ghi rằng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam - Trung Quốc ‘có ý nghĩa chiến lược, nỗ lực vì hạnh phúc của nhân dân hai nước, vì sự nghiệp hòa bình và tiến bộ của nhân loại’.

Theo giải thích của ông Tập trong bài viết trên báo Nhân dân của Việt Nam thì ‘Cộng đồng chia sẻ tương lai’ có nghĩa là Trung Quốc ‘gắn kết sự phát triển của mình với sự phát triển của các nước láng giềng để mỗi nước đều có cuộc sống tươi đẹp’.

Ông Tập Cận Bình cũng nhấn mạnh tương lai châu Á ‘nằm trong tay người dân châu Á’ trong ngụ ý nhằm loại vai trò của Mỹ ra khỏi khu vực.

Để lôi kéo Việt Nam tham gia ý tưởng này, Trung Quốc đã hứa hẹn sẽ mở cửa hơn nữa đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, nhất là nông sản, và đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho Việt Nam để tăng cường kết nối hai nước.

‘Giữ thể diện cho ông Tập’

Việt Nam chấp nhận đề xuất này của Trung Quốc là để ‘giúp ông Tập giữ thể diện’ và ‘giữ ổn định’ sau khi họ đã nâng cấp quan hệ với Mỹ thành Đối tác Chiến lược Toàn diện hồi đầu tháng 9, ông Greg Poling, giám đốc Chương trình đông nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS) ở Washington D.C., nói với VOA.

“Tất cả thông tin đều cho thấy Hà Nội không muốn gia nhập ý tưởng của Trung Quốc về cộng đồng chung vận mệnh nhưng cuối cùng họ cảm thấy cần phải nhượng bộ trên vấn đề này,” ông Poling nói thêm

Ông lưu ý khái niệm này lúc đầu có tên là ‘Cộng đồng chung vận mệnh’ nhưng sau đó đã được điều chỉnh thành ‘Cộng đồng chia sẻ tương lai’ để có sự bao trùm hẹp hơn. Theo lời ông thì khái niệm này chỉ là ‘ngôn từ rất kêu nhưng nội dung không có gì nhiều’.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Giang từ Viện Nghiên cứu đông nam Á ở Singapore nhắc lại ý tưởng về Cộng đồng chung vận mệnh của ông Tập Cận Bình không phải là điều gì mới mẻ và trước Việt Nam đã có 6 nước đông nam Á ký kết tham gia cộng đồng này.

“Khái niệm rộng và bao trùm nhiều vấn đề nhưng mà trên thực tế thực hiện như thế nào thì không được cụ thể lắm. Cho nên tôi nghĩ việc ký kết này nhìn chung mang ý nghĩa nhiều hơn về hình thức bên ngoài,” ông Giang nói với VOA.

Ông lưu ý cách nói ‘chung vận mệnh’ ‘hơi nhạy cảm với Việt Nam’, khó được Việt Nam chấp nhận, nên phải đổi thành ‘chia sẻ tương lai’.

Khi được hỏi việc Việt Nam đồng ý với ý tưởng này có phải thành công của ông Tập trong chuyến công du Việt Nam hay không, ông Giang nói: “Phần nào đây là động thái tái cân bằng của Việt Nam khi mà trong năm qua Việt Nam đã có rất nhiều những cải thiện đáng kể về quan hệ ngoại giao với các nước phương Tây.”

Theo lời ông giải thích thì khi chấp nhận ý tưởng này, Hà Nội muốn trấn an Bắc Kinh rằng họ ‘sẽ không bỏ rơi Trung quốc để chạy sang phía bên kia cũng như sẽ không tham gia vào nỗ lực kiềm tỏa Trung Quốc’.

Cho nên chuyên gia cho rằng đây là động thái ngoại giao ‘khá bình thường’ của Việt Nam để đảm bảo an ninh của Việt Nam với Trung Quốc trong khi tạo điều kiện choViệt Nam có bước phát triển mới.

‘Không có gì thay đổi’

“Cho dù là gì đi nữa, cộng đồng này không có ý nghĩa ngoại giao gì đối với Việt Nam – Trung Quốc vẫn chỉ là một đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam giống như Mỹ, Hàn, Nhật,” ông Greg Poling nói và lưu ý rằng các văn kiện được hai nước ký kết ‘đều rất mơ hồ’.

“Việt Nam sẽ tiếp tục vận dụng tối đa đường lối đối ngoại độc lập và tự chủ trong khi đi cùng phe với Mỹ và những nước đồng chí hướng khác trên các vấn đề quan tâm chung, trong đó an ninh trên biển.”

Ông Poling nhấn mạnh Hà Nội đã từ chối ký kết hợp tác với Trung Quốc về khoáng sản trọng yếu, bao gồm đất hiếm, mặc dù chính bản thân ông Tập vận động.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Giang chỉ ra trong hệ thống phân cấp về quan hệ ngoại giao của Việt Nam, cao hơn Đối tác chiến lược Toàn diện là ‘Quan hệ đặc biệt’ mà Việt Nam có với Cuba hay Lào chứ không phải với Trung Quốc, và ‘Cộng đồng chia sẻ tương lai’ không tồn tại trong các khái niệm ngoại giao của Việt Nam.

Dẫn Tuyên bố chung giữa hai nước, ông Giang cho rằng Việt Nam ‘đã cố gắng chèn vào những khái niệm mà Trung Quốc không thích’ như ‘tuân thủ luật pháp quốc tế’ hay Công ước Quốc tế về Luật biển, tức UNCLOS’.

“Khi mà có thêm một cái gọi là ‘Cộng đồng chia sẻ tương lai’ giữa Việt Nam và Trung Quốc thì tôi nghĩ không thay đổi nhiều về bản chất mối quan hệ giữa Việt Nam với các nước,” ông Giang nói.

Khi được hỏi liệu Việt Nam có bị Bắc Kinh lôi kéo khỏi các nước phương Tây, ông Giang nói: “Việc Việt Nam đồng ý tham gia Cộng đồng chia sẻ tương lai này không có nghĩa là Việt Nam hoàn toàn đi vào quỹ đạo của Trung Quốc hay chấp nhận khái niệm của Trung Quốc về trật tự thế giới.”

Lợi ích kinh tế

Ông Giang chỉ ra trong 36 văn bản ký kết thì đa số ‘tập trung chủ yếu vào thương mại, đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng đường sắt, đường bộ’.

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất cho nông sản của Việt Nam. Điển hình là trái sầu riêng, sau khi được Trung Quốc mở cửa thị trường cho nhập khẩu chính ngạch hồi năm 2022, thì chỉ trong vòng 10 tháng đầu năm 2023, Việt Nam đã xuất gần 2 tỉ đô la Mỹ sầu riêng sang Trung Quốc, theo số liệu của giới chức thương mại Việt Nam.

Trong 36 văn kiện hợp tác được ký kết nhân chuyến thăm của ông Tập, có hiệp định xây cầu đường bộ qua biên giới và bản ghi nhớ về tăng cường hợp tác viện trợ phát triển đường sắt qua biên giới.

Trước đó, trả lời báo chí trong nước, Đại sứ Trung Quốc tại Việt Nam, ông Hùng Ba, nói rằng nước ông sẽ tiến tới cho phép nhập khẩu dừa tươi của Việt Nam và sẽ hỗ trợ Việt Nam xây dựng các tuyến đường sắt từ Nam Ninh (Quảng Tây) đến Hà Nội và từ Hà Khẩu (Vân Nam) qua Lào Cai đến Hà Nội và Hải Phòng.

Ông Nguyễn Khắc Giang nhận định rằng Hà Nội ‘rõ ràng cố gắng giữ ổn định quan hệ kinh tế-thương mại’ với Trung Quốc và ‘đang có nhu cầu rất lớn về vốn’ để chuyển đổi sang năng lượng xanh và xây dựng cơ sở hạ tầng’ nên cũng muốn thu hút thêm nguồn lực đầu tư từ Trung Quốc ở những dự án không quá nhạy cảm.

Do đó, ông cho rằng ít nhất cộng đồng này ‘có lợi cho Việt Nam về giao thương và đầu tư với Trung Quốc’.

“Phải đảm bảo làm sao có những chính sách liên quan đến việc thông thương hàng hóa Việt Nam được minh bạch rõ ràng thay vì trở thành công cụ để Trung Quốc gây sức ép khi xảy ra những vấn đề phi kinh tế,” ông lưu ý.

Khi Việt Nam nâng cấp quan hệ với Mỹ hồi tháng 9, hợp tác kinh tế là nội dụng chủ đạo được đề cập giữa hai nước. Ông Giang cho rằng nhu cầu tăng trưởng kinh tế trong nước là động lực thúc đẩy Việt Nam có các động thái ngoại giao với Mỹ và Trung Quốc.

“Với Việt Nam thì trong tất cả các cuộc cạnh tranh giữa các nước lớn thì Việt Nam ở trong thế rất thuận lợi để thu hút đầu tư và hỗ trợ từ hai bên, và Việt Nam rõ ràng đã rất khôn ngoan trong việc cố gắng đi ở giữa để tận dụng tối đa lợi thế ấy.”

Biển Đông

Cả hai nhà nghiên cứu Greg Poling và Nguyễn Khắc Giang đều cho rằng ‘Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc’ sẽ ‘không thay đổi gì tình hình trên Biển Đông’.

Ông Poling cho rằng không ai ở Việt Nam mong chờ sẽ sử dụng được đường dây nóng về đánh bắt cá giữa hai nước trên Biển Đông vừa được thiết lập còn ông Giang nhấn mạnh lập trường của Bắc Kinh và Hà Nội về Biển Đông vẫn không đổi.

Việt Nam là nước châu Á duy nhất mà ông Tập đến thăm trong cả năm qua, và là nước thứ hai sau Nga ông Tập đến thăm mà không kết hợp các hoạt động đa phương.

“Đây là chuyến công du nước ngoài cuối cùng của tôi trong năm nay,” ông Tập được Đài truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV dẫn lời nói với Chủ tịch Việt Nam Võ Văn Thưởng. “Điều này hoàn toàn cho thấy vị trí đặc biệt của mối quan hệ Trung-Việt trong tổng thể ngoại giao Trung Quốc.”

Tổng thống Vladimir Putin ngày 14/12 thề quyết sẽ tiếp tục chiến đấu ở Ukraine cho đến khi Moscow đảm bảo được “phi quân sự hóa”, “phi quốc xã hóa” và tính trung lập của Ukraine, trừ khi Kyiv chấp nhận một thỏa thuận đạt được những mục tiêu vừa kể này.

Trả lời các câu hỏi từ công chúng, giới truyền thông và cả các binh sĩ tiền tuyến, ông Putin đã thể hiện lập trường không khoan nhượng đối với Ukraine tại cuộc họp báo kéo dài 4 giờ được tổ chức trong lúc ông tìm kiếm một nhiệm kỳ tổng thống kéo dài 6 năm nữa vào tháng 3.

Ông Putin, hiện 71 tuổi, nói với người Nga rằng các mục tiêu ban đầu của ông ở Ukraine không thay đổi và các lực lượng Nga đã chiếm thế chủ động trên chiến trường trong “chiến dịch quân sự đặc biệt” mà ông phát động vào ngày 24 tháng 2 năm 2022.

Ông Putin nói các lực lượng vũ trang của Nga trên chiến tuyến đang cải thiện vị thế của mình một cách khiêm tốn. “Hầu như tất cả đều đang trong giai đoạn hành động tích cực”.

Kể từ khi chiến tranh bắt đầu, Kyiv đã tăng cường theo đuổi việc trở thành thành viên NATO và Liên hiệp châu Âu, những bước đi mà họ coi là quan trọng để tự vệ và giành độc lập khỏi Nga nhưng bị Moscow phản đối.

Ông Putin nhắc lại quan điểm của mình rằng việc liên minh quân sự phương Tây mở rộng về phía đông là nguyên nhân chính dẫn đến chiến tranh - một quan điểm bị phương Tây bác bỏ, vốn coi ông Putin là kẻ xâm lược.

“Sẽ có hòa bình khi chúng tôi đạt được mục tiêu của mình...Về vấn đề phi quân sự hóa, nếu họ (người Ukraine) không muốn đi đến thỏa thuận - thì chúng tôi buộc phải thực hiện các biện pháp khác, bao gồm cả biện pháp quân sự.”

“Hoặc là chúng tôi đạt được một thỏa thuận, đồng ý về một số giới hạn nhất định (về quy mô và sức mạnh của quân đội Ukraine)... hoặc chúng tôi giải quyết vấn đề này bằng vũ lực. Đây là điều chúng tôi sẽ phấn đấu đạt được.”

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói các cuộc đàm phán với Nga là không thể cho đến khi tất cả binh sĩ Nga bị đuổi khỏi lãnh thổ Ukraine và ông Zelenskyy đang tìm kiếm sự hỗ trợ thêm của phương Tây để bảo vệ đất nước của mình.

Kyiv và các đồng minh cũng bác bỏ lập luận của ông Putin rằng ông Zelenskyy, một người Do Thái, đứng đầu một “chế độ Quốc xã”.

Ông Putin, nhà lãnh đạo tối cao của Nga trong hơn hai thập niên, đã tự nhận mình là người phù hợp để tiếp tục lãnh đạo nước Nga vượt qua một cuộc xung đột mà ông coi là quan trọng cho sự sống còn của nước Nga. Kyiv và các đồng minh phương Tây coi cuộc chiến ở Ukraine là một cuộc chiếm đất kiểu thuộc địa vô cớ.

Ở một giai đoạn trong cuộc họp báo khá dài, ông Putin đã nhận câu hỏi từ các lực lượng Nga đang chiến đấu gần tiền tuyến, với tiếng súng vang vọng ở phía sau.

Chỉ trích phương Tây

Hàng trăm nghìn người đã thiệt mạng hoặc bị thương ở Ukraine và hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa.

Ông Putin nói ông đã phát hiện ra những dấu hiệu cho thấy sự nhiệt tình của phương Tây trong việc cung cấp viện trợ quân sự và tài chính cho Ukraine đang suy giảm, nhưng ông tin rằng Kyiv sẽ tiếp tục nhận được sự giúp đỡ vào lúc này.

Ông cho biết việc mở rộng về phía đông của NATO đã buộc Nga phải gây chiến.

Ông nói: “Mong muốn mãnh liệt muốn tiến tới biên giới của chúng tôi, đưa Ukraine vào NATO, tất cả những điều này đã dẫn đến thảm kịch này”, đồng thời kêu gọi Mỹ tìm kiếm sự thỏa hiệp thay vì cố gắng giải quyết vấn đề “bằng các chế tài và can thiệp quân sự”.

Ông Putin nói nền kinh tế Nga, bị ảnh hưởng bởi các chế tài của phương Tây, dự kiến sẽ tăng trưởng 3,5% trong năm nay, nhưng cũng cho biết lạm phát hàng năm có thể lên tới 8%.

Khi ông phát biểu, các câu hỏi từ công chúng hiện lên trên một màn hình khổng lồ, một số người hỏi tại sao mọi thứ lại trở nên mắc mỏ như vậy.

Khi chỉ trích Israel, ông nói rằng cuộc chiến của Nga ở Ukraine và việc Israel bắn phá Gaza rất khác nhau.

“...Tổng thư ký Liên hiệp quốc gọi Dải Gaza ngày nay là nghĩa địa lớn nhất của trẻ em trên thế giới. Đó là một đánh giá khách quan”, ông nói.

Tuy nhiên, Kyiv cho biết hàng trăm trẻ em đã thiệt mạng trong các cuộc không kích của Nga nhằm san phẳng các khu dân cư ở các thị trấn, thành phố và làng mạc trên khắp Ukraine bất chấp Moscow khẳng định rằng họ không cố tình nhắm vào dân thường.

Ông Putin hiện loại trừ khả năng huy động thêm quân và nói thêm rằng Moscow có 617.000 lính chiến đấu ở Ukraine.

Ông nói: “Dòng người sẵn sàng bảo vệ quê hương của chúng ta... không hề giảm... Cho đến ngày hôm nay không cần phải động viên”.

* Phần Lan đóng biên giới với Nga 1 tháng do dòng người tị nạn tăng nhanh
* Israel bổ sung thêm 7 tỉ USD cho ngân sách thời chiến
* EU điều tra kho ứng dụng của Apple và Google

Tin tức thế giới nổi bật: Trung Đông và xung đột Israel - Hamas

* Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nói Mỹ có trách nhiệm đảm bảo lệnh ngừng bắn ở Gaza. Ngày 14-12, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nói với Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng Mỹ có "trách nhiệm lịch sử" trong việc đạt được lệnh ngừng bắn lâu dài ở Dải Gaza càng sớm càng tốt, theo Hãng tin Anadolu.

Ông Erdogan chỉ ra có thể đạt được lệnh ngừng bắn nhanh chóng nếu Mỹ rút lại "sự ủng hộ vô điều kiện" dành cho Israel.

Ông Erdogan và ông Joe Biden đã có cuộc điện đàm để thảo luận về các cuộc tấn công của Israel vào các vùng lãnh thổ của Palestine, đặc biệt là Gaza, quan hệ song phương cũng như nỗ lực gia nhập NATO của Thụy Điển.

* Tổng thống Mỹ Joe Biden kêu gọi Israel cẩn thận hơn nhằm bảo vệ dân thường ở Gaza. "Tôi muốn họ tập trung vào cách cứu sống dân thường, tức sẽ không ngừng truy lùng Hamas mà cần cẩn thận hơn" - ông Biden nói trước báo giới ngày 14-12.

* Israel bổ sung ngân sách thời chiến năm 2023. Ngày 14-12, Quốc hội Israel đồng ý bổ sung 25,9 tỉ shekel (7 tỉ USD) vào ngân sách quốc gia năm nay để giúp trang trải chi phí trong cuộc chiến ở Gaza, chẳng hạn như bồi thường cho quân dự bị và cung cấp chỗ ở khẩn cấp cho những người phải sơ tán, theo Hãng tin Reuters.

Người phát ngôn Quốc hội Israel thông tin sự điều chỉnh này đã tăng ngân sách năm 2023 lên 510 tỉ shekel (139 tỉ USD). Israel đã thông qua ngân sách năm 2023 cùng ngân sách năm 2024 hồi tháng 5.

* Phiến quân ở Yemen bắn tên lửa vào tàu chở hàng ở Biển Đỏ. Theo Hãng tin AFP, một quan chức Mỹ và một công ty tình báo tư nhân cho biết nhóm phiến quân Houthi của Yemen - nhóm được Iran hậu thuẫn - đã bắn một tên lửa về hướng tàu chở hàng Maersk Gibraltar trên đường tới Saudi Arabia vào hôm 14-12 nhưng bắn trượt. Không ai bị thương trong vụ việc.

Các tin tức thế giới khác

* EU cho phép đàm phán kết nạp Ukraine, bất chấp sự phản đối của Hungary. Ngày 14-12, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã đưa ra quyết định lịch sử là mở các cuộc đàm phán tư cách thành viên với Ukraine, bỏ qua sự phản đối từ Hungary và mang lại cho Kiev động lực chính trị to lớn trong lúc cuộc xung đột Nga - Ukraine tiếp diễn.

Tổng thống Volodymyr Zelensky ca ngợi đây là "chiến thắng" dành cho Ukraine và châu Âu, còn Nhà Trắng gọi đây là quyết định lịch sử của EU.

Mặc dù có thể phải mất nhiều năm nữa Ukraine mới có tư cách thành viên EU, nhưng quyết định trên - được đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels - đã đưa Ukraine tiến gần hơn đến mục tiêu chiến lược lâu dài của nước này là "neo mình ở phương Tây và tự giải phóng khỏi quỹ đạo của Matxcơva", theo Hãng tin Reuters.

* Phần Lan lại đóng cửa biên giới trên bộ với Nga. Ngày 14-12, Chính phủ Phần Lan cho biết quốc gia Bắc Âu này sẽ đóng các cửa khẩu ở biên giới trên bộ với Nga một lần nữa, chính thức từ ngày 15-12-2023 tới ngày 14-1-2024.

Trong thông báo, Bộ trưởng Nội vụ Phần Lan Mari Rantanen cho biết sau khi nước này mở 2 cửa khẩu, dòng người tị nạn có dấu hiệu tăng trở lại và vấn đề này đặt ra thách thức cho an ninh quốc gia. 

Văn bản này cũng nêu rõ hai cửa khẩu Vaalimaa và Niirala sẽ bị đóng vào tối 15-12 lúc 20h (giờ địa phương). Như vậy, tất cả cửa khẩu trên bộ giữa Phần Lan và Nga sẽ bị đóng cho tới ngày 14-1-2024.

* EU điều tra kho ứng dụng của Apple và Google. Ngày 14-12, Liên minh châu Âu (EU) đã yêu cầu các hãng công nghệ Apple và Google cung cấp thêm thông tin chi tiết về cách họ xác định rủi ro liên quan đến các kho phần mềm tương ứng của hai hãng này.

Yêu cầu cung cấp thông tin là bước đầu tiên trong quy trình vừa được khởi động theo Đạo luật dịch vụ kỹ thuật số (DSA) của EU. Động thái này không đồng nghĩa với việc phát hiện dấu hiệu hành vi phạm pháp hay chuẩn bị chế tài trừng phạt.

Ủy ban Châu Âu tuyên bố muốn có thêm thông tin về cách Apple và Google đã tích cực xác định mọi rủi ro hệ thống liên quan đến App Store và Google Play. 

* Mỹ xác định việc sử dụng AI mang rủi ro cho hệ thống tài chính. Theo Hãng tin AFP, ngày 14-12, các cơ quan quản lý Mỹ lần đầu tiên xác định việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) là một lỗ hổng trong hệ thống tài chính.

Trong báo cáo thường niên, Hội đồng Giám sát ổn định tài chính (FSOC) chỉ ra cần phải theo dõi "sự phát triển nhanh chóng của AI, bao gồm cả AI tạo sinh, để đảm bảo rằng các cơ cấu giám sát theo kịp hoặc đón đầu các rủi ro mới nổi đối với hệ thống tài chính".