Tin nóng trong ngày

Cỡ chữ
BẤM VÀO ĐÂY ĐỌC RÕ HƠN

Tin Tức ngày 14 - 9 -2024

xxx

HoaLuc 7
************

TIN TỔNG HỢP

RFI
5–6 minutes

Đăng ngày:

5 phút

(HRW) – Việt Nam: Human Right Watch kêu gọi trả tự do cho ông Phan Vân Bách. Tổ chức theo dõi nhân quyền hôm nay 13/09 ra thông cáo kêu gọi chính quyền Việt Nam ngay lập tức hủy các cáo buộc và trả tự do cho nhà hoạt động dân chủ Phan Vân Bách, 49 tuổi, bị bắt giữ từ tháng 12/2023  vì các bài đăng trên Facebook. Ông bị cáo buộc tội tuyên truyền chống Nhà nước theo điều 117 của bộ luật hình sự Việt Nam. Tòa án Hà Nội dự kiến đưa ông ra xét xử vào ngày 16/09 tới đây. Nếu bị kết tội ông Bách có thể phải đối mặt với bản án tới 12 năm tù. Thông cáo của HRW lưu ý, « phiên tòa xử ông Phan Vân Bách diễn ra đúng một tuần trước khi chủ tịch nước Tô Lâm tới New York để dự hội nghị Thượng đỉnh của Liên Hiệp Quốc. 

(AFP) – Trung Quốc chuẩn bị nâng tuổi về hưu. Tân Hoa Xã hôm nay, 13/09/2024, cho biết, chính phủ Trung Quốc sẽ dần nâng tuổi về hưu chính thức. Cụ thể đối với nam giới tuổi về hưu sẽ là 63 thay vì 60 như hiện nay, và phụ nữ là 58 thay vì là 55, có tính theo yếu tố ngành nghề. Quyết định này được đưa ra vào lúc Trung Quốc đang đối phó với tình trạng lão hóa dân số. Mức tăng dần này sẽ trải dài trong vòng 15 năm kể từ năm 2025.

(Reuters) – Trung Quốc giúp Nga sản xuất drone. Theo hai nguồn tình báo châu Âu và nhiều tài liệu mà hãng tin Anh Reuters độc quyền tham khảo được, trong giai đoạn 7/2023 – 7/2024, hãng vũ khí IEMZ Koupol, một nhánh của tập đoàn vũ khí Almaz-Antey của Nga đã sản xuất hơn 2.500 drone Garpiyas với công nghệ Trung Quốc. Những drone này đã được đưa ra sử dụng trên chiến trường Ukraina.

(AFP) – Cuba thất thu 5 tỷ đô la kinh tế trong một năm do lệnh cấm vận của Mỹ. Ngoại trưởng Cuba, Bruno Rodriguez, hôm qua, 12/09/2024, cho biết rõ tính trong giai đoạn từ 01/03/2023 đến 29/02/2024, lệnh cấm vận của Mỹ đã gây ra những tổn thất và thiệt hại vật chất cho Cuba ở mức 5,056 tỷ đô la. Ông nói thêm, « điều lương thiện duy nhất, có trách nhiệm và nghiêm túc mà chủ nhân Nhà Trắng hiện nay có thể làm là nên thay đổi chính sách phong tỏa mà ông ấy thừa hưởng, và đã áp dụng một cách mạnh mẽ » trong nhiệm kỳ tổng thống.

(AFP) – Mỹ : Nhân viên hãng Boeing đồng loạt đình công. Tuyệt đại đa số nhân viên hãng Boeing, đóng tại Seattle, đã đồng loạt biểu quyết tổ chức đình công bắt đầu từ hôm nay, 13/09/2024. Những người này nhất loạt bác bỏ thỏa thuận mới do ban giám đốc hãng đề nghị. Ban lãnh đạo hãng sản xuất máy bay hàng đầu tại Mỹ, hiện đang gặp khó khăn, cam kết tiếp tục các cuộc thương lượng. 

(AFP) – Nhật điều chiến đấu cơ khi phát hiện máy bay Nga lượn gần không phận. Bộ Quốc Phòng Nhật cho biết ngày 12/09/2024 đã điều các chiến đấu cơ lên giám sát ngay sau khi phát hiện hai máy bay tuần tra Nga bay lượn trên bầu trời xung quanh quần đảo, nhưng không xâm phạm không phận của Nhật. Thông cáo của bộ Quốc Phòng Nhật cho hay, hôm thứ Năm, nhiều máy bay loại Tu-142 của Nga đã bay lượn từ vùng biển nằm giữa Nhật và Hàn Quốc hướng về khu vực phía nam đảo Okinawa, sau đó tiếp tục bay về phía bắc trên Thái Bình Dương. 

(AFP) – Nga rút phép hoạt động  nhiều nhà ngoại giao Anh. Ngày 13/09/2024, cơ quan an ninh Nga FSB thông báo bộ Ngoại Giao Nga đã rút giấy phép hoạt động của 6 nhà ngoại giao của đại sứ quán Anh tại Matxcơva vì  bị tình nghi làm gián điệp. Thông cáo của FSB nói rõ đây  là biện pháp trả đũa đối với rất nhiều hành vi không thân thiện của Luân Đôn, đồng thời tố cáo những nhà ngoại giao liên quan đã tiến hành các « hoạt động lật đổ và tình báo ». 

(AFP) – SpaceX ghi dấu ấn lịch sử trong không gian. Ngày 12/09/2024, lần đầu tiên hai phi hành đoàn của tàu không gian tư nhân  Dragon trong chuyến bay SpaceX Polaris Dawn đã ra khỏi con tàu, một dấu ấn lịch sử của công ty không gian tư nhân thuộc tập đoàn của tỷ phú Elon Musk. Video truyền trực tiếp từ con tàu cho thấy tỷ phú Mỹ Jared Isaacman, chỉ huy chuyến bay vào không gian, là người đầu tiên ra khỏi khoang tàu, ở trên độ cao cách trái đất 700km, tức là còn cao hơn vị trí của trạm không gian quốc tế (ISS). Tiếp sau đó, Sarah Gillis, nhân viên của SpaceX cũng bước ra khỏi tầu trong bộ quần áo được thiết kế đặc biệt để ra ngoài không gian. Hai người ở ngoài con tàu khoảng một chục phút. Toàn bộ quá trình để bước ra ngoài không gian này kéo dài 1 giờ 45 phút.    

(AFP) – Nga - Ukraina tiến hành trao đổi tù binh. Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky hôm nay, 13/09/204, thông báo 49 tù binh chiến tranh Ukraina bị Nga giam giữ đã được trở về nhà trong khuôn khổ một cuộc trao đổi tù binh giữa hai nước. Trong số tù binh được trao đổi lần này có cả các cựu chiến binh ở Azovstal, nhà máy thép bị quân đội Nga bao vây ở Mariupol (đông nam) vào mùa xuân năm 2022. AFP ghi nhận nhiều quân nhân Nga cũng đã được trao trả tại biên giới Ukraina - Belarus. Tuy nhiên hiện tại cả chính quyền Nga cũng như tổng thống Zelensky không cho biết chi tiết cuộc trao đổi tù binh cũng như số người Nga được thả. 


**********

Tòa Bạch Ốc nhắm mục tiêu vào ngành thời trang giá rẻ của Trung Quốc

VOA News
4–5 minutes

Tòa Bạch Ốc ngày 12/9 loan báo đang hành động theo yêu cầu của các nhà lập pháp Dân chủ nhằm siết chặt lỗ hổng pháp lý mà qua đó các nhà sản xuất — hầu hết là từ Trung Quốc — trốn thuế trên các mặt hàng giá rẻ và tràn ngập Hoa Kỳ bằng các sản phẩm bất hợp pháp và không an toàn.

Chính quyền Biden đang nhắm vào quy chế miễn trừ gọi là “de minimis” vốn cho phép các bưu kiện có giá trị dưới 800 đô la được miễn thuế vào Hoa Kỳ. Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ cho biết hơn 1 tỷ bưu kiện như vậy đã vào Hoa Kỳ trong năm tài chính 2023.

Các quan chức Tòa Bạch Ốc cho rằng mức tăng hơn năm lần so với vài năm trước là do sự phát triển của các nền tảng thương mại điện tử của Trung Quốc như Shein và Temu, và các quan chức chính quyền đã nêu tên cả hai nhà bán lẻ thời trang phổ biến này trong cuộc họp báo hôm 12/9.

Ông Daleep Singh, phó cố vấn an ninh quốc gia về kinh tế quốc tế, cho biết những động thái siết chặt này sẽ có tác động lớn đến hàng may mặc của Trung Quốc và “sẽ giảm đáng kể số lượng lô hàng nhập khẩu thông qua quy chế miễn trừ de minimis”.

Điều này có thể cản trở khả năng của người Mỹ trong việc mua các mặt hàng như áo phông, áo lửng, hay áo ngực giá rẻ.

Ông Singh cho biết thêm rằng chính quyền cũng tìm cách thắt chặt các yêu cầu thu thập thông tin và tiêu chuẩn an toàn cho người tiêu dùng – và chặn các sản phẩm không đạt yêu cầu, Tòa Bạch Ốc đang kêu gọi Quốc hội thông qua một đạo luật trong năm nay để “cải cách toàn diện quy chế miễn trừ de minimis”.

Trong một thư ngỏ gửi hôm 11/9, tổng cộng có 126 đảng viên Dân chủ tại Hạ viện đã thúc giục Tổng thống Biden sử dụng quyền hành pháp của mình, viện dẫn lý do họ không thể hành động “trong bối cảnh Quốc hội trì trệ kéo dài khiến luật không được thông qua”.

Nữ dân biểu Rosa DeLauro, một trong những người lãnh đạo sáng kiến này, đã bày tỏ lo ngại về việc các mặt hàng thời trang giá rẻ xuất xứ từ Trung Quốc sử dụng lao động cưỡng bức như cáo giác. Tổ chức nhân quyền Ân xá Quốc tế đã báo cáo rằng Shein, nói riêng, duy trì “các tiêu chuẩn lao động và tiêu chuẩn về nhân quyền đáng ngờ”.

Tổ chức này cho biết mô hình của Shein dựa vào việc ký hợp đồng phụ để sản xuất hàng may mặc, không có chỗ cho sự minh bạch hoặc trách nhiệm giải trình về điều kiện của người lao động và không trao cho người lao động quyền thành lập công đoàn hoặc tập hợp.

Ông Navtej Dhillon, phó giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, cũng nói các động thái này giải quyết các mối lo ngại về các lô hàng fentanyl và sự suy giảm của ngành công nghiệp Hoa Kỳ.

“Một số công ty nước ngoài đang cố gắng sử dụng con đường này để vận chuyển các sản phẩm bất hợp pháp và nguy hiểm cho sức khỏe của chúng ta, né luật của chúng ta về bảo vệ sức khỏe, an toàn và bảo vệ người tiêu dùng, cũng như trốn thuế quan để làm suy yếu các nhà sản xuất của Hoa Kỳ”, ông nói. “Sản xuất hàng dệt may hỗ trợ hàng chục nghìn việc làm tại các tiểu bang quan trọng như Georgia và North Carolina. Những người lao động và nhà sản xuất Hoa Kỳ này xứng đáng được cạnh tranh trên một sân chơi bình đẳng”.

Bà Kim Glas, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Hội đồng Các tổ chức Dệt may Quốc gia, cho biết nhóm ngành này “ủng hộ mạnh mẽ việc đóng cửa kẽ hở của quy chế de minimis”, lưu ý rằng đã đóng cửa 18 nhà máy dệt may tại Hoa Kỳ trong năm qua.

Năm ngoái, Shein cho biết họ ủng hộ “cải cách có trách nhiệm” đối với chính sách nhưng không đưa ra khuyến nghị cụ thể.

“Quy chế miễn trừ de minimis cần được thay đổi hoàn toàn để tạo ra sân chơi bình đẳng cho tất cả các nhà bán lẻ”, Phó chủ tịch điều hành SHEIN Donald Tang nói trong một tuyên bố. “Đồng thời, người tiêu dùng Mỹ xứng đáng được biết rằng các sản phẩm họ mua là chính hãng và được sản xuất có đạo đức. Chúng tôi tin rằng cải cách quy chế de minimis có thể và nên đạt được cả hai điều đó.”


*********

Người Chăm cảm thấy bị phân biệt đối xử khi tôn giáo Bani không được công nhận

RFA
7–9 minutes

Một số người Chăm ở Ninh Thuận nói rằng đạo Bani của họ bị chính quyền đổi thành đạo Hồi giáo Bani và từ đó họ bị phân biệt đối xử, tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng những tuyên bố trên không đúng.

Dân tộc Chăm còn có nhiều tên gọi khác như Chàm, Chiêm, Chiêm Thành, Chăm Pa, Hời... với dân số gần 179.000 người theo số liệu Điều tra 53 dân tộc thiểu số năm 2019 của Uỷ ban Dân tộc của Việt Nam. Họ vốn sinh tụ ở duyên hải miền Trung Việt Nam từ rất lâu đời, đã từng kiến tạo nên một nền văn hoá rực rỡ với ảnh hưởng sâu sắc của văn hoá Ấn Độ.

Ông Phương, một người Chăm ở tỉnh Ninh Thuận không nêu tên thật vì lý do an toàn, cho biết trước năm 2017, trong Chứng minh Nhân dân và mọi giấy tờ thủ tục hành chính khác, ở mục tôn giáo, họ đều được ghi đúng theo ý nguyện của mình là đạo Bani.

Tuy nhiên, sự việc bắt đầu từ khi Nhà nước thay đổi giấy tờ tuỳ thân (chứng minh nhân dân 12 số, căn cước công dân mã vạch, căn cước công dân gắn chip) và các giấy tờ hành chính khác. Các giấy tờ này hoặc là không có mục tôn giáo, hoặc là người theo đạo Bani phải khai theo Hồi giáo hoặc tôn giáo khác.

Ông Phương giải thích với Đài Á Châu Tự Do (RFA) vào ngày 10/9 về sự khác nhau giữa người Chăm theo đạo Hồi giáo và người Chăm theo đạo Bani:

“Người Hồi giáo, họ hành hương về Thánh địa Mecca, họ tiến hành ăn chay và họ làm các nghi lễ đám cưới và đám tang khác hoàn toàn người Bani chúng tôi.

Người theo tôn giáo Bani chúng tôi thờ đa thần, thờ thần đất, thờ các vị vua và tổ tiên chúng tôi. Chúng tôi cầu nguyện cho tổ tiên của chúng tôi, không phải cầu nguyện Thánh Allah, và cũng không đi Thánh địa Mecca. Chúng tôi có thờ Allah nhưng Allah là cái gì đó rất mơ hồ trong cộng đồng người Bani chúng tôi.”

Ông cho biết cộng đồng người theo đạo Bani đã đấu tranh đòi lại tên của mình trong nhiều năm qua nhưng không thành công. Cộng đồng đã gửi đi rất nhiều đơn thư khiếu nại và kiến nghị đến Ban Tôn giáo Chính phủ và Ban Tôn giáo tỉnh Ninh Thuận từ khi cộng đồng Chăm Bani bị mất tên tôn giáo nhưng đều nhận được sự im lặng.

Giới học giả, văn hoá không thống nhất về đạo Bani

Nhà thơ, nhà văn hoá Chăm Inrasara là một người thuộc đạo Bà-la-môn. Theo ông, trong cộng đồng người Chăm có tồn tại đạo Bani vốn có liên hệ với Hồi giáo nhưng thay đổi rất nhiều.

Ông nói với RFA:

“Đạo Bà-ni có dấu vết Hồi giáo, đó là điều không thể chối cãi. Nhưng sau đó người Cham đã phá và làm thay đổi hết năm cột trụ của Hồi giáo để thành Bà-ni.

Năm trụ cột là gì? Đó là Allah là đấng duy nhất, trong khi Bà-ni lại đa thần, là điều tối kị. Ramadan người Hồi giáo ăn kiêng, còn người Bani biến thành lễ Ramưwan, và chỉ có chức sắc mới chạy tịnh trong tháng chay, còn tín đồ ăn uống bình thường, còn nhậu nhẹt nữa, thế nên dân gian mới gọi là ăn Tết Bà-ni.

Thứ ba là Zakat- tức là bố thí, người Bani không hiểu chữ bố thí như Hồi giáo, mà làm rất khác, cạnh đó người Cham Bà-la-môn đội bánh trái vào Sang Mưgik để cúng cho chức sắc Bà-ni nữa.

Còn sinh hoạt ngày thường, ở Hồi giáo vị thế người phụ nữ khá yếu, trong khi ở Cham người nữ có rất nhiều quyền, vì người Bani theo chế độ mẫu hệ.”

Đạo Bani ở tỉnh Ninh Thuận có tổ chức Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bani tỉnh Ninh Thuận. Ông cho biết năm 2016, đại hội của tổ chức này đã quyết định đổi tên thành Hội đồng Sư cả Bani. Tuy nhiên, trong danh mục các tổ chức tôn giáo được Ban Tôn giáo Chính phủ công nhận thì tên cũ vẫn còn được giữ nguyên tới ngày nay.

Giáo sư tiến sỹ Văn Ngọc Sáng (tên Chăm là Putra Podam), người từng có 22 năm giảng dạy toán và khoa học máy tính của Đại học Tây Nguyen và có hàng chục bài viết về văn hoá và tôn giáo của người Chăm trên trang điện tử Kauthara.info- bảo tồn tiếng nói và chữ viết Chăm, lại có ý kiến khác.

Ông nói người Chăm không có tôn giáo của riêng mình mà tiếp thu hai tôn giáo khác. Đạo Hindu (Bà-la-môn) du nhập vào nước Chăm Pa từ thế kỷ thứ 2 và trở thành quốc giáo cho đến thế kỷ thứ 15, còn đạo Hồi được du nhập từ thế kỷ thứ 10 và trở thành quốc giáo từ thế kỷ thứ 16.

Ông nói Bani không phải là một tôn giáo. Ông giải thích:

“Thật ra các định nghĩa từ Bani nó tương đương với từ đạo của tiếng Việt, tôn giáo trong tiếng Hán, và religion của tiếng Anh mà thôi chứ không phải tên tôn giáo Bani.”

Theo danh mục tôn giáo của Ban Tôn giáo Chính phủ thì người Chăm có hai tôn giáo là Bà-la-môn và Hồi giáo. Hồi giáo của người Chăm có hai nhánh là Islam (Hồi giáo chính thống) và Hồi giáo Bani.

Theo tiến sĩ Sáng, gọi Hồi giáo Bani là không chuẩn xác vì Bani không phải tên tôn giáo. Thực tế người Chăm có hai tín ngưỡng là Ahier (Bà-la-môn tôn thờ Allah, không còn tôn thờ tam vị thần Trimurti của Hindu như Brahma, Vishnu và Shiva), và Hồi giáo Awal ( tôn thờ duy nhất Đấng Allah). Gọi Hồi giáo Awal là chuẩn xác nhất mà tổ tiên để lại hơn 400 năm từ thời vương triều Po Rome.

Chưa bao giờ có đạo Bani, kể cả trong chế độ Việt Nam Cộng hoà trước kia và nước Việt Nam hiện nay, vị giáo sư định cư ở California (Hoa Kỳ) từ năm 2018 khẳng dịnh.

Theo ông, việc có một số người Chăm không muốn nhận mình là Hồi giáo có lỗi của chính quyền hiện nay. Trước năm 2017, khi làm chứng minh nhân dân hay các giấy tờ khác, người Chăm có thể khai ở mục tôn giáo là Hồi giáo, Hồi giáo Bani hay là đạo Bani thì nhà chức trách chấp nhận hết.

Tuy nhiên, từ năm 2021, Ban Tôn giáo Chính phủ chỉ công nhận Hồi giáo Islam và Hồi giáo Bani mà không giải thích cặn kẽ cho người Chăm.

Cũng theo ông Sáng, việc bỏ mục Tôn giáo và Dân tộc trong Căn cước Công dân khiến nhiều người Chăm nghĩ tôn giáo và dân tộc của mình bị xoá, từ đó chỉ trích Nhà nước đàn áp tôn giáo khi loại bỏ đạo Bani - vốn chưa từng được công nhận.

Chính phủ Việt Nam nói gì?

Theo Sách trắng về tôn giáo “Tôn giáo và Chính sách tôn giáo ở Việt Nam” mà Ban Tôn giáo Chính phủ công bố năm 2022, Hồi giáo (Islam) được truyền vào cộng đồng dân tộc Chăm ở Việt Nam khoảng thế kỷ thứ 10.

Trong khi người Chăm Islam thực thi giáo luật Hồi giáo hầu như trọn vẹn mang tính chính thống thì người Chăm Bani thực hiện giáo luật mang tính tượng trưng, không thực hiện hết 5 điều sống đạo (chỉ thực hiện trong tháng Ramadan).

Mặt khác, Chăm Bani chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi tôn giáo Bà-la-môn và tín ngưỡng bản địa với chế độ mẫu hệ và tín ngưỡng đa thần, có yếu tố dân tộc mang tính vượt trội. 

Khi phóng viên hỏi về việc một số người Chăm cáo buộc bị đối xử phân biệt vì lý do tôn giáo, ông Nguyễn Tấn Thuyên, trưởng phòng Tôn giáo của Sở Nội vụ tỉnh Ninh Thuận, bác bỏ. Ông nói:

“Mọi chế độ mỗi chính sách nói chung là việc làm, đi học tất tần tật là không ảnh hưởng bởi tên gọi tôn giáo đâu. Có thể người ta nói thêm phức tạp hoá vấn đề lên đó, thực tế không có vấn đề phát sinh liên quan đến tôn giáo cả.”

Cơ quan nhà nước ai phân biệt đối xử hoặc là anh theo cách này anh theo kia đâu, mọi tôn giáo đều bình đẳng.”

Một công chức và là đảng viên người Chăm theo Hồi giáo Bani, người không muốn nêu danh tính vì lý do an ninh, cho RFA biết trước kia không có chuyện người Chăm bị đối xử phân biệt vì lý do tôn giáo mà người Chăm được tuyển dụng vào nhiều vị trí trong nhiều cơ quan nhà nước ở tỉnh Ninh Thuận.

Tuy nhiên, gần đây lực lượng công an và quân đội dường như có chính sách bí mật không tuyển dụng người theo đạo Công giáo, Tin Lành, Cao Đài… chứ không riêng gì Hồi giáo, ông nói.

Một chức sắc của Hồi giáo Islam ở tỉnh Ninh Thuận nói với RFA rằng nhiều người thân và người quen của ông giữ chức vụ cao trong cơ quan nhà nước ở địa phương và hoàn toàn không có chuyện phân biệt đối xử với người Hồi giáo.
************

LHQ: Báo cáo vi phạm nhân quyền từ Việt Nam giảm đi do nhiều người sợ bị trả thù

RFA

Những người Việt Nam vốn từng cộng tác với các cơ quan của Liên Hiệp quốc (LHQ) để báo cáo tình trạng vi phạm nhân quyền của quốc gia độc đảng này, đã và đang hạn chế các hoạt động của mình do lo ngại bị trả thù.

Văn phòng Cao uỷ Nhân quyền (OHCHR) ngày 10/9 công bố báo cáo mang tựa đề “Cooperation with the United Nations, its representatives and mechanisms in the field of human rights - Report of the Secretary-General” (tạm dịch: Hợp tác với LHQ, các đại diện và cơ chế trong lĩnh vực nhân quyền- Báo cáo của Tổng Thư ký).

Trong báo cáo được trình bày trước tại kỳ họp thứ 57 của Hội đồng Nhân quyền LHQ từ ngày 09/9 đến ngày 09/10, Việt Nam cùng với Indonesia và Philippines là ba quốc gia ở khu vực Đông Nam Á bị nêu danh là có hành vi trả thù các cá nhân và tổ chức cộng tác với LHQ trong thời gian từ tháng 5/2023 đến tháng 4/2024.

“Theo thông tin mà OHCHR nhận được, trong thời gian báo cáo, các tổ chức xã hội dân sự đã kiềm chế không tham gia công khai với các cơ quan và cơ chế nhân quyền của LHQ và yêu cầu ẩn danh và bảo mật trong các đóng góp và cam kết của họ với tổ chức do sợ bị trả thù,” báo cáo nói về Việt Nam.

Hệ quả là số lượng các báo cáo về hồ sơ nhân quyền ở Việt Nam bị giảm sút trong đợt Kiểm điểm định kỳ phổ quát (UPR) của Việt Nam trước Hội đồng Nhân quyền hồi tháng 5.

Ông Quyết Hồ, một nhà hoạt động nhân quyền ở Đà Nẵng, đồng ý với đánh giá của LHQ. Ông nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong ngày 13/9 trong tư cách một người có đóng góp vào báo cáo nhân quyền gửi LHQ:

“Chính quyền Việt Nam trả thù các tổ chức và cá nhân báo cáo vi phạm nhân quyền lên các cơ quan nhân quyền quốc tế.

Không những thế, Cơ quan an ninh của Bộ Công an còn trả thù cả những người nào dám tham gia trả lời báo chí nước ngoài hoặc báo chí của người Việt ở hải ngoại. Gần đây, nhiều người đã bị bỏ tù vì những clip trả lời báo chí nước ngoài trước đó.”

Ông cho biết chính quyền độc đảng ở Việt Nam đang vũ khí hoá luật pháp nhằm trấn áp các ý kiến bất đồng, và do vậy, nhiều người đã chọn cách im lặng để được yên thân, thậm chí từ bỏ những quyền bày tỏ ôn hoà nhất trên không gian mạng.

Một nhà hoạt động nhân quyền khác muốn ẩn danh vì lý do an ninh, nói việc Chính phủ Việt Nam trả thù những tổ chức, cá nhân dám lên tiếng về vi phạm nhân quyền cho thấy một môi trường hạn chế nghiêm trọng quyền tự do ngôn luận.

Theo bà, các hành động đó không chỉ làm giảm ý chí của những cá nhân và tổ chức muốn bảo vệ quyền con người mà còn tạo ra một bầu không khí sợ hãi trong xã hội. Hơn nữa, nó có thể dẫn đến việc thế giới thiếu thông tin chính xác và đầy đủ về tình hình nhân quyền ở Việt Nam.

Ngoài ra, báo cáo của Tổng Thư ký LHQ dẫn báo cáo của Ủy ban Xóa bỏ Phân biệt chủng tộc (CERD) về Việt Nam, trong đó nói rằng những người làm việc vì quyền của các nhóm dân tộc thiểu số  và tôn giáo, người bản địa đã bị nhắm mục tiêu một cách có hệ thống bằng bạo lực, đe dọa, giám sát, và trả thù do công việc của họ.

Ủy ban này nêu điển hình trường hợp của hai người Thượng là ông Y Khiu Niê và Y Sĩ Êban bị các cơ quan chức năng Việt Nam trấn áp trước và sau khi diễn ra Hội nghị Tự do Tôn giáo hoặc Niềm tin Đông Nam Á (SEAFORB) được tổ chức ở tại Bali (Indonesia) năm 2022, một sự kiện mà người tham dự có cơ hội tương tác với đại diện của LHQ và nâng cao nhận thức về cách tham gia vào các cơ chế nhân quyền của tổ chức này.

Hai ông bị chặn xuất cảnh ở sân bay Tân Sơn Nhất khi đang trên đường đi dự hội nghị ở Bali. Sau đó, họ bị an ninh đưa trở về Đắk Lắk thẩm vấn và đe doạ nhiều lần về các mối liên hệ của họ với các tổ chức bên ngoài Việt Nam trong việc ghi chép và báo cáo về tình hình của người Thượng.

Chính phủ Việt Nam phản bác cáo buộc bắt giữ tùy tiện, giám sát và hạn chế đi lại đối với hai nhà hoạt động người Thượng nói trên.

Phóng viên gửi email cho Bộ Ngoại giao Việt Nam với đề nghị bình luận về báo cáo của Tổng Thư ký LHQ nhưng chưa nhận được ngay câu trả lời.

Bộ Ngoại giao luôn bác bỏ các cáo buộc đàn áp nhân quyền từ LHQ và các tổ chức nhân quyền quốc tế, nói rằng các cáo buộc dựa trên những thông tin không đúng và chưa kiểm chứng.


*************

Giới phân tích: Chuyến đi của ông Phan Văn Giang đến Mỹ có thể mở đường cho thỏa thuận C-130

VOA News
6–8 minutes

Các nhà phân tích cho biết chuyến thăm Washington tuần này của Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang cho thấy những tiến bộ trong hợp tác giữa hai nước, bất chấp chủ nghĩa dân tộc Việt Nam đang gia tăng cho thấy cảm tính chống Mỹ có thể đang gia tăng ở Việt Nam.

Một nhà phân tích có trụ sở tại Hoa Kỳ nói với VOA hôm thứ Năm (12/9) rằng chuyến đi của ông Giang đã đặt nền tảng cho việc Hà Nội có khả năng mua máy bay vận tải quân sự từ Hoa Kỳ năm nay.

Ông Giang đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin tại Lầu Năm Góc vào thứ Hai (9/9). Cả hai nhà lãnh đạo “tái khẳng định tầm quan trọng của quan hệ đối tác Hoa Kỳ-Việt Nam”, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố, và lưu ý đến kỷ niệm một năm nâng cấp quan hệ của hai nước lên đối tác chiến lược toàn diện, cấp cao nhất trong hệ thống phân cấp ngoại giao của Hà Nội.

Hai nhà lãnh đạo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác giải quyết những tác động lâu dài của cuộc chiến Việt Nam. Ông Austin tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ lập ngân sách 65 triệu đô la trong 5 năm tới để hoàn thành việc khử nhiễm dioxin tại căn cứ không quân Biên Hòa, nâng tổng số tiền chi ra từ bộ này lên 215 triệu đô la. Căn cứ không quân này là nơi nhiễm chính chất độc màu da cam trong Chiến tranh Việt Nam và vẫn là mối nguy hiểm đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng đối với những người sống gần đó.

Ông Andrew Wells-Dang, người đứng đầu Sáng kiến Di sản và Hòa giải Chiến tranh Việt Nam tại Viện Hòa bình Hoa Kỳ, nói với VOA qua điện thoại vào ngày 5/9 rằng các chuyến thăm ngoại giao là chìa khóa để thúc đẩy những nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh, bao gồm tìm kiếm và xác định hài cốt của những người lính mất tích. Ông cho biết cùng với chuyến thăm Hoa Kỳ của Thứ trưởng Quốc phòng Võ Minh Lương vào tháng 7, các chuyến thăm của các quan chức đã tạo ra “cơ hội cho họ có được sự hỗ trợ cấp cao”.

Ông Zachary Abuza, giáo sư tại Học viện Chiến tranh Quốc gia ở Washington và là chuyên gia về Đông Nam Á, nói các nỗ lực hòa giải chiến tranh chung cũng đặt nền tảng cho hợp tác quốc phòng nói chung.

“Hoa Kỳ rất hài lòng với sự phát triển trong quan hệ quốc phòng song phương. Nó bắt đầu từ mức rất thấp và được xây dựng dựa trên các sứ mệnh nhân đạo”, ông Abuza cho biết trong cuộc gọi ngày 29/8.

“Chúng ta chỉ tiếp tục xây dựng trên cơ sở đó”, ông nói thêm.

Máy bay vận tải

Reuters đưa tin vào tháng 7 rằng Hà Nội đang cân nhắc mua máy bay vận tải Lockheed Martin C-130 của Hoa Kỳ, theo các nguồn tin giấu tên.

Nhà phân tích có trụ sở tại Hoa Kỳ, người yêu cầu giấu tên vì ông chưa được phép thảo luận về chủ đề này, cho biết thỏa thuận C-130 đã được thảo luận nhưng chưa được hoàn tất trong chuyến thăm của ông Giang. Nhà phân tích cho biết thỏa thuận đã bị trì hoãn bởi “bộ máy quan liêu [của Hoa Kỳ]” và vì việc thúc đẩy thương vụ trong chuyến thăm Washington sẽ là “quá kích động đối với Trung Quốc”.

Ian Storey, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore, lưu ý đến hành động cân bằng ngoại giao tinh tế của Việt Nam, được minh họa bằng hành trình công tác của ông Giang trước chuyến đi Washington.

“Việt Nam đặt mục tiêu duy trì mối quan hệ cân bằng với các cường quốc”, ông viết trong email ngày 30/8. “Vì vậy, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang đã đến thăm Nga và Trung Quốc vào tháng 8”.

Ông Storey nói thêm rằng việc mua máy bay C-130 sẽ không gây ra mối đe dọa đối với Trung Quốc trong các tranh chấp lãnh thổ trên biển với Việt Nam.

“Máy bay C-130 sẽ cho phép Việt Nam vận chuyển quân đội và vật tư đến các đảo san hô do nước này đang kiểm soát ở Biển Đông, nhưng những tài sản này không mang tính chiến lược và sẽ không thay đổi động lực ở Biển Đông”, ông viết.

Ông Nguyễn Thế Phương, một chuyên gia an ninh hàng hải tại Đại học New South Wales Canberra, cho rằng việc mua máy bay C-130 sẽ là một “động thái mang tính biểu tượng”.

“Việt Nam sẽ cố gắng khai thác nhiều lĩnh vực hợp tác an ninh và quốc phòng hơn giữa Việt Nam và Hoa Kỳ để nâng cấp lên một cấp độ cao hơn, có ý nghĩa hơn”, ông nói với VOA vào ngày 30/8. “Máy bay C-130 sẽ là biểu tượng của mối quan hệ đang phát triển đó”, ông nói.

Ông Phương cho biết máy bay C-130 có thể là điểm khởi đầu vì vẫn còn sự ngờ vực giữa hai cựu thù về vũ khí sát thương và thỏa thuận này sẽ không khiến Trung Quốc quá tức giận.

“Điều này có thể khá có lợi cho Việt Nam”, ông nói về khả năng mua máy bay C-130. “Việt Nam có thể cải thiện mối quan hệ với Hoa Kỳ và đồng thời, chúng không thể khiến Trung Quốc tức giận vì Việt Nam chỉ mua vũ khí không gây sát thương”.

Chủ nghĩa dân tộc gia tăng

Mặc dù có những dấu hiệu tích cực cho thấy mối quan hệ Hà Nội-Washington đang được cải thiện, nhưng cũng có những trường hợp gần đây cho thấy cảm tính chống phương Tây có thể cản trở mối quan hệ giữa hai nước, ông Phương cho biết.

Đại học Fulbright Việt Nam, nơi nhận được sự hậu thuẫn đáng kể từ Hoa Kỳ, đang phải đối mặt với cáo buộc kích động một “cuộc cách mạng màu”, tương tự như các cuộc nổi dậy của người dân ở các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ.

Vào ngày 21/8, Đài truyền hình Quốc phòng Việt Nam đã phát sóng một bài phê phán Fulbright vì cáo buộc không treo cờ Việt Nam tại một buổi lễ tốt nghiệp và tạo điều kiện cho một cuộc cách mạng màu.

Bản tin đã bị gỡ xuống, nhưng ông Phương nói vấn đề Fulbright và các sự cố gần đây khác cho thấy sự căng thẳng giữa các phe phái bảo thủ và tự do của Việt Nam.

“Đó là sự thể hiện của cuộc đấu tranh liên tục giữa các phe phái khác nhau, phe bảo thủ và phe tự do”, ông Phương nói.

Theo ông Abuza, chính quyền Việt Nam có thể đang cố gắng thắt chặt kiểm soát trước thềm kỷ niệm ngày kết thúc Chiến tranh Việt Nam năm 1975.

“Tháng 4 năm sau là kỷ niệm 50 năm ngày Sài Gòn sụp đổ”, ông nói. “Người Việt Nam muốn kiểm soát câu chuyện đó 100%. Có rất nhiều điều nhạy cảm”.

Cùng với sự cố Fulbright, ông Phương chỉ ra sự náo động gần đây xung quanh những nghệ sĩ Việt Nam bị chụp ảnh với lá cờ Việt Nam Cộng Hòa khi đi du lịch đến Hoa Kỳ. Ngoài ra, câu chuyện một học sinh trung học Việt Nam đã phải đối mặt với nạn bắt nạt trên mạng và bị công an triệu tập sau khi đăng bài vào tháng 9 rằng em muốn rời khỏi đất nước và “có lẽ sẽ không bao giờ nhìn thấy [Đảng Cộng sản] một cách tích cực nữa”.

“Hiện tại, có chủ nghĩa dân tộc cực đoan ở Việt Nam”, ông Phương nói. “Nó chống lại các giá trị phương Tây”.


**********

Địa chính trị : Thế giới 2024 trong nhãn quan của Matxcơva

Thanh Hà
7–8 minutes

Khởi động chiến tranh Ukraina, tổng thống Vladimir Putin theo đuổi 2 mục tiêu : gạt Âu Mỹ ra khỏi các vùng ảnh hưởng truyền thống từ châu Á đến Trung Đông và châu Phi, khai tử tầm nhìn về một « thế giới đa cực » để thay vào đó bằng khái niệm « World Majority », « Đa số quốc tế » này thuộc về Nga, Trung Quốc và các cường quốc khu vực, những nước phương Nam không chống đối Matxcơva.

Trên đây là hai ý chính trong bài viết mang tựa đề « Thế giới 2024 trong quan điểm của Matxcơva : Liệu Nga có đưa ra một chiến lược quốc tế mới hay không ? », đăng trên tạp chí chuyên về ngoại giao Diplomatie số tháng 8-9/2024. Tác giả là nhà nghiên cứu Cyrille Bret, thường xuyên cộng tác với hai viện nghiên cứu có uy tín ở Paris - Viện Jacques Delors và Montaigne.

Matxcơva : Phương Tây thuộc về « thiểu số »

Chiến tranh Ukraina do Matxcơva khởi động từ 2022 có làm thay đổi sâu rộng tầm nhìn của Nga về quan hệ quốc tế hay trái lại, cuộc chiến này càng củng cố thêm chủ trương đối đầu với phương Tây mà chính Vladimir Putin đã từng trình bày nhân Hội Nghị An Ninh Munich năm 2008 ?

Căn cứ vào những phát biểu của chính tổng thống Putin, của nhiều quan chức hàng đầu điều hành các viện nghiên cứu về quan hệ quốc tế của Nga, vào những tài liệu chính thức và những công văn lưu hành trong nội bộ, tác giả bài viết, Cyrille Bret, ghi nhận « về cơ bản cuộc chiến Ukraina không ảnh hưởng đến những nguyên tắc chủ đạo và các mối liên kết lâu đời » giữa Nga và thế giới. Nhưng dưới tác động chiến tranh Ukraina và các đợt trừng phạt nhắm vào kinh tế Nga mà Âu Mỹ liên tục ban hành, ở điện Kremlin, Vladimir Putin « tăng tốc » chiến lược xoay trục sang châu Á, trở lại châu Phi và Trung Đông trên một số phương diện, một mục tiêu đã có từ trước khi những người lính Nga đầu tiên tràn vào Ukraina.

Nhưng cuộc chiến này đã mang lại một thay đổi rất lớn trong tầm nhìn của Nga về toàn cảnh thế giới : Matxcơva quan niệm bang giao quốc tế giờ xoay quanh « căng thẳng giữa phương Tây và phe Đa Số Trên Thế Giới ». Chìa khóa nằm ở khái niệm World Majority - Đa Số Trên Thế Giới xuất hiện trong « học thuyết mang tên Sergey Karaganov », người đang điều hành Hội Đồng về Chính Sách Đối Ngoại và Quốc Phòng Nga ».

Học thuyết về ngoại giao và quân sự này đi từ nhận định phương Tây nay đã trở thành một « thiểu số cả về phương diện dân số lẫn kinh tế » cho nên đã đến lúc để một « đa số trên thế giới có tiếng nói của mình, không còn chấp nhận ảnh hưởng chính trị, văn hóa, công công nghệ và quân sự » mà Âu Mỹ áp đặt.

Khái niệm World Majority mà Nga đưa ra từ 2023 tập hợp các « nước phương Nam –South Global » kể cả những quốc gia chỉ trích Matxcơva đánh chiếm Ukraina nhưng không về phe với Âu Mỹ ban hành các biện pháp trừng phạt kinh tế Nga, (Điển hình là Ấn Độ) 

Ukraina điểm đầu tiên trong « nghĩa vụ » đương đầu với phương Tây

Trong tầm nhìn mới này về toàn  cảnh quốc tế, thì Nga « chiếm một vị trí riêng biệt » : Matxcơva tự xem là có nghĩa vụ lãnh đạo khối Đa Số Trên Thế Giới trong cuộc đương đầu với bên « Thiểu Số » phương Tây. Tại châu Âu, Ukraina là thí điểm.

Theo tác giả bài tham luận trên báo Diplomatie, Cyrille Bret, « chiến tranh Ukraina không chỉ là một cuộc tranh giành về đất đai với một nước láng giềng ». Điện Kremlin coi đây là một « bài toán trắc nghiệm về khả năng chống lại phương Tây ». Ukraina là sân chơi, là « phòng thí nghiệm của Vladimir Putin về bang giao quốc tế ».

Do vậy vẫn theo tác giả, « ưu tiên tuyệt đối của Matxcơva là phải thắng tại Ukraina », vì đó sẽ là thắng lợi đầu tiên trong cuộc đọ sức giữa Nga với Liên Minh Quân Sự Bắc Đại Tây Dương NATO, giữa nước Nga với Liên Hiệp Châu Âu.

Thay thế phương Tây lãnh đạo thế giới

Để thuyết phục khối các nước « phương Nam » chia sẻ, tham gia vào khối « Đa Số » đặt dưới trướng của Matxcơva, chính quyền Vladimir Putin củng cố và tiếp sức cho những tổ chức hiện hành mà ở đó phương Tây không tham dự.

Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải năm 2023 kết nạp thêm Iran, sau khi đã đón nhận Ấn Độ và Pakistan từ 2017 ; BRICS, khối 5 nền kinh tế đang trỗi dậy đang từ 5 thành viên ban đầu đã mở rộng vòng tay đón thêm 9 nước trong đó có Ai Cập và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất … « Trong mọi lĩnh vực từ ngoại giao, an ninh, quân sự tài chính, tiền tệ hay khoa học, 2024 là năm mà Nga đã nỗ lực tổ chức các diễn đàn, tạo dựng những mối đối tác và đề xuất các kế hoạch hành động mà ở đó không có sự hiện diện của phương Tây ».

Câu hỏi kế tiếp : lôi kéo các nước « phương Nam » về phía mình, thành lập đa số World Majorité trong hai năm qua Nga có thành công hay không ?

Cyrille Bret trả lời : Là một quốc gia rộng lớn, là thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, cộng thêm với ảnh hưởng thừa hưởng từ thời Liên Xô cũ, lại có nhiều tài nguyên, nước Nga của Vladimir Putin vẫn chiếm vị trí « hàng đầu » tại một số khu vực. Do chiến tranh Ukraina và hơn một chục đợt trừng phạt mà Liên Hiệp Châu Âu ban hành Matxcơva đã tăng tốc trong chiến thuật xoay trục sang châu Á. Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ, Ai Cập  … là những đối tác thương mại lấp vào chỗ trống mà châu Âu để lại. Điều đó không có nghĩa là Nga hoàn toàn đóng cửa với châu Âu.  

2023-2024 là giai đoạn tổng thống Vladimir Putin tăng cường hợp tác với Ấn Độ trong các lĩnh vực năng lượng và quân sự, một phần là tránh để Nga quá phụ thuộc vào « tình bạn vô bờ bến » đã xây dựng được với lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.

Với Bắc Triều Tiên, Nga đẩy mạnh các « trao đổi về trang thiết bị quân sự ». Về kinh tế, ở châu Á, Matxcơva ý thức được là chỉ đóng vai trò « thứ yếu » so với Trung Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ.

Với khu vực Trung Cận Đông, Nga chủ trương khai thác quan hệ với những đối tác đang có xung khắc với phương Tây (như Iran, Syria) hay các quốc gia có căng thẳng trong quan hệ với Âu Mỹ (như Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập) để mở rộng vai trò của Matxcơva từ quân sự, đến kinh tế, năng lượng… : Đây là những mảnh đất màu mỡ để cho khái niệm về một « Đa Số Trên Thế Giới » dễ dàng đâm trồi nẩy lộc.

Với châu Phi Nga đã chen chân vào vừa để làm đối trọng với sự hiện diện của các nước « thực dân cũ » (Anh, Pháp, Bỉ), vừa để « quay trở lại với một châu lục đang bị Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ cạnh tranh ».

Để kết luận : tác giả trả lời như thế nào câu hỏi liệu chiến tranh Ukraina có làm thay đổi sâu rộng tầm nhìn của Matxcơva về quan hệ quốc tế hay không ?

Tác giả bài viết đưa ra một số điểm then chốt như sau : « Tầm nhìn và chiến lược về địa chính trị của Nga từ khi xâm chiếm Ukraina hồi năm 2022 đã có phần thay đổi. Giờ đây Nga khẳng định vai trò tiên phong trong việc hình thành một Đa Số Trên Thế Giới-World Majority mà ở đó vắng bóng phương Tây ».

« Mục tiêu chính của Nga vẫn là hơn bao giờ hết, phải giành được thắng lợi quân sự tại Ukraina, đánh bại mọi sự hỗ trợ của Mỹ, của NATO và châu Âu dành cho Ukraina ».


************

Tin tức thế giới 14-9: Cảnh báo của ông Putin bị Mỹ, Ba Lan xem nhẹ; Tổng thống Comoros bị đâm

BÌNH AN
6–7 minutes

Tin tức thế giới 14-9: Ông Biden phản ứng sau lời cảnh báo của ông Putin về Ukraine - Ảnh 1.

Tổng thống Mỹ Joe Biden gặp Thủ tướng Anh Keir Starmer tại Nhà Trắng ở Washington D.C ngày 13-9 - Ảnh: REUTERS

Ông Biden phản ứng sau lời cảnh báo của ông Putin về Ukraine

Sau lời cảnh báo của Tổng thống Nga Vladimir Putin về vấn đề Ukraine dùng tên lửa lửa tầm xa do phương Tây cung cấp để tấn công vào lãnh thổ Nga, Tổng thống Mỹ Joe Biden mới đây nói rằng ông không mấy quan tâm đến nhà lãnh đạo Nga, theo Hãng tin Reuters.

"Tôi không nghĩ nhiều về (Tổng thống) Vladimir Putin" - ông Biden nói khi gặp Thủ tướng Anh Keir Starmer tại Nhà Trắng vào ngày 13-9 để thảo luận về việc có nên dỡ bỏ lệnh hạn chế đối với Kiev về việc sử dụng vũ khí do phương Tây cung cấp hay không.

Hôm 12-9, ông Putin gửi lời cảnh báo tới các nhà lãnh đạo Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO): Nếu Mỹ và các đồng minh cho phép Ukraine dùng vũ khí tầm xa của họ để tấn công vào lãnh thổ Nga thì điều đó có nghĩa NATO sẽ trực tiếp “có chiến tranh” với Nga.

Thủ tướng Donald Tusk của Ba Lan (thành viên NATO) ngày 13-9 tuyên bố ông không lo lắng về bình luận của ông Putin. Ông cho rằng những tuyên bố của ông Putin chỉ "cho thấy tình hình khó khăn" mà Nga đang gặp phải trên chiến trường. Cùng ngày, Điện Kremlin nhắc lại Tổng thống Putin đã gửi "thông điệp rõ ràng" tới phương Tây.

Nhà Trắng: Mỹ hiện tại không thay đổi chính sách về việc Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Nhà Trắng cho biết Mỹ không có kế hoạch công bố bất kỳ chính sách mới nào về Ukraine và việc sử dụng tên lửa tầm xa trong ngày 13-9, theo Hãng tin Reuters.

"Không có thay đổi nào trong quan điểm của chúng tôi về việc cung cấp năng lực tấn công tầm xa để Ukraine sử dụng bên trong lãnh thổ Nga" - người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Nhà Trắng John Kirby nói với các phóng viên.

Ông nói thêm "tôi không mong đợi bất kỳ thông báo lớn nào về vấn đề đó" từ các cuộc thảo luận giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Anh Keir Starmer ở Washington D.C trong ngày 13-9.

Các tin tức thế giới khác

Ông Kim Jong Un gặp quan chức an ninh cấp cao Nga Sergei Shoigu, cam kết hợp tác nhiều hơn

Sáng 14-9, Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) tường thuật nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã gặp quan chức an ninh cấp cao của Nga Sergei Shoigu và thảo luận về việc tăng cường đối thoại chiến lược giữa hai nước. Ông Shoigu là cựu bộ trưởng quốc phòng Nga và hiện là thư ký Hội đồng An ninh Nga.

Tin tức thế giới 14-9: - Ảnh 2.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un (phải) gặp Thư ký Hội đồng An ninh Nga Sergei Shoigu. Ảnh do Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) công bố ngày 14-9 - Ảnh: REUTERS/KCNA

Theo KCNA, họ đã "trao đổi quan điểm rộng rãi về tình hình khu vực và quốc tế" và đạt được sự đồng thuận thỏa đáng về các vấn đề, bao gồm "hợp tác nhiều hơn để bảo vệ lợi ích an ninh chung". Ông Kim cho biết Triều Tiên sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác với Nga phù hợp với quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.

Tổng thống Comoros bị đâm nhưng thoát chết

Chính phủ Comoros ngày 13-9 xác nhận Tổng thống Azali Assoumani đã bị thương trong một vụ tấn công, trong khi 3 nguồn tin khác thân cận với nhà lãnh đạo này cho biết ông bị đâm nhưng chỉ bị thương nhẹ.

Người phát ngôn Chính phủ Comoros - bà Fatima Ahamadael - thông báo Tổng thống Azali bị tấn công ở Salimani-Itsandra, khu vực ngoại ô thủ đô Moroni, nhưng “tính mạng của ông không gặp nguy hiểm”.

Mặc dù bà Fatima từ chối cung cấp thêm thông tin về vụ việc, song một nguồn tin thân cận với nhà lãnh đạo đảo quốc châu Phi khẳng định Tổng thống Azali chỉ “bị thương nhẹ do dao đâm khi đang tham dự một đám tang”. Theo nguồn tin, đối tượng tấn công là một hiến binh đang tại ngũ và đã bị bắt.

Ông Trump, bà Harris đến vận động tại các bang chiến trường

Ngày 13-9, ứng viên tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump và ứng viên tổng thống Đảng Dân chủ Kamala Harris một lần nữa đã đến các bang chiến trường để vận động tranh cử, khi chỉ còn 7 tuần là đến ngày bầu cử 5-11.

Bà Harris đã đến Pennsylvania - có thể nói là bang dao động quan trọng nhất quyết định người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Còn ông Trump tổ chức vận động tranh cử tại Nevada, nơi ông lên kế hoạch tập trung vào những lo ngại về kinh tế của cử tri, gồm cả lạm phát.

Ông Trump cam kết trục xuất người Haiti tại Ohio nếu đắc cử

Ngày 13-9, ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump đã cam kết sẽ tiến hành trục xuất hàng loạt người nhập cư Haiti khỏi thành phố Springfield của bang Ohio, mặc dù phần lớn trong số họ đang ở Mỹ hợp pháp, theo Hãng tin Reuters.

Trong nhiều ngày, thành phố này đã trở thành tâm điểm của một "cơn lốc" trên mạng xã hội, sau khi một số kẻ đã khích động quần chúng bằng tuyên bố sai sự thật cho rằng những người Haiti đến đây đã ăn thịt vật nuôi trong nhà.

"Chúng tôi sẽ tiến hành trục xuất hàng loạt tại Springfield, Ohio" - ông Trump phát biểu tại một cuộc họp báo gần Los Angeles, cho rằng những căng thẳng ở Springfield là một ví dụ khác cho thấy cần áp dụng chính sách nhập cư cứng rắn.

Phần lớn trong số 15.000 người Haiti ở Springfield đều hợp pháp. Lời cam kết lâu dài của ông Trump về việc tiến hành trục xuất hàng loạt thường ám chỉ những người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ.

Hai trường tiểu học đã phải sơ tán và một trường trung học cơ sở ở Springfield đã phải đóng cửa vào ngày 13-9 sau khi có những lời đe dọa đánh bom ẩn danh nhắm vào cộng đồng này trong ngày thứ hai liên tiếp. Tại Nhà Trắng, Tổng thống Joe Biden đã thúc giục dừng các cuộc tấn công vào cộng đồng người Haiti.

Mỹ nói 4 thủ lĩnh IS đã bị tiêu diệt trong cuộc đột kích ở Iraq

Ngày 13-9, quân đội Mỹ tiết lộ có 4 thủ lĩnh tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã bị tiêu diệt trong cuộc đột kích của Mỹ và Iraq ở phía tây Iraq vào ngày 29-8 năm nay. Trong số này có Ahmad Hamid Husayn Abd-al-Jalil al-Ithawi, kẻ chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của IS ở Iraq, theo Hãng tin Reuters.

Lũ ở Myanmar

Tin tức thế giới 14-9: - Ảnh 1.

Hai người đàn ông đang dẫn bò đi qua dòng nước lũ ở làng Sin Thay, khu vực thủ đô Naypyidaw hôm 13-9. Myanmar là một trong các quốc gia Đông Nam Á, bên cạnh Việt Nam, Lào, và Thái Lan, chịu thiệt hại nặng nề từ bão Yagi - Ảnh: AFP


*********

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Các tin đã đăng

Tin Tức ngày 14 - 9 -2024

xxx

HoaLuc 7
************

TIN TỔNG HỢP

RFI
5–6 minutes

Đăng ngày:

5 phút

(HRW) – Việt Nam: Human Right Watch kêu gọi trả tự do cho ông Phan Vân Bách. Tổ chức theo dõi nhân quyền hôm nay 13/09 ra thông cáo kêu gọi chính quyền Việt Nam ngay lập tức hủy các cáo buộc và trả tự do cho nhà hoạt động dân chủ Phan Vân Bách, 49 tuổi, bị bắt giữ từ tháng 12/2023  vì các bài đăng trên Facebook. Ông bị cáo buộc tội tuyên truyền chống Nhà nước theo điều 117 của bộ luật hình sự Việt Nam. Tòa án Hà Nội dự kiến đưa ông ra xét xử vào ngày 16/09 tới đây. Nếu bị kết tội ông Bách có thể phải đối mặt với bản án tới 12 năm tù. Thông cáo của HRW lưu ý, « phiên tòa xử ông Phan Vân Bách diễn ra đúng một tuần trước khi chủ tịch nước Tô Lâm tới New York để dự hội nghị Thượng đỉnh của Liên Hiệp Quốc. 

(AFP) – Trung Quốc chuẩn bị nâng tuổi về hưu. Tân Hoa Xã hôm nay, 13/09/2024, cho biết, chính phủ Trung Quốc sẽ dần nâng tuổi về hưu chính thức. Cụ thể đối với nam giới tuổi về hưu sẽ là 63 thay vì 60 như hiện nay, và phụ nữ là 58 thay vì là 55, có tính theo yếu tố ngành nghề. Quyết định này được đưa ra vào lúc Trung Quốc đang đối phó với tình trạng lão hóa dân số. Mức tăng dần này sẽ trải dài trong vòng 15 năm kể từ năm 2025.

(Reuters) – Trung Quốc giúp Nga sản xuất drone. Theo hai nguồn tình báo châu Âu và nhiều tài liệu mà hãng tin Anh Reuters độc quyền tham khảo được, trong giai đoạn 7/2023 – 7/2024, hãng vũ khí IEMZ Koupol, một nhánh của tập đoàn vũ khí Almaz-Antey của Nga đã sản xuất hơn 2.500 drone Garpiyas với công nghệ Trung Quốc. Những drone này đã được đưa ra sử dụng trên chiến trường Ukraina.

(AFP) – Cuba thất thu 5 tỷ đô la kinh tế trong một năm do lệnh cấm vận của Mỹ. Ngoại trưởng Cuba, Bruno Rodriguez, hôm qua, 12/09/2024, cho biết rõ tính trong giai đoạn từ 01/03/2023 đến 29/02/2024, lệnh cấm vận của Mỹ đã gây ra những tổn thất và thiệt hại vật chất cho Cuba ở mức 5,056 tỷ đô la. Ông nói thêm, « điều lương thiện duy nhất, có trách nhiệm và nghiêm túc mà chủ nhân Nhà Trắng hiện nay có thể làm là nên thay đổi chính sách phong tỏa mà ông ấy thừa hưởng, và đã áp dụng một cách mạnh mẽ » trong nhiệm kỳ tổng thống.

(AFP) – Mỹ : Nhân viên hãng Boeing đồng loạt đình công. Tuyệt đại đa số nhân viên hãng Boeing, đóng tại Seattle, đã đồng loạt biểu quyết tổ chức đình công bắt đầu từ hôm nay, 13/09/2024. Những người này nhất loạt bác bỏ thỏa thuận mới do ban giám đốc hãng đề nghị. Ban lãnh đạo hãng sản xuất máy bay hàng đầu tại Mỹ, hiện đang gặp khó khăn, cam kết tiếp tục các cuộc thương lượng. 

(AFP) – Nhật điều chiến đấu cơ khi phát hiện máy bay Nga lượn gần không phận. Bộ Quốc Phòng Nhật cho biết ngày 12/09/2024 đã điều các chiến đấu cơ lên giám sát ngay sau khi phát hiện hai máy bay tuần tra Nga bay lượn trên bầu trời xung quanh quần đảo, nhưng không xâm phạm không phận của Nhật. Thông cáo của bộ Quốc Phòng Nhật cho hay, hôm thứ Năm, nhiều máy bay loại Tu-142 của Nga đã bay lượn từ vùng biển nằm giữa Nhật và Hàn Quốc hướng về khu vực phía nam đảo Okinawa, sau đó tiếp tục bay về phía bắc trên Thái Bình Dương. 

(AFP) – Nga rút phép hoạt động  nhiều nhà ngoại giao Anh. Ngày 13/09/2024, cơ quan an ninh Nga FSB thông báo bộ Ngoại Giao Nga đã rút giấy phép hoạt động của 6 nhà ngoại giao của đại sứ quán Anh tại Matxcơva vì  bị tình nghi làm gián điệp. Thông cáo của FSB nói rõ đây  là biện pháp trả đũa đối với rất nhiều hành vi không thân thiện của Luân Đôn, đồng thời tố cáo những nhà ngoại giao liên quan đã tiến hành các « hoạt động lật đổ và tình báo ». 

(AFP) – SpaceX ghi dấu ấn lịch sử trong không gian. Ngày 12/09/2024, lần đầu tiên hai phi hành đoàn của tàu không gian tư nhân  Dragon trong chuyến bay SpaceX Polaris Dawn đã ra khỏi con tàu, một dấu ấn lịch sử của công ty không gian tư nhân thuộc tập đoàn của tỷ phú Elon Musk. Video truyền trực tiếp từ con tàu cho thấy tỷ phú Mỹ Jared Isaacman, chỉ huy chuyến bay vào không gian, là người đầu tiên ra khỏi khoang tàu, ở trên độ cao cách trái đất 700km, tức là còn cao hơn vị trí của trạm không gian quốc tế (ISS). Tiếp sau đó, Sarah Gillis, nhân viên của SpaceX cũng bước ra khỏi tầu trong bộ quần áo được thiết kế đặc biệt để ra ngoài không gian. Hai người ở ngoài con tàu khoảng một chục phút. Toàn bộ quá trình để bước ra ngoài không gian này kéo dài 1 giờ 45 phút.    

(AFP) – Nga - Ukraina tiến hành trao đổi tù binh. Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky hôm nay, 13/09/204, thông báo 49 tù binh chiến tranh Ukraina bị Nga giam giữ đã được trở về nhà trong khuôn khổ một cuộc trao đổi tù binh giữa hai nước. Trong số tù binh được trao đổi lần này có cả các cựu chiến binh ở Azovstal, nhà máy thép bị quân đội Nga bao vây ở Mariupol (đông nam) vào mùa xuân năm 2022. AFP ghi nhận nhiều quân nhân Nga cũng đã được trao trả tại biên giới Ukraina - Belarus. Tuy nhiên hiện tại cả chính quyền Nga cũng như tổng thống Zelensky không cho biết chi tiết cuộc trao đổi tù binh cũng như số người Nga được thả. 


**********

Tòa Bạch Ốc nhắm mục tiêu vào ngành thời trang giá rẻ của Trung Quốc

VOA News
4–5 minutes

Tòa Bạch Ốc ngày 12/9 loan báo đang hành động theo yêu cầu của các nhà lập pháp Dân chủ nhằm siết chặt lỗ hổng pháp lý mà qua đó các nhà sản xuất — hầu hết là từ Trung Quốc — trốn thuế trên các mặt hàng giá rẻ và tràn ngập Hoa Kỳ bằng các sản phẩm bất hợp pháp và không an toàn.

Chính quyền Biden đang nhắm vào quy chế miễn trừ gọi là “de minimis” vốn cho phép các bưu kiện có giá trị dưới 800 đô la được miễn thuế vào Hoa Kỳ. Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Hoa Kỳ cho biết hơn 1 tỷ bưu kiện như vậy đã vào Hoa Kỳ trong năm tài chính 2023.

Các quan chức Tòa Bạch Ốc cho rằng mức tăng hơn năm lần so với vài năm trước là do sự phát triển của các nền tảng thương mại điện tử của Trung Quốc như Shein và Temu, và các quan chức chính quyền đã nêu tên cả hai nhà bán lẻ thời trang phổ biến này trong cuộc họp báo hôm 12/9.

Ông Daleep Singh, phó cố vấn an ninh quốc gia về kinh tế quốc tế, cho biết những động thái siết chặt này sẽ có tác động lớn đến hàng may mặc của Trung Quốc và “sẽ giảm đáng kể số lượng lô hàng nhập khẩu thông qua quy chế miễn trừ de minimis”.

Điều này có thể cản trở khả năng của người Mỹ trong việc mua các mặt hàng như áo phông, áo lửng, hay áo ngực giá rẻ.

Ông Singh cho biết thêm rằng chính quyền cũng tìm cách thắt chặt các yêu cầu thu thập thông tin và tiêu chuẩn an toàn cho người tiêu dùng – và chặn các sản phẩm không đạt yêu cầu, Tòa Bạch Ốc đang kêu gọi Quốc hội thông qua một đạo luật trong năm nay để “cải cách toàn diện quy chế miễn trừ de minimis”.

Trong một thư ngỏ gửi hôm 11/9, tổng cộng có 126 đảng viên Dân chủ tại Hạ viện đã thúc giục Tổng thống Biden sử dụng quyền hành pháp của mình, viện dẫn lý do họ không thể hành động “trong bối cảnh Quốc hội trì trệ kéo dài khiến luật không được thông qua”.

Nữ dân biểu Rosa DeLauro, một trong những người lãnh đạo sáng kiến này, đã bày tỏ lo ngại về việc các mặt hàng thời trang giá rẻ xuất xứ từ Trung Quốc sử dụng lao động cưỡng bức như cáo giác. Tổ chức nhân quyền Ân xá Quốc tế đã báo cáo rằng Shein, nói riêng, duy trì “các tiêu chuẩn lao động và tiêu chuẩn về nhân quyền đáng ngờ”.

Tổ chức này cho biết mô hình của Shein dựa vào việc ký hợp đồng phụ để sản xuất hàng may mặc, không có chỗ cho sự minh bạch hoặc trách nhiệm giải trình về điều kiện của người lao động và không trao cho người lao động quyền thành lập công đoàn hoặc tập hợp.

Ông Navtej Dhillon, phó giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, cũng nói các động thái này giải quyết các mối lo ngại về các lô hàng fentanyl và sự suy giảm của ngành công nghiệp Hoa Kỳ.

“Một số công ty nước ngoài đang cố gắng sử dụng con đường này để vận chuyển các sản phẩm bất hợp pháp và nguy hiểm cho sức khỏe của chúng ta, né luật của chúng ta về bảo vệ sức khỏe, an toàn và bảo vệ người tiêu dùng, cũng như trốn thuế quan để làm suy yếu các nhà sản xuất của Hoa Kỳ”, ông nói. “Sản xuất hàng dệt may hỗ trợ hàng chục nghìn việc làm tại các tiểu bang quan trọng như Georgia và North Carolina. Những người lao động và nhà sản xuất Hoa Kỳ này xứng đáng được cạnh tranh trên một sân chơi bình đẳng”.

Bà Kim Glas, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của Hội đồng Các tổ chức Dệt may Quốc gia, cho biết nhóm ngành này “ủng hộ mạnh mẽ việc đóng cửa kẽ hở của quy chế de minimis”, lưu ý rằng đã đóng cửa 18 nhà máy dệt may tại Hoa Kỳ trong năm qua.

Năm ngoái, Shein cho biết họ ủng hộ “cải cách có trách nhiệm” đối với chính sách nhưng không đưa ra khuyến nghị cụ thể.

“Quy chế miễn trừ de minimis cần được thay đổi hoàn toàn để tạo ra sân chơi bình đẳng cho tất cả các nhà bán lẻ”, Phó chủ tịch điều hành SHEIN Donald Tang nói trong một tuyên bố. “Đồng thời, người tiêu dùng Mỹ xứng đáng được biết rằng các sản phẩm họ mua là chính hãng và được sản xuất có đạo đức. Chúng tôi tin rằng cải cách quy chế de minimis có thể và nên đạt được cả hai điều đó.”


*********

Người Chăm cảm thấy bị phân biệt đối xử khi tôn giáo Bani không được công nhận

RFA
7–9 minutes

Một số người Chăm ở Ninh Thuận nói rằng đạo Bani của họ bị chính quyền đổi thành đạo Hồi giáo Bani và từ đó họ bị phân biệt đối xử, tuy nhiên cũng có ý kiến cho rằng những tuyên bố trên không đúng.

Dân tộc Chăm còn có nhiều tên gọi khác như Chàm, Chiêm, Chiêm Thành, Chăm Pa, Hời... với dân số gần 179.000 người theo số liệu Điều tra 53 dân tộc thiểu số năm 2019 của Uỷ ban Dân tộc của Việt Nam. Họ vốn sinh tụ ở duyên hải miền Trung Việt Nam từ rất lâu đời, đã từng kiến tạo nên một nền văn hoá rực rỡ với ảnh hưởng sâu sắc của văn hoá Ấn Độ.

Ông Phương, một người Chăm ở tỉnh Ninh Thuận không nêu tên thật vì lý do an toàn, cho biết trước năm 2017, trong Chứng minh Nhân dân và mọi giấy tờ thủ tục hành chính khác, ở mục tôn giáo, họ đều được ghi đúng theo ý nguyện của mình là đạo Bani.

Tuy nhiên, sự việc bắt đầu từ khi Nhà nước thay đổi giấy tờ tuỳ thân (chứng minh nhân dân 12 số, căn cước công dân mã vạch, căn cước công dân gắn chip) và các giấy tờ hành chính khác. Các giấy tờ này hoặc là không có mục tôn giáo, hoặc là người theo đạo Bani phải khai theo Hồi giáo hoặc tôn giáo khác.

Ông Phương giải thích với Đài Á Châu Tự Do (RFA) vào ngày 10/9 về sự khác nhau giữa người Chăm theo đạo Hồi giáo và người Chăm theo đạo Bani:

“Người Hồi giáo, họ hành hương về Thánh địa Mecca, họ tiến hành ăn chay và họ làm các nghi lễ đám cưới và đám tang khác hoàn toàn người Bani chúng tôi.

Người theo tôn giáo Bani chúng tôi thờ đa thần, thờ thần đất, thờ các vị vua và tổ tiên chúng tôi. Chúng tôi cầu nguyện cho tổ tiên của chúng tôi, không phải cầu nguyện Thánh Allah, và cũng không đi Thánh địa Mecca. Chúng tôi có thờ Allah nhưng Allah là cái gì đó rất mơ hồ trong cộng đồng người Bani chúng tôi.”

Ông cho biết cộng đồng người theo đạo Bani đã đấu tranh đòi lại tên của mình trong nhiều năm qua nhưng không thành công. Cộng đồng đã gửi đi rất nhiều đơn thư khiếu nại và kiến nghị đến Ban Tôn giáo Chính phủ và Ban Tôn giáo tỉnh Ninh Thuận từ khi cộng đồng Chăm Bani bị mất tên tôn giáo nhưng đều nhận được sự im lặng.

Giới học giả, văn hoá không thống nhất về đạo Bani

Nhà thơ, nhà văn hoá Chăm Inrasara là một người thuộc đạo Bà-la-môn. Theo ông, trong cộng đồng người Chăm có tồn tại đạo Bani vốn có liên hệ với Hồi giáo nhưng thay đổi rất nhiều.

Ông nói với RFA:

“Đạo Bà-ni có dấu vết Hồi giáo, đó là điều không thể chối cãi. Nhưng sau đó người Cham đã phá và làm thay đổi hết năm cột trụ của Hồi giáo để thành Bà-ni.

Năm trụ cột là gì? Đó là Allah là đấng duy nhất, trong khi Bà-ni lại đa thần, là điều tối kị. Ramadan người Hồi giáo ăn kiêng, còn người Bani biến thành lễ Ramưwan, và chỉ có chức sắc mới chạy tịnh trong tháng chay, còn tín đồ ăn uống bình thường, còn nhậu nhẹt nữa, thế nên dân gian mới gọi là ăn Tết Bà-ni.

Thứ ba là Zakat- tức là bố thí, người Bani không hiểu chữ bố thí như Hồi giáo, mà làm rất khác, cạnh đó người Cham Bà-la-môn đội bánh trái vào Sang Mưgik để cúng cho chức sắc Bà-ni nữa.

Còn sinh hoạt ngày thường, ở Hồi giáo vị thế người phụ nữ khá yếu, trong khi ở Cham người nữ có rất nhiều quyền, vì người Bani theo chế độ mẫu hệ.”

Đạo Bani ở tỉnh Ninh Thuận có tổ chức Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bani tỉnh Ninh Thuận. Ông cho biết năm 2016, đại hội của tổ chức này đã quyết định đổi tên thành Hội đồng Sư cả Bani. Tuy nhiên, trong danh mục các tổ chức tôn giáo được Ban Tôn giáo Chính phủ công nhận thì tên cũ vẫn còn được giữ nguyên tới ngày nay.

Giáo sư tiến sỹ Văn Ngọc Sáng (tên Chăm là Putra Podam), người từng có 22 năm giảng dạy toán và khoa học máy tính của Đại học Tây Nguyen và có hàng chục bài viết về văn hoá và tôn giáo của người Chăm trên trang điện tử Kauthara.info- bảo tồn tiếng nói và chữ viết Chăm, lại có ý kiến khác.

Ông nói người Chăm không có tôn giáo của riêng mình mà tiếp thu hai tôn giáo khác. Đạo Hindu (Bà-la-môn) du nhập vào nước Chăm Pa từ thế kỷ thứ 2 và trở thành quốc giáo cho đến thế kỷ thứ 15, còn đạo Hồi được du nhập từ thế kỷ thứ 10 và trở thành quốc giáo từ thế kỷ thứ 16.

Ông nói Bani không phải là một tôn giáo. Ông giải thích:

“Thật ra các định nghĩa từ Bani nó tương đương với từ đạo của tiếng Việt, tôn giáo trong tiếng Hán, và religion của tiếng Anh mà thôi chứ không phải tên tôn giáo Bani.”

Theo danh mục tôn giáo của Ban Tôn giáo Chính phủ thì người Chăm có hai tôn giáo là Bà-la-môn và Hồi giáo. Hồi giáo của người Chăm có hai nhánh là Islam (Hồi giáo chính thống) và Hồi giáo Bani.

Theo tiến sĩ Sáng, gọi Hồi giáo Bani là không chuẩn xác vì Bani không phải tên tôn giáo. Thực tế người Chăm có hai tín ngưỡng là Ahier (Bà-la-môn tôn thờ Allah, không còn tôn thờ tam vị thần Trimurti của Hindu như Brahma, Vishnu và Shiva), và Hồi giáo Awal ( tôn thờ duy nhất Đấng Allah). Gọi Hồi giáo Awal là chuẩn xác nhất mà tổ tiên để lại hơn 400 năm từ thời vương triều Po Rome.

Chưa bao giờ có đạo Bani, kể cả trong chế độ Việt Nam Cộng hoà trước kia và nước Việt Nam hiện nay, vị giáo sư định cư ở California (Hoa Kỳ) từ năm 2018 khẳng dịnh.

Theo ông, việc có một số người Chăm không muốn nhận mình là Hồi giáo có lỗi của chính quyền hiện nay. Trước năm 2017, khi làm chứng minh nhân dân hay các giấy tờ khác, người Chăm có thể khai ở mục tôn giáo là Hồi giáo, Hồi giáo Bani hay là đạo Bani thì nhà chức trách chấp nhận hết.

Tuy nhiên, từ năm 2021, Ban Tôn giáo Chính phủ chỉ công nhận Hồi giáo Islam và Hồi giáo Bani mà không giải thích cặn kẽ cho người Chăm.

Cũng theo ông Sáng, việc bỏ mục Tôn giáo và Dân tộc trong Căn cước Công dân khiến nhiều người Chăm nghĩ tôn giáo và dân tộc của mình bị xoá, từ đó chỉ trích Nhà nước đàn áp tôn giáo khi loại bỏ đạo Bani - vốn chưa từng được công nhận.

Chính phủ Việt Nam nói gì?

Theo Sách trắng về tôn giáo “Tôn giáo và Chính sách tôn giáo ở Việt Nam” mà Ban Tôn giáo Chính phủ công bố năm 2022, Hồi giáo (Islam) được truyền vào cộng đồng dân tộc Chăm ở Việt Nam khoảng thế kỷ thứ 10.

Trong khi người Chăm Islam thực thi giáo luật Hồi giáo hầu như trọn vẹn mang tính chính thống thì người Chăm Bani thực hiện giáo luật mang tính tượng trưng, không thực hiện hết 5 điều sống đạo (chỉ thực hiện trong tháng Ramadan).

Mặt khác, Chăm Bani chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi tôn giáo Bà-la-môn và tín ngưỡng bản địa với chế độ mẫu hệ và tín ngưỡng đa thần, có yếu tố dân tộc mang tính vượt trội. 

Khi phóng viên hỏi về việc một số người Chăm cáo buộc bị đối xử phân biệt vì lý do tôn giáo, ông Nguyễn Tấn Thuyên, trưởng phòng Tôn giáo của Sở Nội vụ tỉnh Ninh Thuận, bác bỏ. Ông nói:

“Mọi chế độ mỗi chính sách nói chung là việc làm, đi học tất tần tật là không ảnh hưởng bởi tên gọi tôn giáo đâu. Có thể người ta nói thêm phức tạp hoá vấn đề lên đó, thực tế không có vấn đề phát sinh liên quan đến tôn giáo cả.”

Cơ quan nhà nước ai phân biệt đối xử hoặc là anh theo cách này anh theo kia đâu, mọi tôn giáo đều bình đẳng.”

Một công chức và là đảng viên người Chăm theo Hồi giáo Bani, người không muốn nêu danh tính vì lý do an ninh, cho RFA biết trước kia không có chuyện người Chăm bị đối xử phân biệt vì lý do tôn giáo mà người Chăm được tuyển dụng vào nhiều vị trí trong nhiều cơ quan nhà nước ở tỉnh Ninh Thuận.

Tuy nhiên, gần đây lực lượng công an và quân đội dường như có chính sách bí mật không tuyển dụng người theo đạo Công giáo, Tin Lành, Cao Đài… chứ không riêng gì Hồi giáo, ông nói.

Một chức sắc của Hồi giáo Islam ở tỉnh Ninh Thuận nói với RFA rằng nhiều người thân và người quen của ông giữ chức vụ cao trong cơ quan nhà nước ở địa phương và hoàn toàn không có chuyện phân biệt đối xử với người Hồi giáo.
************

LHQ: Báo cáo vi phạm nhân quyền từ Việt Nam giảm đi do nhiều người sợ bị trả thù

RFA

Những người Việt Nam vốn từng cộng tác với các cơ quan của Liên Hiệp quốc (LHQ) để báo cáo tình trạng vi phạm nhân quyền của quốc gia độc đảng này, đã và đang hạn chế các hoạt động của mình do lo ngại bị trả thù.

Văn phòng Cao uỷ Nhân quyền (OHCHR) ngày 10/9 công bố báo cáo mang tựa đề “Cooperation with the United Nations, its representatives and mechanisms in the field of human rights - Report of the Secretary-General” (tạm dịch: Hợp tác với LHQ, các đại diện và cơ chế trong lĩnh vực nhân quyền- Báo cáo của Tổng Thư ký).

Trong báo cáo được trình bày trước tại kỳ họp thứ 57 của Hội đồng Nhân quyền LHQ từ ngày 09/9 đến ngày 09/10, Việt Nam cùng với Indonesia và Philippines là ba quốc gia ở khu vực Đông Nam Á bị nêu danh là có hành vi trả thù các cá nhân và tổ chức cộng tác với LHQ trong thời gian từ tháng 5/2023 đến tháng 4/2024.

“Theo thông tin mà OHCHR nhận được, trong thời gian báo cáo, các tổ chức xã hội dân sự đã kiềm chế không tham gia công khai với các cơ quan và cơ chế nhân quyền của LHQ và yêu cầu ẩn danh và bảo mật trong các đóng góp và cam kết của họ với tổ chức do sợ bị trả thù,” báo cáo nói về Việt Nam.

Hệ quả là số lượng các báo cáo về hồ sơ nhân quyền ở Việt Nam bị giảm sút trong đợt Kiểm điểm định kỳ phổ quát (UPR) của Việt Nam trước Hội đồng Nhân quyền hồi tháng 5.

Ông Quyết Hồ, một nhà hoạt động nhân quyền ở Đà Nẵng, đồng ý với đánh giá của LHQ. Ông nói với Đài Á Châu Tự Do (RFA) trong ngày 13/9 trong tư cách một người có đóng góp vào báo cáo nhân quyền gửi LHQ:

“Chính quyền Việt Nam trả thù các tổ chức và cá nhân báo cáo vi phạm nhân quyền lên các cơ quan nhân quyền quốc tế.

Không những thế, Cơ quan an ninh của Bộ Công an còn trả thù cả những người nào dám tham gia trả lời báo chí nước ngoài hoặc báo chí của người Việt ở hải ngoại. Gần đây, nhiều người đã bị bỏ tù vì những clip trả lời báo chí nước ngoài trước đó.”

Ông cho biết chính quyền độc đảng ở Việt Nam đang vũ khí hoá luật pháp nhằm trấn áp các ý kiến bất đồng, và do vậy, nhiều người đã chọn cách im lặng để được yên thân, thậm chí từ bỏ những quyền bày tỏ ôn hoà nhất trên không gian mạng.

Một nhà hoạt động nhân quyền khác muốn ẩn danh vì lý do an ninh, nói việc Chính phủ Việt Nam trả thù những tổ chức, cá nhân dám lên tiếng về vi phạm nhân quyền cho thấy một môi trường hạn chế nghiêm trọng quyền tự do ngôn luận.

Theo bà, các hành động đó không chỉ làm giảm ý chí của những cá nhân và tổ chức muốn bảo vệ quyền con người mà còn tạo ra một bầu không khí sợ hãi trong xã hội. Hơn nữa, nó có thể dẫn đến việc thế giới thiếu thông tin chính xác và đầy đủ về tình hình nhân quyền ở Việt Nam.

Ngoài ra, báo cáo của Tổng Thư ký LHQ dẫn báo cáo của Ủy ban Xóa bỏ Phân biệt chủng tộc (CERD) về Việt Nam, trong đó nói rằng những người làm việc vì quyền của các nhóm dân tộc thiểu số  và tôn giáo, người bản địa đã bị nhắm mục tiêu một cách có hệ thống bằng bạo lực, đe dọa, giám sát, và trả thù do công việc của họ.

Ủy ban này nêu điển hình trường hợp của hai người Thượng là ông Y Khiu Niê và Y Sĩ Êban bị các cơ quan chức năng Việt Nam trấn áp trước và sau khi diễn ra Hội nghị Tự do Tôn giáo hoặc Niềm tin Đông Nam Á (SEAFORB) được tổ chức ở tại Bali (Indonesia) năm 2022, một sự kiện mà người tham dự có cơ hội tương tác với đại diện của LHQ và nâng cao nhận thức về cách tham gia vào các cơ chế nhân quyền của tổ chức này.

Hai ông bị chặn xuất cảnh ở sân bay Tân Sơn Nhất khi đang trên đường đi dự hội nghị ở Bali. Sau đó, họ bị an ninh đưa trở về Đắk Lắk thẩm vấn và đe doạ nhiều lần về các mối liên hệ của họ với các tổ chức bên ngoài Việt Nam trong việc ghi chép và báo cáo về tình hình của người Thượng.

Chính phủ Việt Nam phản bác cáo buộc bắt giữ tùy tiện, giám sát và hạn chế đi lại đối với hai nhà hoạt động người Thượng nói trên.

Phóng viên gửi email cho Bộ Ngoại giao Việt Nam với đề nghị bình luận về báo cáo của Tổng Thư ký LHQ nhưng chưa nhận được ngay câu trả lời.

Bộ Ngoại giao luôn bác bỏ các cáo buộc đàn áp nhân quyền từ LHQ và các tổ chức nhân quyền quốc tế, nói rằng các cáo buộc dựa trên những thông tin không đúng và chưa kiểm chứng.


*************

Giới phân tích: Chuyến đi của ông Phan Văn Giang đến Mỹ có thể mở đường cho thỏa thuận C-130

VOA News
6–8 minutes

Các nhà phân tích cho biết chuyến thăm Washington tuần này của Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang cho thấy những tiến bộ trong hợp tác giữa hai nước, bất chấp chủ nghĩa dân tộc Việt Nam đang gia tăng cho thấy cảm tính chống Mỹ có thể đang gia tăng ở Việt Nam.

Một nhà phân tích có trụ sở tại Hoa Kỳ nói với VOA hôm thứ Năm (12/9) rằng chuyến đi của ông Giang đã đặt nền tảng cho việc Hà Nội có khả năng mua máy bay vận tải quân sự từ Hoa Kỳ năm nay.

Ông Giang đã gặp Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin tại Lầu Năm Góc vào thứ Hai (9/9). Cả hai nhà lãnh đạo “tái khẳng định tầm quan trọng của quan hệ đối tác Hoa Kỳ-Việt Nam”, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố, và lưu ý đến kỷ niệm một năm nâng cấp quan hệ của hai nước lên đối tác chiến lược toàn diện, cấp cao nhất trong hệ thống phân cấp ngoại giao của Hà Nội.

Hai nhà lãnh đạo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác giải quyết những tác động lâu dài của cuộc chiến Việt Nam. Ông Austin tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ lập ngân sách 65 triệu đô la trong 5 năm tới để hoàn thành việc khử nhiễm dioxin tại căn cứ không quân Biên Hòa, nâng tổng số tiền chi ra từ bộ này lên 215 triệu đô la. Căn cứ không quân này là nơi nhiễm chính chất độc màu da cam trong Chiến tranh Việt Nam và vẫn là mối nguy hiểm đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng đối với những người sống gần đó.

Ông Andrew Wells-Dang, người đứng đầu Sáng kiến Di sản và Hòa giải Chiến tranh Việt Nam tại Viện Hòa bình Hoa Kỳ, nói với VOA qua điện thoại vào ngày 5/9 rằng các chuyến thăm ngoại giao là chìa khóa để thúc đẩy những nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh, bao gồm tìm kiếm và xác định hài cốt của những người lính mất tích. Ông cho biết cùng với chuyến thăm Hoa Kỳ của Thứ trưởng Quốc phòng Võ Minh Lương vào tháng 7, các chuyến thăm của các quan chức đã tạo ra “cơ hội cho họ có được sự hỗ trợ cấp cao”.

Ông Zachary Abuza, giáo sư tại Học viện Chiến tranh Quốc gia ở Washington và là chuyên gia về Đông Nam Á, nói các nỗ lực hòa giải chiến tranh chung cũng đặt nền tảng cho hợp tác quốc phòng nói chung.

“Hoa Kỳ rất hài lòng với sự phát triển trong quan hệ quốc phòng song phương. Nó bắt đầu từ mức rất thấp và được xây dựng dựa trên các sứ mệnh nhân đạo”, ông Abuza cho biết trong cuộc gọi ngày 29/8.

“Chúng ta chỉ tiếp tục xây dựng trên cơ sở đó”, ông nói thêm.

Máy bay vận tải

Reuters đưa tin vào tháng 7 rằng Hà Nội đang cân nhắc mua máy bay vận tải Lockheed Martin C-130 của Hoa Kỳ, theo các nguồn tin giấu tên.

Nhà phân tích có trụ sở tại Hoa Kỳ, người yêu cầu giấu tên vì ông chưa được phép thảo luận về chủ đề này, cho biết thỏa thuận C-130 đã được thảo luận nhưng chưa được hoàn tất trong chuyến thăm của ông Giang. Nhà phân tích cho biết thỏa thuận đã bị trì hoãn bởi “bộ máy quan liêu [của Hoa Kỳ]” và vì việc thúc đẩy thương vụ trong chuyến thăm Washington sẽ là “quá kích động đối với Trung Quốc”.

Ian Storey, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore, lưu ý đến hành động cân bằng ngoại giao tinh tế của Việt Nam, được minh họa bằng hành trình công tác của ông Giang trước chuyến đi Washington.

“Việt Nam đặt mục tiêu duy trì mối quan hệ cân bằng với các cường quốc”, ông viết trong email ngày 30/8. “Vì vậy, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang đã đến thăm Nga và Trung Quốc vào tháng 8”.

Ông Storey nói thêm rằng việc mua máy bay C-130 sẽ không gây ra mối đe dọa đối với Trung Quốc trong các tranh chấp lãnh thổ trên biển với Việt Nam.

“Máy bay C-130 sẽ cho phép Việt Nam vận chuyển quân đội và vật tư đến các đảo san hô do nước này đang kiểm soát ở Biển Đông, nhưng những tài sản này không mang tính chiến lược và sẽ không thay đổi động lực ở Biển Đông”, ông viết.

Ông Nguyễn Thế Phương, một chuyên gia an ninh hàng hải tại Đại học New South Wales Canberra, cho rằng việc mua máy bay C-130 sẽ là một “động thái mang tính biểu tượng”.

“Việt Nam sẽ cố gắng khai thác nhiều lĩnh vực hợp tác an ninh và quốc phòng hơn giữa Việt Nam và Hoa Kỳ để nâng cấp lên một cấp độ cao hơn, có ý nghĩa hơn”, ông nói với VOA vào ngày 30/8. “Máy bay C-130 sẽ là biểu tượng của mối quan hệ đang phát triển đó”, ông nói.

Ông Phương cho biết máy bay C-130 có thể là điểm khởi đầu vì vẫn còn sự ngờ vực giữa hai cựu thù về vũ khí sát thương và thỏa thuận này sẽ không khiến Trung Quốc quá tức giận.

“Điều này có thể khá có lợi cho Việt Nam”, ông nói về khả năng mua máy bay C-130. “Việt Nam có thể cải thiện mối quan hệ với Hoa Kỳ và đồng thời, chúng không thể khiến Trung Quốc tức giận vì Việt Nam chỉ mua vũ khí không gây sát thương”.

Chủ nghĩa dân tộc gia tăng

Mặc dù có những dấu hiệu tích cực cho thấy mối quan hệ Hà Nội-Washington đang được cải thiện, nhưng cũng có những trường hợp gần đây cho thấy cảm tính chống phương Tây có thể cản trở mối quan hệ giữa hai nước, ông Phương cho biết.

Đại học Fulbright Việt Nam, nơi nhận được sự hậu thuẫn đáng kể từ Hoa Kỳ, đang phải đối mặt với cáo buộc kích động một “cuộc cách mạng màu”, tương tự như các cuộc nổi dậy của người dân ở các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ.

Vào ngày 21/8, Đài truyền hình Quốc phòng Việt Nam đã phát sóng một bài phê phán Fulbright vì cáo buộc không treo cờ Việt Nam tại một buổi lễ tốt nghiệp và tạo điều kiện cho một cuộc cách mạng màu.

Bản tin đã bị gỡ xuống, nhưng ông Phương nói vấn đề Fulbright và các sự cố gần đây khác cho thấy sự căng thẳng giữa các phe phái bảo thủ và tự do của Việt Nam.

“Đó là sự thể hiện của cuộc đấu tranh liên tục giữa các phe phái khác nhau, phe bảo thủ và phe tự do”, ông Phương nói.

Theo ông Abuza, chính quyền Việt Nam có thể đang cố gắng thắt chặt kiểm soát trước thềm kỷ niệm ngày kết thúc Chiến tranh Việt Nam năm 1975.

“Tháng 4 năm sau là kỷ niệm 50 năm ngày Sài Gòn sụp đổ”, ông nói. “Người Việt Nam muốn kiểm soát câu chuyện đó 100%. Có rất nhiều điều nhạy cảm”.

Cùng với sự cố Fulbright, ông Phương chỉ ra sự náo động gần đây xung quanh những nghệ sĩ Việt Nam bị chụp ảnh với lá cờ Việt Nam Cộng Hòa khi đi du lịch đến Hoa Kỳ. Ngoài ra, câu chuyện một học sinh trung học Việt Nam đã phải đối mặt với nạn bắt nạt trên mạng và bị công an triệu tập sau khi đăng bài vào tháng 9 rằng em muốn rời khỏi đất nước và “có lẽ sẽ không bao giờ nhìn thấy [Đảng Cộng sản] một cách tích cực nữa”.

“Hiện tại, có chủ nghĩa dân tộc cực đoan ở Việt Nam”, ông Phương nói. “Nó chống lại các giá trị phương Tây”.


**********

Địa chính trị : Thế giới 2024 trong nhãn quan của Matxcơva

Thanh Hà
7–8 minutes

Khởi động chiến tranh Ukraina, tổng thống Vladimir Putin theo đuổi 2 mục tiêu : gạt Âu Mỹ ra khỏi các vùng ảnh hưởng truyền thống từ châu Á đến Trung Đông và châu Phi, khai tử tầm nhìn về một « thế giới đa cực » để thay vào đó bằng khái niệm « World Majority », « Đa số quốc tế » này thuộc về Nga, Trung Quốc và các cường quốc khu vực, những nước phương Nam không chống đối Matxcơva.

Trên đây là hai ý chính trong bài viết mang tựa đề « Thế giới 2024 trong quan điểm của Matxcơva : Liệu Nga có đưa ra một chiến lược quốc tế mới hay không ? », đăng trên tạp chí chuyên về ngoại giao Diplomatie số tháng 8-9/2024. Tác giả là nhà nghiên cứu Cyrille Bret, thường xuyên cộng tác với hai viện nghiên cứu có uy tín ở Paris - Viện Jacques Delors và Montaigne.

Matxcơva : Phương Tây thuộc về « thiểu số »

Chiến tranh Ukraina do Matxcơva khởi động từ 2022 có làm thay đổi sâu rộng tầm nhìn của Nga về quan hệ quốc tế hay trái lại, cuộc chiến này càng củng cố thêm chủ trương đối đầu với phương Tây mà chính Vladimir Putin đã từng trình bày nhân Hội Nghị An Ninh Munich năm 2008 ?

Căn cứ vào những phát biểu của chính tổng thống Putin, của nhiều quan chức hàng đầu điều hành các viện nghiên cứu về quan hệ quốc tế của Nga, vào những tài liệu chính thức và những công văn lưu hành trong nội bộ, tác giả bài viết, Cyrille Bret, ghi nhận « về cơ bản cuộc chiến Ukraina không ảnh hưởng đến những nguyên tắc chủ đạo và các mối liên kết lâu đời » giữa Nga và thế giới. Nhưng dưới tác động chiến tranh Ukraina và các đợt trừng phạt nhắm vào kinh tế Nga mà Âu Mỹ liên tục ban hành, ở điện Kremlin, Vladimir Putin « tăng tốc » chiến lược xoay trục sang châu Á, trở lại châu Phi và Trung Đông trên một số phương diện, một mục tiêu đã có từ trước khi những người lính Nga đầu tiên tràn vào Ukraina.

Nhưng cuộc chiến này đã mang lại một thay đổi rất lớn trong tầm nhìn của Nga về toàn cảnh thế giới : Matxcơva quan niệm bang giao quốc tế giờ xoay quanh « căng thẳng giữa phương Tây và phe Đa Số Trên Thế Giới ». Chìa khóa nằm ở khái niệm World Majority - Đa Số Trên Thế Giới xuất hiện trong « học thuyết mang tên Sergey Karaganov », người đang điều hành Hội Đồng về Chính Sách Đối Ngoại và Quốc Phòng Nga ».

Học thuyết về ngoại giao và quân sự này đi từ nhận định phương Tây nay đã trở thành một « thiểu số cả về phương diện dân số lẫn kinh tế » cho nên đã đến lúc để một « đa số trên thế giới có tiếng nói của mình, không còn chấp nhận ảnh hưởng chính trị, văn hóa, công công nghệ và quân sự » mà Âu Mỹ áp đặt.

Khái niệm World Majority mà Nga đưa ra từ 2023 tập hợp các « nước phương Nam –South Global » kể cả những quốc gia chỉ trích Matxcơva đánh chiếm Ukraina nhưng không về phe với Âu Mỹ ban hành các biện pháp trừng phạt kinh tế Nga, (Điển hình là Ấn Độ) 

Ukraina điểm đầu tiên trong « nghĩa vụ » đương đầu với phương Tây

Trong tầm nhìn mới này về toàn  cảnh quốc tế, thì Nga « chiếm một vị trí riêng biệt » : Matxcơva tự xem là có nghĩa vụ lãnh đạo khối Đa Số Trên Thế Giới trong cuộc đương đầu với bên « Thiểu Số » phương Tây. Tại châu Âu, Ukraina là thí điểm.

Theo tác giả bài tham luận trên báo Diplomatie, Cyrille Bret, « chiến tranh Ukraina không chỉ là một cuộc tranh giành về đất đai với một nước láng giềng ». Điện Kremlin coi đây là một « bài toán trắc nghiệm về khả năng chống lại phương Tây ». Ukraina là sân chơi, là « phòng thí nghiệm của Vladimir Putin về bang giao quốc tế ».

Do vậy vẫn theo tác giả, « ưu tiên tuyệt đối của Matxcơva là phải thắng tại Ukraina », vì đó sẽ là thắng lợi đầu tiên trong cuộc đọ sức giữa Nga với Liên Minh Quân Sự Bắc Đại Tây Dương NATO, giữa nước Nga với Liên Hiệp Châu Âu.

Thay thế phương Tây lãnh đạo thế giới

Để thuyết phục khối các nước « phương Nam » chia sẻ, tham gia vào khối « Đa Số » đặt dưới trướng của Matxcơva, chính quyền Vladimir Putin củng cố và tiếp sức cho những tổ chức hiện hành mà ở đó phương Tây không tham dự.

Tổ Chức Hợp Tác Thượng Hải năm 2023 kết nạp thêm Iran, sau khi đã đón nhận Ấn Độ và Pakistan từ 2017 ; BRICS, khối 5 nền kinh tế đang trỗi dậy đang từ 5 thành viên ban đầu đã mở rộng vòng tay đón thêm 9 nước trong đó có Ai Cập và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất … « Trong mọi lĩnh vực từ ngoại giao, an ninh, quân sự tài chính, tiền tệ hay khoa học, 2024 là năm mà Nga đã nỗ lực tổ chức các diễn đàn, tạo dựng những mối đối tác và đề xuất các kế hoạch hành động mà ở đó không có sự hiện diện của phương Tây ».

Câu hỏi kế tiếp : lôi kéo các nước « phương Nam » về phía mình, thành lập đa số World Majorité trong hai năm qua Nga có thành công hay không ?

Cyrille Bret trả lời : Là một quốc gia rộng lớn, là thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, cộng thêm với ảnh hưởng thừa hưởng từ thời Liên Xô cũ, lại có nhiều tài nguyên, nước Nga của Vladimir Putin vẫn chiếm vị trí « hàng đầu » tại một số khu vực. Do chiến tranh Ukraina và hơn một chục đợt trừng phạt mà Liên Hiệp Châu Âu ban hành Matxcơva đã tăng tốc trong chiến thuật xoay trục sang châu Á. Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ, Ai Cập  … là những đối tác thương mại lấp vào chỗ trống mà châu Âu để lại. Điều đó không có nghĩa là Nga hoàn toàn đóng cửa với châu Âu.  

2023-2024 là giai đoạn tổng thống Vladimir Putin tăng cường hợp tác với Ấn Độ trong các lĩnh vực năng lượng và quân sự, một phần là tránh để Nga quá phụ thuộc vào « tình bạn vô bờ bến » đã xây dựng được với lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.

Với Bắc Triều Tiên, Nga đẩy mạnh các « trao đổi về trang thiết bị quân sự ». Về kinh tế, ở châu Á, Matxcơva ý thức được là chỉ đóng vai trò « thứ yếu » so với Trung Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ.

Với khu vực Trung Cận Đông, Nga chủ trương khai thác quan hệ với những đối tác đang có xung khắc với phương Tây (như Iran, Syria) hay các quốc gia có căng thẳng trong quan hệ với Âu Mỹ (như Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập) để mở rộng vai trò của Matxcơva từ quân sự, đến kinh tế, năng lượng… : Đây là những mảnh đất màu mỡ để cho khái niệm về một « Đa Số Trên Thế Giới » dễ dàng đâm trồi nẩy lộc.

Với châu Phi Nga đã chen chân vào vừa để làm đối trọng với sự hiện diện của các nước « thực dân cũ » (Anh, Pháp, Bỉ), vừa để « quay trở lại với một châu lục đang bị Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ cạnh tranh ».

Để kết luận : tác giả trả lời như thế nào câu hỏi liệu chiến tranh Ukraina có làm thay đổi sâu rộng tầm nhìn của Matxcơva về quan hệ quốc tế hay không ?

Tác giả bài viết đưa ra một số điểm then chốt như sau : « Tầm nhìn và chiến lược về địa chính trị của Nga từ khi xâm chiếm Ukraina hồi năm 2022 đã có phần thay đổi. Giờ đây Nga khẳng định vai trò tiên phong trong việc hình thành một Đa Số Trên Thế Giới-World Majority mà ở đó vắng bóng phương Tây ».

« Mục tiêu chính của Nga vẫn là hơn bao giờ hết, phải giành được thắng lợi quân sự tại Ukraina, đánh bại mọi sự hỗ trợ của Mỹ, của NATO và châu Âu dành cho Ukraina ».


************

Tin tức thế giới 14-9: Cảnh báo của ông Putin bị Mỹ, Ba Lan xem nhẹ; Tổng thống Comoros bị đâm

BÌNH AN
6–7 minutes

Tin tức thế giới 14-9: Ông Biden phản ứng sau lời cảnh báo của ông Putin về Ukraine - Ảnh 1.

Tổng thống Mỹ Joe Biden gặp Thủ tướng Anh Keir Starmer tại Nhà Trắng ở Washington D.C ngày 13-9 - Ảnh: REUTERS

Ông Biden phản ứng sau lời cảnh báo của ông Putin về Ukraine

Sau lời cảnh báo của Tổng thống Nga Vladimir Putin về vấn đề Ukraine dùng tên lửa lửa tầm xa do phương Tây cung cấp để tấn công vào lãnh thổ Nga, Tổng thống Mỹ Joe Biden mới đây nói rằng ông không mấy quan tâm đến nhà lãnh đạo Nga, theo Hãng tin Reuters.

"Tôi không nghĩ nhiều về (Tổng thống) Vladimir Putin" - ông Biden nói khi gặp Thủ tướng Anh Keir Starmer tại Nhà Trắng vào ngày 13-9 để thảo luận về việc có nên dỡ bỏ lệnh hạn chế đối với Kiev về việc sử dụng vũ khí do phương Tây cung cấp hay không.

Hôm 12-9, ông Putin gửi lời cảnh báo tới các nhà lãnh đạo Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO): Nếu Mỹ và các đồng minh cho phép Ukraine dùng vũ khí tầm xa của họ để tấn công vào lãnh thổ Nga thì điều đó có nghĩa NATO sẽ trực tiếp “có chiến tranh” với Nga.

Thủ tướng Donald Tusk của Ba Lan (thành viên NATO) ngày 13-9 tuyên bố ông không lo lắng về bình luận của ông Putin. Ông cho rằng những tuyên bố của ông Putin chỉ "cho thấy tình hình khó khăn" mà Nga đang gặp phải trên chiến trường. Cùng ngày, Điện Kremlin nhắc lại Tổng thống Putin đã gửi "thông điệp rõ ràng" tới phương Tây.

Nhà Trắng: Mỹ hiện tại không thay đổi chính sách về việc Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga

Nhà Trắng cho biết Mỹ không có kế hoạch công bố bất kỳ chính sách mới nào về Ukraine và việc sử dụng tên lửa tầm xa trong ngày 13-9, theo Hãng tin Reuters.

"Không có thay đổi nào trong quan điểm của chúng tôi về việc cung cấp năng lực tấn công tầm xa để Ukraine sử dụng bên trong lãnh thổ Nga" - người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Nhà Trắng John Kirby nói với các phóng viên.

Ông nói thêm "tôi không mong đợi bất kỳ thông báo lớn nào về vấn đề đó" từ các cuộc thảo luận giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Anh Keir Starmer ở Washington D.C trong ngày 13-9.

Các tin tức thế giới khác

Ông Kim Jong Un gặp quan chức an ninh cấp cao Nga Sergei Shoigu, cam kết hợp tác nhiều hơn

Sáng 14-9, Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) tường thuật nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã gặp quan chức an ninh cấp cao của Nga Sergei Shoigu và thảo luận về việc tăng cường đối thoại chiến lược giữa hai nước. Ông Shoigu là cựu bộ trưởng quốc phòng Nga và hiện là thư ký Hội đồng An ninh Nga.

Tin tức thế giới 14-9: - Ảnh 2.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un (phải) gặp Thư ký Hội đồng An ninh Nga Sergei Shoigu. Ảnh do Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) công bố ngày 14-9 - Ảnh: REUTERS/KCNA

Theo KCNA, họ đã "trao đổi quan điểm rộng rãi về tình hình khu vực và quốc tế" và đạt được sự đồng thuận thỏa đáng về các vấn đề, bao gồm "hợp tác nhiều hơn để bảo vệ lợi ích an ninh chung". Ông Kim cho biết Triều Tiên sẽ tiếp tục mở rộng hợp tác với Nga phù hợp với quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước.

Tổng thống Comoros bị đâm nhưng thoát chết

Chính phủ Comoros ngày 13-9 xác nhận Tổng thống Azali Assoumani đã bị thương trong một vụ tấn công, trong khi 3 nguồn tin khác thân cận với nhà lãnh đạo này cho biết ông bị đâm nhưng chỉ bị thương nhẹ.

Người phát ngôn Chính phủ Comoros - bà Fatima Ahamadael - thông báo Tổng thống Azali bị tấn công ở Salimani-Itsandra, khu vực ngoại ô thủ đô Moroni, nhưng “tính mạng của ông không gặp nguy hiểm”.

Mặc dù bà Fatima từ chối cung cấp thêm thông tin về vụ việc, song một nguồn tin thân cận với nhà lãnh đạo đảo quốc châu Phi khẳng định Tổng thống Azali chỉ “bị thương nhẹ do dao đâm khi đang tham dự một đám tang”. Theo nguồn tin, đối tượng tấn công là một hiến binh đang tại ngũ và đã bị bắt.

Ông Trump, bà Harris đến vận động tại các bang chiến trường

Ngày 13-9, ứng viên tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump và ứng viên tổng thống Đảng Dân chủ Kamala Harris một lần nữa đã đến các bang chiến trường để vận động tranh cử, khi chỉ còn 7 tuần là đến ngày bầu cử 5-11.

Bà Harris đã đến Pennsylvania - có thể nói là bang dao động quan trọng nhất quyết định người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Còn ông Trump tổ chức vận động tranh cử tại Nevada, nơi ông lên kế hoạch tập trung vào những lo ngại về kinh tế của cử tri, gồm cả lạm phát.

Ông Trump cam kết trục xuất người Haiti tại Ohio nếu đắc cử

Ngày 13-9, ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump đã cam kết sẽ tiến hành trục xuất hàng loạt người nhập cư Haiti khỏi thành phố Springfield của bang Ohio, mặc dù phần lớn trong số họ đang ở Mỹ hợp pháp, theo Hãng tin Reuters.

Trong nhiều ngày, thành phố này đã trở thành tâm điểm của một "cơn lốc" trên mạng xã hội, sau khi một số kẻ đã khích động quần chúng bằng tuyên bố sai sự thật cho rằng những người Haiti đến đây đã ăn thịt vật nuôi trong nhà.

"Chúng tôi sẽ tiến hành trục xuất hàng loạt tại Springfield, Ohio" - ông Trump phát biểu tại một cuộc họp báo gần Los Angeles, cho rằng những căng thẳng ở Springfield là một ví dụ khác cho thấy cần áp dụng chính sách nhập cư cứng rắn.

Phần lớn trong số 15.000 người Haiti ở Springfield đều hợp pháp. Lời cam kết lâu dài của ông Trump về việc tiến hành trục xuất hàng loạt thường ám chỉ những người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ.

Hai trường tiểu học đã phải sơ tán và một trường trung học cơ sở ở Springfield đã phải đóng cửa vào ngày 13-9 sau khi có những lời đe dọa đánh bom ẩn danh nhắm vào cộng đồng này trong ngày thứ hai liên tiếp. Tại Nhà Trắng, Tổng thống Joe Biden đã thúc giục dừng các cuộc tấn công vào cộng đồng người Haiti.

Mỹ nói 4 thủ lĩnh IS đã bị tiêu diệt trong cuộc đột kích ở Iraq

Ngày 13-9, quân đội Mỹ tiết lộ có 4 thủ lĩnh tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã bị tiêu diệt trong cuộc đột kích của Mỹ và Iraq ở phía tây Iraq vào ngày 29-8 năm nay. Trong số này có Ahmad Hamid Husayn Abd-al-Jalil al-Ithawi, kẻ chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của IS ở Iraq, theo Hãng tin Reuters.

Lũ ở Myanmar

Tin tức thế giới 14-9: - Ảnh 1.

Hai người đàn ông đang dẫn bò đi qua dòng nước lũ ở làng Sin Thay, khu vực thủ đô Naypyidaw hôm 13-9. Myanmar là một trong các quốc gia Đông Nam Á, bên cạnh Việt Nam, Lào, và Thái Lan, chịu thiệt hại nặng nề từ bão Yagi - Ảnh: AFP


*********

BẢN TIN MỚI NHẤT

Kết quả bầu cử _ Hà Thượng Thủ

xxx

Xem Thêm

THỦA TÓC CHẤM VAI. - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm

Trang Lá cải 21 tháng 11 -2024

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 21 - 11 -2024:

xxxx

Xem Thêm

"Thật và Giả" - by Trần Văn Giang.

xxx

Xem Thêm

Bán lính - Hà Thượng Thủ

xxx

Xem Thêm
Video HNPD(Bấm để xem thêm)

Tin đài VOA(Bấm để xem thêm)

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Bài hát “NẮNG CHIỀU” của Nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn - by Đỗ Chiêu Đức. ( Trần Văn Giang chuyển )

hay

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

TIN MỚI

Kết quả bầu cử _ Hà Thượng Thủ

xxx

Xem Thêm

THỦA TÓC CHẤM VAI. - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm

Trang Lá cải 21 tháng 11 -2024

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 21 - 11 -2024:

xxxx

Xem Thêm

"Thật và Giả" - by Trần Văn Giang.

xxx

Xem Thêm

Bán lính - Hà Thượng Thủ

xxx

Xem Thêm

SỢI TÓC BẠC. - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 20 - 11 -2024:

xxx

Xem Thêm

Trang Lá cải 20 tháng 11 -2024

xxx

Xem Thêm

LỜI TÌNH XÔN XAO. - CAO MỴ NHÂN

xxxx

Xem Thêm
SBTN(Bấm để xem thêm)

ĐỌC BÁO VẸM(Bấm để xem thêm)

Những Tên Nằm Vùng Đã Lộ Diện

Giao Kèo

Web tham khảo

BBC:

RFI:Tin tức liên quan đến Việt Nam từ RFI

RFA:Bản tin tiếng Việt của đài phát thanh "Radio Free Asia" (RFA) về Việt Nam và thế giới

VOA:Tin tức chính xác và đáng tin cậy về Việt Nam và Thế giới

SGB:Tổng hợp thông tin các báo

Trang WEB Chính của HNPD:HAINGOAIPHIEMDAM.COM