(Bloomberg) - Trung Quốc tạm ngừng tiếp nhận máy bay Boeing. Quyết định được đưa ra  trong bối cảnh chiến tranh thương mại leo thang giữa Trung Quốc với Hoa Kỳ. Chính phủ Trung Quốc cũng đã yêu cầu các hãng hàng không của nước này ngừng mua mọi thiết bị hoặc phụ tùng cho máy bay từ các công ty của Mỹ. 

(AFP) - Trump sẵn sàng tạm miễn thuế cho các hãng xe hơi. Hôm qua, 14/04/2025, tổng thống Mỹ Donald Trump tỏ vẻ sẵn sàng nhân nhượng về mức thuế quan 25% nhắm vào các xe hơi và phụ tùng xe hơi nhập vào Mỹ, được áp dụng từ 2 tuần qua. Sau tuyên bố nói trên, cổ phiếu của các hãng xe hơi như Toyota, Honda, Hyundai đều tăng mạnh trở lại. Nhưng cùng lúc đó, hôm qua Washington khởi động một cuộc điều tra có thể mở đường cho việc áp thuế quan gắt gao đối với hàng dược phẩm và bán dẫn. 

(AFP) – Hoa Kỳ sẽ đánh thuế cà chua Mêhicô 21 %. Bộ Thương Mại Hoa Kỳ hôm qua, 14/04/2025, cho biết muốn rút khỏi thỏa thuận song phương với Mêhicô, vì « không bảo vệ được các nhà sản xuất Hoa Kỳ » khi nhập nông sản giá rẻ từ Mêhicô. Quyết định rút khỏi thỏa thuận, vốn cho phép miễn thuế nhập khẩu cà chua Mêhicô, sẽ có hiệu lực từ giữa tháng Bảy và Washington có thể đánh thuế mặt hàng này lên đến 21 %. Khoảng hơn nửa sản lượng cà chua của Mêhicô được xuất khẩu đến Hoa Kỳ.

(Financial Times) - Bruxelles khuyến cáo các nhà ngoại giao châu Âu hết sức đề phòng bảo mật khi công du Mỹ. Đó là những biện pháp mà cho tới nay chỉ áp dụng cho các chuyến công du ở Trung Quốc hay Ukraina. Cụ thể, các nhà ngoại châu Âu được yêu cầu sử dụng loại điện thoại dùng một lần và không thể bị truy vết, cũng như sử dụng máy tính xách tay do Ủy Ban Châu Âu cung cấp. Điện thoại cá nhân phải được tắt và được đặt trong những túi chống gián điệp. 

(AFP) – Trung Quốc thông báo treo thưởng nếu bắt được mật vụ của Mỹ. Hôm nay, 15/04/2025, cảnh sát của Cáp Nhĩ Tân, phía đông bắc Trung Quốc đăng lệnh truy nã 3 công dân Mỹ (Katheryn A. Wilson, Robert J. Snelling và Stephen W. Johnson), được cho là mật vụ của Cơ quan An ninh Quốc Gia Hoa Kỳ (NSA). Họ bị cáo buộc thực hiện các cuộc tấn công mạng vào Thế vận hội mùa đông châu Á, được tổ chức tại Cáp Nhĩ Tân vào tháng Hai vừa qua, nhằm đánh cắp thông tin của các vận động viên. Chính quyền Trung Quốc hồi đầu tháng Tư cho biết đã ghi nhận 270 000 vụ tấn công mạng từ nước ngoài nhắm vào sự kiện thể thao.

(REUTERS) – Philippines và Trung Quốc cáo buộc nhau có hành động nguy hiểm tại Biển Đông. Lực lượng hải cảnh Philippines cho biết hôm qua, 14/04/2025, một tàu của Trung Quốc đã tăng tốc, chặn một tàu của Philippines ở ngoài khơi bãi cạn Scarbough, nơi mà cả hai nước tranh chấp chủ quyền. Manila tố cáo Bắc Kinh « trắng trợn coi thường an toàn hàng hải ». Về vụ việc này, phía Trung Quốc hôm nay cũng cáo buộc tàu Philippines hành động « nguy hiểm », đã tiếp cận tàu của Trung Quốc, đi vào tuyến đường của tàu Trung Quốc, đồng thời cáo buộc Philippines « dàn dựng một vụ va chạm giả ».

(AFP) - Ukraina tấn công thành phố Koursk của Nga. Chính quyền thành phố Koursk của Nga hôm nay, 15/04/2025, thông báo đã có 1 người chết và 9 người bị thương trong một cuộc tấn công của Ukraina đêm qua. Cũng hôm qua, Matxcơva khẳng định là quân Nga hôm Chủ nhật chỉ tấn công vào một cuộc họp của quân đội Ukraina ở thành phố Soumy, đồng thời cáo buộc Kiev dùng thường dân làm “ bia đỡ đạn”. Vụ oanh kích trung tâm thành phố Soumy khiến 34 người chết đã bị các nước phương Tây cực lực lên án. 

(AFP) – Ukraina : Hai lính Trung Quốc bị bắt mong muốn được trao trả. Hôm qua, 14/04/2025, hai công dân Trung Quốc bị bắt tại Ukraina đã có mặt trong một buổi họp báo tại Kiev, khẳng định mong muốn được trao trả cho Nga, và Trung Quốc hỗ trợ đưa về nước, đồng thời kêu gọi người Trung Quốc không làm theo họ. Những người lính này cho biết tham gia vào quân đội Nga qua các tin tuyển dụng trên một số ứng dụng Trung Quốc như Kuaishou hay Douyin, và khẳng định không có liên hệ với chính phủ Trung Quốc. Bộ Ngoại Giao Trung Quốc đã kêu gọi tránh mọi « thao túng chính trị » và đang « kiểm chứng các thông tin liên quan đến công dân của mình ».

(YONHAP) -  Hàn Quốc và Hoa Kỳ tập trận chung. Hôm nay, 15/04/2025, Theo bộ Quốc Phòng Hàn Quốc, cuộc tập trận chung bao gồm các cuộc thao dượt trên không, sử dụng máy bay ném bom B-1B, chiến đấu cơ F-16, cũng như F-35A để khoa trương sức mạnh với Bắc Triều Tiên. Seoul không nêu rõ địa điểm chính xác cũng như số lượng thiết bị quân sự hay nguồn lực. Hai bên cũng đã có cuộc thao dượt chung tương tự vào hồi tháng Hai năm nay.

(AFP) – Khủng hoảng ngoại giao Pháp – Algérie. Hôm nay, 15/04/2025, bộ trưởng Ngoại Giao Pháp Jean-Noël Barrot lấy làm tiếc về việc Algérie trục xuất 12 nhà ngoại giao Pháp, và cảnh báo quyết định này « không phải không có hậu quả ». Một ngày trước đó, chính quyền Algérie đã tuyên bố 12 nhà ngoại giao Pháp không được « hoan nghênh » tại nước này và phải rời khỏi Algérie trong vòng 48 giờ, để đáp trả việc Pháp bắt giữ một nhân viên ngoại giao của nước này.

(AFP) – Gaza : Hamas xem xét đề xuất lệnh ngừng bắn. Hôm qua, 14/04/2025, lực lượng Hamas cho biết đang xem xét đề xuất lệnh ngừng bắn của Israel. Hôm nay, một quan chức của lực lượng này cho biết sẽ đưa ra câu trả lời trong 48 giờ tới. Điều kiện bao gồm việc trao trả một nửa con tin Israel mà Hamas vẫn giam giữ trong tuần đầu tiên sau khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn trong 45 ngày cũng như việc cho phép viện trợ vào Gaza. Israel cũng yêu cầu Hamas giải giáp vũ khí.  

(AFP) ) - Hungary sửa Hiến Pháp để hạn chế quyền của giới LGBT+. Quốc Hội Hungary hôm qua, 14/04/2025, đã thông qua một tu chính án nhằm hạn chế hơn nữa quyền của giới LGBT+ (đồng tính, chuyển giới, song tính). Cụ thể, Hiến pháp Hungary kể từ nay chỉ công nhận giới tính nam hoặc nữ, tương tự như sắc lệnh mà tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký ban hành.

(AFP) - Dân số Nhật Bản tiếp tục giảm. Theo các số liệu được công bố chính thức hôm qua, tính đến tháng 10/2024, dân số Nhật Bản đã giảm xuống còn 123,8 triệu người, giảm đi 550.000 người. Như vậy là dân số Nhật Bản tiếp tục giảm trong năm thứ 14 liên tiếp. Đây là mức sụt giảm mạnh nhất kể từ năm 1950 khi chính phủ Tokyo bắt đầu thu thập những liệu về dân số. Tỷ lệ sinh đẻ của Nhật Bản thuộc loại thấp nhất thế giới, kéo theo sự sụt giảm của dân số trong độ tuổi lao động, sự sụt giảm của mức tiêu thụ và khiến các công ty gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân công.

(AFP) - Pháp: Nhiều xe của nhân viên nhà tù bị đốt hoặc nhắm bắn. Tình trạng này xẩy ra trong những ngày qua. Riêng nhà tù ở thành phố Toulon miền đông nam đã bị nhắm bắn bằng súng tự động trong đêm qua, theo nguồn tin từ những người thân cận với bộ trưởng Tư Pháp Gérald Darmanin hôm nay, 15/04/2025. Theo nguồn tin này, những hành động nói trên “dường như có sự phối hợp và rõ ràng có liên hệ đến chiến lược của bộ trưởng Tư Pháp chống các băng đảng buôn ma túy.”

(AFP) - Sau kỷ lục về nhiệt độ cao, châu Âu cũng phải hứng chịu những trận lũ lụt mang tính lịch sử vào năm 2024. Theo báo cáo của Viện quan sát khí hậu châu Âu Copernicus, công bố hôm nay, 15/04/2025, gần một phần ba mạng lưới sông của châu Âu đã bị ngập lụt vào năm 2024, được coi là một trong 10 năm ẩm ướt nhất của châu Âu từ năm 1950. Các trận lụt đã khiến 335 người thiệt mạng, ảnh hưởng đến cuộc sống của 413 000 người, gây thiệt hại lên đến 18 tỷ euro. Báo cáo cũng chỉ ra rằng chỉ khoảng một nửa các thành phố châu Âu có kế hoạch thích ứng với các hiện tượng khí hậu cực đoan, như là nắng nóng kỷ lục hay lũ lụt.

Hãng thông tấn Tass dẫn tin từ chính quyền vùng Kursk cho hay: "Kursk đã phải hứng chịu một cuộc tấn công lớn của đối phương vào sáng sớm 15/4. Một số nhà dân đã bốc cháy sau các cuộc không kích bằng UAV nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự. Thật không may, một phụ nữ 85 tuổi đã thiệt mạng. Chúng tôi xin gửi lời chia buồn sâu sắc nhất tới gia đình. 9 người khác bị thương do các mảnh vỡ sắc nhọn bắn trúng. Các nhân viên y tế đã có mặt tại hiện trường để hỗ trợ". 

Các UAV của Ukraine đã gây hư hại cho 5 tòa nhà dân cư và nhắm trúng một nhà để xe cứu thương, phá hủy 11 chiếc xe. 

Nhiều nhân chứng kể đã nghe thấy 40 tiếng nổ sau khi cuộc tấn công bắt đầu diễn ra. Theo Bộ Quốc phòng Nga, khoảng 109 UAV đã bị bắn hạ tại Kursk. 

Phía Ukraine hiện chưa lên tiếng bình luận về thông tin trên. Tuy nhiên, các lực lượng Kiev thường mở những cuộc tấn công trên bộ lẫn trên không nhằm vào Kursk và các khu vực biên giới khác của Nga nhằm làm suy yếu hoạt động quân sự chung của quân Moscow. 

Trước đó, Thống đốc Kursk Aleksandr Khinshteyn ngày 14/4 cho biết, quân Ukraine tiếp tục nã pháo và tấn công bằng UAV vào nhiều ngôi làng thuộc vùng biên giới này, khiến 5 dân thường thiệt mạng. 

Quân đội Ukraine đã mở chiến dịch đột kích xuyên biên giới vào vùng Kursk của Nga hồi tháng 8 năm ngoái, chiếm giữ thị trấn Sudzha và hàng chục ngôi làng xung quanh. Kể từ đó, Moscow đã giành lại hầu hết lãnh thổ rơi vào tay Ukraine.

Bản thân mức thuế 125% Trung Quốc áp lên hàng hóa Mỹ đã làm tăng gấp đôi chi phí cho việc mua máy bay và phụ tùng máy bay do Mỹ sản xuất.

Tờ Bloomberg hôm nay (15/4) trích dẫn các nguồn tin nắm được các cuộc trao đổi ngoại giao cho biết như vậy. 

Trước đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông tin, Nga sáng 13/4 đã phóng 2 tên lửa đạn đạo tầm ngắn, trong đó có một tên lửa được trang bị bom chùm, vào thành phố Sumy ở phía đông bắc nước này. Theo ông Zelensky, cuộc tấn công làm ít nhất 35 người thiệt mạng và 119 người khác bị thương, trong đó có cả trẻ em. Kiev cho biết, đây là một trong những cuộc tấn công tồi tệ nhất nhằm vào Sumy trong suốt cuộc xung đột toàn diện giữa Nga - Ukraine. 

Đại sứ quán Mỹ tại London, Anh hiện từ chối bình luận về thông tin trên. Nhà Trắng, Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ và chính phủ Canada cũng chưa phản hồi đề nghị bình luận của Bloomberg. 

Bộ Quốc phòng Nga hôm 14/4 đã xác nhận việc quân đội nước này mở một cuộc tập kích vào Sumy và mục tiêu nhắm tới là một cuộc họp của các chỉ huy quân sự Ukraine trong thành phố. 

Canada, quốc gia đang giữ chức chủ tịch luân phiên của G7 đã nói với các nước thành viên khác rằng, tuyên bố chung của nhóm không thể được thông qua nếu thiếu sự ủng hộ của Mỹ. Theo dự thảo tuyên bố chung của G7 rò rỉ tới tay Bloomberg, nhóm dự kiến coi cuộc tấn công vào Sumy là bằng chứng cho thấy Nga quyết tâm tiếp tục chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. 

Trong khi các nhà lãnh đạo châu Âu lên án vụ tấn công, Tổng thống Mỹ Donald Trump có giọng điệu nhẹ nhàng hơn. Người đứng đầu nước Mỹ mô tả cuộc tấn công là khủng khiếp, nhưng có khả năng "xảy ra do nhầm lẫn". Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã gửi lời chia buồn tới các nạn nhân của "cuộc tấn công tên lửa kinh hoàng của Nga vào Sumy", nhưng không kêu gọi gia tăng áp lực lên Nga.

Kể từ khi nhậm chức nhiệm kỳ 2 vào tháng Một năm nay, ông Trump đã đảo ngược các chính sách đối ngoại của Mỹ về cuộc xung đột Nga - Ukraine, nối lại liên lạc trực tiếp với Moscow trong khi gây áp lực lên Kiev bằng cách tạm thời đình chỉ viện trợ quân sự quan trọng.

Ngày 02/04/2025, tổng thống Mỹ thông báo tăng thuế hải quan với hầu hết các quốc gia trên thế giới. Thông báo được coi như là hồi chuông khai tử hệ thống thương mại toàn cầu. Ít ngày sau, Mỹ tiếp tục tăng thuế hàng Trung Quốc lên hơn 100% để trả đũa Bắc Kinh, là nước duy nhất dám tăng thuế để thách thức Mỹ. Cũng trong khoảng thời gian này, chính quyền Donald Trump đình chỉ đe dọa tăng thuế « đối ứng » với toàn thế giới (trừ Trung Quốc) trong 90 ngày để đàm phán. Sau đó lại tiếp tục đột ngột đình chỉ các mặt hàng công nghệ cao nhập từ Trung Quốc, chiếm khoảng 20% hàng xuất sang Mỹ từ Hoa lục.

• Đọc thêm - Thuế quan toàn cầu : Trump có làm tái hiện thảm họa kinh tế tương tự năm 1930 ?
  

Hành xử « hung bạo », bất thường của Trump không hề tùy tiện mà dựa trên một chiến lược

Chính sách đe dọa tăng thuế, rồi đột ngột đình chỉ, hay tăng thuế cao đến mức ngất ngưởng, như với Trung Quốc, bị coi là cực kỳ phi lý, của tổng thống Mỹ khiến thoạt nhìn nhiều người có xu hướng cho rằng Donald Trump hành động chủ yếu theo các thôi thúc nhất thời, bộc phát, không quan tâm đến các hậu quả của hành động. Kinh tế gia Pháp Olivier Babeau cảnh báo đây là một « sai lầm trong phân tích ». Trong một bài viết trên Les Echos (« Trump và nền kinh tế dựa trên quyền lực »), chủ tịch tư vấn Viện Sapiens nhận định : hành xử của tổng thống Trump dựa trên một mục tiêu rõ ràng : nước Mỹ phải « giành lại quyền kiểm soát vận mệnh kinh tế của mình, cho dù cái giá phải trả là nền kinh tế toàn cầu rơi vào hỗn loạn ».

Những hành xử xét về bề mặt có vẻ như bất nhất của Donald Trump thực ra dựa trên một phương pháp thống nhất : « gây sợ hãi, hù dọa, đánh lạc hướng và tàn nhẫn độc đoán ». Cuộc đối đầu quyết liệt của Trump với Liên Hiệp Châu Âu và Trung Quốc không nhằm sửa chữa tình trạng « mất cân bằng » trong thương mại giữa Mỹ và các nước, mà chỉ là để áp đặt « một mối quan hệ đẳng cấp mới ». Mục tiêu của tổng thống Trump là « lật đổ trật tự có từ sau Thế chiến để xác lập một hệ thống đơn phương mới, nơi các quy tắc được ban bố từ Washington » (Olivier Babeau) (« Ba điều mà Trump đặt cược để tạo nên một nước Mỹ hùng mạnh và thịnh vượng », Le Figaro).

Stephen Miran, kiến trúc sư của chiến lược « đảo lộn nền kinh tế toàn cầu » để tái khẳng định quyền lực Mỹ

Về chiến lược kinh tế của Donald Trump, nhật báo kinh tế Pháp có bài « Kế hoạch của chính phủ Trump nhằm giành chiến thắng trong cuộc chiến tranh thương mại toàn cầu ». Bài báo tóm lược nội dung chiến lược do kinh tế gia Stephen Miran, 41 tuổi, thảo ra và công bố hồi cuối năm ngoái, với tựa đề « Cẩm nang tái cấu trúc hệ thống thương mại toàn cầu » (« A User’s Guide to Restructuring the Global Trading System »). Stephen Miran, tốt nghiệp tiến sĩ kinh tế Đại học Harvard, và làm việc trong nhiều năm tại Quỹ Quản lý Đầu tư Hudson Bay Capital, trụ sở Greenwich, Connecticut. Bài viết được đăng tải trên trang mạng của Les Echos, ngày 10/03, hai ngày trước khi Thượng Viện Mỹ chấp thuận đề nghị của tổng thống bổ nhiệm kinh tế gia Stephen Miran làm chủ tịch Hội đồng cố vấn kinh tế của tổng thống (Council of Economic Advisers).  

Cương lĩnh hành động này dựa trên quan điểm cốt lõi : coi nước Mỹ là trụ cột của nền kinh tế thế giới, thế lực cung cấp đô la, đồng tiền được coi là an toàn và có uy lực nhất thế giới, cũng như có vai trò số một trong việc bảo đảm an ninh toàn cầu. Tuy nhiên, nước Mỹ sẽ không thể tiếp tục bảo đảm các sứ mạng gọi là « global public goods » (các lợi ích chung toàn cầu) nói trên, nếu nền kinh tế Mỹ không đủ vững mạnh. Trong lúc đồng đô la vẫn chiếm đến 57% dự trữ ngoại tệ của các nước (và chiếm đến 90% tổng lượng tiền tệ thanh toán trên toàn cầu, theo số liệu của năm 2022, theo BRI – Ngân hàng Thanh toán Quốc tế), thì trọng lượng của nền kinh tế Mỹ trên tổng GDP toàn cầu tụt từ 40% trong những năm 1960 xuống chỉ còn 26% hiện nay.

Theo Stephen Miran, thực trạng này buộc nước Mỹ phải thực thi chính sách đơn phương tăng thuế hải quan để một mặt có thêm nguồn thu trực tiếp cho nhà nước, và về trung hạn khuyến khích các công ty xây dựng cơ sở sản xuất ngay tại Mỹ, để tránh phải nộp thuế hải quan. Làm như vậy, nước Mỹ sẽ có thể « tái công nghiệp hóa », điều kiện cho phép Hoa Kỳ tiếp tục đảm bảo sứ mạng là trung tâm cung cấp tiền cho toàn thế giới và thế lực bảo đảm an ninh toàn cầu. Đối với Miran, vì lợi ích chung toàn cầu, các nước không nên trả đũa việc Mỹ tăng thuế hải quan.

Hạ giá đô la : Tham vọng tái lập một « thỏa thuận Plaza » mới, từng giúp Mỹ ngăn Nhật soán ngôi

Trong chính sách liên quan đến thuế hải quan của Mỹ, có phần « bảo hộ mậu dịch » để trực tiếp kích thích sản xuất trong nước như trên, nhưng vấn đề chủ chốt liên quan đến đồng đô la. Một trong những ví dụ mà kinh tế gia Miran nêu ra là Brazil và Trung Quốc không thể sử dụng đồng tiền quốc gia để thanh toán trong thương mại song phương, mà buộc phải sử dụng đồng tiền Mỹ. Như vậy, nhu cầu vô cùng lớn về đồng đô la của các nền kinh tế toàn cầu khiến cho giá của đồng đô la luôn « bị » duy trì ở mức cao trong các trao đổi tiền tệ. Đây là nguyên do chủ yếu, mà theo Miran, đã làm « thị trường tiền tệ bị méo mó » (đồng đô la bị giữ giá quá cao) dẫn đến việc « làm mất sức cạnh tranh của các sản phẩm Mỹ trên thị trường thế giới ».

Theo Stephen Miran, việc giá đồng tiền của các nước hiện nay là « thấp », so với đô la, đã và đang gây tổn hại rất lớn cho kinh tế Mỹ. Đối với kinh tế gia Stephen Miran, tăng thuế hải quan và đe dọa tăng thuế hải quan chỉ là công cụ để buộc các nước phải chấp nhận một thỏa thuận mới về đồng đô la, tương tự như thỏa thuận Plaza, ký kết năm 1985, giữa Mỹ và bốn cường quốc, Nhật, Anh, Pháp và Cộng hòa Liên bang Đức, từng cho phép « hạ giá đồng đô la xuống một nửa so với các đồng tiền chính của thế giới » vào thời điểm đó, giúp nền kinh tế Mỹ kháng cự lại được cơn lũ hàng hóa từ Nhật Bản.

Theo chuyên gia Pháp về chính sách công Louis de Catheu, chủ trương đạt được một thỏa thuận Plaza mới nhờ tăng thuế quan là điểm đặc biệt trong « Cẩm nang tái cấu trúc hệ thống thương mại toàn cầu », Miran công bố cuối năm ngoái (trang mạng Le Grand Continent, ngày 28/02/2025). Kinh tế gia Stephen Miran tin tưởng là « sau một loạt biện pháp trừng phạt về thuế hải quan, các đối tác thương mại của Mỹ như châu Âu và Trung Quốc sẽ phải chấp thuận các nhượng bộ về tiền tệ, để đổi lại việc giảm thuế hải quan ». Chủ tịch Hội đồng kinh tế của tổng thống Trump lạc quan là với sức mạnh của thị trường số một thế giới, chính sách đơn phương tăng thuế hải quan sẽ khiến nhiều nước phải mua trái phiếu của Ngân hàng Mỹ với thời hạn 100 năm, lãi suất thấp, và như vậy góp phần vào việc bù đắp các khoản nợ khổng lồ của nước Mỹ, trong đó một phần quan trọng sẽ được Mỹ dùng để chi cho việc bảo đảm an ninh toàn cầu. Miran tin tưởng sẽ có một « thỏa thuận Plaza mới », mà ông gọi là thỏa thuận « Mar-a-Lago », tên của khu nghỉ dưỡng riêng của tổng thống Trump ở miền nam nước Mỹ.

Thị trường chứng khoán chao đảo : Stephen Miran lên tuyến đầu

Vấn đề là diễn biến đã không hẳn theo dự đoán của bộ não kinh tế của Donald Trump. Trong lúc hàng chục quốc gia, chủ yếu là các nền kinh tế trung bình và nhỏ để ngỏ khả năng chấp nhận nhiều đòi hỏi của tổng thống Mỹ do lo sợ tăng thuế hải quan, các nền kinh tế lớn như Liên Âu và Trung Quốc khẳng định sẵn sàng đối đầu với Washington. Cùng lúc đó, các thị trường chứng khoán trên thế giới sụt giảm mạnh. Chỉ riêng trong hai ngày 02 và 03/04/2025, tức thời điểm mà ông Trump tuyên bố tăng thuế với toàn thế giới, hơn 6.000 tỷ đô la chứng khoán của các tập đoàn Mỹ bốc hơi. Tài sản các tập đoàn kinh tế Mỹ thân cận với chính quyền Trump thiệt hại hàng trăm tỉ đô la. Đe dọa tăng thuế hàng Trung Quốc lên đến 145% của Trump khiến giao thương hai nước tê liệt, và việc tăng thuế hoàn toàn không còn có ý nghĩa như một công cụ gây áp lực, theo chủ trương ban đầu.

Ngày 07/04, lần đầu tiên chiến lược gia kinh tế của chính quyền Trump, Stephen Miran, buộc phải đăng đàn giải trình về chính sách « thuế đối ứng » đầy mạo hiểm này (« Các nhận định của ông Steve Miran,  chủ tịch Hội đồng kinh tế của tổng thống », tại Viện Hudson, đăng tải trên trang của Nhà Trắng ngày 07/04/2025). Để biện minh cho chính sách tăng thuế hải quan đầy mạo hiểm nhưng được coi là có lợi cho nước Mỹ, trong bài giải trình, Stephen Miran đã dẫn lại một nghiên cứu duy nhất, với đồng tác giả là Paul S. Pujolas, một kinh tế gia đại học McMaster, Canada.

Con đường « mạo hiểm » vì nước Mỹ của Miran : Tương lai nào cho nhân loại ?

Kinh tế gia đại học McMaster ngay lập tức phản bác, với khẳng định Stephen Miran đã bóp méo nghiên cứu của ông, mà tinh thần chính là, cho dù việc đơn phương tăng thuế ở mức độ thấp phần nào có lợi cho nước Mỹ, nhưng giải pháp tốt nhất cho kinh tế toàn cầu vẫn là hoàn toàn không có những loại thuế như vậy. Chưa kể đến sắc thuế trên trời 145% đánh vào hàng Trung Quốc.

Nhật báo Pháp Le Monde, trong một bài viết hồi đầu năm, đã từng phỏng vấn hai kinh tế gia, mà « bộ não » Stephen Miran của Donald Trump dựa vào để xây dựng chiến lược « tái cấu trúc hệ thống thương mại toàn cầu », với đe dọa tăng thuế hải quan là biện pháp chủ lực. Cả hai kinh tế gia Arnaud Costinot (Massachusetts Institute of Technology - MIT) và Andres Rodriguez-Clare (Đại học Californie ở Berkeley) đều khẳng định tăng thuế 20% là một biện pháp « rất tồi », có hại cho kinh tế Mỹ.

Chiến lược dùng « chiến tranh thuế » để tái lập vị thế siêu cường của Mỹ, với trụ cột là kinh tế gia Stephen Miran, sẽ dẫn thế giới đi về đâu ? Trong phần cuối của « Cẩm nang tái cấu trúc hệ thống thương mại toàn cầu », cương lĩnh kinh tế không chính thức của chính quyền Trump, « bộ não » của Donald Trump thừa nhận rằng nước Mỹ có khả năng chiến thắng, nhưng cửa « rất hẹp ».

Với chiến lược của Miran, chính quyền Trump muốn lập lại chiến thắng như chính quyền Reagan từng thành công trước Nhật Bản, để nước Mỹ tiếp tục là siêu cường số một. Tuy nhiên, 40 năm sau, cục diện thế giới đã hoàn toàn khác. Cựu kinh tế gia trưởng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế Olivier Blanchard, được Le Figaro trích dẫn, cảnh báo : Miran đang « đùa với lửa », nước Mỹ và toàn bộ hệ thống tài chính toàn cầu đang đứng trước các hậu quả khủng khiếp với chính sách liều lĩnh của kinh tế gia Mỹ, vốn chuyên về lĩnh vực đầu tư mạo hiểm.