Triều Tiên có khả năng đã nhận được hơn 1 triệu thùng dầu từ Nga trong khoảng thời gian 8 tháng trong năm nay, vi phạm lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc, theo phân tích hình ảnh vệ tinh do Trung tâm Nguồn mở có trụ sở tại Anh và hãng tin BBC công bố hôm 22/11.

Báo cáo được đăng trên trang web của nhóm nghiên cứu Trung tâm Nguồn mở nói rằng tàu chở dầu của Triều Tiên đã thực hiện hơn 40 chuyến thăm đến cảng Vostochny ở miền Viễn Đông của Nga kể từ tháng 3.

"Hàng chục hình ảnh vệ tinh có độ phân giải cao, dữ liệu AIS (Hệ thống Nhận dạng Tự động) và hình ảnh do các phái bộ tuần tra hàng hải có nhiệm vụ giám sát các hoạt động của Triều Tiên vi phạm lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc công bố cho thấy tàu chở dầu của Triều Tiên liên tục chất hàng tại một nhà ga dầu ở cảng Vostochny của Nga", báo cáo cho biết, đồng thời nói thêm rằng Bộ Ngoại giao Nga đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Người phát ngôn của Liên Hợp Quốc đã không ngay lập tức trả lời yêu cầu bình luận.

Theo Hội đồng Bảo an LHQ (HĐBA), Triều Tiên vẫn tiếp tục nhập khẩu bất hợp pháp các sản phẩm dầu mỏ tinh chế vi phạm các nghị quyết của cơ quan liên chính phủ lớn nhất thế giới này.

Đầu năm nay, Hoa Kỳ và Hàn Quốc đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm mới nhằm ngăn chặn Triều Tiên mua dầu mỏ bất hợp pháp vì bế tắc tại HĐBA đã gây nghi ngờ về tương lai của các lệnh trừng phạt quốc tế.

Theo các hạn chế mà HĐBA áp đặt đối với Triều Tiên vì chương trình phát triển tên lửa và vũ khí hạt nhân của nước này, Bình Nhưỡng bị giới hạn nhập khẩu 500.000 thùng sản phẩm dầu tinh chế mỗi năm.

Bình Nhưỡng và Moscow đã tăng cường quan hệ ngoại giao và kinh tế trong những năm gần đây, đỉnh điểm là chuyến thăm Triều Tiên của Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tháng 6 khi các nhà lãnh đạo của hai nước nhất trí về một hiệp ước phòng thủ chung.

Hợp tác quân sự giữa hai nước đã vấp phải sự báo động của quốc tế, khi Washington, Kyiv và Seoul lên án Triều Tiên vì đã gửi thiết bị quân sự và hơn 10.000 quân đến Nga để hỗ trợ cuộc chiến xâm lược Ukraine.

Đặc phái viên của Nga tại Liên Hợp Quốc Vassily Nebenzia cho biết vào tháng trước rằng tương tác quân sự của Nga với Triều Tiên không vi phạm luật pháp quốc tế.

Triều Tiên không thừa nhận đã triển khai quân đội tới Nga, nhưng nói rằng bất kỳ động thái nào như vậy đều đúng với luật pháp quốc tế.

Trong thông điệp đầu tiên nhắm vào Washington kể từ cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ ngày 5/11, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã bày tỏ quyết tâm không lay chuyển trong việc theo đuổi vũ khí hạt nhân, các nhà phân tích Hoa Kỳ cho biết.

Tại một cuộc họp với các quan chức quân đội hôm 15/11, ông Kim đã thề sẽ tăng cường năng lực hạt nhân của đất nước mình “không giới hạn”, đồng thời lên án Washington về các chiến lược răn đe hạt nhân với Seoul.

“Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ không bao giờ thoát khỏi trách nhiệm là thủ phạm phá hủy hòa bình và ổn định của bán đảo Triều Tiên và khu vực”, ông Kim nói, theo hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên. “Nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết nhất đối với lực lượng vũ trang của chúng ta là chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh”.

Luận điệu hạt nhân

Ông Evans Revere, cựu quyền phụ tá ngoại trưởng Hoa Kỳ phụ trách các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương, diễn giải những phát biểu của ông Kim là một thông điệp gửi đến Tổng thống đắc cử Donald Trump, người mà ông đã gặp trực tiếp ba lần từ năm 2018 đến năm 2019.

“Ông Kim Jong Un đang nói rõ với Tổng thống đắc cử Trump rằng mọi thứ đã thay đổi kể từ các cuộc gặp trước đây của họ”, ông Revere nói với VOA vào ngày 19/11. “Bình Nhưỡng đã trở thành một quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân trên thực tế và sẽ không từ bỏ thanh kiếm báu, như họ từng gọi là vũ khí hạt nhân răn đe”.

Các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Tổng thống Trump khi đó và nhà lãnh đạo tối cao của Triều Tiên đã sụp đổ trong hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội vào tháng 2 năm 2019, sau khi ông Trump từ chối dỡ bỏ lệnh trừng phạt để đổi lấy lời đề nghị của ông Kim về việc tháo dỡ một cơ sở hạt nhân lớn. Kể từ đó, Bình Nhưỡng không hề chậm lại việc tăng cường năng lực hạt nhân của mình.

Trong một trong những động thái mới nhất, chỉ năm ngày trước cuộc bầu cử Hoa Kỳ, chế độ Triều Tiên đã thử nghiệm một phi đạn đạn đạo xuyên lục địa mới có tên Hwasong-19 có khả năng vươn tới hầu hết lục địa Hoa Kỳ.

“Sau khi đã phát triển được một lực lượng răn đe đáng tin cậy, hoàn chỉnh với các hệ thống phóng tầm trung và tầm xa tinh vi, Triều Tiên muốn được chấp nhận hoặc ít nhất là được công nhận là một cường quốc hạt nhân”, ông Revere nói.

Ông Kim đang cố gắng nhắc nhở tổng thống Hoa Kỳ sắp nhậm chức rằng “cánh cửa phi hạt nhân hóa hiện đã đóng chặt và ông sẽ phải đối phó với một Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên có ý định giữ lại kho vũ khí hạt nhân của mình”, ông Revere cho biết.

Ông Joseph DeTrani, cựu đặc phái viên Hoa Kỳ về các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa sáu bên với Triều Tiên, nói ông Kim vẫn muốn gặp ông Trump, nhưng các điều khoản lần này sẽ khác biệt đáng kể.

“Tôi nghĩ Kim Jong Un sẵn sàng đối thoại với chính quyền của Tổng thống đắc cử Trump, một khi được thành lập”, ông DeTrani nói với VOA qua email vào ngày 19/11.

Ông DeTrani cho biết ông Kim sẽ đến một hội nghị thượng đỉnh tiềm năng khác với ông Trump “từ một vị thế mạnh mẽ”, xét đến liên minh và hiệp ước quốc phòng của ông với Nga. Nga và Triều Tiên đã cam kết sẽ hỗ trợ nhau nếu bị tấn công.

Tuy nhiên, các chuyên gia khác cảnh báo không nên suy diễn quá sâu vào những gì ông Kim nói.

Liên minh mới

Ông Sydney Seiler, cựu sĩ quan tình báo quốc gia về Triều Tiên tại Hội đồng Tình báo Quốc gia Hoa Kỳ, cho biết những phát biểu mới nhất của ông Kim không cung cấp nhiều thông tin chi tiết về cách ông Kim có thể đối phó chính quyền Trump sắp tới.

“Kim Jong Un đang thăm dò những lợi ích có được khi trở thành thành viên tích cực của trục biến động: các quốc gia như Nga, Trung Quốc, Triều Tiên và Iran đang tìm cách lật đổ trật tự dựa trên luật lệ hiện hành và biện minh cho việc sử dụng vũ lực để đạt được mục tiêu của họ”, ông Seiler nói với VOA hôm 19/11.

Ông Seiler cho biết ông Kim đã bắt đầu hưởng lợi từ sự hợp tác với Nga — tiền mặt, viện trợ lương thực và nhiên liệu, hỗ trợ vũ khí hủy diệt hàng loạt, khả năng thông thường và sự công nhận và chấp nhận ngoại giao về tình trạng hạt nhân của Triều Tiên.

“Tại sao ông ấy lại tìm đến ông Donald Trump khi ông ấy có những người bạn như ông Vladimir Putin cơ chứ?”

Vào tháng 6 năm nay, ông Kim và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký một hiệp ước đối tác chiến lược toàn diện, trong đó kêu gọi Nga và Triều Tiên ngay lập tức hỗ trợ lẫn nhau về mặt quân sự nếu một trong hai bên bị một quốc gia thứ ba tấn công. Nga và Triều Tiên đã lần lượt phê chuẩn hiệp ước thành luật vào đầu tháng này.

Ông Gary Samore, cựu điều phối viên của Tòa Bạch Ốc về kiểm soát vũ khí và vũ khí hủy diệt hàng loạt, nói với VOA qua email vào ngày 19/11 rằng ông Kim không cần ông Trump hỗ trợ và nới lỏng các chế tài như trước đây vì liên minh mới của ông với ông Putin.

Ông Samore cho rằng một cuộc gặp Trump-Kim khác sẽ không nằm cao trong chương trình nghị sự của ông Trump.

“Các vấn đề chính sách đối ngoại hàng đầu của ông Trump sẽ là chấm dứt chiến tranh ở Ukraine và Trung Đông và áp thuế đối với Trung Quốc”, ông nói. “Ngược lại, tình hình Triều Tiên khá ổn định và yên tĩnh, và không ai nghĩ rằng một hội nghị thượng đỉnh Trump-Kim khác sẽ mang lại kết quả lớn”.

VOA hỏi Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về thông điệp mới nhất của ông Kim đối với Hoa Kỳ nhưng không nhận được phản hồi vào thời điểm bài viết này được ấn hành.

Trong phản hồi cho VOA đầu tháng này, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao đã nhắc lại cam kết của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ Hàn Quốc khỏi bất kỳ cuộc tấn công hạt nhân nào của Triều Tiên.

“Tổng thống Biden đã tái khẳng định cam kết răn đe mở rộng của Hoa Kỳ đối với Hàn Quốc bằng cách sử dụng toàn bộ các năng lực phòng thủ của Hoa Kỳ, bao gồm năng lực phòng thủ hạt nhân, thông thường và phi đạn, và rằng bất kỳ cuộc tấn công hạt nhân nào của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên chống lại Hàn Quốc sẽ phải đối mặt với phản ứng nhanh chóng, áp đảo và quyết liệt”, theo lời người phát ngôn.

Nga đã cung cấp phi đạn phòng không cho Triều Tiên để đổi lấy việc Triều Tiên triển khai quân đội hỗ trợ cuộc chiến của Moscow tại Ukraine, cố vấn an ninh hàng đầu của Seoul cho biết ngày 22/11.

Hoa Kỳ và Hàn Quốc tố cáo Triều Tiên gửi hơn 10.000 binh sĩ để giúp Nga chiến đấu với Ukraine. Các chuyên gia cho biết ông Kim Jong Un rất muốn có được công nghệ tiên tiến và kinh nghiệm chiến đấu cho quân đội của mình để đổi lại.

Khi được hỏi Seoul tin rằng Bình Nhưỡng đã nhận được gì, cố vấn an ninh hàng đầu Shin Won-sik nói: “Người ta đã xác định rằng thiết bị và phi đạn phòng không nhằm mục đích củng cố hệ thống phòng không dễ bị tấn công của Bình Nhưỡng đã được chuyển đến Triều Tiên”.

Phát biểu với đài truyền hình địa phương SBS, ông Shin nói thêm rằng Triều Tiên đã nhận được “nhiều hình thức hỗ trợ kinh tế” và “sau vụ phóng thất bại vào ngày 27 tháng 5, Triều Tiên đã nghiên cứu công nghệ liên quan đến vệ tinh”.

Các chuyên gia trước đây đã nói rằng để trao đổi, Triều Tiên có thể muốn có được công nghệ quân sự, từ vệ tinh giám sát đến tàu ngầm, cũng như các đảm bảo an ninh có thể có từ Moscow.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký một hiệp ước đối tác chiến lược vào tháng 6 năm nay, trong chuyến thăm của người đứng đầu Điện Kremlin.

Hiệp ước này ràng buộc cả hai quốc gia phải cung cấp hỗ trợ quân sự “không chậm trễ” trong trường hợp bên kia bị tấn công và hợp tác quốc tế để phản đối các chế tài của phương Tây.

Ông Putin ca ngợi thỏa thuận này là một “văn kiện đột phá”.

Các chuyên gia nói Bình Nhưỡng có thể sử dụng Ukraine như một phương tiện để điều chỉnh lại chính sách đối ngoại.

Theo các nhà phân tích, bằng cách gửi quân, Triều Tiên đang định vị mình trong nền kinh tế chiến tranh của Nga với tư cách là nhà cung cấp vũ khí, hỗ trợ quân sự và lao động -- có khả năng bỏ qua đồng minh truyền thống, nước láng giềng và đối tác thương mại chính của mình là Trung Quốc.

Họ cho biết Nga cũng có thể cung cấp cho Triều Tiên quyền tiếp cận các nguồn tài nguyên thiên nhiên khổng lồ của mình, chẳng hạn như dầu mỏ và khí đốt.

Ngoại trưởng Triều Tiên Choe Son Hui gần đây đã đến thăm Moscow và cho biết đất nước của bà sẽ “kiên định sát cánh cùng các đồng chí Nga cho đến ngày chiến thắng”.

Bà gọi cuộc tấn công của Moscow vào Ukraine là “cuộc đấu tranh thiêng liêng” và nói Bình Nhưỡng tin vào “sự lãnh đạo sáng suốt” của ông Putin.

Triều Tiên và Nga đang chịu nhiều chế tài của Liên hiêp quốc, lần lượt vì chương trình vũ khí hạt nhân của Kim Jong Un và vì cuộc xâm lược của Nga tại Ukraine.

Khi được hỏi công khai về việc triển khai quân đội Triều Tiên vào tháng trước, ông Putin đã né tránh câu hỏi mà thay vào đó là chỉ trích sự ủng hộ của phương Tây đối với Ukraine.

Triều Tiên vào tháng trước nói rằng bất kỳ đợt triển khai quân đội nào tới Nga đều sẽ là “hành động tuân thủ các quy định của luật pháp quốc tế”, nhưng không xác nhận rằng họ đã gửi quân.

Việc Triều Tiên triển khai quân đội đã dẫn đến sự thay đổi giọng điệu từ Seoul, nơi đã phản đối các lời kêu gọi gửi vũ khí sát thương tới Kyiv nhưng gần đây đã ám chỉ rằng họ có thể thay đổi chính sách lâu nay của mình.

Tổng thống Vladimir Putin ngày 22/11 nói Nga sẽ tiếp tục thử nghiệm phi đạn siêu thanh Oreshnik mới trong chiến đấu và đã có một kho vũ khí sẵn sàng sử dụng.

Ông Putin đã phát biểu một ngày sau khi Nga lần đầu tiên bắn vũ khí tầm trung mới vào Ukraine, một bước đi mà ông cho biết là do Ukraine sử dụng phi đạn đạn đạo của Hoa Kỳ và phi đạn hành trình của Anh để tấn công Nga.

Nhà lãnh đạo Điện Kremlin mô tả lần đầu tiên sử dụng phi đạn là một cuộc thử nghiệm thành công và cho biết sẽ có thêm nhiều cuộc thử nghiệm nữa.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục các cuộc thử nghiệm này, bao gồm cả trong điều kiện chiến đấu, tùy thuộc vào tình hình và bản chất của các mối đe dọa an ninh được tạo ra đối với Nga”, ông nói trong các bình luận trên truyền hình với các quan chức quốc phòng và các nhà phát triển phi đạn.

“Hơn nữa, chúng tôi có một kho các sản phẩm như vậy, một kho các hệ thống như vậy đã sẵn sàng sử dụng”.

Phi đạn tầm trung có tầm bắn từ 3.000-5.500 km, cho phép chúng tấn công bất cứ nơi nào ở châu Âu hoặc miền tây Hoa Kỳ từ Nga.

Các chuyên gia an ninh cho biết tính năng mới lạ của phi đạn Oreshnik là nó mang theo nhiều đầu đạn có khả năng tấn công đồng thời nhiều mục tiêu khác nhau - điều thường liên quan đến phi đạn đạn đạo xuyên lục địa tầm xa được thiết kế để mang đầu đạn hạt nhân.

Ukraine cho biết phi đạn Nga đạt tốc độ tối đa hơn 13.000 km/giờ và mất khoảng 15 phút để đến mục tiêu kể từ khi phóng.

Việc phóng phi đạn là một phần của sự gia tăng căng thẳng mạnh mẽ trong tuần này khi cả Ukraine và Nga đều tấn công lãnh thổ của nhau bằng vũ khí ngày càng mạnh.

Moscow cho biết bằng cách bật đèn xanh cho Ukraine bắn phi đạn phương Tây sâu bên trong nước Nga, Hoa Kỳ và các đồng minh đang tham gia vào cuộc xung đột trực tiếp với Nga. Hôm 19/11, ông Putin đã phê duyệt những thay đổi chính sách nhằm hạ thấp ngưỡng cho phép Nga sử dụng vũ khí hạt nhân để đáp trả một cuộc tấn công bằng vũ khí thông thường.

Leo thang nghiêm trọng

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói việc Nga sử dụng phi đạn mới này là “một sự leo thang rõ ràng và nghiêm trọng” trong cuộc chiến và kêu gọi lên án mạnh mẽ trên toàn thế giới. Ông cho biết Ukraine đang nghiên cứu phát triển các loại phòng không mới để chống lại “những nguy cơ mới”.

Điện Kremlin nói việc bắn Oreshnik là lời cảnh báo với phương Tây về việc không nên thực hiện thêm các hành động và quyết định “liều lĩnh” để ủng hộ Ukraine.

Phi đạn Oreshnik được bắn với đầu đạn thông thường chứ không phải đầu đạn hạt nhân. Ông Putin cho biết đây không phải là vũ khí hạt nhân chiến lược nhưng sức mạnh tấn công và độ chính xác của nó có nghĩa là tác động của nó sẽ tương đương, “đặc biệt là khi được sử dụng với số nhiều và kết hợp với các hệ thống tầm xa có độ chính xác cao khác”.

Ông nói phi đạn này không thể bị kẻ thù bắn hạ.

“Tôi sẽ nói thêm rằng hiện nay trên thế giới không có biện pháp đối phó với một phi đạn như vậy, không có phương tiện nào để đánh chặn nó. Và tôi sẽ nhấn mạnh một lần nữa rằng chúng tôi sẽ tiếp tục thử nghiệm hệ thống mới nhất này. Cần phải sản xuất hàng loạt”, ông nói.

Tổng thống Volodymyr Zelenskyy ngày 22/11 tuyên bố Ukraine đang nỗ lực phát triển các loại phòng không mới để chống lại “những nguy cơ mới” từ Nga.

Trong bài phát biểu qua video vào buổi tối, ông Zelenskyy cho biết việc thử nghiệm một loại vũ khí mới nhằm mục đích khủng bố ở một quốc gia khác là một “tội ác quốc tế”.

“Khi ai đó bắt đầu sử dụng các quốc gia khác không chỉ để khủng bố mà còn để thử nghiệm phi đạn mới của họ thông qua các hành động khủng bố, thì đây rõ ràng là một tội ác quốc tế”.

Ông Zelenskyy kêu gọi người dân Ukraine cảnh giác trước các cuộc tấn công liên tục của Nga.

“Không có cách nào khác trong chiến tranh”, ông nói. “Chúng ta phải nhận thức rằng ‘đồng chí’ Putin sẽ tiếp tục cố gắng đe dọa chúng ta. Đó là cách ông ta xây dựng toàn bộ quyền lực của mình”.

Một số đối tác thương mại hàng đầu của Bắc Kinh đang thúc giục Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hành động nhiều hơn nữa để gây sức ép buộc Triều Tiên dừng hoặc đảo ngược việc triển khai quân đội tới Nga, nơi có hơn 10.000 binh lính Triều Tiên đã ra tiền tuyến trong cuộc chiến chống lại Ukraine.

Những lời kêu gọi tại hai hội nghị thượng đỉnh diễn ra vào tuần trước ở Brazil và Peru phản ánh tình thế khó xử mà nhà lãnh đạo Trung Quốc đang phải đối mặt khi ông cố gắng cân bằng một cách tinh tế giữa Nga và phương Tây.

Tại cuộc họp báo chung với Tổng thống Brazil Luis Inacio Lula da Silva tại Brasilia vào ngày 21/11, ông Tập Cận Bình đã kêu gọi tập hợp “nhiều tiếng nói hòa bình hơn” ở Ukraine. Ông thúc đẩy một sự đồng thuận sáu điểm về Ukraine do Trung Quốc và Brazil đưa ra lần đầu tiên vào tháng 5 năm nay, trong đó nhấn mạnh đến đối thoại và đàm phán dẫn đến một giải pháp chính trị.

Trước cuộc gặp song phương tại thủ đô Brazil, các nhà lãnh đạo thế giới bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Rio de Janeiro và hội nghị thượng đỉnh APEC ở Lima, Peru, nói với ông Tập Cận Bình rằng Bắc Kinh cần thuyết phục Triều Tiên ngừng gửi thêm quân sang chiến đấu cho Nga.

Thủ tướng Đức Olaf Scholtz đã cảnh báo ông Tập Cận Bình vào ngày 19/11 tại G20 rằng việc triển khai quân đội Triều Tiên để chiến đấu chống lại Ukraine đồng nghĩa với việc leo thang chiến tranh.

Tuần trước, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã yêu cầu ông Tập Cận Bình tại APEC đóng vai trò “xây dựng” trong việc thúc đẩy mối quan hệ ngày càng sâu sắc giữa Triều Tiên và Nga. Ông Yoon đã tận dụng các cuộc họp toàn cầu như một cơ hội để củng cố sự lên án của phương Tây đối với mối quan hệ quân sự Bình Nhưỡng-Moscow.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden cũng nói với ông Tập tại APEC rằng Bắc Kinh có ảnh hưởng và năng lực ngăn chặn xung đột Ukraine mở rộng thông qua sự hiện diện của nhiều binh lính Triều Tiên hơn, cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan cho biết tại một cuộc họp báo vào ngày 17/11.

Ông Biden chỉ ra lập trường của Trung Quốc kêu gọi hạ nhiệt xung đột và cho biết sự hiện diện của quân đội Triều Tiên đi ngược lại lập trường đó.

Hành động cân bằng

Trung Quốc đã miễn cưỡng chỉ trích nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un vì đã cung cấp quân đội và đạn dược để hỗ trợ các nỗ lực chiến tranh của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã cảnh báo vào ngày 19/11 rằng Triều Tiên có thể triển khai tới 100.000 quân và Hoa Kỳ ước tính rằng khoảng 11.000 quân Triều Tiên đã được huy động ở khu vực biên giới Kursk của Nga.

“Bắc Kinh hiện đang thấy mình trong một tình huống khó khăn”, bà Patricia Kim, một thành viên của Viện Brookings, nơi bà lãnh đạo Dự án Trung Quốc Toàn cầu, nói.

“Thật khó chịu khi Triều Tiên ngày càng hợp tác quân sự với Nga, mở rộng sang cả chiến trường Ukraine. Ông Putin hiện đang mang ơn ông Kim, và điều này có thể khiến Bình Nhưỡng mạnh dạn có các hành vi mạo hiểm trong nước vốn có thể gây ra tác động tiêu cực đến Trung Quốc”, bà nói với VOA.

“Đồng thời, Bắc Kinh tin rằng họ không thể để Bình Nhưỡng hoặc Moscow xa lánh, đặc biệt là khi khả năng xảy ra đối đầu giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày càng tăng khi [Tổng thống đắc cử Donald Trump] trở lại nắm quyền”, bà nói.

Mặc dù có sự khó chịu, nhưng không có khả năng ông Tập Cận Bình sẽ đối đầu với Moscow hay Bình Nhưỡng về việc gửi thêm quân đội Triều Tiên, bà Bonnie Glaser, giám đốc điều hành chương trình Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tại Quỹ Marshall Đức của Hoa Kỳ cho biết.

Bà Glaser cho rằng Trung Quốc ít quan tâm đến quân đội Triều Tiên ở Nga hơn là về phản ứng của Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hàn Quốc có thể “ảnh hưởng tiêu cực đến lợi ích của Trung Quốc”.

Ông Lưu Bằng Vũ, phát ngôn viên của Tòa đại sứ Trung Quốc tại Washington, nói với VOA hôm 20/11 rằng lập trường của Trung Quốc đối với cả Ukraine và Bán đảo Triều Tiên vẫn “kiên định” và Bắc Kinh đã “nỗ lực hướng tới việc hạ nhiệt tình hình” ở Ukraine.

Trong khi im lặng về quân đội Triều Tiên, Trung Quốc bị cáo buộc cung cấp hàng hóa sử dụng kép mà Nga cần để sản xuất vũ khí. Liên hiệp châu Âu cũng đã cảnh báo Bắc Kinh rằng máy bay không người lái tấn công mà Nga đang sản xuất tại tỉnh Tân Cương của Trung Quốc sẽ gây ra hậu quả.

Trung Quốc đã cố gắng hỗ trợ cuộc chiến của Nga ở Ukraine mà không làm phương Tây tức giận vì lo ngại về bất kỳ phản ứng kinh tế nào có thể gây ra — bao gồm các hạn chế thương mại và các chế tài có thể làm suy yếu thêm nền kinh tế đang gặp khó khăn của nước này, các nhà phân tích nói.

“Trung Quốc rất giỏi trong việc đóng vai trò” mơ hồ này, “với lịch sử không liên kết của mình, trong khi biết rằng nền kinh tế của mình phụ thuộc vào mối quan hệ thương mại tốt với Hoa Kỳ và EU”, ông Joseph DeTrani, người từng là đặc phái viên cho các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa sáu bên bao gồm cả Triều Tiên và Trung Quốc, từ năm 2003 đến năm 2006, cho biết.

“Trung Quốc dường như lưỡng lự không muốn sử dụng đòn bẩy hạn chế của mình với Triều Tiên một phần là do căng thẳng trong quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc”, ông nói.

Đồng thời, ông DeTrani cho biết, chủ tịch Trung Quốc sẽ không công khai ủng hộ cuộc chiến của Nga vì sợ rằng điều đó sẽ làm suy yếu uy tín của chính phủ ông với Nam Bán cầu, nơi ông Tập Cận Bình đang cố gắng “chứng minh rằng hệ thống quản lý của Trung Quốc vượt trội hơn nhiều so với nền dân chủ tự do ở Hoa Kỳ”.

Vào tháng 10, Hoa Kỳ đã trừng phạt các công ty Trung Quốc vì trực tiếp giúp Nga chế tạo máy bay không người lái tấn công tầm xa. Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã thúc giục Hoa Kỳ ngừng sử dụng vấn đề Ukraine để “bôi nhọ hoặc gây áp lực” lên Trung Quốc.

Liên kết chống lại Hoa Kỳ

Ông Richard Weitz, nghiên cứu viên cao cấp và giám đốc Trung tâm Phân tích Chính trị-Quân sự tại Viện Hudson, cho biết Trung Quốc coi quan hệ đối tác với Nga quan trọng hơn bất kỳ bất đồng nào mà họ có về Triều Tiên.

Trung Quốc không “muốn gây hấn với Nga” về vấn đề Triều Tiên, ông nói.

“Bất chấp những bất đồng của họ về các vấn đề cụ thể”, bao gồm cả Triều Tiên, “về cơ bản họ liên kết trên toàn cầu chống lại Hoa Kỳ và trật tự phương Tây. Vì vậy, họ sẽ không để những bất đồng cụ thể này về các vấn đề hẹp hơn cản trở sự liên kết toàn cầu đó”, ông Weitz nói.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho biết tại một cuộc họp với người đồng cấp Nga Sergey Lavrov bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Brazil vào ngày 18/11 rằng Bắc Kinh sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với Nga trong Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, theo hãng thông tấn Nga TASS.

Họ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường phối hợp chính sách đối ngoại giữa Moscow và Bắc Kinh tại các tổ chức quốc tế, bao gồm Liên hiệp quốc, BRICS và G20, Bộ Ngoại giao Nga cho biết hôm 19/11.

“Bằng cách không lên án hành động xâm lược của Nga, Trung Quốc đã vứt bỏ mọi tuyên bố trung lập”, ông John Erath, giám đốc chính sách cấp cao tại Trung tâm Kiểm soát vũ khí và Không phổ biến vũ khí hạt nhân, nói.

“Tuy nhiên, không có khả năng Bắc Kinh tin rằng hợp tác quân sự Nga-Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên [Triều Tiên] là có lợi cho mình. Nếu như Trung Quốc đã phản đối mối quan hệ đối tác này, thì chuyện đó dường như không gây nhiều ảnh hưởng đến ông Putin hoặc ông Kim.”