Tham Khảo

Cỡ chữ
BẤM VÀO ĐÂY ĐỌC RÕ HƠN

Trận Đấu Vùng Biên Địa

Sau ba tuần lễ đầy biến động có máu đổ - 88 người thiệt mạng, theo kết quả sơ khởi - Tổng thống Viktor Yanukovich bị Quốc hội Ukraine truất phế và truy nã


Âu Châu và Liên Bang Nga Thao Dượt Tại Ukraine  

* Đầu gấu Putin cưỡi gấu qua sông! *


Thời sự tại Ukraine có vẻ giảm nhiệt, trước khi lại bốc khói trong những tháng tới, với cái tin là cuối tuần này Liên bang Nga bất thần tiến hành một cuộc thao dợt quân sự quy mô. "Hồ Sơ Người-Việt" tổng hợp một số dữ kiện như phác lại một tấm địa đồ của khu vực giữa Liên bang Nga và Liên hiệp Âu châu. Trên trận địa này, khi có kết hợp hành động giữa Liên Âu và Hoa Kỳ thì ta gọi chung là "Tây phương"....


Tây Phương Nhấn Tới


Sau ba tuần lễ đầy biến động có máu đổ - 88 người thiệt mạng, theo kết quả sơ khởi - Tổng thống Viktor Yanukovich bị Quốc hội Ukraine truất phế và truy nã để lập hồ sơ truy tố trước Toà án Hình sự Quốc tế tại The Hague. Việc ông ta muốn đưa Ukraine trở lại quỹ đạo Nga, và được Tổng thống Nga Vladimir Putin cho vay 15 tỷ đô la để cứu nguy kinh tế, đã chấm dứt. Nỗ lực mua chuộc Ukraine của Tổng thống Putin coi như thất bại. Nhưng sự thể sẽ chẳng kết thúc ở đó.

Tuần này, một phái đoàn của Cộng hòa Georgia đang thăm viếng Thủ đô Hoa Kỳ. Theo dự tính, Thủ tướng Irakli Garibashvili sẽ gặp Ngoại trưởng John Kerry, Phó Tổng thống Joe Biden và Tổng thống Barack Obama và thảo luận với nhiều tổ chức ngoài chính phủ (NGOs) về việc phát huy những giá trị tinh thần phổ quát của Tây phương trong các quốc gia đã từng thuộc về quỹ đạo Xô viết.

Khi ấy, người ta lại chú ý đến một tin khác, chắc chắn là bị truyền thông Hoa Kỳ lãng quên mà cho vào trang trong. Ngày Thứ Hai mùng ba Tháng Ba tới đây, Thủ tướng Iurie Leanca của Cộng hoà Moldovia sẽ vào tòa Bạch Ốc gặp Phó Tổng thống Biden.

Dù có thể được quyết định từ trước, hai chuyến thăm viếng này đều nằm trong bối cảnh Ukraine và việc tranh đua ảnh hưởng của Tây phương với Liên bang Nga tại khu vực người ta thường gọi là Đông Âu và Trung Âu, xưa kia nằm trong vùng ảnh hưởng của Liên bang Xô viết.

Tại Ukraine, biến động đã bùng nổ từ ngày 21 Tháng 11 năm ngoái khi Tổng thống Yanukovich đơn phương quyết định hủy bỏ lễ ký kết Hiệp định Hợp tác với Âu Châu trù tính tổ chức tại thủ đô Vilnius của Lithuania trong Thượng đỉnh Đối Tác Miền Đông (Eastern Parnertship). Khi khủng hoảng Ukraine lên tới cao điểm thì ba Ngoại trưởng Ba Lan, Đức và Pháp bay qua Thủ đô Kiev gặp dân biểu tình, các lãnh tụ đối lập và Yanukovich để dàn xếp giải pháp hòa bình cho Ukraine. 

Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski là người chủ chốt của cuộc vận động khiến Yanukovich nhượng bộ và bị truất phế, đằng sau hiển nhiên là có sự hỗ trợ rất mạnh về kinh tế và chính trị của Đức và cả khối Liên Âu.

Phía Hoa Kỳ, khi các cuộc biểu tình chống đối lan rộng tại Ukraine, Nghị sĩ John McCain cũng bay qua sát cánh với dân biểu tình trên quảng trường Maidan và giới chức Hoa Kỳ thì chính thức lên tiếng can ngăn Chính quyền Yanukovich không được sử dụng võ lực và phải tôn trọng ý dân.

Tại Ukraine, một màn đấu tranh vừa ngã ngũ và Putin chơi dại nên đã phỏng tay. Nhưng chuyện không chỉ có vậy và chúng ta nên nhìn lại toàn cảnh từ cuộc tổng phản công của Putin giữa hai ngả Đông-Tây.



Đông-Tây Hai Ngả


Sau khi Liên bang Xô viết tan rã từ mùa Thu 1989 rồi sụp đổ vào cuối năm 1991, Nga bị khủng hoảng mất 10 năm và chỉ tạm ổn định dưới triều đại Putin, người lên làm Thủ tướng năm 1999, rồi Tổng thống, rồi Thủ tướng, rồi lại tái đắc cử Tổng thống từ năm 2012. Trong 10 năm từ 1989 đến 1999, các nước Đông Âu thoát khỏi ách Xô viết đều cải cách về kinh tế lẫn chính trị để gia nhập Liên Âu rồi Minh ước NATO.

Khi đã củng cố thế lực sau 10 năm cầm quyền, nhân khi Tây phương lâm khủng hoảng tài chánh năm 2008 thì Putin chinh phục lại ảnh hưởng đã mất của Liên Xô ở vòng ngoại vi của Nga, và đẩy lui phong trào dân chủ tại Trung Âu.

Tháng Tám năm 2008, khi Thế vận hội Bắc Kinh vừa khai mạc thì Georgia bị Nga tấn công. Đầu năm 2009, Ukraine bị bắt bí về khí đốt. Cuộc cách mạng màu da cam năm 2004 của Ukraine bị đẩy lui, phe thân Nga của Yanukovich lên lãnh đạo, một lãnh tụ phong trào dân chủ thân Tây phương là Thủ tướng Yulia Timoshenko vào tù do lời làm chứng tố giác của một lãnh tụ khác là Tổng thống Viktor Yuschenko. Ông Yuschenko có thể đã bị Nga đầu độc về mô bì, lại mất uy tín nặng khi tái tranh cử năm 2010 thì chỉ được vài phần trăm số phiếu và coi Timoshenko như kẻ thù! Trong khi đó, các nước Âu Châu thì đòi Ukraine phải trả tự do cho Timoshenko vì không tin vào những cáo buộc của Tổng thống Yanukovich mới tái đắc cử....

Từ bên ngoài, vì từng có kinh nghiệm đẫm máu với Nga Xô, có bốn nước Đông Âu theo dõi chuyện này trước sự thờ ơ của dư luận Mỹ. Đó là Ba Lan, Hung Gia Lợi, Cộng hoà Tiệp và Cộng hoà Slovakia (hai nước này là hậu thân của Cộng hoà Tiệp Khắc).

Họ lập ra "Nhóm Visegrad" từ năm 1991 - Visegrad là địa danh lịch sử cả ngàn năm của Đông Âu - và vận động Liên Âu, NATO cùng Hoa Kỳ quan tâm hơn nữa về mối nguy từ phía Đông, từ Liên bang Nga.

Từ đấy, Liên Âu phát huy sáng kiến xây dựng thế đối tác với miền Đông (Eastern Partnership) do Ba Lan và Thụy Điển đề nghị từ năm 2009. Chủ yếu là để lôi kéo sáu nước miền Đông còn nằm trong quỹ đạo Nga, là Georgia, Ukraina, Armenia, Moldovia, Belarus và Azerbaijan, cùng hội nhập kinh tế rồi chính trị với Liên Âu. Sáng kiến này cũng ít được truyền thông Mỹ loan tải.

Bên kia chiến hào kinh tế, từ đầu năm 2010, Putin lập ra Liên hiệp Quan thuế với Belarus và Kazakhstan với tham vọng hoàn thành năm 2015 một Liên hiệp Âu Á về quan thuế (Eurasian Custom Union) - dưới sự lãnh đạo và thực thi của bộ máy an ninh Nga – để hội nhập các nước từ Tây sang Đông, kể cả Trung Quốc và Việt Nam (hiện là quan sát viên).

Tóm lại cho gọn: Giữa cơn khủng hoảng của khối Euro với các nước lâm nạn tại Nam Âu bên bờ Địa Trung Hải, Liên Âu cố dùng đòn bẩy kinh tế là tự do ngoại thương để tranh thủ các nước miền Đông vào quỹ đạo của Âu Châu dân chủ. Đó là kế hoạch Đối Tác Miền Đông Eastern Partnership. Nga cũng dùng đòn bẩy kinh tế, và võ khí năng lượng, để duy trì ảnh hưởng và còn bành trướng thế lực qua tận Viễn Đông qua kế hoạch Thuế quan Âu-Á.

Hoa Kỳ đứng ngoài giám trận đấu giữa Âu và Nga.

Khi vào cuộc, siêu cường của khối Euro là nước Đức ủng hộ dự án Đối Tác Miền Đông vì có thể giảm ảnh hưởng của sáng kiến xuất phát từ Pháp là hội nhập các nước Địa Trung Hải ở miền Nam, nhưng trong chừng mực không gây mâu thuẫn nặng với Nga là một nguồn cung cấp năng lượng đáng kể cho nước Đức. Nhìn như vậy, chúng ta có thể suy đoán ra khả năng tác động của một đại gia mới nổi về năng lượng là Hoa Kỳ.

Khi vào cuộc, Nga vi phạm quy định của Tổ chức WTO – mới vừa gia nhập năm 2012 sau 18 năm thương thuyết - để bắt bí Georgia và Ukraine. Đã vậy, Nga còn gây khó cho nhiều nước, trong đó có Hoa Kỳ, Canada và Brazil về việc nhập cảng nông sản và lương thực với những tiêu chuẩn tùy tiện và đáng ngờ. Liên Âu đã lập hồ sơ truy tố với sự hưởng ứng về sau của Hoa Kỳ.

Nước Mỹ vẫn giám trận từ phía sau.

Tháng 11 năm ngoái, Lithuania tổ chức thượng đỉnh Liên Âu về Đối Tác Miền Đông tại thủ đô Vilnius. Theo nghị trình, các nước thảo luận việc thương thuyết hiệp định tự do ngoại thương và hợp tác với Georgia, Ukraine, Moldovia và Armenia. Khi có tin Armenia lại gia nhập hệ thống quan thuế Âu-Á của Nga, còn Quốc hội Ukraina thì mở đường cho việc thương thuyết với Liên Âu vào Tháng 11, thì ta hiểu trận đánh Âu-Nga, hay Tây-Đông, về mậu dịch chỉ che khuất những tính toán sâu xa hơn.

Và khi Tổng thống Yanukovich bất ngờ từ chối ký kết Hiệp định với Âu Châu để ngả theo Liên bang Nga thì ta hiểu ra nội dung của vụ khủng hoảng vừa qua tại Ukraine. Việc Thủ tướng Georgia và Moldovia qua thăm Hoa Kỳ cần được nhìn trong bối cảnh rộng lớn và lâu dài đó.


Bán Đảo Crimea Tại Biên Vực Đông-Tây và Nam-Bắc


Hiểu rõ địa dư trống trải của nước Nga bát ngát mà khó phòng thủ tại hướng Tây và cần thông thương với miền Nam để ra tới Địa Trung Hải, Vladimir Putin muốn bành trướng ảnh hưởng của Nga tại vùng biên vực miền Tây, là các nước Đông Âu và Trung Âu. 

Từ biển Baltic ở phía Bắc xuống tới Hắc hải (Black Sea) và biển Caspian, Nga phải có vùng trái độn do mình kiểm soát. Nhu cầu an ninh ấy khiến Putin không yên tâm với làn sóng dân chủ nổi lên từ Âu Châu. Huống hồ làn sóng đó còn có thể gây thêm khó khăn cho chính quyền trung ương tại Moscow vì khơi dậy phong trào chống đối và đòi hỏi dân chủ ngay trong nước Nga.

Khi bị thất thế tại Ukraine, vì con ngựa Yanukovich vừa bị lật, tất nhiên là Putin nghĩ đến bán đảo Crimea (xin đọc là Krai-mia) của Ukraine tại Hắc hải.

Bán đảo này là cái neo của nước Nga, nơi mà 60% dân số là người Nga, dù là một Cộng hoà Tự trị nằm trong Ukraine. Tại Crimea, Nga có quân cảng Sevastopol là căn cứ của Hạm đội Hắc hải được thuê lại từ Ukraine. Và thiếu Hạm đội này, Nga không thể ảnh hưởng tới vùng biển nóng ở dưới và vươn tới Địa Trung Hải.

Là khu vực tranh chấp lâu đời giữa Đế quốc Nga và Đế quốc Hồi giáo Ottoman của dân Thổ, Crimea từng là trận địa nổi tiếng của Nga từ Thế kỷ 18 qua hai trận Thế chiến rồi trở thành lãnh thổ Nga. Nhưng năm 1954, Crimea lại được Nikita Kruschev, lãnh tụ Xô viết xuất thân từ Ukraine, trao trả cho Cộng hòa Nhân dân Xô viết Ukraina! Sau khi giành lại độc lập từ Liên Xô năm 1991, Ukraine vẫn duy trì quy chế tự trị cho Crimea và chia đôi Hạm đội Xô viết tại Hắc hải với Liên bang Nga thời Tổng thống Boris Yeltsin.

Nhưng khi Putin tổng phản công, ông đẩy mạnh tiến trình "Nga hóa" đất Crimea, với người Nga được nhập cư dễ dàng và dân Ukraine ở bản địa được lấy giấy tờ và quốc tịch Nga.

Việc hội nhập để đồng hóa như vậy cũng đã tiến hành tại hai khu vực tự trị của Georgia là Abkhazia và South Ossetia. Năm 2008, với lý do bảo vệ kiều dân Nga và do lời yêu cầu của lãnh đạo hai khu vực này, Putin đưa quân vào Georgia và thôn tính luôn một phần lãnh thổ Georgia. Với Crimea, việc này còn dễ hơn.

Lãnh đạo Crimea hiện là những người thân Nga, tự coi mình là dân Nga hơn là dân Ukraine và con cháu dân Tatar nguyên thủy (dân Thát Đát, gốc Thổ) bị Stalin đuổi đi Tây Bá Lợi Á thì chỉ được hồi hương có hạn. Trong khu vực này, Putin còn có hai vạn quân Nga tại căn cứ Sevastopol nên rất dễ "ổn định" tình hình. Vì vậy, người ta không ngạc nhiên là khi biến động bùng nổ và lan rộng tại Ukraine thì vẫn có những người biểu tình chống biểu tình tại Crimea, dưới lá cờ Nga.

Khi nhìn lại chuyện Ukraine, một xứ nằm trong vùng biên vực Đông-Tây, ta không quên Crimea là vùng biên vực giữa Ukraine và Nga mà lại là bản lề Nam-Bắc của Nga khi cần xuống tới biển nóng ở miền Nam. Lãnh đạo mới của Ukraine, dù chưa biết là ai, tất nhiên cũng chú ý đến chuyện ấy, khi có tin đồn là Nga vừa đưa một tầu đổ bộ và 200 quân vào hải cảng Anapa của mình tại phía Bắc của Hắc hải.

Trong hoàn cảnh hiện tại, Putin thật ra không cần đưa quân vào Crimea vì đã có hai vạn quân ở tại chỗ. Nhưng, khi vừa bị thất thế tại Kiev và trước đà thắng lợi của Âu Châu tại Ukraine, ông ta có thể quậy sóng Hắc hải và dùng Crimea như nơi gõ trống khua chiêng.

_______________________________

Kết luận ở đây là gì?


Trong trận đấu Đông-Tây về ảnh hưởng, Putin vạch ra ba lằn ranh đỏ cho Liên Âu là 1) không được hội nhập Ukraine vào cơ chế Âu châu, 2) không cho chính quyền tại Kiev được từ chối viện trợ tài chánh của Nga, và 3) không viện trợ và huấn luyện cho quân đội và an ninh Ukraine.

Trong ba tháng qua, hai lằn ranh đầu tiên đều được dân Ukraine mặc nhiên vượt qua.

Trong việc lật đổ chế độ Yanukovich, dân Ukraine cho thấy trình độ dân trí rất cao và nhất là sự hình thành của xã hội dân sự khi hệ thống chính trị ở trên đã tan rã.

Nếu Putin đẩy mạnh sức ép với giải pháp quân sự, thí dụ như từ Crimea, dân Ukraine có thể suy nghĩ đến lằn ranh đỏ thứ ba. Là xin được Âu Châu bảo vệ và viện trợ về an ninh.

Đấy mới là kịch bản nhức tim rất nên theo dõi....

Nguyễn Xuân Nghia

http://dainamaxtribune.blogspot.com/2014/02/tran-au-vung-bien-ia.html

Bàn ra tán vào (0)

Comment




  • Input symbols

Các tin đã đăng

Trận Đấu Vùng Biên Địa

Sau ba tuần lễ đầy biến động có máu đổ - 88 người thiệt mạng, theo kết quả sơ khởi - Tổng thống Viktor Yanukovich bị Quốc hội Ukraine truất phế và truy nã


Âu Châu và Liên Bang Nga Thao Dượt Tại Ukraine  

* Đầu gấu Putin cưỡi gấu qua sông! *


Thời sự tại Ukraine có vẻ giảm nhiệt, trước khi lại bốc khói trong những tháng tới, với cái tin là cuối tuần này Liên bang Nga bất thần tiến hành một cuộc thao dợt quân sự quy mô. "Hồ Sơ Người-Việt" tổng hợp một số dữ kiện như phác lại một tấm địa đồ của khu vực giữa Liên bang Nga và Liên hiệp Âu châu. Trên trận địa này, khi có kết hợp hành động giữa Liên Âu và Hoa Kỳ thì ta gọi chung là "Tây phương"....


Tây Phương Nhấn Tới


Sau ba tuần lễ đầy biến động có máu đổ - 88 người thiệt mạng, theo kết quả sơ khởi - Tổng thống Viktor Yanukovich bị Quốc hội Ukraine truất phế và truy nã để lập hồ sơ truy tố trước Toà án Hình sự Quốc tế tại The Hague. Việc ông ta muốn đưa Ukraine trở lại quỹ đạo Nga, và được Tổng thống Nga Vladimir Putin cho vay 15 tỷ đô la để cứu nguy kinh tế, đã chấm dứt. Nỗ lực mua chuộc Ukraine của Tổng thống Putin coi như thất bại. Nhưng sự thể sẽ chẳng kết thúc ở đó.

Tuần này, một phái đoàn của Cộng hòa Georgia đang thăm viếng Thủ đô Hoa Kỳ. Theo dự tính, Thủ tướng Irakli Garibashvili sẽ gặp Ngoại trưởng John Kerry, Phó Tổng thống Joe Biden và Tổng thống Barack Obama và thảo luận với nhiều tổ chức ngoài chính phủ (NGOs) về việc phát huy những giá trị tinh thần phổ quát của Tây phương trong các quốc gia đã từng thuộc về quỹ đạo Xô viết.

Khi ấy, người ta lại chú ý đến một tin khác, chắc chắn là bị truyền thông Hoa Kỳ lãng quên mà cho vào trang trong. Ngày Thứ Hai mùng ba Tháng Ba tới đây, Thủ tướng Iurie Leanca của Cộng hoà Moldovia sẽ vào tòa Bạch Ốc gặp Phó Tổng thống Biden.

Dù có thể được quyết định từ trước, hai chuyến thăm viếng này đều nằm trong bối cảnh Ukraine và việc tranh đua ảnh hưởng của Tây phương với Liên bang Nga tại khu vực người ta thường gọi là Đông Âu và Trung Âu, xưa kia nằm trong vùng ảnh hưởng của Liên bang Xô viết.

Tại Ukraine, biến động đã bùng nổ từ ngày 21 Tháng 11 năm ngoái khi Tổng thống Yanukovich đơn phương quyết định hủy bỏ lễ ký kết Hiệp định Hợp tác với Âu Châu trù tính tổ chức tại thủ đô Vilnius của Lithuania trong Thượng đỉnh Đối Tác Miền Đông (Eastern Parnertship). Khi khủng hoảng Ukraine lên tới cao điểm thì ba Ngoại trưởng Ba Lan, Đức và Pháp bay qua Thủ đô Kiev gặp dân biểu tình, các lãnh tụ đối lập và Yanukovich để dàn xếp giải pháp hòa bình cho Ukraine. 

Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski là người chủ chốt của cuộc vận động khiến Yanukovich nhượng bộ và bị truất phế, đằng sau hiển nhiên là có sự hỗ trợ rất mạnh về kinh tế và chính trị của Đức và cả khối Liên Âu.

Phía Hoa Kỳ, khi các cuộc biểu tình chống đối lan rộng tại Ukraine, Nghị sĩ John McCain cũng bay qua sát cánh với dân biểu tình trên quảng trường Maidan và giới chức Hoa Kỳ thì chính thức lên tiếng can ngăn Chính quyền Yanukovich không được sử dụng võ lực và phải tôn trọng ý dân.

Tại Ukraine, một màn đấu tranh vừa ngã ngũ và Putin chơi dại nên đã phỏng tay. Nhưng chuyện không chỉ có vậy và chúng ta nên nhìn lại toàn cảnh từ cuộc tổng phản công của Putin giữa hai ngả Đông-Tây.



Đông-Tây Hai Ngả


Sau khi Liên bang Xô viết tan rã từ mùa Thu 1989 rồi sụp đổ vào cuối năm 1991, Nga bị khủng hoảng mất 10 năm và chỉ tạm ổn định dưới triều đại Putin, người lên làm Thủ tướng năm 1999, rồi Tổng thống, rồi Thủ tướng, rồi lại tái đắc cử Tổng thống từ năm 2012. Trong 10 năm từ 1989 đến 1999, các nước Đông Âu thoát khỏi ách Xô viết đều cải cách về kinh tế lẫn chính trị để gia nhập Liên Âu rồi Minh ước NATO.

Khi đã củng cố thế lực sau 10 năm cầm quyền, nhân khi Tây phương lâm khủng hoảng tài chánh năm 2008 thì Putin chinh phục lại ảnh hưởng đã mất của Liên Xô ở vòng ngoại vi của Nga, và đẩy lui phong trào dân chủ tại Trung Âu.

Tháng Tám năm 2008, khi Thế vận hội Bắc Kinh vừa khai mạc thì Georgia bị Nga tấn công. Đầu năm 2009, Ukraine bị bắt bí về khí đốt. Cuộc cách mạng màu da cam năm 2004 của Ukraine bị đẩy lui, phe thân Nga của Yanukovich lên lãnh đạo, một lãnh tụ phong trào dân chủ thân Tây phương là Thủ tướng Yulia Timoshenko vào tù do lời làm chứng tố giác của một lãnh tụ khác là Tổng thống Viktor Yuschenko. Ông Yuschenko có thể đã bị Nga đầu độc về mô bì, lại mất uy tín nặng khi tái tranh cử năm 2010 thì chỉ được vài phần trăm số phiếu và coi Timoshenko như kẻ thù! Trong khi đó, các nước Âu Châu thì đòi Ukraine phải trả tự do cho Timoshenko vì không tin vào những cáo buộc của Tổng thống Yanukovich mới tái đắc cử....

Từ bên ngoài, vì từng có kinh nghiệm đẫm máu với Nga Xô, có bốn nước Đông Âu theo dõi chuyện này trước sự thờ ơ của dư luận Mỹ. Đó là Ba Lan, Hung Gia Lợi, Cộng hoà Tiệp và Cộng hoà Slovakia (hai nước này là hậu thân của Cộng hoà Tiệp Khắc).

Họ lập ra "Nhóm Visegrad" từ năm 1991 - Visegrad là địa danh lịch sử cả ngàn năm của Đông Âu - và vận động Liên Âu, NATO cùng Hoa Kỳ quan tâm hơn nữa về mối nguy từ phía Đông, từ Liên bang Nga.

Từ đấy, Liên Âu phát huy sáng kiến xây dựng thế đối tác với miền Đông (Eastern Partnership) do Ba Lan và Thụy Điển đề nghị từ năm 2009. Chủ yếu là để lôi kéo sáu nước miền Đông còn nằm trong quỹ đạo Nga, là Georgia, Ukraina, Armenia, Moldovia, Belarus và Azerbaijan, cùng hội nhập kinh tế rồi chính trị với Liên Âu. Sáng kiến này cũng ít được truyền thông Mỹ loan tải.

Bên kia chiến hào kinh tế, từ đầu năm 2010, Putin lập ra Liên hiệp Quan thuế với Belarus và Kazakhstan với tham vọng hoàn thành năm 2015 một Liên hiệp Âu Á về quan thuế (Eurasian Custom Union) - dưới sự lãnh đạo và thực thi của bộ máy an ninh Nga – để hội nhập các nước từ Tây sang Đông, kể cả Trung Quốc và Việt Nam (hiện là quan sát viên).

Tóm lại cho gọn: Giữa cơn khủng hoảng của khối Euro với các nước lâm nạn tại Nam Âu bên bờ Địa Trung Hải, Liên Âu cố dùng đòn bẩy kinh tế là tự do ngoại thương để tranh thủ các nước miền Đông vào quỹ đạo của Âu Châu dân chủ. Đó là kế hoạch Đối Tác Miền Đông Eastern Partnership. Nga cũng dùng đòn bẩy kinh tế, và võ khí năng lượng, để duy trì ảnh hưởng và còn bành trướng thế lực qua tận Viễn Đông qua kế hoạch Thuế quan Âu-Á.

Hoa Kỳ đứng ngoài giám trận đấu giữa Âu và Nga.

Khi vào cuộc, siêu cường của khối Euro là nước Đức ủng hộ dự án Đối Tác Miền Đông vì có thể giảm ảnh hưởng của sáng kiến xuất phát từ Pháp là hội nhập các nước Địa Trung Hải ở miền Nam, nhưng trong chừng mực không gây mâu thuẫn nặng với Nga là một nguồn cung cấp năng lượng đáng kể cho nước Đức. Nhìn như vậy, chúng ta có thể suy đoán ra khả năng tác động của một đại gia mới nổi về năng lượng là Hoa Kỳ.

Khi vào cuộc, Nga vi phạm quy định của Tổ chức WTO – mới vừa gia nhập năm 2012 sau 18 năm thương thuyết - để bắt bí Georgia và Ukraine. Đã vậy, Nga còn gây khó cho nhiều nước, trong đó có Hoa Kỳ, Canada và Brazil về việc nhập cảng nông sản và lương thực với những tiêu chuẩn tùy tiện và đáng ngờ. Liên Âu đã lập hồ sơ truy tố với sự hưởng ứng về sau của Hoa Kỳ.

Nước Mỹ vẫn giám trận từ phía sau.

Tháng 11 năm ngoái, Lithuania tổ chức thượng đỉnh Liên Âu về Đối Tác Miền Đông tại thủ đô Vilnius. Theo nghị trình, các nước thảo luận việc thương thuyết hiệp định tự do ngoại thương và hợp tác với Georgia, Ukraine, Moldovia và Armenia. Khi có tin Armenia lại gia nhập hệ thống quan thuế Âu-Á của Nga, còn Quốc hội Ukraina thì mở đường cho việc thương thuyết với Liên Âu vào Tháng 11, thì ta hiểu trận đánh Âu-Nga, hay Tây-Đông, về mậu dịch chỉ che khuất những tính toán sâu xa hơn.

Và khi Tổng thống Yanukovich bất ngờ từ chối ký kết Hiệp định với Âu Châu để ngả theo Liên bang Nga thì ta hiểu ra nội dung của vụ khủng hoảng vừa qua tại Ukraine. Việc Thủ tướng Georgia và Moldovia qua thăm Hoa Kỳ cần được nhìn trong bối cảnh rộng lớn và lâu dài đó.


Bán Đảo Crimea Tại Biên Vực Đông-Tây và Nam-Bắc


Hiểu rõ địa dư trống trải của nước Nga bát ngát mà khó phòng thủ tại hướng Tây và cần thông thương với miền Nam để ra tới Địa Trung Hải, Vladimir Putin muốn bành trướng ảnh hưởng của Nga tại vùng biên vực miền Tây, là các nước Đông Âu và Trung Âu. 

Từ biển Baltic ở phía Bắc xuống tới Hắc hải (Black Sea) và biển Caspian, Nga phải có vùng trái độn do mình kiểm soát. Nhu cầu an ninh ấy khiến Putin không yên tâm với làn sóng dân chủ nổi lên từ Âu Châu. Huống hồ làn sóng đó còn có thể gây thêm khó khăn cho chính quyền trung ương tại Moscow vì khơi dậy phong trào chống đối và đòi hỏi dân chủ ngay trong nước Nga.

Khi bị thất thế tại Ukraine, vì con ngựa Yanukovich vừa bị lật, tất nhiên là Putin nghĩ đến bán đảo Crimea (xin đọc là Krai-mia) của Ukraine tại Hắc hải.

Bán đảo này là cái neo của nước Nga, nơi mà 60% dân số là người Nga, dù là một Cộng hoà Tự trị nằm trong Ukraine. Tại Crimea, Nga có quân cảng Sevastopol là căn cứ của Hạm đội Hắc hải được thuê lại từ Ukraine. Và thiếu Hạm đội này, Nga không thể ảnh hưởng tới vùng biển nóng ở dưới và vươn tới Địa Trung Hải.

Là khu vực tranh chấp lâu đời giữa Đế quốc Nga và Đế quốc Hồi giáo Ottoman của dân Thổ, Crimea từng là trận địa nổi tiếng của Nga từ Thế kỷ 18 qua hai trận Thế chiến rồi trở thành lãnh thổ Nga. Nhưng năm 1954, Crimea lại được Nikita Kruschev, lãnh tụ Xô viết xuất thân từ Ukraine, trao trả cho Cộng hòa Nhân dân Xô viết Ukraina! Sau khi giành lại độc lập từ Liên Xô năm 1991, Ukraine vẫn duy trì quy chế tự trị cho Crimea và chia đôi Hạm đội Xô viết tại Hắc hải với Liên bang Nga thời Tổng thống Boris Yeltsin.

Nhưng khi Putin tổng phản công, ông đẩy mạnh tiến trình "Nga hóa" đất Crimea, với người Nga được nhập cư dễ dàng và dân Ukraine ở bản địa được lấy giấy tờ và quốc tịch Nga.

Việc hội nhập để đồng hóa như vậy cũng đã tiến hành tại hai khu vực tự trị của Georgia là Abkhazia và South Ossetia. Năm 2008, với lý do bảo vệ kiều dân Nga và do lời yêu cầu của lãnh đạo hai khu vực này, Putin đưa quân vào Georgia và thôn tính luôn một phần lãnh thổ Georgia. Với Crimea, việc này còn dễ hơn.

Lãnh đạo Crimea hiện là những người thân Nga, tự coi mình là dân Nga hơn là dân Ukraine và con cháu dân Tatar nguyên thủy (dân Thát Đát, gốc Thổ) bị Stalin đuổi đi Tây Bá Lợi Á thì chỉ được hồi hương có hạn. Trong khu vực này, Putin còn có hai vạn quân Nga tại căn cứ Sevastopol nên rất dễ "ổn định" tình hình. Vì vậy, người ta không ngạc nhiên là khi biến động bùng nổ và lan rộng tại Ukraine thì vẫn có những người biểu tình chống biểu tình tại Crimea, dưới lá cờ Nga.

Khi nhìn lại chuyện Ukraine, một xứ nằm trong vùng biên vực Đông-Tây, ta không quên Crimea là vùng biên vực giữa Ukraine và Nga mà lại là bản lề Nam-Bắc của Nga khi cần xuống tới biển nóng ở miền Nam. Lãnh đạo mới của Ukraine, dù chưa biết là ai, tất nhiên cũng chú ý đến chuyện ấy, khi có tin đồn là Nga vừa đưa một tầu đổ bộ và 200 quân vào hải cảng Anapa của mình tại phía Bắc của Hắc hải.

Trong hoàn cảnh hiện tại, Putin thật ra không cần đưa quân vào Crimea vì đã có hai vạn quân ở tại chỗ. Nhưng, khi vừa bị thất thế tại Kiev và trước đà thắng lợi của Âu Châu tại Ukraine, ông ta có thể quậy sóng Hắc hải và dùng Crimea như nơi gõ trống khua chiêng.

_______________________________

Kết luận ở đây là gì?


Trong trận đấu Đông-Tây về ảnh hưởng, Putin vạch ra ba lằn ranh đỏ cho Liên Âu là 1) không được hội nhập Ukraine vào cơ chế Âu châu, 2) không cho chính quyền tại Kiev được từ chối viện trợ tài chánh của Nga, và 3) không viện trợ và huấn luyện cho quân đội và an ninh Ukraine.

Trong ba tháng qua, hai lằn ranh đầu tiên đều được dân Ukraine mặc nhiên vượt qua.

Trong việc lật đổ chế độ Yanukovich, dân Ukraine cho thấy trình độ dân trí rất cao và nhất là sự hình thành của xã hội dân sự khi hệ thống chính trị ở trên đã tan rã.

Nếu Putin đẩy mạnh sức ép với giải pháp quân sự, thí dụ như từ Crimea, dân Ukraine có thể suy nghĩ đến lằn ranh đỏ thứ ba. Là xin được Âu Châu bảo vệ và viện trợ về an ninh.

Đấy mới là kịch bản nhức tim rất nên theo dõi....

Nguyễn Xuân Nghia

http://dainamaxtribune.blogspot.com/2014/02/tran-au-vung-bien-ia.html

BẢN TIN MỚI NHẤT

TẠ ƠN VIỄN XỨ. - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 23 - 11 -2024:

xxx

Xem Thêm

Trang Lá cải 23 tháng 11 -2024

xxx

Xem Thêm

THU ANH. - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 22 - 11 -2024:

xxxx

Xem Thêm

Trang Lá cải 22 tháng 11 -2024 : Ác Hồ cười toe toét

xxx

Xem Thêm
Video HNPD(Bấm để xem thêm)

Tin đài VOA(Bấm để xem thêm)

BÀN RA TÁN VÀO

Đề bài :"Tiếng Việt, yêu & ghét" - Lê Hữu ( Trần Văn Giang ghi lại )

'vô hình trung' là nghĩa gì vậy, sao cứ thích dùng, hình như có nghĩa là 'vô tình'

Xem Thêm

Đề bài :TIN CHIẾN SỰ MỚI NHẤT[ CẬP NHẬT NGÀY 20 -5 - 2022 ]

Suu cao,thue nang,nhu yeu pham tang gia.Kinh te eo seo...Vay ma dang Lua van lay tien cua dan tro giup linh tinh.Mo cua bien gioi.Ung ho toi ac truc tiep khi sua luat cho phep trom cuop o muc do <1.000 dollars thi vo toi....Neu vao thoi diem Trump,bon Lua da ho hoan nhu the nao ??? Nhung nguoi bau ban vi chut tu loi ,nghi gi ve dat nuoc ??? Phai chang day khong phai la dat nuoc minh ??? bat qua,lai tro ve que huong cu...Neu vay,ban la thang cho chet ! mien ban !

Xem Thêm

Đề bài :Tin Mới Nhất Về Chiến Sư Ucraina [ CẬP NHẬT NGÀY 14-5-2022 ]

Chung nao moi vet nho cua ho nha Dan da duoc tay xoa trang boc,thi Uk moi co hy vong...ngung chien.Cung vay,ngay nao ma cac cong ty ,co goc gac tu cac dang bac nu luu-anh hao cua khoi tu do va ong chief police va dang Lua thi moi giai xong phuong trinh tau cong !

Xem Thêm

Đề bài :Bài hát “NẮNG CHIỀU” của Nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn - by Đỗ Chiêu Đức. ( Trần Văn Giang chuyển )

hay

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Người Việt Nam Nghĩ Gì? -Từ Đức Minh ( Trần Văn Giang ghi lại )

Nhan dinh cua saigonpots ma bac Tran van Giang ghi lai.Doc xong nghe cay dang nao long.Du su that no ranh ranh.Nhung tuoi gia cung co mot hy vong cho du la mong manh va mo ao. hy vong con hon la that vong ?

Xem Thêm

Đề bài :Hình cũ - Hà Thượng Thủ

Ngắm lại hình xưa chịu mấy ông Những Linh, Tùng, Duẫn với Mười, Đồng Mặt mày ai lại đi hồ hởi Phấn khởi khi Tàu cướp Biển Đông Phải chăng “quý” mặt đã thành mông Con mắt nay đà có nhưng không Nên mới chổng khu vào hải đảo Gia tài gấm vóc của tổ tông?

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

Đề bài :Nói thật - Hà Thượng Thủ

Loi tuyen bo cua Bo truong han la phai dung ! Vay ra tu truoc toi nay,bang gia- hoc gia- tu nghiep gia...tat ca deu gia. Vay cai gi la that ?chang phai duoi che do CS,tat ca deu la gia tra,.gian doi,lua dao...Tat ca deu da duoc dao tao bang lao toet ngay tu khi con la thieu nhi .

Xem Thêm

TIN MỚI

Tin Tức ngày 23 - 11 -2024:

xxx

Xem Thêm

Trang Lá cải 23 tháng 11 -2024

xxx

Xem Thêm

THU ANH. - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 22 - 11 -2024:

xxxx

Xem Thêm

Trang Lá cải 22 tháng 11 -2024 : Ác Hồ cười toe toét

xxx

Xem Thêm

Kết quả bầu cử _ Hà Thượng Thủ

xxx

Xem Thêm

THỦA TÓC CHẤM VAI. - CAO MỴ NHÂN

xxx

Xem Thêm

Trang Lá cải 21 tháng 11 -2024

xxx

Xem Thêm

Tin Tức ngày 21 - 11 -2024:

xxxx

Xem Thêm

"Thật và Giả" - by Trần Văn Giang.

xxx

Xem Thêm
SBTN(Bấm để xem thêm)

ĐỌC BÁO VẸM(Bấm để xem thêm)

Những Tên Nằm Vùng Đã Lộ Diện

Giao Kèo

Web tham khảo

BBC:

RFI:Tin tức liên quan đến Việt Nam từ RFI

RFA:Bản tin tiếng Việt của đài phát thanh "Radio Free Asia" (RFA) về Việt Nam và thế giới

VOA:Tin tức chính xác và đáng tin cậy về Việt Nam và Thế giới

SGB:Tổng hợp thông tin các báo

Trang WEB Chính của HNPD:HAINGOAIPHIEMDAM.COM