Nói
rằng Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump “đã” đi được nửa chặng đường trong
nỗ lực hủy bỏ Obamacare cũng đúng, bảo rằng ông “chỉ mới” đi được nửa
chẳng đường cũng chẳng sai. Lý do: để được Thượng Viện thông qua chẳng
phải là điều dễ làm.
Mặc dù trong cuộc họp mặt ăn mừng Hạ Viện Cộng Hòa thông qua dự luật hủy bỏ Obamacare được tổ chức hồi trưa Thứ Năm (mùng 4 Tháng Năm 2017) tại Vườn Hồng của Tòa Bạch Ốc, tổng thống nói với giọng đầy lạc quan, cho hay ông “tin tưởng” Thượng Viện Cộng Hòa “cũng sẽ thông qua dự luật” vì nhiều lý do khác nhau, từ chuyện “từ lâu tôi đã tiên đoán Obamacare chẳng ích lợi gì người dân” đến chuyện “trong tương lai (nhờ luật bảo hiểm y tế do đảng Cộng Hòa soạn thảo) số tiền dân chúng Hoa Kỳ bỏ ra để mua bảo hiểm sẽ giảm,” đã thế quyền lợi được hưởng lại còn tăng lên. Tổng Thống Trump nhắc lại điểm này ít nhất vài lần trong bài phát biểu ngắn của ông, đồng thời ông Chủ Tịch Hạ Viện Paul Ryan cũng hãnh diện nói trong 7 năm qua từ ngày Obamacare được ban hành “chúng ta (Cộng Hòa) đã hứa với cử tri là sẽ hủy bỏ luật này, thay thế bằng một đạo luật mới tốt hơn cho mọi người,” ca ngợi điều Hạ Viện mới làm được “là một thắng lợi chính trị dưới quyền lãnh đạo của tổng thống.”
Không phủ nhận kết quả cuộc bỏ phiếu ở Hạ Viện là thắng lợi chính trị của đảng Cộng Hòa, đặc biệt là thành công lớn cho Tổng Thống Trump và ông Chủ Tịch Hạ Viện Paul Ryan. Chỉ mới 3 tuần trước đây, ngay chính ông Ryan cũng không dám nghĩ tới chuyện sẽ được các đồng viên Cộng Hòa ủng hộ để thông qua dự luật, Tổng Thống Trump cũng bày tỏ sự bực bội của ông bằng những tin nhắn gửi qua mang Twitter, đại để dọa dẫm ông sẽ có biện pháp thích ứng đối với những vị dân cử Cộng Hòa “phá bĩnh” tức những người không gật đầu thông qua Trumpcare. Gần hơn nữa, mới sáng Thứ Hai đầu tuần này ông Chủ Tịch Ryan không dám quả quyết “sẽ đưa dự luật ra bỏ phiếu ngay trong tuần này,” đến trưa Thứ Ba ông phát ngôn viên Sean Spencer của Tòa Bạch Ốc còn nói “tổng thống không thúc đẩy, khi nào các vị dân cử Cộng Hòa lãnh đạo Hạ Viện thấy có đủ phiếu ủng hộ, lúc đó cuộc bỏ phiếu sẽ được tiến hành.” Nhưng vào tối Thứ Tư, sau cuộc họp riêng của thành phần lãnh đạo Cộng Hòa tại Hạ Viện, mọi người đều biết đã có đủ phiếu ủng hộ để thông qua, cho dù số phiếu tán thành rất khít khao với số phiếu chống (217/213), nhưng vẫn đủ để Tổng Thống Trump hãnh diện khoe “(cuộc bỏ phiếu) đã giúp đảng Cộng Hòa gắn bó với nhau.”
Vượt qua cửa ải Hạ Viện là một thành công, nhưng chính Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump và ông Chủ Tịch Hạ Viện Paul Ryan cũng biết đó chỉ là bước đầu, bước kế tiếp ở Thượng Viện sẽ khó khăn hơn rất nhiều. Dẫn chứng: ngay sau khi có kết quả ở Hạ Viện, hai thượng nghị sĩ Cộng Hòa là các ông Lamar Alexander (Tennessee) và Roy Blunt (Missouri) thông báo sẽ soạn thảo một dự luật khác, không giống như những điều khoản đã được Hạ Viện thông qua. Trong cuộc tiếp xúc ngắn với các nhà báo, bà nghị sĩ Cộng Hòa Lisa Murkowski (Alaska) trình bày rõ hơn “hy vọng dự luật Thượng Viện soạn thảo sẽ thật sự đáp ứng đòi hỏi của người dân” hơn những điều khoản ghi trong dự luật mới được Hạ Viện thông qua.
Có nhiều thắc mắc đang được nói tới ở Thượng Viện.
Ðiều đầu tiên, dự luật Hạ Viện thông qua “vẫn chưa trả lời rõ rệt câu hỏi là số người được hưởng bảo hiểm y tế có tăng lên hay không, và liệu số tiền người dân phải đóng hàng tháng có thật sự giảm xuống hay không,” một nhân viên làm việc dưới quyền ông Chủ Tịch Khối Ða Số Mitch McConnell nêu thắc mắc. “Chúng tôi (bên Thượng Viện) chỉ nghe các vị dân cử lãnh đạo Hạ Viện trả lời là có, nhưng vẫn chưa thấy họ nói gì về con số 24 triệu người có thể mất bảo hiểm y tế trong 10 năm tới mà Ủy Ban Ngân Sách Quốc Hội (Congressional Budget Office) đã nêu ra ngay từ ngày đầu tiên.” Nếu không có câu trả lời thỏa đáng, “chúng tôi không thể có sự ủng hộ của những nghị sĩ thuộc nhóm trung hòa (moderate).”
Viên chức này nhắc lại trong một buổi điều trần về bảo hiểm y tế, đại diện Hiệp Hội Các Nhà Thương Hoa Kỳ nói rằng mục tiêu “phòng bệnh hơn chữa bệnh” là điều chính phủ đạt được “để mọi người đều có bảo hiểm” để “dân chúng được đi khám bệnh thường xuyên,” tránh cảnh “phải vào phòng cấp cứu khi bịnh tình quá nguy kịch.”
“Chuyện giá bảo hiểm sẽ giảm xuống là điều người dân mong muốn thấy,” nhưng không phải là điều “dễ làm,” theo trình bày của Thượng Nghị Sĩ Ted Cruz, một trong những vị dân cử Cộng Hòa có chủ trương bảo thủ. “Hiện giờ, theo kế hoạch của Hạ Viện,” ông nói tiếp, “giá giảm xuống vì các công ty bán bảo hiểm không bị bó buộc vào những điều kiện khắt khe quy định trong Obamacare, nhưng vẫn chưa đồng ý cho dân chúng tiểu bang này mua bảo hiểm ở tiểu bang khác,” đặt câu hỏi “nếu không có cạnh tranh thì làm sao đảm bảo giá sẽ giảm xuống?”
Một điểm khác nữa mới được bà Thượng Nghị Sĩ Susan Collins (Cộng Hòa-Maine) nói tới là số phận của những người mang những chứng bệnh hiểm nghèo trước khi họ mua bảo hiểm y tế. Trong cuộc phỏng vấn của đài CBS, bà Collins nói rõ “tôi không ủng hộ chuyện các công ty bảo hiểm bắt những người trong trường hợp này phải trả tiền cao hơn” nhấn mạnh “những người trong trường hợp này sẽ không có bảo hiểm nếu họ không được chính phủ trợ giúp.” Trong dự luật Hạ Viện thông qua, Tổng Thống Trump đồng ý dành ra $8 tỷ cho quỹ giúp những người “ở trong hoàn cảnh khó khăn,” nhưng bà Collins đòi hỏi phải có điều khoản ghi rõ “những người ở trong trường hợp đặc biệt sẽ được chính phủ giúp đỡ vĩnh viễn, không phải lo âu chuyện quỹ bị cạn tiền.”
Chỉ với những thắc mắc đó, dự luật Hạ Viện vừa thông qua không thể nào vượt cửa Thượng Viện. Chính vì thế nên bản thông cáo do văn phòng Thượng Nghị Sĩ John Cornyn (Texas) phổ biến vào chiều Thứ Năm viết rằng “chúng tôi không đặt ra thời hạn phải thông qua (luật hủy bỏ Obamacare).” Thông cáo mang chữ ký của vị nghị sĩ đứng thứ hai trong hệ thống lãnh đạo Cộng Hòa ở Thượng Viện viết tiếp “chúng tôi không vội vã thông qua bất kỳ dự luật nào (về bảo hiểm y tế) cho tới khi chúng tôi có được 51 phiếu ủng hộ.”
