(HNPĐ) Ba mươi chín năm về trước, hôm nay ngày 12/04 cuộc chiến mặt trận Long khánh, Xuân Lộc, bước qua ngày thứ tư, mọi người đã tỏ ra lo lắng. Dân Saigon không còn có cái dửng dưng như mọi thường, người ta truyền tai nhau nghe, không phải là câu chuyện ông này lên ông kia xuống, như những lần đảo chánh trước đây, mà là chuyện sống còn của chính họ. Có cả người tính chuyện làm hầm bao cát trong nhà như những hồi cộng sản pháo kích hỏa tiễn 122 ly vào thành phố năm 1968, đến lúc đó thật sự người dân vẫn tin tưởng nơi sức chiến đấu của quân đội. Vả lại đây là thủ đô Saigon, không dễ mất như những nơi khác!

Xuân Lộc vị trí chiến lược quan trọng ngay ngã ba của 2 quốc lộ 1 và 20, cửa ngõ vào Saigon, nó là vòng đai thủ đô, khu vực phòng ngự trọng yếu của Sài Gòn và Quân Khu 3. Từ lâu Sư Đoàn 18BB đã được bố trí tại đây để ngăn chận cộng quân và từ đầu tháng 4/75, chúng đã bắt đầu tấn chiếm các trọng điểm như Định Quán và Bình Khánh để cắt đứt QL20 nối liền Sàigòn và Cao Nguyên; cắt đứt QL1 nối liền Sài Gòn với các tỉnh duyên hải miền Trung. Ngoài 03 trung đoàn 43, 48, 52 của SĐ18, ta còn có Thiết đoàn 5, Lữ đoàn 1 Dù, 2 TĐ Pháo cùng 1 TĐ/BĐQ cùng lực lượng diện địa, ngoài ra ta còn có không yểm bởi SĐ4 KQ - Phía CSBV ngoài QĐ4, chúng tăng cường thêm 2SĐ.BB, 1SĐ Pháo, hai Liên đoàn Chiến xa và Pháo phòng không.

Ngày dầu tiên 09/04 lúc 05.30h sáng – Cộng quân vẫn là tiền pháo hậu xung quen thuộc, sau gần 2 giờ đồng hồ với 3000 quả đạn pháo, chúng tung bộ binh thuộc SĐ 341 tùng thiết, trận đánh diễn ra ngay trung tâm thị xã, nhưng bên ta có được yểm trợ của F5 và A37, đã đánh bật chúng ra khỏi thị xã – Qua 07h sáng ngày 10/04, trận mưa pháo của địch ngắn hơn khoảng 1/3 hôm qua, nhưng hai SĐ 6 và 7 CSBV biển người cùng thiết giáp tràn vào thị xã theo lối đánh thốc hai bên từ đông bắc và tây bắc xuống. Đến 6 giờ chiều cùng ngày Cộng quân bị đẩy lui, còn tại các khu vực kế cận thị xã, trận chiến vẫn kéo dài đến 10 giờ đêm mới yên – Qua ngày thứ ba 07h sáng ngày 11/04, hai trung đoàn CSBV từ đông bắc và tây nam mở trận tấn công vào trung tâm thị xã, quân ta đã giao chiến cùng chúng tại đây.

Khi đó tại ngã ba Dầu Giây, trận chiến đã xảy ra quyết liệt liên tục trong 3 ngày từ 9 đến 11/04, CSBV đã tung 2 trung đoàn có thiết giáp yểm trợ. Cộng quân áp dụng chiến thuật "xa luân chiến", thay nhau liên tục mở các đợt tấn công vào hệ thống công sự phòng thủ của quân trú phòng, chúng quyết chiếm khu vực này, để từ đây mở những cuộc tấn công lớn vào phòng tuyến hướng tây bắc thị xã tỉnh lỵ, các pháo đội Pháo binh VNCH đã bắn trực xạ chận đứng các đợt tấn công biển người của cộng quân - Tính đến chiều ngày 11/04, CQ đã mở đến 6 đợt xung phong biển người vào các vị trí ở mặt trận Dầu Giây, và tất cả đều bị đẩy lùi.

Trong tình hình như thế, tôi nhận được lệnh trở về nhiệm sở cũ, mà trước đây đã từng làm trong năm năm, công việc của một người lính tham mưu tại BTL.HQ Saigon - Sáng nay thứ hai chào cờ, chính vì thế mà tôi chỉ phải đến đây lúc 09h để trình diện nhận việc, giờ thì mới hơn tám giờ một tí, thấy cũng không cần vội, với lại đi nhận một công việc quá quen, đã từng làm trong nhiều năm, tôi nghĩ chỉ cần nửa buổi là đủ để bắt tay vào việc như xưa… Có lẽ ông xếp tôi đã thông báo cho mọi người sự trở về của tôi, cho nên khi vừa bước vào nhân viên đều vui vẻ chào, ngay cả cái bàn làm việc của tôi, cũng đã chuẫn bị đâu đó xong trước cho tôi, chỉ thiếu bảng tên.

Cái bảng tên cũ ngày đi cứ ngỡ, không bao giờ trở lại cuộc sống văn phòng gò bó, nên đã vứt đi, chắc lại phải nhờ bên công xưởng làm cho cái khác - Đảo mắt nhìn quanh cảnh cũ, không gì thay đổi vẫn hai bên hai dãy bàn, bên trái là của các ông SQ Khai thác Quân khu, sau lưng các ông là những tấm bản đồ bao kín bức tường của căn phòng dài hơn mười thước. Dãy bàn bên phải là các ông hạ sĩ quan phụ tá quân khu, trước mặt tôi phía cuối phòng là những ông hạ sĩ quan bí thư, hay giám lộ, sau lưng các ông HSQ ken đặc các hàng tủ hồ sơ kín lẫn mật. Mọi vật gần như không có gì thay đổi, nhân viên thì năm ông thượng sĩ vẫn là người cũ, bốn ông sĩ quan thì chỉ có một ông cũ còn thì ba ông mới, có lẽ các ông cũ kia đã bị điều xuống chiến hạm. 

Trong các ông sĩ quan khai thác quân khu, ông QK IV một Trung úy, chúng tôi có biết nhau từ khi tôi chưa rời đây, khóa căn bản chuyên nghiệp ông học mấy năm trước do phòng tổ chức, tôi có ít giờ lớp ông. Cười thật tươi ông thay mặt anh em trong khối, cho tôi biết ông trưởng khối cùng ông Đại tá trưởng phòng đã đi họp, và hỏi tôi có cần gì nơi anh em, vì chưa chính thức nhận việc, nên tôi nói anh em cứ theo việc của mình như trước mà làm. Còn những mươi phút nữa mới tới giờ trình diện ông Phó phòng, tôi đứng lên dạo quanh phòng, chú tâm tìm xem bản đồ Trận liệt địch QK III và IV, vẫn không ngoài ý muốn xem mức tiến của cộng quân và chúng bây giờ gồm những gì?

Có tiếng máy nội đàm ông Phó phòng gọi tôi - Sau cái chào của tôi, vui vẻ ông chỉ cái ghế ngay trước bàn của ông như bảo tôi ngồi, tôi biết ông đã lâu khi phòng còn bên khu nhà cũ, lúc đó tôi còn bên Biệt đội, đang lang thang giang hồ vặt.

-Sao anh có khỏe không?

-Cám ơn Trung Tá tôi vẫn thường.

Những trao đổi giữa ông và tôi cũng không có gì nhiều, vả quá quen với những gì mình đã làm, cái cần là phải nhanh chóng nắm lấy tình hình, nó là trọng tâm của công việc, tôi cho ông biết những gì tôi suy nghĩ.  Với tình hình như hiện nay, cần làm thêm một ít bản đồ khu vực, và nhân sự có lẽ rồi đây tất cả đều dồn cho quân khu III và IV, vì trên thực tế ban Quốc nội gồm 4 quân khu, nay chỉ còn lại có hai – Ông nhẹ gật đầu như thể đồng ý. Ngoài những gì cho công việc, trong câu chuyện với tôi ông không dấu nỗi ưu tư với tình hình hiện tại, tôi im lặng biết nói gì đây, ai cũng nặng lòng khi thấy đất nước trong tình cảnh này.

Vị Trung Tá trả tôi về cùng nhân viên tôi, ông nói vắn tắt vài lời trước mọi người là tôi chính thức trở về với chức vụ cũ - Anh em vỗ tay mừng tôi trở về, còn tôi tự hỏi không biết nếu trong tình hình bình thường tôi có vui không, chứ hiện tại tôi mang cái tâm trạng thật buồn, dù là trở lại nhiệm sở cũ quen thuộc. Tôi bắt tay ngay vào việc cùng một ông sĩ quan phân tách QK III, đây là lần đầu chúng tôi làm việc chung với nhau, tôi hỏi ông:

-Theo ông thì tình hình QKIII rồi sẽ ra sao?

-Ừm... Khó mà nói chắc lắm!

-Theo tương quan lực lượng hai bên, ông nghĩ rồi sẽ ra sao?

-Đánh trả là việc mình phải đánh, cho đến khi trong tay mình sạch trắng không còn gì, nhưng tôi cũng mong mình cầm cự được lâu! Hôm nay 12/04 mặt trận Long Khánh đã trở nên quyết liệt, CSBV tung thêm SĐ 3 vào Dầu Giây, 1 trung đoàn biệt lập và 1 trung đoàn thiết giáp thuộc quân khu miền Đông vào trung tâm thị xã. Về phía QĐ III của mình đã phải tung lực lượng trừ bị cuối cùng là LĐ1ND với 3 Tiểu Đoàn 1, 8, 9ND cùng tiểu đoàn 3 Pháo binh Dù, tất cả đã nhẩy vào vòng chiến.

Nghe ông nói ông ước mong quân mình sẽ cầm cự được lâu, nhưng nét mặt của ông, cho thấy ông không tin lắm có được chuyện đó, đánh với một địch thủ chuyên thí quân, chơi trò xả láng biển người, chúng như một con thú điên, còn mình thì mọi khó khăn đang bủa vây. Nhìn lên bản đồ cho thấy một vòng lửa đỏ trên đầu Sài gòn, chiến tranh đang cận kề, làm cho tôi lo sợ cho Saigon, giống như đã từng lo cho Nha Trang lúc còn ngoài đó - Từ tháng ba tới giờ trong tôi nhìn đâu cũng thấu đầy sự đổ vỡ, hoảng loạn!