VỊ TIỂU ÐOÀN TRƯỞNG CUỐI CÙNG CỦA TIỂU ÐOÀN 1 QUÁI ÐIỂU

Mũ Xanh Nguyễn Minh Châu


9 giờ 30 sáng ngày 30 tháng 4 năm 1975, TÐ/TQLC di chuyển bộ từ Long Bình về hậu cứ tiểu đoàn nằm trong căn cứ Sóng Thần. Ðứng trước cổng trại Phạm Khắc Dật, Thiếu Tá Dương Văn Hưng ra lệnh cho tôi (Tr/U Châu) tái trang bị các Ðại Ðội. Quay sang Ð/U Bùi Bồn, TÐP, ông nói:

- Anh cho bố trí con cái thật cẩn thận, đây là vị trí sống chết cuối cùng của chúng ta.

Bộ chỉ huy hành quân tạm đặt phía sau văn phòng tiểu đoàn hậu cứ. Trong lúc ông đang ra lệng cho Trưởng ban 3 lo bố trí hầm hố cho BCH/TÐ, thì điện thoại ở cổng chính gọi vào báo có một đơn vị Bộ Binh do một Trung Tá chỉ huy đang đứng ngoài cổng, ông Tr/Tá muốn xin gặp TT/TÐT. Tôi trình Th/Tá Hưng, ông nói:

- Anh ra mời và hướng dẫn Tr/Tá vào gặp tôi.

Gặp ông, ông tự giới thiệu:

- Tôi là TÐT Tiểu Ðoàn Ðịa Phương Quân này.

Nhìn đơn vị của ông thật là nghiêm chỉnh và trật tự. Trên cánh tay phải mỗi quân nhân đều mang miếng vải màu vàng. Họ đang đúng hút thuốc, nói chuyện cười đùa vui vẻ với những người lính TÐ1/TQLC. Tôi mời ông theo tôi gặp Th/Tá Hưng (rất tiếc vì thời gian tiếp xúc quá ngắn ngủi nên tôi không nhớ tên và đơn vị của ông ta).

Tại BCH/TÐ, vị Tr/Tá BB cho Th/Tá Hưng biết đơn vị của ông đóng tại Củ Chi. Sau khi Củ Chi thất thủ, ông đưa TÐ về căn cứ Sóng Thần và đến thẳng TÐ1/TQLC. Ông xin Th/Tá Hưng cho ông hợp tác để cùng chiến đấu. Th/Tá Hưng đồng ý lời đề nghị này. Sau đó hai ông bàn thảo kế hoạch. Doanh trại TÐ1 đã trở thành căn cứ cuối cùng của hai đơn vị BB và TQLC vào ngày 30/4/75.

10 giờ 30, lệnh đầu hàng của Tổng Thống Dương Văn Minh được phát ra từ đài phát thanh Sài-Gòn làm tất cả mọi người bàng hoàng sững sốt. Trong căn phòng dùng làm BCH/HQ hoàn toàn không một tiếng động. Thế là hết! Chúng ta không còn gì nữa cả!!!

Ð/U Bùi Bồn từ bên ngoài bước vào, với vọng nói sang sảng của anh đã phá tan sự ngột ngạt của căn phòng. Anh mời hai vị TÐT cùng tất cả Sĩ Quan BCH tiểu đoàn ra nhà anh kiếm chút gì để uống và chờ xem tình hình sẽ ra sao! Th/Tá Hưng chẳng nói tiếng nào, ông đúng lên cùng vị Tr/Tá BB ra xe, chúng tôi cùng đi theo ông. Nhà của Ð/U Bùi Bồn nằm cạnh cổng sau căn cứ Sóng Thần, kế bên là nhà của Thượng Sĩ 1 Rít, trưởng ban quân lương TÐ và đối diện là quán nhậu của Thương Sĩ Tuân, trung tâm huấn luyện.

Th/T Hưng ngừng xe trước nhà Ð/U Bồn, nhưng khi bước xuống ông lại đi vào nhà T/S 1 Rít vì trước sân nhà anh Rít đã có sẵn một cái bàn lớn. T/S 1 Rít mang ra 2 chai whisky mời chúng tôi. Mọi người ngồi uống, hút thuốc nhưng chẳng ai nói lời nào. Tôi không biết Th/Tá Hưng đang nghĩ gì? Vị Tr/Tá BB và mọi người đang nghĩ gì trong đầu họ? Riêng tôi chẳng nghĩ gì cả, đầu óc tôi trống rỗng. Sự việc xãy ra quá bất ngờ, quá đột ngột, đã làm tôi không còn gì để nghĩ.

Trong lúc mọi người đang im lặng, cái im lặng thật nặng nề khó chịu! Bỗng nổi lên những tiếng hò hét, kêu gọi nhau hòa với những bước chân chạy rầm rập, gây nên cảnh thật náo loạn tại cổng sau căn cứ. Chúng tôi thấy khoảng trên 100 người ở trần, mặc quần xà lỏn, đi chân đất đang chạy về hướng chúng tôi. Thật sự lúc bấy giờ, tôi không nghĩ họ là những người lính. Vâng! vì tôi chưa một lần gặp hoặc nhìn thấy cảnh này bao giờ. Th/Tá Hưng đứng bật dậy như chiếc lò xo, ông với tay cầm khẩu XM16 bên cạnh, lên đạn và chạy thẳng ra đường. Phản xạ tự nhiên, chúng tôi cũng đứng bật dậy và chạy theo ông. Tôi chẳng hiểu việc gì xảy ra. Với nét mặt giận dữ, ông hét lớn:

- Ðứng lại

Khẩu XM16 trên tay, ông chỉa thẳng vào toán người đó, nói như hét với họ.

- Làm gì phải cởi quần áo như vậy? Không biết nhục hả?

Tất cả đám người đó đều im lặng, không ai dám trả lời và cũng chẳng ai dám nhúc nhích. Họ nhìn ông, rồi nhìn chúng tôi. Sự sợ hãi của họ cũng giảm đi phần nào khi nhìn thấy TT Hưng và toàn thể SQ TÐ1/TQLC vẫn mặc quân phục và mang vũ khí. Th/Tá Hưng ra lệnh cho họ quay trở vào căn cứ và mặc lại quân phục. Ông nói:

- Nếu tôi còn thấy một người nào ở trần đi ngang qua đây, tôi sẽ bắn ngay.

Toán người đó răm rấp tuân lệnh quay trở về căn cứ. Sau đó, tôi chỉ thấy một số ít anh em mặc quân phục trở ra đường cũ, còn đa số tìm đường khác cho an toàn hơn.

Hành động vừa rồi của Th/Tá Hưng đã làm cho những người dân xã Tam Bình lo sợ giùm cho ông, nhưng tôi biết chắc một điều là họ rất kính phục ông. Ðồng thời cũng nhắc chúng tôi nhớ tới Danh Dự của người lính, dù ở bất cứ hoàn cảnh nào cũng phải giữ gìn. Ðiều thứ nhất trong 7 Ðiều Giáo Lệnh của QLVNCH mà tất cả chúng ta phải học khi mới bước chân vào quân trường là: Luôn luôn nêu cao DANH DỰ của Quân Ðội. Hy sinh vì DÂN TỘC, TRUNG THÀNH với TỔ QUỐC.

Gần 12 giờ trưa ngày 30 tháng 4/75, một chiếc xe Jeep mui trần của TQLC chạy từ căn cứ Sóng Thần ra ngừng ngay trước chỗ chúng tôi đang ngồi, bước xuống xe là một tên thượng uý vc, hắn mặc bộ đồ màu nâu còn mới tinh, bộ quần áo hơi rộng so với hắn, do đó hắn phải xăn hai ống quần lên tận mắc cá và đi chân đất. Th/Tá Hưng, vị Tr/Tá BB và Ð/U Bùi Bồn bước ra gặp hắn. Hắn tự giới thiệu:

- Tôi thượng uý...(tôi không nhớ tên, nhưng chắc Ð/U Bồn nhớ rất kỹ, vì sau này chính hắn đã chiếm căn nhà của Ð/U Bồn).

Th/Tá Hưng cũng tự giới thiệu:

- Tôi là Th/Tá Hưng, TÐT/TÐ1/TQLC.

Tên vc nói:

- Thôi bây giờ tôi gọi anh bằng anh đi, không gọi cấp bậc nữa được không?

Th/Tá Hưng:

- Bây gìờ anh muốn gọi tôi là gì cũng được, vì chúng tôi là kẻ chiến bại mà!

Hắn tiếp tục hỏi:

- Anh là người chỉ huy căn cứ này phải không?

- Không. Tôi chỉ là TÐT của một TÐ nằm trong căn cứ này thôi.

Hắn yêu cầu Th/Tá Hưng tập họp tất cả binh sĩ trong căn cứ lại.

- Không thể được, vì bây giờ tôi không còn quyền hạn gì nữa. Th/Tá Hưng đáp.

Sau một chút suy nghĩ, Th/Tá Hưng nói tiếp:

- Tuy nhiên tôi có thể dùng tình cảm để làm điều đó. Nhưng sau khi tập họp được họ rồi lấy gì tôi nuôi ăn họ? Anh có thể làm được không?

Tên vc im lặng không trả lời. Sau đó hắn lên xe trở vào căn cứ. Chuyện thật đau lòng và cũng thật là nhục nhã vì tên tài xế cho hắn lại là một ông chuẩn úy già TQLC. Một việc xãy ra trong lúc Th/Tá Hưng đang nói chuyện với tên vc. HS Phước, người mang máy truyền tin cho Ð/U Bồn, vừa khóc, vừa đâm bổ vào tên thượng úy. Th/Tá Hưng thấy vậy, ông vội la lên:

- Ð/U Bồn, anh giữ Phước lại và mang đi chỗ khác cho tôi.

Ð/U Bồn ôm anh lính truyền tin của mình và đưa ra xa. Vị Tr/Tá BB thấy HS Phước khóc và làm dữ quá, ông đi tới vỗ vai Phước và nói:

- Anh biết các em là những người lính có tinh thần cao, nhưng rất tiếc chúng ta không có người lãnh đạo đúng đắn. Anh rất phục các em.

Trở lại chỗ ngồi, Th/Tá Hưng khóc. Ông khóc vì uất hận, ông khóc vì ông đã không làm được những gì ông muốn. Ông khóc vì sự tan rã của QLVNCH. Hạ sĩ Phước tiến lại gần ông mếu máo:

- Ðại Bàng đừng đầu hàng tụi nó. Hãy ra lệnh cho tụi em đánh đi. Tụi em sẽ đánh tới cùng.

Những lời van nài thiết tha của người lính TQLC xin lệnh đánh đã làm mọi người có mặt hôm đó thật xúc động, không ngăn được nước mắt. Th/Tá Hưng không nói gì cả, ông chỉ đưa tay phẩy phẩy (ý muốn nói thôi anh đừng nói nữa. Anh đừng làm tôi điên tiết lên bây giờ). Ông quay sang nói với chúng tôi:

- Thôi bây giờ các anh người nào muốn về với gia đình thì về đi. Riêng tôi, tôi sẽ ở lại đây.

Ông nói với Th/S 1 Rít, ban quân lương TÐ:

- Anh còn giữ một số tiền gì đó, hãy mang ra phát cho mỗi người 50 ngàn đồng để họ làm lộ phí.

Sau khi mọi người nhận tiền, ông bắt tay từ giã vị Tr/Tá BB cùng tất cả sĩ quan tham mưu của ông. Mọi người đi hết rồi, giờ chỉ còn lại ông, Ð/U Bồn, Th/S 1 Rít và tôi. Chúng tôi lại ngồi xuống uống rượu. Từ sáng đến giờ, chúng tôi chưa ai ăn gì cả, nhưng không ai cảm thấy đói. Tôi đề nghị với Th/Tá Hưng:

- Chúng ta nên cởi quân phục và thay đồ dân sự.

Ông nhìn tôi và nói hơi gắt gỏng.

- Việc gì phải thay đồ. Anh sợ hả? Nếu sợ anh cứ việc thay. Tôi thì không.

Thấy ông gắt gỏng như vậy tôi không dám nói gì thêm nữa. Ông không chịu cởi quân phục thì Ð/U Bồn và tôi làm sao cởi bỏ được, đành thôi.

6 giờ chiều ngày 30 tháng 4/75, Th/Tá Hưng nói với tôi:

- Anh có thể lái xe đưa tôi về nhà một chút được không?

Một lần nữa tôi lại đề nghị với ông:

- Trình Ðại Bàng, tôi và Ð/U Bồn lúc nào cũng sẵn sàng, nhưng với điều kiện Ðại Bàng phải thay đồ civil. Nếu không, chúng ta sẽ bị bắn ngay khi ra tới ngã tư Gò Dưa.

Cuối cùng ông đồng ý. Chúng tôi cởi bỏ quân phục vào lúc 6 giờ chiều ngày 30 tháng 4/75. Tôi lái chiếc xe Jeep của ông cùng với Bồn để đưa ông về Sài Gòn. Trên đường đi, chúng tôi nhìn cảnh tượng thật đau lòng! Quần áo lính, súng ống, nón sắt, ba lô vất ngổn ngang đầy đường. Dọc xa lộ Ðại Hàn, dân chúng kéo nhau ra xem tăng vc và cũng để nhìn những tên lính vc. Tôi cho xe chạy từ từ vì đường quá đông người. Tôi hơi yên tâm vì chẳng thấy ai hỏi han gì cả? Nhưng khi xe tới ngã tư Bình Phước thì một toán vc chận lại lấy xe. Th/Tá Hưng nói với Bồn và tôi:

- Thôi các anh quay về đi, tôi đi bộ về Sài Gòn cũng được.

Chúng tôi đứng nghiêm chào ông. Bắt tay chúng tôi, ông nói:

- Sáng mai, tôi trở lên hậu cứ sớm.

Trên đường trở về nhà Bồn, tôi suy nghĩ mãi về câu nói của ông. Ông trở lên hậu cứ để làm gì? Còn gì nữa đâu mà lên? Sự thật tôi không nghĩ ra!

Sáng ngày 1 tháng 5/75, khoảng 8 giờ sáng, giữ đúng lời hứa, ông đã trở lại hậu cứ. Tại phòng khách nhà Ð/U Bồn, ông nói với chúng tôi:

- Theo tôi biết, lính TÐ1 còn kẹt rất đông trong căn cứ, vì những người này không có nhà cửa ở Sài Gòn. Hiện họ đang tá túc trong các trại gia binh, nhất là trại gia binh TÐ1. Vậy chúng ta làm sao để giúp họ? Ða số là không có tiền để về xe, rồi họ lấy gì để ăn trong những ngày này?

Th/Tá Hưng nói với Ð/U Bồn thử vào liên lạc với tên chỉ huy đơn vị vc chiếm đóng trong căn cứ Sóng Thần. Yêu cầu hắn cho mở kho gạo của TTHL TQLC để phân phối cho anh em và gia đình của họ. Nhận lệnh của Th/Tá Hưng, Ð/U Bồn vào căn cứ gặp tên chỉ huy. Bồn còn đe dọa, nếu anh em không có gì ăn chắc sẽ làm bậy. Tên chỉ huy có vẻ hơi run nên hắn đã đồng ý những đề nghị của Th/Tá Hưng do Ð/U Bồn chuyển đạt. Mọi việc ổn thỏa, tôi vào trại gia binh thông báo cho anh em quân nhân TQLC và gia đình. Và mọi người ra tập họp tại sân cờ TÐ1 theo lệnh của Th/Tá Hưng. Chỉ trong vòng không đầy 15 phút, sân cờ TÐ1 đã đầy ấp. Không riêng gì quân nhân TÐ1 mà còn đông anh em ở TÐ khác trong căn cứ Sóng Thần, Bộ Binh, Ðịa Phương Quân. Chúng tôi đã cắt cử người và dùng một xe Dodge để đi lấy gạo về phân phối cho anh em.

Ðây là lần thứ hai mà tôi được chứng kiến nỗi lo lắng của một đơn vị trưởng đối với thuộc cấp. Lần đầu, khi mới về nhận chức TÐT/TÐ1, ông đã tập họp TÐ để nói chuyện. Ông cho họ biết những quyền lợi mà họ được hưởng như: thực phẩm tươi, lương khô, thực phẩm phụ trội cũng như tiền ăn của họ trong thời gian đi phép. Ông đã nói rằng "Nếu những người nào không được hưởng như ông nói thì cứ lên gặp trực tiếp ông. Ông sẽ giải quyết".

Công việc phân phối gạo cho anh em binh sĩ và gia đình họ trong căn cứ kéo dài được 5 ngày. Sáng ngày 5/5/75, cũng như thường lệ Th/Tá Hưng đang phân phối gạo cho anh em thì một toán du kích xã Tam Bình kéo vào với súng ống đầy đủ. Họ đã chĩa súng vào Th/Tá Hưng và chúng tôi. Họ yêu cầu phải ngưng ngay việc làm này và giải tán khỏi sân cờ TÐ1 (mặc dù có sự đồng ý của tên chỉ huy căn cứ bộ đội vc, nhưng du kích lúc bấy giờ có quyền hành hơn).

Ðứng trước sân cờ TÐ1/TQLC, Th/Tá Hưng chào tạm biệt những thuộc cấp mình. Ông khuyên anh em nên tìm phương tiện để trở về quê quán, ông chúc họ và gia đình gặp nhiều may mắn. Mọi người điều xúc động với những lời nhắn nhủ và lo lắng của ông đối với họ.

Cũng cần mở ngoặc ở đây:

Một tuần trước khi TÐ1 di chuyển từ Biên Hòa về căn cứ Sóng Thần, người anh ruột của Th/Tá Hưng, ông Dương Văn Thịnh đã đến BCH/TÐ/HQ nhắc ông rằng: "Gia đình đang đợi ông về Sài Gòn đi Mỹ, hiện tại không còn tia hy vọng nào cả?" Th/Tá Hưng đã chỉ các quân nhân TÐ và nói:
- Lính tráng của tôi còn đó, tôi bỏ đi thế nào được!
Sau bao nhiêu năm ở tù, cũng chính gia đình người anh này bảo trợ ông sang Mỹ.
Kính chào Ðại Bàng Dương Văn Hưng, vị Tiểu Ðoàn Trưởng cuối cùng của TÐ1 Quái Ðiểu TQLC. Ông thực sự chấm dứt nhiệm vụ của mình vào sáng ngày 5/5/75.
Iowa ngày 5/5/99
Mũ Xanh Nguyễn Minh Châu