Văn Học & Nghệ Thuật
Viên Linh: Một nhân cách lạ lùng (Bài 1, 2 )
Đọc xong cuốn “Từ Nhóm Bút Việt đến Trung Tâm Văn Bút VN (1957-1975)” của nhà văn Nhật Tiến, rồi bài nhận định về giá trị tác phẩm này của nhà thơ Nguyễn Mạnh Trinh
Đọc xong cuốn “Từ Nhóm Bút Việt đến Trung Tâm Văn Bút VN (1957-1975)” của nhà văn Nhật Tiến, rồi bài nhận định về giá trị tác phẩm này của nhà thơ Nguyễn Mạnh Trinh… ngẩn ngơ cả ngày. Nhớ các bậc tiền bối có công tạo dựng và duy trì một nơi quy tụ đẹp đẽ của văn giới miền Nam. Nhớ những công trình lớn lao của hội đã góp phần làm phong phú cho nền văn chương của quê hương đất nước thân yêu thủa nào.
Và bồi hồi nhớ nhà văn Minh Đức Hoài Trinh cùng nhà báo Đạo Cù Trần Tam Tiệp.
Sau 75, Hội Văn Bút, như tất cả các hội đoàn khác, tự ý giải tán hoặc bị bức tử. Hội viên thì phần lớn như cá nằm trên thớt, chờ ngày chế độ mới ra tay bắt bớ, giam cầm. Tác phẩm của họ bị đốt, hoặc trưng bày trong những phòng triển lãm tội ác Mỹ Ngụy. Hội Văn Bút Quốc Tế cũng mặc nhiên coi hội Văn Bút Việt Nam đã chết theo miền đất tự do cuối cùng của nước Việt.
Người nhất định không chịu chấp nhận cái chết ấy là bà Minh Đức Hoài Trinh.
Trong một phiên họp của đại hội Văn Bút Quốc Tế, sau ngày mất nước, bà lên diễn đàn thỉnh cầu Hội chấp nhận là Hội Việt Nam còn sống nhăn, bằng cớ là có nhiều hội viên, cũng như bà, được tị nạn ở các nước tự do. Tất cả những hội viên may mắn này sẽ tiếp tục duy trì hội Văn Bút tạm đặt trụ sở ở Hải Ngoại, sinh hoạt bình thường.
Thế là hội viên những nước thiên tả, hoặc vốn thù ghét Việt Nam Cộng Hòa nhâu nhâu lên tấn công bà. Có tên khẳng định VNCH chết ngày 30 tháng tư bảy lăm, hội Văn Bút Việt Nam cũng tạ thế cùng ngày. Chỗ trống phải dành để chờ Hội Văn Bút Việt Cộng. Có đứa xỏ xiên: Đám nhà văn nhà thơ lưu vong ấy mai mốt sẽ thành công dân nước họ định cư, tha hồ gia nhập hội Văn Bút Tây, Mỹ, Canada, Úc… quên VN đi!
Chủ tịch và ban chấp hành của hội cũng xác định là xưa nay, hội chưa từng chấp nhận một hội Văn Bút nào có kèm hai chữ “hải ngoại”.
Tuy cũng có một số hội viên ủng hộ bà, nhưng không nhiều. Lúc bầu phiếu, phe chống có đa số áp đảo, bà thua, Văn Bút Việt Nam tiếp tục tắt thở.
Không sờn lòng, nản chí, cùng luật sư Trần Thanh Hiệp, nhà thơ Nguyên Sa, nhà báo Trần Tam Tiệp, bà Minh Đức Hoài Trinh bền bỉ tranh đấu.
Đại hội nào bà cũng dự, bài diễn văn nào của bà cũng nhấn mạnh vào truyền thống và chủ trương tốt đẹp của hội: bênh vực và bảo vệ quyền tự do tư tưởng của hội viên và những người cầm bút khắp thế giới. Hội Văn Bút Việt Nam, từ chủ tịch đến đa số hội viên hiện đang là nạn nhân của một chế độ độc tài, sắt máu. Tác phẩm của họ bị đốt, bản thân họ bị cầm tù. Họ không thể kêu cứu với hội quốc tế và tường trình về hoàn cảnh khốn cùng của họ vì liên lạc với nước ngoài là một trọng tội, bị ghép tội danh “làm gián điệp cho ngoại bang” có thể lãnh án tử hình. Chấp nhận “hội Văn Bút VN hải ngoại” là tạo một nhịp cầu. Hội hải ngoại sẽ có những cách riêng để liên lạc với hội viên trong nước và có bản tường trình về hoàn cảnh hiện tại của họ cho hội quốc tế lên tiếng, can thiệp, bênh vực.
Lời bà càng ngày càng thấm khi chính các hội viên thiên tả cũng nhìn thấy sự thật. Và năm1979, Đại Hội Văn Bút Quốc Tế lần 44 họp ở Rio de Janeiro, Brazil đã chấp nhận Trung Tâm Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại (Vietnamese Abroad PEN Centre) với số phiếu 25/12.
Minh Đức Hoài Trinh
Người phụ nữ Việt Nam chân yếu tay mềm ấy, năm này qua năm khác, đã giang tay chống đỡ căn nhà Văn Bút, không để cho trận Hồng Thủy cuốn phăng nó đi, như tất cả các kiến trúc chính trị, văn hóa thuộc về miền Nam xưa. Bà thành công. Và Văn Bút VN là hội đoàn duy nhất của miền Nam tự do còn giữ được tư cách pháp nhân quốc tế.
Từ ngày đó, Văn Bút VN tường trình đầy đủ cho Hội Quốc Tế về tình trạng bị tù đầy, đàn áp của các hội viên và giới cầm bút ở VN, đồng thời cũng đưa ra nhiều sáng kiến. Đại Hội nào cũng có ghế trống, chỗ ngồi tượng trưng dành cho những hội viên vắng mặt vì bị cầm tù.
Sau, không còn tượng trưng nữa, hội VN đề nghị Hội Quốc Tế nhận tất cả các hội viên đang bị đầy đọa ở quê nhà là Hội Viên Danh Dự.
Sáng kiến này được hưởng ứng, Hội Viên một số nước Âu Châu nhận luôn nhiều nhà văn, nhà thơ VN là Hội Viên danh dự của chính quốc gia họ. Và vì các quốc gia ấy rất tôn trọng văn giới cho nên họ gửi khi thì nhà báo, khi thì nhân viên ngoại giao tới Việt Nam, tìm đến thăm hỏi, phỏng vấn, và giúp đỡ các “Hội viên Văn Bút Danh Dự” của nước họ. Có nhà văn, nhà thơ đã được đón từ Việt Nam đến định cư tại quốc gia nhận các vị này là hội viên.
Tất cả những chuyện ấy đã không xảy ra nếu không có nhà văn Minh Đức Hoài Trinh, vị Chủ Tịch đầu tiên của Văn Bút VN Hải Ngoại. Và cũng có nhiều chuyện tốt đẹp đã không xảy ra nếu không có ông nhà báo Đạo Cù Trần Tam Tiệp, Tổng thư ký của hội.
Ông Tiệp là Trung Tá Không Quân, gia nhập làng viết phiếm luận với bút hiệu Đạo Cù. Ông không là hội viên trước 75. Nhận chức Tổng thư ký của Văn Bút VN Hải Ngoại, ông phải cáng đáng đủ chuyện thượng vàng hạ cám, vì ban chấp hành của hội trần xì có hai người sinh hoạt thường xuyên: Bà Chủ Tịch và ông Tổng Thư Ký.
Nhưng chu toàn nhiệm vụ Tổng Thư ký chỉ là chuyện nhỏ.
Đại bàng gẫy cánh rơi xuống Paris đành chọn nghề nghiệp mới. Ông Đạo Cù làm trưởng toán sĩ quan an ninh chuyên trách việc bảo vệ các hãng xưởng, các cơ sở thương mại. Sắc phục tề chỉnh, uy nghi, chức tước nghe kêu boong boong, nhưng ông Nguyên Sa lại diễn nôm, dịch huỵch toẹt sang tiếng Việt là “nghề gác dan”. Chủ nhân các cơ sở, hãng xưởng Tây chắc trả công dựa trên bản dịch của Nguyên Sa, nên lương ông Đạo không cao mấy.
Ông cư ngụ trong căn gác xép trên nóc một ngôi nhà cũ. Bề rộng của căn nhà – theo lời mô tả của ông Bồ Đại Kỳ – “Cũng to hơn cái chuồng chim bồ câu một tí. Chỉ tội mái thấp quá. Đến thăm nó, đi đứng mà quên lom khom là bươu đầu sứt trán như chơi!” Gác xép cũng có cửa sổ, là một khung gỗ với miếng gỗ che có gắn bản lề như cánh cửa. Khi cần thưởng thức trời xanh, mây trắng, nắng vàng… ông Đạo chỉ cần dùng một cây gậy đẩy miếng gỗ che lên, chống cho nó mở toang ra là có ngay khung trời thơ mộng. Thỉnh thoảng quên đóng “cửa sổ”, đi làm về thấy gió thu, lá thu và cả… mưa thu tràn vào đầy nhà, chiếu giường ướt nhẹp.
Ông chịu sống cần kiệm, khắc khổ như thế để có tiền gửi về giúp các bạn văn.
Bất cứ nhà văn, nhà thơ nào dù không là hội viên của Trung Tâm Văn Bút, mà ông liên lạc được, ông đều gửi quà. Hồi ấy, dịch vụ gửi quà chưa có. Ông Đạo phải tự mua từng món, tự đóng thùng rồi khuân vác, đáp mấy chuyến metro đưa tới nhà bưu điện.
Chính nhờ ông Tổng thư ký của hội chịu vất vả ngược xuôi trên đường phố Paris, vai vác những thùng quà to tướng mà nhiều nhà văn nhà thơ có thêm chút sinh lực, đồng thời níu được đường giây liên lạc để chuyển những tin tức, những tác phẩm viết chui ra hải ngoại. Và bà Chủ tịch luôn luôn có những bản tường trình phong phú, chính xác về tình trạng của văn giới ở quê nhà để trình cho Hội Văn Bút Quốc Tế.
Nhà báo Trần Tam Tiệp 1928- 2009
Ông Đạo Cù xuôi ngược trên đất lạ, quê người, khi tay xách nách mang, khi khiêng trên vai những thùng quà nặng tình văn hữu, giữ liên lạc chặt chẽ, thăm hỏi, giúp đỡ bạn văn còn kẹt ở quê nhà với tất cả khả năng, sức lực của mình.
Bà Minh Đức Hoài Trinh phong thái tha thướt dịu dàng nhưng lời lẽ chém đinh chặt sắt, đăng đàn, phó hội hiên ngang đương đầu với đa số những hội viên đầy trí tuệ nặng lòng thù nghịch Việt Nam Cộng Hòa, ghét luôn văn giới miền Nam. Họ xô bà ngã trong nhiều năm, bà vẫn đứng dậy, cương quyết tiến tới và cuối cùng đã giành được một chỗ đứng trên văn đàn quốc tế cho tập thể người Việt lưu vong.
Mấy thập niên qua rồi, nhớ lại thủa ấy, vẫn thấy cần gửi đến bà nhà văn, ông nhà báo thêm một lời tri ơn.
Văn Bút VN Hải Ngoại vừa được chấp nhận là hoạt động tích cực, đưa ra nhiều sáng kiến vừa đẹp vừa thực tế như chọn những nhà văn nhà thơ đang bị đàn áp, cầm tù là “Hội Viên Danh Dự” để có danh chính ngôn thuận can thiệp, giúp đỡ… Hội ta được từ chủ tịch đến các hội viên quốc tế cảm phục và quý trọng ngay.
Khi nhà thơ Viên Linh được bầu làm Chủ tịch nhiệm kỳ 1993– 1995, sự quý trọng ấy vẫn còn.
Ông Viên Linh có tài tổ chức, nhiều sáng kiến lạ nên thời ông làm chủ tịch, VBVNHN coi bộ hoành tráng nhất, trông xôm tụ như một triều đình.
Nhiều quan chức lắm! Cô Tà Cúc cũng được cho làm Quan Lớn Văn Bút. Nhớ mang máng hình như cô được thụ phong chức Trưởng Ủy Ban Phụ nữ. Chả hiểu sao mà hội văn bút lại có một ban đặc trách chuyện quý bà, quý cô, mà tên ủy ban cũng mù mờ, lửng lơ, khó hiểu. Quan Trưởng ban Tà Cúc lãnh đạo phụ nữ của hội? ở quận Cam? hay cai trị toàn thể phụ nữ khắp ta bà thế giới?
Nhiều văn hữu chê “nhăng nhố, lố bịch quá” rồi cười lăn. Riêng tôi, bé đã mê phường chèo, hát bội, lớn lại nghiền thêm món cải lương, thích những chuyện diêm dúa, hoa hòe hoa sói, mũ áo xênh xang, cờ xí rợp trời, trống chiêng dậy đất… nên khoái cái triều đình văn bút này quá xá, quà xa. Ai nói gì thì nói, Kiều mỗ nhất định coi triều đại văn bút Viên Linh là thời kỳ cực thịnh, xôm tụ, mầu mè sặc sỡ bậc nhất trong lịch sử Hội Văn Bút nước nhà.
Chuyện rắc rối, bi thương chỉ xảy ra vào thời gian cuối nhiệm kỳ, khi Chủ Tịch Viên Linh quyết định không rời ngôi báu, muốn trị vì toàn dân Văn Bút thêm một vài nhiệm kỳ nữa.
Tôi tưởng chuyện ấy đối với ông dễ ợt. Ông là người có tài, lãnh đạo hội khéo léo, tái ứng cử là trúng liền một khi. Chẳng ngờ có nhiều đứa muốn hạ bệ ông. Số hội viên thân cận được hưởng ơn mưa móc cũng nhiều, nhưng vẫn là thiểu số. Đám hội viên phó thường dân đông hơn, bất mãn với tác phong lãnh đạo của Chủ Tịch, nhất định bắt Viên Linh đi chỗ khác chơi, nhường ghế cho người khác.
Cuộc chiến tranh giành ngôi báu khốc liệt của hội lập tức nổ ra, lan rộng, khói lửa ngập tràn đến cả những nhà văn, nhà thơ không là hội viên, chẳng dính dáng gì tới hội. Chúng tôi bị vạ lây!
Một hôm tôi nhận được thư Viên Linh, trong có một bản tuyên bố, tuyên cáo, hay nhận định gì đó, quên rồi. Nội dung tuyên cáo đại khái là:
Chúng tôi ký tên dưới đây là những người làm văn học, đồng lòng nhất trí quyết định rằng: Hội Văn Bút phải thuộc về văn giới, phải được một vị trong văn giới làm Chủ Tịch. Vai trò lãnh đạo một hội văn chương không thể để lọt vào tay một nhà buôn (hay nhà khỉ gì đó, cũng quên rồi.)
Hóa ra người tranh ngôi với Viên Linh đang thắng thế, gom được nhiều phiếu, có thể cướp ngôi của chàng tới nơi. Chàng đành hô hào văn thi hữu bốn phương, ra tuyên cáo phản công, uýnh lại địch bằng chiến thuật biển người, tấn công thẳng vào cái lý lịch “không phải là nhà văn” của đối thủ.
Tuyên cáo được soạn thảo rất văn chương và hùng hồn, đọc xong, đồng ý liền. Nhưng đến mục ký tên thì bà con khựng lại, thấy kỳ kỳ. Những người lờ đi không ký, bị Viên Linh thù lâu lắm.
Riêng tôi, may phước lại được ông gọi điện thoại đến tận nhà truy kích. Tôi thành thật thưa với ông rằng: Trước sau tôi vẫn thích thơ Viên Linh và quý trọng văn tài ông. Tôi cũng thật lòng tin rằng ông xứng đáng làm Chủ Tịch Hội Văn Bút thêm năm bảy nhiệm kỳ, hay làm suốt đời, muôn năm trường trị cũng chẳng sao. Nhưng ký kiến nghị, tuyên cáo để xúm xít ủng hộ ông, tấn công một địch thủ tầm thường nào đó thì tôi thấy hơi quá đáng.
Tưởng bị Viên Linh giận, nghỉ chơi. Không ngờ ông lại rộng lượng “ghi nhận thiện chí của bạn”, cho tôi vào danh sách những nhà văn nhà thơ (cỡ chín, mười người) tuy không ký tuyên cáo nhưng “ĐỒNG Ý QUA ĐIỆN THOẠI”.
Thế là thoát nạn. Tình văn hữu giữa chúng tôi vẫn bền vững, không sứt mẻ tí teo nào. Mừng ơi là mừng!
Nỗ lực bảo vệ ngôi báu đến mức đó là nhất. Thiên hạ khó ai bì. Nhưng than ôi! Mưu sự tại Viên Linh mà thành sự tại đám hội viên bầu bán linh tinh. Ông đành dẹp cuộc bầu cử, tự ý lưu nhiệm dài hạn, cho nó chắc ăn.
Các hội viên bị Chủ Tịch Viên Linh đàn áp, truất quyền ứng cử, bầu cử, thì ức quá. Tháng 2/1996, họ họp đại hội ở Houston, bầu nhà văn Sơn Tùng làm chủ tịch. Ông này đúng là nhà văn. Cái tuyên cáo hết thiêng. Nhưng ông Viên Linh cứ ngồi ỳ ra, nhất định không rời bỏ ngai vàng. Thế là Hội ta năm ấy được mùa, của ăn của để, có tới hai Chủ Tịch lận.
Tự lưu nhiệm thêm hai năm chưa thấy đã đời. Năm 1997, Viên Linh dàn xếp cho bù nhìn Đặng Văn Nhâm lên làm chủ tịch, để lui vào hậu trường tiếp tục cai trị thêm một nhiệm kỳ nữa. Như thế, trước sau, triều đại Viên Linh kéo dài 6 năm, gấp rưỡi một nhiệm kỳ của Tổng Thống Mỹ Quốc. Trong thời gian này những hội viên ghê tởm hành vi của Viên Linh xúm lại đả kích sự tham quyền cố vị, lỳ lợm, trâng tráo của ngài Chủ Tịch tự ý lưu nhiệm. Quân triều đình kháng cự rất dũng mãnh. Cuộc giao tranh kéo dài hàng năm. Đóng cửa choảng nhau trong nhà cứ bất phân thắng bại hoài, đôi bên sốt ruột làm đơn gửi hội Văn Bút Quốc Tế, kiện tụng, tố cáo tội ác của địch thủ lia chia.
Thế là hội Văn Bút Quốc tế phải thi hành một biện pháp chưa từng có trong lịch sử Văn Bút Thế Giới. Văn Bút Quốc Tế bắt Văn Bút Việt Nam há miệng, tống cho mấy viên thuốc ngủ, bắt ngủ say sưa – gọi là dormant – khỏi léo nhéo cãi nhau, kiện tụng lằng nhằng, làm phiền người lớn.
Tính đến hôm nay, Hội ta đã bị Hội Quốc Tế bồng lên, rót vào tai những lời ru êm ái “ngủ đi em mộng bình thường” hai lần!
Quyết tâm: đã lên chức Chủ Tịch rồi thì nhất định ngồi lì, tử thủ, của ông Viên Linh làm Văn Bút VN Hải Ngoại tan hoang, hội viên bẽ bàng, mắc cỡ. Hội Quốc tế nhìn hội ta nếu không nỡ khinh bỉ, thì cũng khó nín cười!
Tiếc công sức của bà Minh Đức Hoài Trinh, ông Trần Tam Tiệp đã phục sinh cho chúng ta một Hội Văn Bút được Hội Quốc Tế yêu quý, kính trọng.
Thương cho quý vị hội viên sau này phải hứng chịu một di sản quái dị của ông Chủ Tịch có nhân cách lạ lùng.
*******************
Lòng say mê chức Chủ Tịch Văn Bút làm Viên Linh có những hành động kỳ quái hiếm thấy ở một nhà thơ.
Khi thực sự mất ghế, ông vừa tiếc vừa hận, và vì thế hình như bị khủng hoảng tinh thần. Thay vì chỉ giận những đứa giành mất ngôi báu, những hội viên bất trung, không xả thân bảo vệ triều đình, bỏ sang hàng ngũ địch v.v…, ông lại rất bất ngờ trút hết sự căm hờn lên Hội Văn Bút nguyên thủy và các vị tiền nhiệm.
Cùng với hội Văn Bút VN trước 75, Linh mục Thanh Lãng, Chủ tịch, và Giáo sư Phạm Việt Tuyền, Tổng thư ký, bị Viên Linh chụp mũ, vu cáo, bôi bẩn và thóa mạ thậm từ.
Trong
cuốn sách có nhan đề trang trọng và phảng phất nhang khói thiêng liêng:
“Chiêu Niệm Văn Chương – Vũ Hoàng Chương Lịch Sử Thơ”, nhà thơ Viên
Linh hạ bút:
“Trung Tâm Văn Bút Việt Nam do bác sĩ Trần Kim Tuyến thúc đẩy thành lập để chống Cộng, cho kịp thời với Đại hội Văn Bút ở Tokyo vào năm 1957…”
“…cuối cùng [Trung Tâm Văn Bút Việt Nam] đã do Việt Cộng điều hành, qua bàn tay Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền.”
Chỉ với một đoạn văn vài dòng, Viên Linh đã hoàn toàn thành công trong sự nghiệp sỉ nhục đích danh hội Văn Bút Việt Nam, cùng toàn thể hội viên, nhất là 19 vị sáng lập như Đỗ Đức Thu, Vương Hồng Sển, Vi Huyền Đắc, Vũ Hoàng Chương, Tam Lang Vũ đình Chí, Tchya Đái Đức Tuấn, Đào Đăng Vỹ, Lê văn Siêu, Bùi Xuân Uyên (bút hiệu Hi Di, chủ nhiệm tạp chí Thế Kỷ ở Hà Nội trước 1954) ..v.v.
Nếu công bằng, không ác ý, Viên Linh đã viết: “Nhờ bác sĩ Trần Kim Tuyến gợi ý và giúp đỡ phần thủ tục, Trung Tâm Văn Bút Việt Nam đã được thành lập rất nhanh để kịp thời cử đại diện tham dự Đại hội Văn Bút ở Tokyo vào năm 1957…”
Còn thành lập để làm gì thì ông Viên Linh nếu còn lương tri và một tí tẹo lòng kính trọng dành cho tiền nhân, không nên tự tiện trả lời một cách hàm hồ, nhảm nhí như vậy.
Lập Trung Tâm Văn Bút VN làm gì? Câu trả lời rõ ràng, đầy đủ chi tiết đã được ghi trong Hiến Chương của Văn Bút Quốc Tế. Chủ Tịch Viên Linh chắc đã đọc qua.
Nhưng Viên Linh khẳng định “… thành lập để chống Cộng” với cái ý bỉ thử. Để hỗ trợ cho lập luận của mình, ông dựa vào lời nhà văn Mặc Đỗ, một người cũng rất nhiệt thành trong việc chỉ trích Hội Văn Bút và phỉ báng các hội viên sáng lập:
“Cho tới hôm nay tôi chưa hết khó chịu mỗi khi nghe nói tới PEN (Trung Tâm Văn Bút Việt Nam)… Chắc chưa ai quên PEN Việt Nam được hình thành như thế nào để kịp dự hội nghị Đông Kinh. Tôi buồn thấy một số nhà văn chúng ta ÍT KIÊU HÃNH QUÁ. Giả thử hồi đó họ biết kiêu hãnh hơn,TỪ CHỐI KHÔNG BÁN RẺ TÊN TUỔI LẤY MỘT CHUYẾN ĐI, văn chương Việt Nam sẽ vinh hạnh hơn…”, và: “chẳng qua có một số ít người nhân danh đám đông những người cầm bút Việt Nam để đi du lịch…”
Viên Linh thì: Hội do BS Trần Kim Tuyến thúc đẩy thành lập để chống Cộng. Mặc Đỗ thì: hội viên sáng lập toàn là những người thiếu liêm sỉ (ông dùng chữ văn hoa lịch sự vờ vịt là “ít kiêu hãnh”), đã bán rẻ tên tuổi lấy một chuyến đi… và niềm vinh hạnh của văn chương VN bị xuống cấp từ ngày Hội Văn Bút ra đời…v.v.
Tin lời hai ông, các thế hệ sau tưởng thi sĩ Vũ Hoàng Chương sau khi lập hội Văn Bút bỗng “ít kiêu hãnh quá” “bán rẻ tên tuổi lấy một chuyến đi” và từ từ biến thành Tố Hữu của miền Nam. Còn Hội Văn Bút thì thật xấu xa và các hội viên (nhất là các vị sáng lập), là những con người tham lam, ti tiện.
Xấu xa quá đi chớ, vì xưa nay, ai cũng biết chỉ ở miền Bắc và các nước Cộng Sản, độc tài mới có những hội văn chương được thành lập để phục vụ nhu cầu chính trị của chế độ. Không ai ngờ là năm 2000, lại có ông cựu Chủ Tịch của hội Văn Bút VN Hải Ngoại phùng mang trợn mắt lớn tiếng tố cáo: Hội Văn Bút Việt Nam, một hội văn lớn nhất của miền Nam, chi nhánh của Văn Bút Quốc Tế, cũng do ông Trùm Mật Vụ Trần Kim Tuyến thúc đẩy thành lập để phục vụ nhu cầu chống Cộng của nhà nước, chứ có vì văn chương văn học gì đâu! Nghĩa là xứ Tự Do và xứ Cộng Sản chẳng khác gì nhau.
Giới cầm bút miền Bắc bị đoàn ngũ hóa, lập hội, kết bè để phục vụ giới cầm quyền, ta thông cảm và xót thương. Họ phải đành hy sinh quyền tự do tư tưởng để bảo vệ sự an toàn bản thân, sự sống của gia đình. Còn các nhà văn miền Nam cơm no áo ấm, quyền tự do sáng tạo được tôn trọng, thế mà vì thèm những chuyến “du lịch ngoại quốc” đã “bán rẻ tên tuổi” lập hội làm tay sai cho ông Trùm Mật vụ, khiến cho văn chương miền Nam bị kém vinh hạnh! Làm nhà văn Mặc Đỗ mắc bệnh khó chịu kinh niên, cả đời cứ nghe cái tên hội là lại bị cơn khó chịu nó hành! Khổ ghê lắm!
Tư cách hội viên Văn Bút làm phiền quý ông Mặc Đỗ, Viên Linh đến như thế thì thật đáng xấu hổ.
Nếu Viên Linh chịu khó thêm vài chữ vào câu văn vu cáo, chụp mũ ấy, biến nó thành: “Trung Tâm Văn Bút Việt Nam do bác sĩ Trần Kim Tuyến VÀ CIA thúc đẩy thành lập để chống Cộng…” thì gần 200 hội viên Văn Bút VN sẽ hóa ra bồi bút của Mỹ Ngụy hết trơn và chắc chắn ông sẽ được Hà Nội triệu về ban ngay cho chức Chủ Tịch ban Tuyên Giáo, danh giá vô cùng. Tiếc ghê!
Thóa mạ hội Văn Bút và toàn thể hội viên tàn tệ đến thế vẫn chưa hả dạ.
Ở vế thứ hai, Viên Linh leo thang “Trung Tâm Văn Bút Việt Nam đã do Việt Cộng điều hành, qua bàn tay Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền.”
Nghĩa là Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền thuộc diện Việt Cộng nằm vùng. Còn tất cả các hội viên và các vị Chủ Tịch, Tổng Thư Ký… của hội – trong đó có cả thi sĩ Vũ Hoàng Chương mà ông cung kính chiêu niệm – đều là một lũ ngu si đần độn, bị Việt Cộng “điều hành” xỏ mũi lôi đi mà không hay.
Năm 1957 thì bị thúc đẩy lập hội phục vụ nhu cầu chính trị của chế độ Cộng Hòa, nhưng rồi làm bồi bút cho Mỹ Ngụy cũng không nên thân, cuối cùng lại hóa ra một lũ phản quốc, bị Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền, tay sai Việt Cộng, múa tay điều khiển, bắt phục vụ chế độ Cộng Sản, mà vẫn khờ khạo chẳng biết! Oh la la!
Như thế, theo lời tố cáo của nhà thơ Viên Linh thì Trung Tâm Văn Bút VN là nơi quy tụ đông đảo những đầu óc đần độn, ngu si nhất hoàn cầu.
Đến đây, tôi tưởng sự nghiệp sỉ nhục hội Văn Bút đã đạt đỉnh cao, vượt tiêu chuẩn, và Viên Linh đã hả hê, ngừng tay. Nhưng không, chẳng biết vì lý do gì, cái tên Phạm Việt Tuyền vẫn làm trái tim nhà thơ sôi sục lửa căm hờn. Ông vận dụng trí sáng tạo, đẻ ra được một tác phẩm vu cáo tuyệt vời, hay ho gần bằng những áng văn chương truyền đơn chụp mũ đánh phá nhau của những hội đoàn hữu danh vô thực đang điên cuồng tranh phần xôi thịt.
Viên Linh viết:
“Ông (tức LM.Thanh Lãng) đã được Hà Nội thu dụng làm việc tiếp ở Đại học Văn khoa; và Phạm Việt Tuyền thì bận rộn đặt bàn giấy đăng ký các “nhà văn Ngụy”… ngụ ý rằng Chủ Tịch Thanh Lãng thành tích nằm vùng yếu kém, chỉ được lưu dụng, còn Tổng thư ký Phạm Việt Tuyền hăng say phục vụ Bác Đảng nên được “đặt bàn giấy đăng ký các nhà văn Ngụy”, quyền hành to ngang tầm một Công an Văn Hóa!
Chắc nhà văn Nhật Tiến hết sức phẫn nộ. Nhưng trong bài chất vấn Viên Linh, lời lẽ ông vẫn rất nhẹ nhàng, hiền hòa:
“Xin ông Viên Linh cho biết GS Phạm Việt Tuyền đặt bàn giấy đăng ký các “nhà văn Ngụy” tại địa điểm nào, thời điểm nào ở Sài Gòn và xin nêu vài tên tuổi nào của những “nhà văn Ngụy” nào đã trực tiếp ghi danh tại bàn giấy của GS. Phạm Việt Tuyền.
Nếu không trả lời được những câu hỏi này tức là ông đã xuống tay độc ác với chính đồng nghiệp của mình bằng sự bịa đặt và do đó không biết chính ai sẽ là người chịu nhục đây?
Một cựu Chủ tịch Văn Bút VN Hải Ngoại viết không nương tay, vô bằng cớ để hạ gục một cựu Tổng Thư Ký Văn Bút trước 1975 vốn đã dầy công lao đóng góp cho Văn Bút thời đương nhiệm thì không biết vì lý do gì nếu không phải đó chỉ là sản phẩm của một ngòi bút có lúc đã thiếu lương tâm của người cầm bút.”
Phản ứng của Viên Linh sau khi nhận được lời “chất vấn” là im lặng, chứng tỏ nhà văn Nhật Tiến đã lầm. Sự “thiếu lương tâm của người cầm bút” này không chỉ xảy ra “có lúc”, chốc lát, trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, như nhà văn nghĩ một cách đầy bao dung. Nó có tuổi thọ vài thập niên rồi. Nên ta không lạ khi thấy Viên Linh yên lặng, để cô Tà Cúc trả lời giùm như… thường lệ. (Chiến thuật đánh đấm này siêu việt lắm. Địch thủ nhắm ngay mặt Viên Linh giương cung bắn, chỉ thấy trúng tà áo, tà váy của Tà Cúc không hà! Khôn ghê chưa!)
Tà Cúc là ai?
Nhìn cách nhà thơ Viên Linh đối xử với cô thì đoán cô là một “thần đồng văn chương” của thời đại này. Cô đang giữ chức Thư Ký Tòa Soạn của tạp chí Khởi Hành. Cách đây hơn hai thập niên, khi Viên Linh lên ngôi chủ tịch, “thần đồng” Tà Cúc đã được phong làm Quan Lớn trong triều đình Văn Bút.
Đây là một vài đoạn văn tiêu biểu thể hiện rất rõ nhân cách, đạo đức và văn phong của cô:
Trong thư gửi cho bậc tiền bối Nhật Tiến, nhà văn lớn từ văn chương đến tuổi tác (cụ NT đã ăn mừng thượng thọ bát tuần), cô viết:
“…tôi rất xấu hổ vì đã có thời, trong vòng hai năm nay, coi tác giả NT như một người quen …” “…chớ nên làm tôi xấu hổ một lần nữa…” và “…phản bác Nhật Tiến là một chuyện dễ dàng, nhưng phản bác một người mà tôi biết rõ đã thua kém tôi quá sức về kiến thức chuyên môn và khả năng lý luận thì không quân tử chút nào [nên tôi không thèm phản bác]!”
Trong thư gửi cho nhà văn Bác sĩ Ngô Thế Vinh, một bậc trưởng thượng, một nhân cách lớn với những tác phẩm và công trình nghiên cứu kéo dài nhiều thập niên để góp phần tìm sinh lộ cho dân tộc, được không những văn giới mà đồng bào cả trong và ngoài nước quý trọng, cô Tà Cúc viết:
“Bạn Ngô Thế Vinh – Thú thật, tôi rất ngán ngẩm khi phải viết loại nửa-thư -nửa -bài này cho một người mà chữ “bạn” chỉ là một lối xưng hô lịch sự… Theo tôi, không có gì chứng minh sự thiếu liêm khiết trí thức và Ngụy quân tử của bạn hơn bằng…”
Tạm hai món ăn chơi thế thôi nhé, bạn đọc thân mến! Trích dẫn thêm, lỡ có bạn nào lợm giọng buồn nôn, không đọc tiếp được, thì hư hết đại sự.
Những câu văn vừa trích dẫn, với giọng lưỡi kiêu căng, láo xược, làm chữ nghĩa tủi thân vì trao duyên nhầm tướng cướp, làm tổ tiên, ông bà, cha mẹ, nếu còn nhớ truyền thống dân tộc, luân thường đạo lý Việt Nam, phải xấu hổ, nhục nhã, khóc thét lên trong mộ vì cái sinh vật vô luân các vị lỡ để lại trên đời…
Vậy mà văn chương Tà Cúc phỉ báng, thóa mạ các văn hữu lại được nhà thơ Viên Linh hết sức nâng niu, tôn kính. Ông âu yếm, trang trọng đăng hết lên tạp chí Khởi Hành!
Như thế, xét cho cùng, cô Tà Cúc cũng không hẳn đã có cái nhân cách đáng tởm vào bậc nhất.
(Bài viết của anh Kiều Phong đã là nguồn cảm hứng khiến cô nghĩa muội của tôi đem cặp câu đối cũ ra trình bày lại. Cũng là lý do khiến cô ấy tìm lại tấm hình cũ và thật đẹp của chị MĐHT hầu giới thiệu với chúng ta. Những chữ “thiên nga vượt bức thành biên giới” vừa muốn ví MĐHT như loài chim thiên nga, vừa nhắc tới thành tích của bà trong việc làm cho Văn Bút Quốc Tế phải công nhận Văn Bút VN tự do, bỏ chế độ CS thoát ra hải ngoại – THB)
Cám ơn anh Trần Huy Bích. Mời bạn đọc xem hình và câu đối:
Nguồn: _http://tranhuybich.blogspot.com/p/blog-page_28.html
Viên Linh: Một nhân cách lạ lùng
(Bài 1)
Kiều Phong
(Bài 1)
Kiều Phong
Đọc xong cuốn “Từ Nhóm Bút Việt đến Trung Tâm Văn Bút VN (1957-1975)” của nhà văn Nhật Tiến, rồi bài nhận định về giá trị tác phẩm này của nhà thơ Nguyễn Mạnh Trinh… ngẩn ngơ cả ngày. Nhớ các bậc tiền bối có công tạo dựng và duy trì một nơi quy tụ đẹp đẽ của văn giới miền Nam. Nhớ những công trình lớn lao của hội đã góp phần làm phong phú cho nền văn chương của quê hương đất nước thân yêu thủa nào.
Và bồi hồi nhớ nhà văn Minh Đức Hoài Trinh cùng nhà báo Đạo Cù Trần Tam Tiệp.
Sau 75, Hội Văn Bút, như tất cả các hội đoàn khác, tự ý giải tán hoặc bị bức tử. Hội viên thì phần lớn như cá nằm trên thớt, chờ ngày chế độ mới ra tay bắt bớ, giam cầm. Tác phẩm của họ bị đốt, hoặc trưng bày trong những phòng triển lãm tội ác Mỹ Ngụy. Hội Văn Bút Quốc Tế cũng mặc nhiên coi hội Văn Bút Việt Nam đã chết theo miền đất tự do cuối cùng của nước Việt.
Người nhất định không chịu chấp nhận cái chết ấy là bà Minh Đức Hoài Trinh.
Trong một phiên họp của đại hội Văn Bút Quốc Tế, sau ngày mất nước, bà lên diễn đàn thỉnh cầu Hội chấp nhận là Hội Việt Nam còn sống nhăn, bằng cớ là có nhiều hội viên, cũng như bà, được tị nạn ở các nước tự do. Tất cả những hội viên may mắn này sẽ tiếp tục duy trì hội Văn Bút tạm đặt trụ sở ở Hải Ngoại, sinh hoạt bình thường.
Thế là hội viên những nước thiên tả, hoặc vốn thù ghét Việt Nam Cộng Hòa nhâu nhâu lên tấn công bà. Có tên khẳng định VNCH chết ngày 30 tháng tư bảy lăm, hội Văn Bút Việt Nam cũng tạ thế cùng ngày. Chỗ trống phải dành để chờ Hội Văn Bút Việt Cộng. Có đứa xỏ xiên: Đám nhà văn nhà thơ lưu vong ấy mai mốt sẽ thành công dân nước họ định cư, tha hồ gia nhập hội Văn Bút Tây, Mỹ, Canada, Úc… quên VN đi!
Chủ tịch và ban chấp hành của hội cũng xác định là xưa nay, hội chưa từng chấp nhận một hội Văn Bút nào có kèm hai chữ “hải ngoại”.
Tuy cũng có một số hội viên ủng hộ bà, nhưng không nhiều. Lúc bầu phiếu, phe chống có đa số áp đảo, bà thua, Văn Bút Việt Nam tiếp tục tắt thở.
Không sờn lòng, nản chí, cùng luật sư Trần Thanh Hiệp, nhà thơ Nguyên Sa, nhà báo Trần Tam Tiệp, bà Minh Đức Hoài Trinh bền bỉ tranh đấu.
Đại hội nào bà cũng dự, bài diễn văn nào của bà cũng nhấn mạnh vào truyền thống và chủ trương tốt đẹp của hội: bênh vực và bảo vệ quyền tự do tư tưởng của hội viên và những người cầm bút khắp thế giới. Hội Văn Bút Việt Nam, từ chủ tịch đến đa số hội viên hiện đang là nạn nhân của một chế độ độc tài, sắt máu. Tác phẩm của họ bị đốt, bản thân họ bị cầm tù. Họ không thể kêu cứu với hội quốc tế và tường trình về hoàn cảnh khốn cùng của họ vì liên lạc với nước ngoài là một trọng tội, bị ghép tội danh “làm gián điệp cho ngoại bang” có thể lãnh án tử hình. Chấp nhận “hội Văn Bút VN hải ngoại” là tạo một nhịp cầu. Hội hải ngoại sẽ có những cách riêng để liên lạc với hội viên trong nước và có bản tường trình về hoàn cảnh hiện tại của họ cho hội quốc tế lên tiếng, can thiệp, bênh vực.
Lời bà càng ngày càng thấm khi chính các hội viên thiên tả cũng nhìn thấy sự thật. Và năm1979, Đại Hội Văn Bút Quốc Tế lần 44 họp ở Rio de Janeiro, Brazil đã chấp nhận Trung Tâm Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại (Vietnamese Abroad PEN Centre) với số phiếu 25/12.
Minh Đức Hoài Trinh
Người phụ nữ Việt Nam chân yếu tay mềm ấy, năm này qua năm khác, đã giang tay chống đỡ căn nhà Văn Bút, không để cho trận Hồng Thủy cuốn phăng nó đi, như tất cả các kiến trúc chính trị, văn hóa thuộc về miền Nam xưa. Bà thành công. Và Văn Bút VN là hội đoàn duy nhất của miền Nam tự do còn giữ được tư cách pháp nhân quốc tế.
Từ ngày đó, Văn Bút VN tường trình đầy đủ cho Hội Quốc Tế về tình trạng bị tù đầy, đàn áp của các hội viên và giới cầm bút ở VN, đồng thời cũng đưa ra nhiều sáng kiến. Đại Hội nào cũng có ghế trống, chỗ ngồi tượng trưng dành cho những hội viên vắng mặt vì bị cầm tù.
Sau, không còn tượng trưng nữa, hội VN đề nghị Hội Quốc Tế nhận tất cả các hội viên đang bị đầy đọa ở quê nhà là Hội Viên Danh Dự.
Sáng kiến này được hưởng ứng, Hội Viên một số nước Âu Châu nhận luôn nhiều nhà văn, nhà thơ VN là Hội Viên danh dự của chính quốc gia họ. Và vì các quốc gia ấy rất tôn trọng văn giới cho nên họ gửi khi thì nhà báo, khi thì nhân viên ngoại giao tới Việt Nam, tìm đến thăm hỏi, phỏng vấn, và giúp đỡ các “Hội viên Văn Bút Danh Dự” của nước họ. Có nhà văn, nhà thơ đã được đón từ Việt Nam đến định cư tại quốc gia nhận các vị này là hội viên.
Tất cả những chuyện ấy đã không xảy ra nếu không có nhà văn Minh Đức Hoài Trinh, vị Chủ Tịch đầu tiên của Văn Bút VN Hải Ngoại. Và cũng có nhiều chuyện tốt đẹp đã không xảy ra nếu không có ông nhà báo Đạo Cù Trần Tam Tiệp, Tổng thư ký của hội.
Ông Tiệp là Trung Tá Không Quân, gia nhập làng viết phiếm luận với bút hiệu Đạo Cù. Ông không là hội viên trước 75. Nhận chức Tổng thư ký của Văn Bút VN Hải Ngoại, ông phải cáng đáng đủ chuyện thượng vàng hạ cám, vì ban chấp hành của hội trần xì có hai người sinh hoạt thường xuyên: Bà Chủ Tịch và ông Tổng Thư Ký.
Nhưng chu toàn nhiệm vụ Tổng Thư ký chỉ là chuyện nhỏ.
Đại bàng gẫy cánh rơi xuống Paris đành chọn nghề nghiệp mới. Ông Đạo Cù làm trưởng toán sĩ quan an ninh chuyên trách việc bảo vệ các hãng xưởng, các cơ sở thương mại. Sắc phục tề chỉnh, uy nghi, chức tước nghe kêu boong boong, nhưng ông Nguyên Sa lại diễn nôm, dịch huỵch toẹt sang tiếng Việt là “nghề gác dan”. Chủ nhân các cơ sở, hãng xưởng Tây chắc trả công dựa trên bản dịch của Nguyên Sa, nên lương ông Đạo không cao mấy.
Ông cư ngụ trong căn gác xép trên nóc một ngôi nhà cũ. Bề rộng của căn nhà – theo lời mô tả của ông Bồ Đại Kỳ – “Cũng to hơn cái chuồng chim bồ câu một tí. Chỉ tội mái thấp quá. Đến thăm nó, đi đứng mà quên lom khom là bươu đầu sứt trán như chơi!” Gác xép cũng có cửa sổ, là một khung gỗ với miếng gỗ che có gắn bản lề như cánh cửa. Khi cần thưởng thức trời xanh, mây trắng, nắng vàng… ông Đạo chỉ cần dùng một cây gậy đẩy miếng gỗ che lên, chống cho nó mở toang ra là có ngay khung trời thơ mộng. Thỉnh thoảng quên đóng “cửa sổ”, đi làm về thấy gió thu, lá thu và cả… mưa thu tràn vào đầy nhà, chiếu giường ướt nhẹp.
Ông chịu sống cần kiệm, khắc khổ như thế để có tiền gửi về giúp các bạn văn.
Bất cứ nhà văn, nhà thơ nào dù không là hội viên của Trung Tâm Văn Bút, mà ông liên lạc được, ông đều gửi quà. Hồi ấy, dịch vụ gửi quà chưa có. Ông Đạo phải tự mua từng món, tự đóng thùng rồi khuân vác, đáp mấy chuyến metro đưa tới nhà bưu điện.
Chính nhờ ông Tổng thư ký của hội chịu vất vả ngược xuôi trên đường phố Paris, vai vác những thùng quà to tướng mà nhiều nhà văn nhà thơ có thêm chút sinh lực, đồng thời níu được đường giây liên lạc để chuyển những tin tức, những tác phẩm viết chui ra hải ngoại. Và bà Chủ tịch luôn luôn có những bản tường trình phong phú, chính xác về tình trạng của văn giới ở quê nhà để trình cho Hội Văn Bút Quốc Tế.
Nhà báo Trần Tam Tiệp 1928- 2009
Ông Đạo Cù xuôi ngược trên đất lạ, quê người, khi tay xách nách mang, khi khiêng trên vai những thùng quà nặng tình văn hữu, giữ liên lạc chặt chẽ, thăm hỏi, giúp đỡ bạn văn còn kẹt ở quê nhà với tất cả khả năng, sức lực của mình.
Bà Minh Đức Hoài Trinh phong thái tha thướt dịu dàng nhưng lời lẽ chém đinh chặt sắt, đăng đàn, phó hội hiên ngang đương đầu với đa số những hội viên đầy trí tuệ nặng lòng thù nghịch Việt Nam Cộng Hòa, ghét luôn văn giới miền Nam. Họ xô bà ngã trong nhiều năm, bà vẫn đứng dậy, cương quyết tiến tới và cuối cùng đã giành được một chỗ đứng trên văn đàn quốc tế cho tập thể người Việt lưu vong.
Mấy thập niên qua rồi, nhớ lại thủa ấy, vẫn thấy cần gửi đến bà nhà văn, ông nhà báo thêm một lời tri ơn.
Văn Bút VN Hải Ngoại vừa được chấp nhận là hoạt động tích cực, đưa ra nhiều sáng kiến vừa đẹp vừa thực tế như chọn những nhà văn nhà thơ đang bị đàn áp, cầm tù là “Hội Viên Danh Dự” để có danh chính ngôn thuận can thiệp, giúp đỡ… Hội ta được từ chủ tịch đến các hội viên quốc tế cảm phục và quý trọng ngay.
Khi nhà thơ Viên Linh được bầu làm Chủ tịch nhiệm kỳ 1993– 1995, sự quý trọng ấy vẫn còn.
Ông Viên Linh có tài tổ chức, nhiều sáng kiến lạ nên thời ông làm chủ tịch, VBVNHN coi bộ hoành tráng nhất, trông xôm tụ như một triều đình.
Nhiều quan chức lắm! Cô Tà Cúc cũng được cho làm Quan Lớn Văn Bút. Nhớ mang máng hình như cô được thụ phong chức Trưởng Ủy Ban Phụ nữ. Chả hiểu sao mà hội văn bút lại có một ban đặc trách chuyện quý bà, quý cô, mà tên ủy ban cũng mù mờ, lửng lơ, khó hiểu. Quan Trưởng ban Tà Cúc lãnh đạo phụ nữ của hội? ở quận Cam? hay cai trị toàn thể phụ nữ khắp ta bà thế giới?
Nhiều văn hữu chê “nhăng nhố, lố bịch quá” rồi cười lăn. Riêng tôi, bé đã mê phường chèo, hát bội, lớn lại nghiền thêm món cải lương, thích những chuyện diêm dúa, hoa hòe hoa sói, mũ áo xênh xang, cờ xí rợp trời, trống chiêng dậy đất… nên khoái cái triều đình văn bút này quá xá, quà xa. Ai nói gì thì nói, Kiều mỗ nhất định coi triều đại văn bút Viên Linh là thời kỳ cực thịnh, xôm tụ, mầu mè sặc sỡ bậc nhất trong lịch sử Hội Văn Bút nước nhà.
Chuyện rắc rối, bi thương chỉ xảy ra vào thời gian cuối nhiệm kỳ, khi Chủ Tịch Viên Linh quyết định không rời ngôi báu, muốn trị vì toàn dân Văn Bút thêm một vài nhiệm kỳ nữa.
Tôi tưởng chuyện ấy đối với ông dễ ợt. Ông là người có tài, lãnh đạo hội khéo léo, tái ứng cử là trúng liền một khi. Chẳng ngờ có nhiều đứa muốn hạ bệ ông. Số hội viên thân cận được hưởng ơn mưa móc cũng nhiều, nhưng vẫn là thiểu số. Đám hội viên phó thường dân đông hơn, bất mãn với tác phong lãnh đạo của Chủ Tịch, nhất định bắt Viên Linh đi chỗ khác chơi, nhường ghế cho người khác.
Cuộc chiến tranh giành ngôi báu khốc liệt của hội lập tức nổ ra, lan rộng, khói lửa ngập tràn đến cả những nhà văn, nhà thơ không là hội viên, chẳng dính dáng gì tới hội. Chúng tôi bị vạ lây!
Một hôm tôi nhận được thư Viên Linh, trong có một bản tuyên bố, tuyên cáo, hay nhận định gì đó, quên rồi. Nội dung tuyên cáo đại khái là:
Chúng tôi ký tên dưới đây là những người làm văn học, đồng lòng nhất trí quyết định rằng: Hội Văn Bút phải thuộc về văn giới, phải được một vị trong văn giới làm Chủ Tịch. Vai trò lãnh đạo một hội văn chương không thể để lọt vào tay một nhà buôn (hay nhà khỉ gì đó, cũng quên rồi.)
Hóa ra người tranh ngôi với Viên Linh đang thắng thế, gom được nhiều phiếu, có thể cướp ngôi của chàng tới nơi. Chàng đành hô hào văn thi hữu bốn phương, ra tuyên cáo phản công, uýnh lại địch bằng chiến thuật biển người, tấn công thẳng vào cái lý lịch “không phải là nhà văn” của đối thủ.
Tuyên cáo được soạn thảo rất văn chương và hùng hồn, đọc xong, đồng ý liền. Nhưng đến mục ký tên thì bà con khựng lại, thấy kỳ kỳ. Những người lờ đi không ký, bị Viên Linh thù lâu lắm.
Riêng tôi, may phước lại được ông gọi điện thoại đến tận nhà truy kích. Tôi thành thật thưa với ông rằng: Trước sau tôi vẫn thích thơ Viên Linh và quý trọng văn tài ông. Tôi cũng thật lòng tin rằng ông xứng đáng làm Chủ Tịch Hội Văn Bút thêm năm bảy nhiệm kỳ, hay làm suốt đời, muôn năm trường trị cũng chẳng sao. Nhưng ký kiến nghị, tuyên cáo để xúm xít ủng hộ ông, tấn công một địch thủ tầm thường nào đó thì tôi thấy hơi quá đáng.
Tưởng bị Viên Linh giận, nghỉ chơi. Không ngờ ông lại rộng lượng “ghi nhận thiện chí của bạn”, cho tôi vào danh sách những nhà văn nhà thơ (cỡ chín, mười người) tuy không ký tuyên cáo nhưng “ĐỒNG Ý QUA ĐIỆN THOẠI”.
Thế là thoát nạn. Tình văn hữu giữa chúng tôi vẫn bền vững, không sứt mẻ tí teo nào. Mừng ơi là mừng!
Nỗ lực bảo vệ ngôi báu đến mức đó là nhất. Thiên hạ khó ai bì. Nhưng than ôi! Mưu sự tại Viên Linh mà thành sự tại đám hội viên bầu bán linh tinh. Ông đành dẹp cuộc bầu cử, tự ý lưu nhiệm dài hạn, cho nó chắc ăn.
Các hội viên bị Chủ Tịch Viên Linh đàn áp, truất quyền ứng cử, bầu cử, thì ức quá. Tháng 2/1996, họ họp đại hội ở Houston, bầu nhà văn Sơn Tùng làm chủ tịch. Ông này đúng là nhà văn. Cái tuyên cáo hết thiêng. Nhưng ông Viên Linh cứ ngồi ỳ ra, nhất định không rời bỏ ngai vàng. Thế là Hội ta năm ấy được mùa, của ăn của để, có tới hai Chủ Tịch lận.
Tự lưu nhiệm thêm hai năm chưa thấy đã đời. Năm 1997, Viên Linh dàn xếp cho bù nhìn Đặng Văn Nhâm lên làm chủ tịch, để lui vào hậu trường tiếp tục cai trị thêm một nhiệm kỳ nữa. Như thế, trước sau, triều đại Viên Linh kéo dài 6 năm, gấp rưỡi một nhiệm kỳ của Tổng Thống Mỹ Quốc. Trong thời gian này những hội viên ghê tởm hành vi của Viên Linh xúm lại đả kích sự tham quyền cố vị, lỳ lợm, trâng tráo của ngài Chủ Tịch tự ý lưu nhiệm. Quân triều đình kháng cự rất dũng mãnh. Cuộc giao tranh kéo dài hàng năm. Đóng cửa choảng nhau trong nhà cứ bất phân thắng bại hoài, đôi bên sốt ruột làm đơn gửi hội Văn Bút Quốc Tế, kiện tụng, tố cáo tội ác của địch thủ lia chia.
Thế là hội Văn Bút Quốc tế phải thi hành một biện pháp chưa từng có trong lịch sử Văn Bút Thế Giới. Văn Bút Quốc Tế bắt Văn Bút Việt Nam há miệng, tống cho mấy viên thuốc ngủ, bắt ngủ say sưa – gọi là dormant – khỏi léo nhéo cãi nhau, kiện tụng lằng nhằng, làm phiền người lớn.
Tính đến hôm nay, Hội ta đã bị Hội Quốc Tế bồng lên, rót vào tai những lời ru êm ái “ngủ đi em mộng bình thường” hai lần!
Quyết tâm: đã lên chức Chủ Tịch rồi thì nhất định ngồi lì, tử thủ, của ông Viên Linh làm Văn Bút VN Hải Ngoại tan hoang, hội viên bẽ bàng, mắc cỡ. Hội Quốc tế nhìn hội ta nếu không nỡ khinh bỉ, thì cũng khó nín cười!
Tiếc công sức của bà Minh Đức Hoài Trinh, ông Trần Tam Tiệp đã phục sinh cho chúng ta một Hội Văn Bút được Hội Quốc Tế yêu quý, kính trọng.
Thương cho quý vị hội viên sau này phải hứng chịu một di sản quái dị của ông Chủ Tịch có nhân cách lạ lùng.
*******************
Viên Linh: Một nhân cách lạ lùng
(Bài 2)
Kiều Phong
(Bài 2)
Kiều Phong
Lòng say mê chức Chủ Tịch Văn Bút làm Viên Linh có những hành động kỳ quái hiếm thấy ở một nhà thơ.
Khi thực sự mất ghế, ông vừa tiếc vừa hận, và vì thế hình như bị khủng hoảng tinh thần. Thay vì chỉ giận những đứa giành mất ngôi báu, những hội viên bất trung, không xả thân bảo vệ triều đình, bỏ sang hàng ngũ địch v.v…, ông lại rất bất ngờ trút hết sự căm hờn lên Hội Văn Bút nguyên thủy và các vị tiền nhiệm.
Linh mục Thanh Lãng trong lễ Tưởng Niệm văn hào Nhất Linh
Cùng với hội Văn Bút VN trước 75, Linh mục Thanh Lãng, Chủ tịch, và Giáo sư Phạm Việt Tuyền, Tổng thư ký, bị Viên Linh chụp mũ, vu cáo, bôi bẩn và thóa mạ thậm từ.
“Trung Tâm Văn Bút Việt Nam do bác sĩ Trần Kim Tuyến thúc đẩy thành lập để chống Cộng, cho kịp thời với Đại hội Văn Bút ở Tokyo vào năm 1957…”
“…cuối cùng [Trung Tâm Văn Bút Việt Nam] đã do Việt Cộng điều hành, qua bàn tay Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền.”
Chỉ với một đoạn văn vài dòng, Viên Linh đã hoàn toàn thành công trong sự nghiệp sỉ nhục đích danh hội Văn Bút Việt Nam, cùng toàn thể hội viên, nhất là 19 vị sáng lập như Đỗ Đức Thu, Vương Hồng Sển, Vi Huyền Đắc, Vũ Hoàng Chương, Tam Lang Vũ đình Chí, Tchya Đái Đức Tuấn, Đào Đăng Vỹ, Lê văn Siêu, Bùi Xuân Uyên (bút hiệu Hi Di, chủ nhiệm tạp chí Thế Kỷ ở Hà Nội trước 1954) ..v.v.
Nếu công bằng, không ác ý, Viên Linh đã viết: “Nhờ bác sĩ Trần Kim Tuyến gợi ý và giúp đỡ phần thủ tục, Trung Tâm Văn Bút Việt Nam đã được thành lập rất nhanh để kịp thời cử đại diện tham dự Đại hội Văn Bút ở Tokyo vào năm 1957…”
Còn thành lập để làm gì thì ông Viên Linh nếu còn lương tri và một tí tẹo lòng kính trọng dành cho tiền nhân, không nên tự tiện trả lời một cách hàm hồ, nhảm nhí như vậy.
Lập Trung Tâm Văn Bút VN làm gì? Câu trả lời rõ ràng, đầy đủ chi tiết đã được ghi trong Hiến Chương của Văn Bút Quốc Tế. Chủ Tịch Viên Linh chắc đã đọc qua.
Nhưng Viên Linh khẳng định “… thành lập để chống Cộng” với cái ý bỉ thử. Để hỗ trợ cho lập luận của mình, ông dựa vào lời nhà văn Mặc Đỗ, một người cũng rất nhiệt thành trong việc chỉ trích Hội Văn Bút và phỉ báng các hội viên sáng lập:
“Cho tới hôm nay tôi chưa hết khó chịu mỗi khi nghe nói tới PEN (Trung Tâm Văn Bút Việt Nam)… Chắc chưa ai quên PEN Việt Nam được hình thành như thế nào để kịp dự hội nghị Đông Kinh. Tôi buồn thấy một số nhà văn chúng ta ÍT KIÊU HÃNH QUÁ. Giả thử hồi đó họ biết kiêu hãnh hơn,TỪ CHỐI KHÔNG BÁN RẺ TÊN TUỔI LẤY MỘT CHUYẾN ĐI, văn chương Việt Nam sẽ vinh hạnh hơn…”, và: “chẳng qua có một số ít người nhân danh đám đông những người cầm bút Việt Nam để đi du lịch…”
Viên Linh thì: Hội do BS Trần Kim Tuyến thúc đẩy thành lập để chống Cộng. Mặc Đỗ thì: hội viên sáng lập toàn là những người thiếu liêm sỉ (ông dùng chữ văn hoa lịch sự vờ vịt là “ít kiêu hãnh”), đã bán rẻ tên tuổi lấy một chuyến đi… và niềm vinh hạnh của văn chương VN bị xuống cấp từ ngày Hội Văn Bút ra đời…v.v.
Tin lời hai ông, các thế hệ sau tưởng thi sĩ Vũ Hoàng Chương sau khi lập hội Văn Bút bỗng “ít kiêu hãnh quá” “bán rẻ tên tuổi lấy một chuyến đi” và từ từ biến thành Tố Hữu của miền Nam. Còn Hội Văn Bút thì thật xấu xa và các hội viên (nhất là các vị sáng lập), là những con người tham lam, ti tiện.
Xấu xa quá đi chớ, vì xưa nay, ai cũng biết chỉ ở miền Bắc và các nước Cộng Sản, độc tài mới có những hội văn chương được thành lập để phục vụ nhu cầu chính trị của chế độ. Không ai ngờ là năm 2000, lại có ông cựu Chủ Tịch của hội Văn Bút VN Hải Ngoại phùng mang trợn mắt lớn tiếng tố cáo: Hội Văn Bút Việt Nam, một hội văn lớn nhất của miền Nam, chi nhánh của Văn Bút Quốc Tế, cũng do ông Trùm Mật Vụ Trần Kim Tuyến thúc đẩy thành lập để phục vụ nhu cầu chống Cộng của nhà nước, chứ có vì văn chương văn học gì đâu! Nghĩa là xứ Tự Do và xứ Cộng Sản chẳng khác gì nhau.
Giới cầm bút miền Bắc bị đoàn ngũ hóa, lập hội, kết bè để phục vụ giới cầm quyền, ta thông cảm và xót thương. Họ phải đành hy sinh quyền tự do tư tưởng để bảo vệ sự an toàn bản thân, sự sống của gia đình. Còn các nhà văn miền Nam cơm no áo ấm, quyền tự do sáng tạo được tôn trọng, thế mà vì thèm những chuyến “du lịch ngoại quốc” đã “bán rẻ tên tuổi” lập hội làm tay sai cho ông Trùm Mật vụ, khiến cho văn chương miền Nam bị kém vinh hạnh! Làm nhà văn Mặc Đỗ mắc bệnh khó chịu kinh niên, cả đời cứ nghe cái tên hội là lại bị cơn khó chịu nó hành! Khổ ghê lắm!
Tư cách hội viên Văn Bút làm phiền quý ông Mặc Đỗ, Viên Linh đến như thế thì thật đáng xấu hổ.
Nếu Viên Linh chịu khó thêm vài chữ vào câu văn vu cáo, chụp mũ ấy, biến nó thành: “Trung Tâm Văn Bút Việt Nam do bác sĩ Trần Kim Tuyến VÀ CIA thúc đẩy thành lập để chống Cộng…” thì gần 200 hội viên Văn Bút VN sẽ hóa ra bồi bút của Mỹ Ngụy hết trơn và chắc chắn ông sẽ được Hà Nội triệu về ban ngay cho chức Chủ Tịch ban Tuyên Giáo, danh giá vô cùng. Tiếc ghê!
Thóa mạ hội Văn Bút và toàn thể hội viên tàn tệ đến thế vẫn chưa hả dạ.
Ở vế thứ hai, Viên Linh leo thang “Trung Tâm Văn Bút Việt Nam đã do Việt Cộng điều hành, qua bàn tay Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền.”
Nghĩa là Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền thuộc diện Việt Cộng nằm vùng. Còn tất cả các hội viên và các vị Chủ Tịch, Tổng Thư Ký… của hội – trong đó có cả thi sĩ Vũ Hoàng Chương mà ông cung kính chiêu niệm – đều là một lũ ngu si đần độn, bị Việt Cộng “điều hành” xỏ mũi lôi đi mà không hay.
Năm 1957 thì bị thúc đẩy lập hội phục vụ nhu cầu chính trị của chế độ Cộng Hòa, nhưng rồi làm bồi bút cho Mỹ Ngụy cũng không nên thân, cuối cùng lại hóa ra một lũ phản quốc, bị Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền, tay sai Việt Cộng, múa tay điều khiển, bắt phục vụ chế độ Cộng Sản, mà vẫn khờ khạo chẳng biết! Oh la la!
Như thế, theo lời tố cáo của nhà thơ Viên Linh thì Trung Tâm Văn Bút VN là nơi quy tụ đông đảo những đầu óc đần độn, ngu si nhất hoàn cầu.
Đến đây, tôi tưởng sự nghiệp sỉ nhục hội Văn Bút đã đạt đỉnh cao, vượt tiêu chuẩn, và Viên Linh đã hả hê, ngừng tay. Nhưng không, chẳng biết vì lý do gì, cái tên Phạm Việt Tuyền vẫn làm trái tim nhà thơ sôi sục lửa căm hờn. Ông vận dụng trí sáng tạo, đẻ ra được một tác phẩm vu cáo tuyệt vời, hay ho gần bằng những áng văn chương truyền đơn chụp mũ đánh phá nhau của những hội đoàn hữu danh vô thực đang điên cuồng tranh phần xôi thịt.
Viên Linh viết:
“Ông (tức LM.Thanh Lãng) đã được Hà Nội thu dụng làm việc tiếp ở Đại học Văn khoa; và Phạm Việt Tuyền thì bận rộn đặt bàn giấy đăng ký các “nhà văn Ngụy”… ngụ ý rằng Chủ Tịch Thanh Lãng thành tích nằm vùng yếu kém, chỉ được lưu dụng, còn Tổng thư ký Phạm Việt Tuyền hăng say phục vụ Bác Đảng nên được “đặt bàn giấy đăng ký các nhà văn Ngụy”, quyền hành to ngang tầm một Công an Văn Hóa!
Chắc nhà văn Nhật Tiến hết sức phẫn nộ. Nhưng trong bài chất vấn Viên Linh, lời lẽ ông vẫn rất nhẹ nhàng, hiền hòa:
“Xin ông Viên Linh cho biết GS Phạm Việt Tuyền đặt bàn giấy đăng ký các “nhà văn Ngụy” tại địa điểm nào, thời điểm nào ở Sài Gòn và xin nêu vài tên tuổi nào của những “nhà văn Ngụy” nào đã trực tiếp ghi danh tại bàn giấy của GS. Phạm Việt Tuyền.
Nếu không trả lời được những câu hỏi này tức là ông đã xuống tay độc ác với chính đồng nghiệp của mình bằng sự bịa đặt và do đó không biết chính ai sẽ là người chịu nhục đây?
Một cựu Chủ tịch Văn Bút VN Hải Ngoại viết không nương tay, vô bằng cớ để hạ gục một cựu Tổng Thư Ký Văn Bút trước 1975 vốn đã dầy công lao đóng góp cho Văn Bút thời đương nhiệm thì không biết vì lý do gì nếu không phải đó chỉ là sản phẩm của một ngòi bút có lúc đã thiếu lương tâm của người cầm bút.”
Phản ứng của Viên Linh sau khi nhận được lời “chất vấn” là im lặng, chứng tỏ nhà văn Nhật Tiến đã lầm. Sự “thiếu lương tâm của người cầm bút” này không chỉ xảy ra “có lúc”, chốc lát, trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, như nhà văn nghĩ một cách đầy bao dung. Nó có tuổi thọ vài thập niên rồi. Nên ta không lạ khi thấy Viên Linh yên lặng, để cô Tà Cúc trả lời giùm như… thường lệ. (Chiến thuật đánh đấm này siêu việt lắm. Địch thủ nhắm ngay mặt Viên Linh giương cung bắn, chỉ thấy trúng tà áo, tà váy của Tà Cúc không hà! Khôn ghê chưa!)
Tà Cúc là ai?
Nhìn cách nhà thơ Viên Linh đối xử với cô thì đoán cô là một “thần đồng văn chương” của thời đại này. Cô đang giữ chức Thư Ký Tòa Soạn của tạp chí Khởi Hành. Cách đây hơn hai thập niên, khi Viên Linh lên ngôi chủ tịch, “thần đồng” Tà Cúc đã được phong làm Quan Lớn trong triều đình Văn Bút.
Đây là một vài đoạn văn tiêu biểu thể hiện rất rõ nhân cách, đạo đức và văn phong của cô:
Trong thư gửi cho bậc tiền bối Nhật Tiến, nhà văn lớn từ văn chương đến tuổi tác (cụ NT đã ăn mừng thượng thọ bát tuần), cô viết:
“…tôi rất xấu hổ vì đã có thời, trong vòng hai năm nay, coi tác giả NT như một người quen …” “…chớ nên làm tôi xấu hổ một lần nữa…” và “…phản bác Nhật Tiến là một chuyện dễ dàng, nhưng phản bác một người mà tôi biết rõ đã thua kém tôi quá sức về kiến thức chuyên môn và khả năng lý luận thì không quân tử chút nào [nên tôi không thèm phản bác]!”
Trong thư gửi cho nhà văn Bác sĩ Ngô Thế Vinh, một bậc trưởng thượng, một nhân cách lớn với những tác phẩm và công trình nghiên cứu kéo dài nhiều thập niên để góp phần tìm sinh lộ cho dân tộc, được không những văn giới mà đồng bào cả trong và ngoài nước quý trọng, cô Tà Cúc viết:
“Bạn Ngô Thế Vinh – Thú thật, tôi rất ngán ngẩm khi phải viết loại nửa-thư -nửa -bài này cho một người mà chữ “bạn” chỉ là một lối xưng hô lịch sự… Theo tôi, không có gì chứng minh sự thiếu liêm khiết trí thức và Ngụy quân tử của bạn hơn bằng…”
Tạm hai món ăn chơi thế thôi nhé, bạn đọc thân mến! Trích dẫn thêm, lỡ có bạn nào lợm giọng buồn nôn, không đọc tiếp được, thì hư hết đại sự.
Những câu văn vừa trích dẫn, với giọng lưỡi kiêu căng, láo xược, làm chữ nghĩa tủi thân vì trao duyên nhầm tướng cướp, làm tổ tiên, ông bà, cha mẹ, nếu còn nhớ truyền thống dân tộc, luân thường đạo lý Việt Nam, phải xấu hổ, nhục nhã, khóc thét lên trong mộ vì cái sinh vật vô luân các vị lỡ để lại trên đời…
Vậy mà văn chương Tà Cúc phỉ báng, thóa mạ các văn hữu lại được nhà thơ Viên Linh hết sức nâng niu, tôn kính. Ông âu yếm, trang trọng đăng hết lên tạp chí Khởi Hành!
Như thế, xét cho cùng, cô Tà Cúc cũng không hẳn đã có cái nhân cách đáng tởm vào bậc nhất.
Kiều Phong
(còn tiếp)
***(còn tiếp)
(Bài viết của anh Kiều Phong đã là nguồn cảm hứng khiến cô nghĩa muội của tôi đem cặp câu đối cũ ra trình bày lại. Cũng là lý do khiến cô ấy tìm lại tấm hình cũ và thật đẹp của chị MĐHT hầu giới thiệu với chúng ta. Những chữ “thiên nga vượt bức thành biên giới” vừa muốn ví MĐHT như loài chim thiên nga, vừa nhắc tới thành tích của bà trong việc làm cho Văn Bút Quốc Tế phải công nhận Văn Bút VN tự do, bỏ chế độ CS thoát ra hải ngoại – THB)
Cám ơn anh Trần Huy Bích. Mời bạn đọc xem hình và câu đối:
Nguồn: _http://tranhuybich.blogspot.com/p/blog-page_28.html
Bàn ra tán vào (0)
Viên Linh: Một nhân cách lạ lùng (Bài 1, 2 )
Đọc xong cuốn “Từ Nhóm Bút Việt đến Trung Tâm Văn Bút VN (1957-1975)” của nhà văn Nhật Tiến, rồi bài nhận định về giá trị tác phẩm này của nhà thơ Nguyễn Mạnh Trinh
Viên Linh: Một nhân cách lạ lùng
(Bài 1)
Kiều Phong
(Bài 1)
Kiều Phong
Đọc xong cuốn “Từ Nhóm Bút Việt đến Trung Tâm Văn Bút VN (1957-1975)” của nhà văn Nhật Tiến, rồi bài nhận định về giá trị tác phẩm này của nhà thơ Nguyễn Mạnh Trinh… ngẩn ngơ cả ngày. Nhớ các bậc tiền bối có công tạo dựng và duy trì một nơi quy tụ đẹp đẽ của văn giới miền Nam. Nhớ những công trình lớn lao của hội đã góp phần làm phong phú cho nền văn chương của quê hương đất nước thân yêu thủa nào.
Và bồi hồi nhớ nhà văn Minh Đức Hoài Trinh cùng nhà báo Đạo Cù Trần Tam Tiệp.
Sau 75, Hội Văn Bút, như tất cả các hội đoàn khác, tự ý giải tán hoặc bị bức tử. Hội viên thì phần lớn như cá nằm trên thớt, chờ ngày chế độ mới ra tay bắt bớ, giam cầm. Tác phẩm của họ bị đốt, hoặc trưng bày trong những phòng triển lãm tội ác Mỹ Ngụy. Hội Văn Bút Quốc Tế cũng mặc nhiên coi hội Văn Bút Việt Nam đã chết theo miền đất tự do cuối cùng của nước Việt.
Người nhất định không chịu chấp nhận cái chết ấy là bà Minh Đức Hoài Trinh.
Trong một phiên họp của đại hội Văn Bút Quốc Tế, sau ngày mất nước, bà lên diễn đàn thỉnh cầu Hội chấp nhận là Hội Việt Nam còn sống nhăn, bằng cớ là có nhiều hội viên, cũng như bà, được tị nạn ở các nước tự do. Tất cả những hội viên may mắn này sẽ tiếp tục duy trì hội Văn Bút tạm đặt trụ sở ở Hải Ngoại, sinh hoạt bình thường.
Thế là hội viên những nước thiên tả, hoặc vốn thù ghét Việt Nam Cộng Hòa nhâu nhâu lên tấn công bà. Có tên khẳng định VNCH chết ngày 30 tháng tư bảy lăm, hội Văn Bút Việt Nam cũng tạ thế cùng ngày. Chỗ trống phải dành để chờ Hội Văn Bút Việt Cộng. Có đứa xỏ xiên: Đám nhà văn nhà thơ lưu vong ấy mai mốt sẽ thành công dân nước họ định cư, tha hồ gia nhập hội Văn Bút Tây, Mỹ, Canada, Úc… quên VN đi!
Chủ tịch và ban chấp hành của hội cũng xác định là xưa nay, hội chưa từng chấp nhận một hội Văn Bút nào có kèm hai chữ “hải ngoại”.
Tuy cũng có một số hội viên ủng hộ bà, nhưng không nhiều. Lúc bầu phiếu, phe chống có đa số áp đảo, bà thua, Văn Bút Việt Nam tiếp tục tắt thở.
Không sờn lòng, nản chí, cùng luật sư Trần Thanh Hiệp, nhà thơ Nguyên Sa, nhà báo Trần Tam Tiệp, bà Minh Đức Hoài Trinh bền bỉ tranh đấu.
Đại hội nào bà cũng dự, bài diễn văn nào của bà cũng nhấn mạnh vào truyền thống và chủ trương tốt đẹp của hội: bênh vực và bảo vệ quyền tự do tư tưởng của hội viên và những người cầm bút khắp thế giới. Hội Văn Bút Việt Nam, từ chủ tịch đến đa số hội viên hiện đang là nạn nhân của một chế độ độc tài, sắt máu. Tác phẩm của họ bị đốt, bản thân họ bị cầm tù. Họ không thể kêu cứu với hội quốc tế và tường trình về hoàn cảnh khốn cùng của họ vì liên lạc với nước ngoài là một trọng tội, bị ghép tội danh “làm gián điệp cho ngoại bang” có thể lãnh án tử hình. Chấp nhận “hội Văn Bút VN hải ngoại” là tạo một nhịp cầu. Hội hải ngoại sẽ có những cách riêng để liên lạc với hội viên trong nước và có bản tường trình về hoàn cảnh hiện tại của họ cho hội quốc tế lên tiếng, can thiệp, bênh vực.
Lời bà càng ngày càng thấm khi chính các hội viên thiên tả cũng nhìn thấy sự thật. Và năm1979, Đại Hội Văn Bút Quốc Tế lần 44 họp ở Rio de Janeiro, Brazil đã chấp nhận Trung Tâm Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại (Vietnamese Abroad PEN Centre) với số phiếu 25/12.
Minh Đức Hoài Trinh
Người phụ nữ Việt Nam chân yếu tay mềm ấy, năm này qua năm khác, đã giang tay chống đỡ căn nhà Văn Bút, không để cho trận Hồng Thủy cuốn phăng nó đi, như tất cả các kiến trúc chính trị, văn hóa thuộc về miền Nam xưa. Bà thành công. Và Văn Bút VN là hội đoàn duy nhất của miền Nam tự do còn giữ được tư cách pháp nhân quốc tế.
Từ ngày đó, Văn Bút VN tường trình đầy đủ cho Hội Quốc Tế về tình trạng bị tù đầy, đàn áp của các hội viên và giới cầm bút ở VN, đồng thời cũng đưa ra nhiều sáng kiến. Đại Hội nào cũng có ghế trống, chỗ ngồi tượng trưng dành cho những hội viên vắng mặt vì bị cầm tù.
Sau, không còn tượng trưng nữa, hội VN đề nghị Hội Quốc Tế nhận tất cả các hội viên đang bị đầy đọa ở quê nhà là Hội Viên Danh Dự.
Sáng kiến này được hưởng ứng, Hội Viên một số nước Âu Châu nhận luôn nhiều nhà văn, nhà thơ VN là Hội Viên danh dự của chính quốc gia họ. Và vì các quốc gia ấy rất tôn trọng văn giới cho nên họ gửi khi thì nhà báo, khi thì nhân viên ngoại giao tới Việt Nam, tìm đến thăm hỏi, phỏng vấn, và giúp đỡ các “Hội viên Văn Bút Danh Dự” của nước họ. Có nhà văn, nhà thơ đã được đón từ Việt Nam đến định cư tại quốc gia nhận các vị này là hội viên.
Tất cả những chuyện ấy đã không xảy ra nếu không có nhà văn Minh Đức Hoài Trinh, vị Chủ Tịch đầu tiên của Văn Bút VN Hải Ngoại. Và cũng có nhiều chuyện tốt đẹp đã không xảy ra nếu không có ông nhà báo Đạo Cù Trần Tam Tiệp, Tổng thư ký của hội.
Ông Tiệp là Trung Tá Không Quân, gia nhập làng viết phiếm luận với bút hiệu Đạo Cù. Ông không là hội viên trước 75. Nhận chức Tổng thư ký của Văn Bút VN Hải Ngoại, ông phải cáng đáng đủ chuyện thượng vàng hạ cám, vì ban chấp hành của hội trần xì có hai người sinh hoạt thường xuyên: Bà Chủ Tịch và ông Tổng Thư Ký.
Nhưng chu toàn nhiệm vụ Tổng Thư ký chỉ là chuyện nhỏ.
Đại bàng gẫy cánh rơi xuống Paris đành chọn nghề nghiệp mới. Ông Đạo Cù làm trưởng toán sĩ quan an ninh chuyên trách việc bảo vệ các hãng xưởng, các cơ sở thương mại. Sắc phục tề chỉnh, uy nghi, chức tước nghe kêu boong boong, nhưng ông Nguyên Sa lại diễn nôm, dịch huỵch toẹt sang tiếng Việt là “nghề gác dan”. Chủ nhân các cơ sở, hãng xưởng Tây chắc trả công dựa trên bản dịch của Nguyên Sa, nên lương ông Đạo không cao mấy.
Ông cư ngụ trong căn gác xép trên nóc một ngôi nhà cũ. Bề rộng của căn nhà – theo lời mô tả của ông Bồ Đại Kỳ – “Cũng to hơn cái chuồng chim bồ câu một tí. Chỉ tội mái thấp quá. Đến thăm nó, đi đứng mà quên lom khom là bươu đầu sứt trán như chơi!” Gác xép cũng có cửa sổ, là một khung gỗ với miếng gỗ che có gắn bản lề như cánh cửa. Khi cần thưởng thức trời xanh, mây trắng, nắng vàng… ông Đạo chỉ cần dùng một cây gậy đẩy miếng gỗ che lên, chống cho nó mở toang ra là có ngay khung trời thơ mộng. Thỉnh thoảng quên đóng “cửa sổ”, đi làm về thấy gió thu, lá thu và cả… mưa thu tràn vào đầy nhà, chiếu giường ướt nhẹp.
Ông chịu sống cần kiệm, khắc khổ như thế để có tiền gửi về giúp các bạn văn.
Bất cứ nhà văn, nhà thơ nào dù không là hội viên của Trung Tâm Văn Bút, mà ông liên lạc được, ông đều gửi quà. Hồi ấy, dịch vụ gửi quà chưa có. Ông Đạo phải tự mua từng món, tự đóng thùng rồi khuân vác, đáp mấy chuyến metro đưa tới nhà bưu điện.
Chính nhờ ông Tổng thư ký của hội chịu vất vả ngược xuôi trên đường phố Paris, vai vác những thùng quà to tướng mà nhiều nhà văn nhà thơ có thêm chút sinh lực, đồng thời níu được đường giây liên lạc để chuyển những tin tức, những tác phẩm viết chui ra hải ngoại. Và bà Chủ tịch luôn luôn có những bản tường trình phong phú, chính xác về tình trạng của văn giới ở quê nhà để trình cho Hội Văn Bút Quốc Tế.
Nhà báo Trần Tam Tiệp 1928- 2009
Ông Đạo Cù xuôi ngược trên đất lạ, quê người, khi tay xách nách mang, khi khiêng trên vai những thùng quà nặng tình văn hữu, giữ liên lạc chặt chẽ, thăm hỏi, giúp đỡ bạn văn còn kẹt ở quê nhà với tất cả khả năng, sức lực của mình.
Bà Minh Đức Hoài Trinh phong thái tha thướt dịu dàng nhưng lời lẽ chém đinh chặt sắt, đăng đàn, phó hội hiên ngang đương đầu với đa số những hội viên đầy trí tuệ nặng lòng thù nghịch Việt Nam Cộng Hòa, ghét luôn văn giới miền Nam. Họ xô bà ngã trong nhiều năm, bà vẫn đứng dậy, cương quyết tiến tới và cuối cùng đã giành được một chỗ đứng trên văn đàn quốc tế cho tập thể người Việt lưu vong.
Mấy thập niên qua rồi, nhớ lại thủa ấy, vẫn thấy cần gửi đến bà nhà văn, ông nhà báo thêm một lời tri ơn.
Văn Bút VN Hải Ngoại vừa được chấp nhận là hoạt động tích cực, đưa ra nhiều sáng kiến vừa đẹp vừa thực tế như chọn những nhà văn nhà thơ đang bị đàn áp, cầm tù là “Hội Viên Danh Dự” để có danh chính ngôn thuận can thiệp, giúp đỡ… Hội ta được từ chủ tịch đến các hội viên quốc tế cảm phục và quý trọng ngay.
Khi nhà thơ Viên Linh được bầu làm Chủ tịch nhiệm kỳ 1993– 1995, sự quý trọng ấy vẫn còn.
Ông Viên Linh có tài tổ chức, nhiều sáng kiến lạ nên thời ông làm chủ tịch, VBVNHN coi bộ hoành tráng nhất, trông xôm tụ như một triều đình.
Nhiều quan chức lắm! Cô Tà Cúc cũng được cho làm Quan Lớn Văn Bút. Nhớ mang máng hình như cô được thụ phong chức Trưởng Ủy Ban Phụ nữ. Chả hiểu sao mà hội văn bút lại có một ban đặc trách chuyện quý bà, quý cô, mà tên ủy ban cũng mù mờ, lửng lơ, khó hiểu. Quan Trưởng ban Tà Cúc lãnh đạo phụ nữ của hội? ở quận Cam? hay cai trị toàn thể phụ nữ khắp ta bà thế giới?
Nhiều văn hữu chê “nhăng nhố, lố bịch quá” rồi cười lăn. Riêng tôi, bé đã mê phường chèo, hát bội, lớn lại nghiền thêm món cải lương, thích những chuyện diêm dúa, hoa hòe hoa sói, mũ áo xênh xang, cờ xí rợp trời, trống chiêng dậy đất… nên khoái cái triều đình văn bút này quá xá, quà xa. Ai nói gì thì nói, Kiều mỗ nhất định coi triều đại văn bút Viên Linh là thời kỳ cực thịnh, xôm tụ, mầu mè sặc sỡ bậc nhất trong lịch sử Hội Văn Bút nước nhà.
Chuyện rắc rối, bi thương chỉ xảy ra vào thời gian cuối nhiệm kỳ, khi Chủ Tịch Viên Linh quyết định không rời ngôi báu, muốn trị vì toàn dân Văn Bút thêm một vài nhiệm kỳ nữa.
Tôi tưởng chuyện ấy đối với ông dễ ợt. Ông là người có tài, lãnh đạo hội khéo léo, tái ứng cử là trúng liền một khi. Chẳng ngờ có nhiều đứa muốn hạ bệ ông. Số hội viên thân cận được hưởng ơn mưa móc cũng nhiều, nhưng vẫn là thiểu số. Đám hội viên phó thường dân đông hơn, bất mãn với tác phong lãnh đạo của Chủ Tịch, nhất định bắt Viên Linh đi chỗ khác chơi, nhường ghế cho người khác.
Cuộc chiến tranh giành ngôi báu khốc liệt của hội lập tức nổ ra, lan rộng, khói lửa ngập tràn đến cả những nhà văn, nhà thơ không là hội viên, chẳng dính dáng gì tới hội. Chúng tôi bị vạ lây!
Một hôm tôi nhận được thư Viên Linh, trong có một bản tuyên bố, tuyên cáo, hay nhận định gì đó, quên rồi. Nội dung tuyên cáo đại khái là:
Chúng tôi ký tên dưới đây là những người làm văn học, đồng lòng nhất trí quyết định rằng: Hội Văn Bút phải thuộc về văn giới, phải được một vị trong văn giới làm Chủ Tịch. Vai trò lãnh đạo một hội văn chương không thể để lọt vào tay một nhà buôn (hay nhà khỉ gì đó, cũng quên rồi.)
Hóa ra người tranh ngôi với Viên Linh đang thắng thế, gom được nhiều phiếu, có thể cướp ngôi của chàng tới nơi. Chàng đành hô hào văn thi hữu bốn phương, ra tuyên cáo phản công, uýnh lại địch bằng chiến thuật biển người, tấn công thẳng vào cái lý lịch “không phải là nhà văn” của đối thủ.
Tuyên cáo được soạn thảo rất văn chương và hùng hồn, đọc xong, đồng ý liền. Nhưng đến mục ký tên thì bà con khựng lại, thấy kỳ kỳ. Những người lờ đi không ký, bị Viên Linh thù lâu lắm.
Riêng tôi, may phước lại được ông gọi điện thoại đến tận nhà truy kích. Tôi thành thật thưa với ông rằng: Trước sau tôi vẫn thích thơ Viên Linh và quý trọng văn tài ông. Tôi cũng thật lòng tin rằng ông xứng đáng làm Chủ Tịch Hội Văn Bút thêm năm bảy nhiệm kỳ, hay làm suốt đời, muôn năm trường trị cũng chẳng sao. Nhưng ký kiến nghị, tuyên cáo để xúm xít ủng hộ ông, tấn công một địch thủ tầm thường nào đó thì tôi thấy hơi quá đáng.
Tưởng bị Viên Linh giận, nghỉ chơi. Không ngờ ông lại rộng lượng “ghi nhận thiện chí của bạn”, cho tôi vào danh sách những nhà văn nhà thơ (cỡ chín, mười người) tuy không ký tuyên cáo nhưng “ĐỒNG Ý QUA ĐIỆN THOẠI”.
Thế là thoát nạn. Tình văn hữu giữa chúng tôi vẫn bền vững, không sứt mẻ tí teo nào. Mừng ơi là mừng!
Nỗ lực bảo vệ ngôi báu đến mức đó là nhất. Thiên hạ khó ai bì. Nhưng than ôi! Mưu sự tại Viên Linh mà thành sự tại đám hội viên bầu bán linh tinh. Ông đành dẹp cuộc bầu cử, tự ý lưu nhiệm dài hạn, cho nó chắc ăn.
Các hội viên bị Chủ Tịch Viên Linh đàn áp, truất quyền ứng cử, bầu cử, thì ức quá. Tháng 2/1996, họ họp đại hội ở Houston, bầu nhà văn Sơn Tùng làm chủ tịch. Ông này đúng là nhà văn. Cái tuyên cáo hết thiêng. Nhưng ông Viên Linh cứ ngồi ỳ ra, nhất định không rời bỏ ngai vàng. Thế là Hội ta năm ấy được mùa, của ăn của để, có tới hai Chủ Tịch lận.
Tự lưu nhiệm thêm hai năm chưa thấy đã đời. Năm 1997, Viên Linh dàn xếp cho bù nhìn Đặng Văn Nhâm lên làm chủ tịch, để lui vào hậu trường tiếp tục cai trị thêm một nhiệm kỳ nữa. Như thế, trước sau, triều đại Viên Linh kéo dài 6 năm, gấp rưỡi một nhiệm kỳ của Tổng Thống Mỹ Quốc. Trong thời gian này những hội viên ghê tởm hành vi của Viên Linh xúm lại đả kích sự tham quyền cố vị, lỳ lợm, trâng tráo của ngài Chủ Tịch tự ý lưu nhiệm. Quân triều đình kháng cự rất dũng mãnh. Cuộc giao tranh kéo dài hàng năm. Đóng cửa choảng nhau trong nhà cứ bất phân thắng bại hoài, đôi bên sốt ruột làm đơn gửi hội Văn Bút Quốc Tế, kiện tụng, tố cáo tội ác của địch thủ lia chia.
Thế là hội Văn Bút Quốc tế phải thi hành một biện pháp chưa từng có trong lịch sử Văn Bút Thế Giới. Văn Bút Quốc Tế bắt Văn Bút Việt Nam há miệng, tống cho mấy viên thuốc ngủ, bắt ngủ say sưa – gọi là dormant – khỏi léo nhéo cãi nhau, kiện tụng lằng nhằng, làm phiền người lớn.
Tính đến hôm nay, Hội ta đã bị Hội Quốc Tế bồng lên, rót vào tai những lời ru êm ái “ngủ đi em mộng bình thường” hai lần!
Quyết tâm: đã lên chức Chủ Tịch rồi thì nhất định ngồi lì, tử thủ, của ông Viên Linh làm Văn Bút VN Hải Ngoại tan hoang, hội viên bẽ bàng, mắc cỡ. Hội Quốc tế nhìn hội ta nếu không nỡ khinh bỉ, thì cũng khó nín cười!
Tiếc công sức của bà Minh Đức Hoài Trinh, ông Trần Tam Tiệp đã phục sinh cho chúng ta một Hội Văn Bút được Hội Quốc Tế yêu quý, kính trọng.
Thương cho quý vị hội viên sau này phải hứng chịu một di sản quái dị của ông Chủ Tịch có nhân cách lạ lùng.
*******************
Viên Linh: Một nhân cách lạ lùng
(Bài 2)
Kiều Phong
(Bài 2)
Kiều Phong
Lòng say mê chức Chủ Tịch Văn Bút làm Viên Linh có những hành động kỳ quái hiếm thấy ở một nhà thơ.
Khi thực sự mất ghế, ông vừa tiếc vừa hận, và vì thế hình như bị khủng hoảng tinh thần. Thay vì chỉ giận những đứa giành mất ngôi báu, những hội viên bất trung, không xả thân bảo vệ triều đình, bỏ sang hàng ngũ địch v.v…, ông lại rất bất ngờ trút hết sự căm hờn lên Hội Văn Bút nguyên thủy và các vị tiền nhiệm.
Linh mục Thanh Lãng trong lễ Tưởng Niệm văn hào Nhất Linh
Cùng với hội Văn Bút VN trước 75, Linh mục Thanh Lãng, Chủ tịch, và Giáo sư Phạm Việt Tuyền, Tổng thư ký, bị Viên Linh chụp mũ, vu cáo, bôi bẩn và thóa mạ thậm từ.
“Trung Tâm Văn Bút Việt Nam do bác sĩ Trần Kim Tuyến thúc đẩy thành lập để chống Cộng, cho kịp thời với Đại hội Văn Bút ở Tokyo vào năm 1957…”
“…cuối cùng [Trung Tâm Văn Bút Việt Nam] đã do Việt Cộng điều hành, qua bàn tay Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền.”
Chỉ với một đoạn văn vài dòng, Viên Linh đã hoàn toàn thành công trong sự nghiệp sỉ nhục đích danh hội Văn Bút Việt Nam, cùng toàn thể hội viên, nhất là 19 vị sáng lập như Đỗ Đức Thu, Vương Hồng Sển, Vi Huyền Đắc, Vũ Hoàng Chương, Tam Lang Vũ đình Chí, Tchya Đái Đức Tuấn, Đào Đăng Vỹ, Lê văn Siêu, Bùi Xuân Uyên (bút hiệu Hi Di, chủ nhiệm tạp chí Thế Kỷ ở Hà Nội trước 1954) ..v.v.
Nếu công bằng, không ác ý, Viên Linh đã viết: “Nhờ bác sĩ Trần Kim Tuyến gợi ý và giúp đỡ phần thủ tục, Trung Tâm Văn Bút Việt Nam đã được thành lập rất nhanh để kịp thời cử đại diện tham dự Đại hội Văn Bút ở Tokyo vào năm 1957…”
Còn thành lập để làm gì thì ông Viên Linh nếu còn lương tri và một tí tẹo lòng kính trọng dành cho tiền nhân, không nên tự tiện trả lời một cách hàm hồ, nhảm nhí như vậy.
Lập Trung Tâm Văn Bút VN làm gì? Câu trả lời rõ ràng, đầy đủ chi tiết đã được ghi trong Hiến Chương của Văn Bút Quốc Tế. Chủ Tịch Viên Linh chắc đã đọc qua.
Nhưng Viên Linh khẳng định “… thành lập để chống Cộng” với cái ý bỉ thử. Để hỗ trợ cho lập luận của mình, ông dựa vào lời nhà văn Mặc Đỗ, một người cũng rất nhiệt thành trong việc chỉ trích Hội Văn Bút và phỉ báng các hội viên sáng lập:
“Cho tới hôm nay tôi chưa hết khó chịu mỗi khi nghe nói tới PEN (Trung Tâm Văn Bút Việt Nam)… Chắc chưa ai quên PEN Việt Nam được hình thành như thế nào để kịp dự hội nghị Đông Kinh. Tôi buồn thấy một số nhà văn chúng ta ÍT KIÊU HÃNH QUÁ. Giả thử hồi đó họ biết kiêu hãnh hơn,TỪ CHỐI KHÔNG BÁN RẺ TÊN TUỔI LẤY MỘT CHUYẾN ĐI, văn chương Việt Nam sẽ vinh hạnh hơn…”, và: “chẳng qua có một số ít người nhân danh đám đông những người cầm bút Việt Nam để đi du lịch…”
Viên Linh thì: Hội do BS Trần Kim Tuyến thúc đẩy thành lập để chống Cộng. Mặc Đỗ thì: hội viên sáng lập toàn là những người thiếu liêm sỉ (ông dùng chữ văn hoa lịch sự vờ vịt là “ít kiêu hãnh”), đã bán rẻ tên tuổi lấy một chuyến đi… và niềm vinh hạnh của văn chương VN bị xuống cấp từ ngày Hội Văn Bút ra đời…v.v.
Tin lời hai ông, các thế hệ sau tưởng thi sĩ Vũ Hoàng Chương sau khi lập hội Văn Bút bỗng “ít kiêu hãnh quá” “bán rẻ tên tuổi lấy một chuyến đi” và từ từ biến thành Tố Hữu của miền Nam. Còn Hội Văn Bút thì thật xấu xa và các hội viên (nhất là các vị sáng lập), là những con người tham lam, ti tiện.
Xấu xa quá đi chớ, vì xưa nay, ai cũng biết chỉ ở miền Bắc và các nước Cộng Sản, độc tài mới có những hội văn chương được thành lập để phục vụ nhu cầu chính trị của chế độ. Không ai ngờ là năm 2000, lại có ông cựu Chủ Tịch của hội Văn Bút VN Hải Ngoại phùng mang trợn mắt lớn tiếng tố cáo: Hội Văn Bút Việt Nam, một hội văn lớn nhất của miền Nam, chi nhánh của Văn Bút Quốc Tế, cũng do ông Trùm Mật Vụ Trần Kim Tuyến thúc đẩy thành lập để phục vụ nhu cầu chống Cộng của nhà nước, chứ có vì văn chương văn học gì đâu! Nghĩa là xứ Tự Do và xứ Cộng Sản chẳng khác gì nhau.
Giới cầm bút miền Bắc bị đoàn ngũ hóa, lập hội, kết bè để phục vụ giới cầm quyền, ta thông cảm và xót thương. Họ phải đành hy sinh quyền tự do tư tưởng để bảo vệ sự an toàn bản thân, sự sống của gia đình. Còn các nhà văn miền Nam cơm no áo ấm, quyền tự do sáng tạo được tôn trọng, thế mà vì thèm những chuyến “du lịch ngoại quốc” đã “bán rẻ tên tuổi” lập hội làm tay sai cho ông Trùm Mật vụ, khiến cho văn chương miền Nam bị kém vinh hạnh! Làm nhà văn Mặc Đỗ mắc bệnh khó chịu kinh niên, cả đời cứ nghe cái tên hội là lại bị cơn khó chịu nó hành! Khổ ghê lắm!
Tư cách hội viên Văn Bút làm phiền quý ông Mặc Đỗ, Viên Linh đến như thế thì thật đáng xấu hổ.
Nếu Viên Linh chịu khó thêm vài chữ vào câu văn vu cáo, chụp mũ ấy, biến nó thành: “Trung Tâm Văn Bút Việt Nam do bác sĩ Trần Kim Tuyến VÀ CIA thúc đẩy thành lập để chống Cộng…” thì gần 200 hội viên Văn Bút VN sẽ hóa ra bồi bút của Mỹ Ngụy hết trơn và chắc chắn ông sẽ được Hà Nội triệu về ban ngay cho chức Chủ Tịch ban Tuyên Giáo, danh giá vô cùng. Tiếc ghê!
Thóa mạ hội Văn Bút và toàn thể hội viên tàn tệ đến thế vẫn chưa hả dạ.
Ở vế thứ hai, Viên Linh leo thang “Trung Tâm Văn Bút Việt Nam đã do Việt Cộng điều hành, qua bàn tay Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền.”
Nghĩa là Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền thuộc diện Việt Cộng nằm vùng. Còn tất cả các hội viên và các vị Chủ Tịch, Tổng Thư Ký… của hội – trong đó có cả thi sĩ Vũ Hoàng Chương mà ông cung kính chiêu niệm – đều là một lũ ngu si đần độn, bị Việt Cộng “điều hành” xỏ mũi lôi đi mà không hay.
Năm 1957 thì bị thúc đẩy lập hội phục vụ nhu cầu chính trị của chế độ Cộng Hòa, nhưng rồi làm bồi bút cho Mỹ Ngụy cũng không nên thân, cuối cùng lại hóa ra một lũ phản quốc, bị Thanh Lãng, Phạm Việt Tuyền, tay sai Việt Cộng, múa tay điều khiển, bắt phục vụ chế độ Cộng Sản, mà vẫn khờ khạo chẳng biết! Oh la la!
Như thế, theo lời tố cáo của nhà thơ Viên Linh thì Trung Tâm Văn Bút VN là nơi quy tụ đông đảo những đầu óc đần độn, ngu si nhất hoàn cầu.
Đến đây, tôi tưởng sự nghiệp sỉ nhục hội Văn Bút đã đạt đỉnh cao, vượt tiêu chuẩn, và Viên Linh đã hả hê, ngừng tay. Nhưng không, chẳng biết vì lý do gì, cái tên Phạm Việt Tuyền vẫn làm trái tim nhà thơ sôi sục lửa căm hờn. Ông vận dụng trí sáng tạo, đẻ ra được một tác phẩm vu cáo tuyệt vời, hay ho gần bằng những áng văn chương truyền đơn chụp mũ đánh phá nhau của những hội đoàn hữu danh vô thực đang điên cuồng tranh phần xôi thịt.
Viên Linh viết:
“Ông (tức LM.Thanh Lãng) đã được Hà Nội thu dụng làm việc tiếp ở Đại học Văn khoa; và Phạm Việt Tuyền thì bận rộn đặt bàn giấy đăng ký các “nhà văn Ngụy”… ngụ ý rằng Chủ Tịch Thanh Lãng thành tích nằm vùng yếu kém, chỉ được lưu dụng, còn Tổng thư ký Phạm Việt Tuyền hăng say phục vụ Bác Đảng nên được “đặt bàn giấy đăng ký các nhà văn Ngụy”, quyền hành to ngang tầm một Công an Văn Hóa!
Chắc nhà văn Nhật Tiến hết sức phẫn nộ. Nhưng trong bài chất vấn Viên Linh, lời lẽ ông vẫn rất nhẹ nhàng, hiền hòa:
“Xin ông Viên Linh cho biết GS Phạm Việt Tuyền đặt bàn giấy đăng ký các “nhà văn Ngụy” tại địa điểm nào, thời điểm nào ở Sài Gòn và xin nêu vài tên tuổi nào của những “nhà văn Ngụy” nào đã trực tiếp ghi danh tại bàn giấy của GS. Phạm Việt Tuyền.
Nếu không trả lời được những câu hỏi này tức là ông đã xuống tay độc ác với chính đồng nghiệp của mình bằng sự bịa đặt và do đó không biết chính ai sẽ là người chịu nhục đây?
Một cựu Chủ tịch Văn Bút VN Hải Ngoại viết không nương tay, vô bằng cớ để hạ gục một cựu Tổng Thư Ký Văn Bút trước 1975 vốn đã dầy công lao đóng góp cho Văn Bút thời đương nhiệm thì không biết vì lý do gì nếu không phải đó chỉ là sản phẩm của một ngòi bút có lúc đã thiếu lương tâm của người cầm bút.”
Phản ứng của Viên Linh sau khi nhận được lời “chất vấn” là im lặng, chứng tỏ nhà văn Nhật Tiến đã lầm. Sự “thiếu lương tâm của người cầm bút” này không chỉ xảy ra “có lúc”, chốc lát, trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, như nhà văn nghĩ một cách đầy bao dung. Nó có tuổi thọ vài thập niên rồi. Nên ta không lạ khi thấy Viên Linh yên lặng, để cô Tà Cúc trả lời giùm như… thường lệ. (Chiến thuật đánh đấm này siêu việt lắm. Địch thủ nhắm ngay mặt Viên Linh giương cung bắn, chỉ thấy trúng tà áo, tà váy của Tà Cúc không hà! Khôn ghê chưa!)
Tà Cúc là ai?
Nhìn cách nhà thơ Viên Linh đối xử với cô thì đoán cô là một “thần đồng văn chương” của thời đại này. Cô đang giữ chức Thư Ký Tòa Soạn của tạp chí Khởi Hành. Cách đây hơn hai thập niên, khi Viên Linh lên ngôi chủ tịch, “thần đồng” Tà Cúc đã được phong làm Quan Lớn trong triều đình Văn Bút.
Đây là một vài đoạn văn tiêu biểu thể hiện rất rõ nhân cách, đạo đức và văn phong của cô:
Trong thư gửi cho bậc tiền bối Nhật Tiến, nhà văn lớn từ văn chương đến tuổi tác (cụ NT đã ăn mừng thượng thọ bát tuần), cô viết:
“…tôi rất xấu hổ vì đã có thời, trong vòng hai năm nay, coi tác giả NT như một người quen …” “…chớ nên làm tôi xấu hổ một lần nữa…” và “…phản bác Nhật Tiến là một chuyện dễ dàng, nhưng phản bác một người mà tôi biết rõ đã thua kém tôi quá sức về kiến thức chuyên môn và khả năng lý luận thì không quân tử chút nào [nên tôi không thèm phản bác]!”
Trong thư gửi cho nhà văn Bác sĩ Ngô Thế Vinh, một bậc trưởng thượng, một nhân cách lớn với những tác phẩm và công trình nghiên cứu kéo dài nhiều thập niên để góp phần tìm sinh lộ cho dân tộc, được không những văn giới mà đồng bào cả trong và ngoài nước quý trọng, cô Tà Cúc viết:
“Bạn Ngô Thế Vinh – Thú thật, tôi rất ngán ngẩm khi phải viết loại nửa-thư -nửa -bài này cho một người mà chữ “bạn” chỉ là một lối xưng hô lịch sự… Theo tôi, không có gì chứng minh sự thiếu liêm khiết trí thức và Ngụy quân tử của bạn hơn bằng…”
Tạm hai món ăn chơi thế thôi nhé, bạn đọc thân mến! Trích dẫn thêm, lỡ có bạn nào lợm giọng buồn nôn, không đọc tiếp được, thì hư hết đại sự.
Những câu văn vừa trích dẫn, với giọng lưỡi kiêu căng, láo xược, làm chữ nghĩa tủi thân vì trao duyên nhầm tướng cướp, làm tổ tiên, ông bà, cha mẹ, nếu còn nhớ truyền thống dân tộc, luân thường đạo lý Việt Nam, phải xấu hổ, nhục nhã, khóc thét lên trong mộ vì cái sinh vật vô luân các vị lỡ để lại trên đời…
Vậy mà văn chương Tà Cúc phỉ báng, thóa mạ các văn hữu lại được nhà thơ Viên Linh hết sức nâng niu, tôn kính. Ông âu yếm, trang trọng đăng hết lên tạp chí Khởi Hành!
Như thế, xét cho cùng, cô Tà Cúc cũng không hẳn đã có cái nhân cách đáng tởm vào bậc nhất.
Kiều Phong
(còn tiếp)
***(còn tiếp)
(Bài viết của anh Kiều Phong đã là nguồn cảm hứng khiến cô nghĩa muội của tôi đem cặp câu đối cũ ra trình bày lại. Cũng là lý do khiến cô ấy tìm lại tấm hình cũ và thật đẹp của chị MĐHT hầu giới thiệu với chúng ta. Những chữ “thiên nga vượt bức thành biên giới” vừa muốn ví MĐHT như loài chim thiên nga, vừa nhắc tới thành tích của bà trong việc làm cho Văn Bút Quốc Tế phải công nhận Văn Bút VN tự do, bỏ chế độ CS thoát ra hải ngoại – THB)
Cám ơn anh Trần Huy Bích. Mời bạn đọc xem hình và câu đối:
Nguồn: _http://tranhuybich.blogspot.com/p/blog-page_28.html
