“Giống như mũi của một con tàu, điểm mở rộng mới hướng về Escaut, soi bóng tòa nhà bên dòng sông”

Ngày 22 tháng 9 2016, giới chức cảng Anvers đã khánh thành trụ sở mới của mình với công trình của  Zaha Hadid, kiến trúc sư người Anh gốc Iraq. Tòa nhà này nâng giá trị  của cảng lớn thứ hai ở châu Âu.

Khôi phục, mở rộng và biến đổi của tòa nhà được thiết kế từ một trạm cứu hỏa cũ tại cảng Anvers. Tòa nhà thật tuyệt vời và ấn tượng với hình dáng vươn cao về phía trước như xuyên qua không khí. Công trình kiến trúc mang hình viên kim cương thô được thiết kế bởi hãng Zaha Hadid đã sáng lấp lánh đúng dịp khánh thành tòa nhà, để gợi nhớ đến việc buôn bán kim cương của tổ tiên trong thành phố. Hiện nay, mặc dù phải cạnh tranh, Anvers vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc buôn bán kim cương. 85% kim cương thô trên thế giới được quá cảnh ở đây và 54% đá cắt được giao dịch ở đây.

Trụ sở mới của Chính quyền cảng

Với 12 km cầu cảng, Anvers là cảng biển lớn thứ hai ở châu Âu,  đón nhận 15.000 tàu buôn và 60.000 sà lan mỗi năm. Nơi đây xử lý 26% vận tải container ở châu Âu, tức là hơn 200 triệu tấn hàng hóa.

Năm 2007, khi các văn phòng cũ của cảng được xây dựng trong những năm 1990 đã trở nên quá nhỏ, nhà chức trách đã quyết định chuyển đổi trụ sở để cho phép các dịch vụ kỹ thuật và hành chính cùng chung một nơi. Đảo Mexico gần bến tàu Kattendijk Anvers, tại cầu cảng 63, đã được chọn là nơi xây trụ sở mới. Một cuộc thi thiết kế đã được phát động và  kiến trúc sư Zaha Hadid đã  giành chiến thắng.

Nằm bên bờ sông, vị trí đem lại những lợi thế quan trọng trong việc xây dựng bền vững, cho phép vận chuyển vật liệu và các thiết bị xây dựng bằng đường thủy, và đáp ứng các mục tiêu môi trường của cảng.

Các lựa chọn kiến trúc

Marc Van Peel, chủ tịch Cảng Anvers, tuyên bố “chỉ có một quy tắc áp dụng trong các cuộc thi kiến trúc, đó là tòa nhà ban đầu  cần được bảo tồn giữ lại. Không có yêu cầu nào khác cho địa điểm vị trí này. Ban giám khảo đã thực sự ngạc nhiên khi ở vòng sơ loại đã chọn được 5 mẫu cấu trúc hiện đại bên trên tòa nhà ban đầu. Họ đã kết hợp cái mới với cái cũ, nhưng đối với ban giám khảo bản thiết kế của công ty kiến trúc Zaha Hadid  là tốt nhất“.

Bản thiết kế của công ty kiến trúc Zaha Hadid dự kiến mở rộng theo chiều cao, thay vì mở rộng sang bên cạnh thì một mặt tiền hiện có sẽ bị che mất. Một thiết kế mới đặt bên trên tòa nhà cũ. Như mũi của một con tàu, phần mở rộng mới hướng  về  Escaut, kết nối tòa nhà với dòng sông đã hình thành nên cảng Anvers. Sân của trạm cứu hỏa cũ được che bởi một mái bằng kính và biến thành một sảnh tiếp tân. Từ vị trí này, khách thăm quan đi đến thư viện nằm trong nhà kho mà trước khi cải tạo là nơi để xe cứu hỏa. Các thang máy với tầm nhìn toàn cảnh sẽ đưa ta thẳng tới cầu, nối tòa nhà cũ tới phần mở rộng mới thiết kế.

Nhà khách của Cảng nằm ở các tầng của tòa nhà cũ và ở các tầng dưới  của phần mở rộng mới, nơi đây có một nhà hàng, các phòng và một thính phòng. Các tầng trên được dành cho văn phòng. Toàn bộ đủ cho 500 nhân viên của cảng vụ. Tòa nhà mới có diện tích 6.000 m2 phân chia trên 4 tầng, dài 105 m và nặng 1.500 tấn, nó được gắn trên một trụ bê tông.

Cửa hàng tự phục vụ có một tầm nhìn tuyệt đẹp về cảng 

Tòa nhà này có thể nhìn thấy từ xa và trông như một chiếc thuyền thủy tinh  được đỡ bởi hai trụ bê tông  lớn màu trắng, một cấu trúc gồm 2.000 tam giác bằng kính. Đối với Zaha Hadid, đây là biểu tượng liên kết giữa hai phần của cảng. Nó cũng là một viên kim cương khổng lồ với hàng trăm tấm kính hình tam giác ba màu tạo nên những mặt chói sáng của một viên đá quý.

Một cái nhìn toàn cảnh và một sự phản chiếu huyền ảo

Trong tất cả các tầng là văn phòng được thiết kế mở xóa bỏ mọi ngăn cách: các dãy bàn được sắp xếp theo đường chéo, các bức tường tạo thành những hình tam giác trong suốt nhìn ra toàn cảnh thành phố và ra cửa sông Escaut. Trên tường gạch của trạm cứu hỏa, các kiến trúc sư đã phục hồi lại mọi thứ, trong sân với một mái nhà kính mới tạo thành một khu vực tiếp tân.

Zaha Hadid, kiến trúc sư người Anh gốc Iraq

Zaha Hadid đã giảng dạy tại những trường quốc tế có uy tín nhất. (GettyImages)

Zaha Hadid đã qua đời ngày 31 tháng 3 ở tuổi 65, bà sinh ngày 31 tháng 10, 1950 tại Baghdad, Iraq. Ban đầu, bà đã học toán học tại Đại học Hoa Kỳ ở Beirut trước khi chuyển sang ngành kiến trúc tại Hiệp hội Kiến trúc ở London.

Tốt nghiệp năm 1977, bà đã làm việc 10 năm với Rem Koolhaas trước khi thành lập công ty riêng ở London vào năm 1987. Rất nhanh, bà trở thành một trong những gương mặt chủ chốt của xu hướng phá cách, một trào lưu từ chối thứ tự tuyến tính của kiến trúc hiện đại. Phong cách của bà dựa trên việc sử dụng các đường chìa ra và các đường cong, các hình nhọn và các khối chồng lên nhau tạo nên các hình phức tạp nhưng cũng rất thanh thoát từ những sáng tạo của bà. Bà là người phụ nữ duy nhất đã giành chiến thắng giải thưởng Pritzker năm 2004.

Năm 2007, bà đã giành được nhiều hồ sơ dự thầu: Ngoài cuộc triển lãm tại Bảo tàng Thiết kế ở London, khánh thành không gian trưng bày Chanel và những chòi “nấm ma thuật” ở Kensington Garden (London), thiết kế trung tâm thể thao dưới nước ở thế vận hội  London. Từ thể thao đến thời trang, thông qua nghệ thuật đương đại và âm nhạc, kiến trúc sư là một phong cách của tất cả những ai không từ chối cái gì và muốn kiến trúc trở nên nổi tiếng.

Cùng với sự nghiệp kiến trúc, bà đã giảng dạy tại những trường quốc tế có uy tín nhất, như Hiệp hội kiến trúc London, Trường Cao đẳng Thiết kế thuộc Đại học Harvard, Trường Kiến trúc Chicago, Đại học Nghệ thuật ứng dụng tại Vienna.

Trong suốt 35 năm hành nghề, cùng với đội ngũ của mình, các kiến trúc sư cao cấp, cơ sở, cũng như các nhà thiết kế trẻ, bà Hadid đã phát triển các ý tưởng,  xây dựng những đề xuất để dẫn đến những phác thảo mới. Ông Pauwels, kiến trúc sư của văn phòng thiết kế nói với tờ New York Times: “Không có công thức cho thiết kế, bà muốn đẩy tới giới hạn Từ khi bắt đầu sự nghiệp,bà Hadid đã dựng nên các tòa nhà, bất chấp trọng lực, không khí là một trong những nguyên tắc thiết kế của bà”.

 Cảng Anvers với gần 150.000 lao động

Cửa sổ hình tam giác.

Cảng Antwerp nằm trên sông Escaut và bị giới hạn ở phía Nam bởi thành phố Anvers và ở phía Bắc bởi biên giới với Hà Lan. Nhờ việc đào các ao mới, nó vẫn tiếp tục phát triển các cầu cảng (hiện là 151 km), và tăng quỹ đất hữu ích (13.057 ha diện tích tiếp nhận 900 công ty): điều này cho phép nó  trở thành một trung tâm kho vận quan trọng (5,5 triệu m2 kho  hàng, bao gồm hàng nguy hiểm và hàng lạnh) và trung tâm công nghiệp (hóa chất và hóa dầu lớn nhất châu Âu, cảng thép lớn nhất châu Âu).

Nó thu lợi từ một sự kết hợp cao giữa các hoạt động hàng hải, kho vận, công nghiệp; tạo ra giá trị gia tăng lớn cho thành phố, cho khu vực, cho quốc gia và tạo ra nhiều công ăn việc làm (tổng số 150.000 việc làm). Sự phát triển của cảng thực sự là một quân chủ bài quan trọng.

( Dai Ky Nguyen )