Sau đây là những phát minh tuyệt vời và có giá trị khoa học rất lớn nhưng đều được phát hiện ra một cách rất tình cờ.

Thuốc kháng sinh (penicillin)

Việc phát hiện ra thuốc kháng sinh – loại thuốc dùng một nhóm vi khuẩn chống lại vi khuẩn gây bệnh – thực ra chỉ là công việc rất tình cờ. Nhà sinh học Alexander Fleming người Scotland để những tế bào nấm trên một tụ cầu khuẩn trong phòng thí nghiệm và đi nghỉ mát vào tháng 8 năm 1928.

Khi đi du lịch trở về vào tháng 9 năm đó, ông thấy số nấm của mình đã bị tiêu diệt bởi một loài vi khuẩn. Từ đó ông bắt đầu nghiên cứu sâu hơn về mối liên hệ giữa loài vi khuẩn đó và số nấm của mình, cuối cùng dẫn đến sự ra đời của thuốc kháng sinh.

Một tờ quảng cáo thuốc kháng sinh vào thời gian đầu.

Lòng vi sóng (microwave)

Có thể nói một trong những bước nhảy vọt cần được thực hiện của khoa học chính là bữa ăn nhẹ. Percy Spencer là một kỹ sư người Mỹ làm việc cho công ty Raytheon, trong khi ông bước đi qua một ống điện tử khuếch đại bởi từ trường ở chỗ làm, ông nhận thấy thanh chocolate trong túi quần bị tan chảy.

Năm 1945, sau một vài thí nghiệm chuyên sâu hơn, Spencer đã phát minh thành công lò vi sóng đầu tiên trên thế giới. Chiếc lò vi sóng đầu tiên khá cồng kềnh và khó sử dụng được trong thực tế. Năm 1967, thế hệ những chiếc lò vi sóng gọn nhẹ đã được ra đời và được nhiều gia đình sử dụng cho đến ngày nay.

Lò vi sóng hiện đại trong căn bếp của mỗi hộ gia đình. Ảnh: Wikipedia.

Miếng khóa dán

Trong một chuyến đi bộ leo núi vào năm 1941, kỹ sư Georges de Mestral người Thụy Sĩ nhận thấy gờ quần của mình bị dính những lá cỏ và cả lông chó. Sau khi nhìn nhận kỹ, ông thấy những lưỡi móc trên gờ quần sẽ tự bám dính những thứ khác. Rồi ông đưa đến ý tưởng tạo lại một vật tương tự để đem lại khả năng bám dính cao hơn.

Miếng khóa dán có thể dễ dàng gặp ở nhiều loại quần áo, giày dép.

Sau đó, ông cho ra mắt miếng khóa dán, gồm một miếng nhung và một miếng móc, hai miếng này sẽ dính chặt vào nhau. Tuy nhiên, công nghiệp thời trang lúc bấy giờ không cần những vật liệu thô và có lực dính cao như thế. Nhưng có một khách hàng đặt hàng của ông với số lượng rất lớn, chính là NASA.

Cơ quan này sử dụng những miếng khóa dán cho các bộ quần áo phi hành gia trong môi trường không trọng lực. Từ khi NASA sử dụng những miếng khóa dán cho các bộ đồ du hành, một cơn sốt thời trang sử dụng khóa dán đã bùng nổ, và phổ biến nhất là những đôi giày khóa dán thay vì cột dây.

Thuyết Vụ nổ lớn (Big bang)

Một lý thuyết lớn lại có một bắt đầu nhỏ. Hai nhà thiên văn vô tuyến Robert Wilson và Arno Penzias đã đưa ra một trong những giả thuyết lớn nhất của thiên văn học từ việc lắng nghe những tạp âm từ sóng vô tuyến của đài phát thanh. Năm 1964, khi đang làm việc ở đài vô tuyến Holmdel, bang New Jersey, hai người họ đã nghe được một thứ âm thanh khiến họ rất lúng túng.

Thuyết Vụ nổ lớn là một trong những giả thuyết lớn và quan trọng trong thiên văn học hiện đại. Ảnh: NASA.

Sau khi loại trừ những nguyên nhân gây tạp âm như sóng âm từ đô thị, các vụ thử hạt nhân, hay thậm chí là những chú chim bồ câu đậu ở nơi nhận sóng. Wilson và Penzias đã đi đến một giả thuyết rằng đó chính là bức xạ còn sót lại từ vụ nổ lớn hình thành nên vũ trụ, và giờ đây nó là một dạng bức xạ nền của vũ trụ. Họ đã được trao giải thưởng Nobel vì phát hiện này.

Nhựa Teflon

Năm 1938, nhà khoa học Roy Plunkett từ Tập đoàn DuPont, đã thực hiện những nghiên cứu để chiếc tủ lạnh gia dụng trở nên thân thiện hơn bằng cách thay thế những chất làm lạnh vào thời điểm đó. Lúc này, những chất làm lạnh chủ yếu là amoniac, sulfur dioxide, và khí propane.

Chất tổng hợp teflon được dùng nhiều trong nồi, chảo chống dính. Ảnh: Bob Peters/Flickr.

Sau một thí nghiệm, ông thấy những chất khí ban đầu đã biến mất, chỉ còn lại một thứ nhựa trơ có khả năng chống nóng và những loại hóa chất. Sau đó, dự án Manhattan sử dụng vật liệu mới này cho ngành công nghiệp xe hơi. Và sau này, công dụng chính của nhựa Teflon là làm những vật dụng chống dính.

Cao su chịu được nhiệt độ cao

Vào những năm 1830, cao su tự nhiên là một vật liệu phổ biến được dùng cho các đôi giày không thấm nước, nhưng khả năng chịu nhiệt kém khiến thị trường giày cao su bị thu nhỏ. Nhiều người cho rằng cao su sẽ không có tương lai, nhưng Charles Goodyear không nghĩ vậy.

Vỏ xe hiện nay được chế tạo từ cao su chịu nhiệt mà được phát minh lần đầu bởi Charles Goodyear. Ảnh: OregonDOT/Flickr.

Sau nhiều năm thử nghiệm và rút kinh nghiệm từ các lỗi mắc phải, các nhà khoa học đã tìm ra một loại cao su tốt hơn một cách tình cờ khi đang sắp bỏ cuộc. Lúc đó, Goodyear vô tình bỏ thứ hỗn hợp cao su thí nghiệm vào một bếp lò nóng, ông thấy rằng cao su bị cháy nhưng vẫn còn khá nguyên vẹn.

Lúc này, công ty của Goodyear đang chìm trong nợ nần ngập đầu với khoản nợ lên đến hơn 200.000 USD. Tuy nhiên, loại cao su mới giúp công ty ông sản xuất ra những loại vỏ xe bền bỉ, khiến công ty Goodyear của ông phát triển và tồn tại đến tận ngày nay.

Coca-Cola

Người phát minh ra nước Coca-Cola không phải là một doanh nhân trong lĩnh vực bánh kẹo hay nước giải khát. Ông là John Pemberton, một dược sĩ muốn chữa được căn bệnh đau đầu của người dân nơi ông ở. Trong một lần tình cờ tìm các loại dược liệu để chữa bệnh, ông kết hợp lá coca và hạt cola thành một loại thuốc, nhưng khá đắng.

Coca-Cola là một tượng đài trong ngành công nghiệp nước giải khát, có xuất phát ban đầu là một loại thuốc chữa bệnh. Ảnh: BrokenSphere/Wikipedia.

Sau đó, chàng trợ lý của ông trộn lá coca và hạt cola cùng một vài thành phần khác, khiến nó trở thành loại nước có ga đầu tiên trên thế giới. Qua nhiều năm sau đó, loại nước này được cải tiến lại bằng nhiều công thức bí mật, và được nhiều người yêu thích. Đáng buồn là dược sĩ John Pemberton đã qua đời trước khi chứng kiến sản phẩm của mình trở thành một đế chế ngành công nghiệp nước giải khát.

Sự phóng xạ

Thời tiết xấu cũng có thể là một cơ hội tốt. Năm 1896, nhà khoa học Henri Becquerel người Pháp đang làm thí nghiệm để làm giàu tinh thể uranium. Ông cho rằng chính ánh nắng Mặt Trời là lý do khiến các tinh thể phát cháy. Nên vào một ngày âm u nọ, ông quyết định không làm thí nghiệm mà đợi đến ngày nắng đẹp mới làm.

Những ghi chép đầu tiên về sự phóng xạ bởi nhà khoa học Henri Becquerel.

Tuy nhiên, tinh thể uranium đó tỏa ra một lớp màn sương mỏng vào ngày âm u. Ông không biết được đây là hiện tượng gì, không thể miêu tả cũng như đặt tên cho nó. Cuối cùng, hai nhà khoa học là Pierre và Marie Curie đã thực hiện thí nghiệm chuyên sâu và gọi đây là sự phóng xạ.

Viagra

Đau thắt ngực là một trong những cơn đau ở vùng ngực mà xảy ra phổ biến ở nhiều người, nó gây ra bởi sự co thắt ở động mạch vành của tim. Công ty dược phẩm Pfizer đã phát triển một loại thuốc có tên gọi là UK92480 để giúp giảm đau tình trạng đau thắt này.

Những viên thuốc Viagra màu xanh được nam giới rất ưa chuộng, ban đầu là thuốc chữa chứng đau thắt ngực. Ảnh: SElefant/Wikipedia.

Tuy nhiên, mục đích chính của thuốc đã không thành. Thay vào đó, thuốc trở nên thành công ở mục đích khác mà chính những dược sĩ bào chế ra cũng không nghĩ đến. Với công dụng giúp nam giới cải thiện những vấn đề về sinh dục, nó đã từng giúp công ty đạt doanh thu 288 triệu USD vào quý đầu tiên của năm 2013.