Ám ảnh chiến tranh lơ lửng trên bán đảo Triều Tiên. Một áp phích tuyên truyền của Bình Nhưỡng, mô tả tổng thống Mỹ tại diễn đàn LHQ đe dọa tiêu diệt 25 triệu dân Bắc Triều Tiên. Ảnh công bố ngày 16/10/2017.NK News/Handout via REUTERS

Hồ sơ của Libération nhấn mạnh đến hai mục tiêu chính của tổng thống Mỹ trong chuyến đi này : tái khẳng định lập trường của Nhà Trắng về Bắc Triều Tiên, và thúc đẩy ảnh hưởng kinh tế của Hoa Kỳ tại khu vực, trước hết là với Trung Quốc. Minh họa cho bài viết là ảnh một phụ nữ Trung Quốc, trong trang phục cổ truyền, quý phái, tự chụp ảnh mình, với phông nền là tượng tổng thống Donald Trump bằng sáp. Bức ảnh được thực hiện ngày 8/3/2017, tại tỉnh Liêu Ninh (Liaoning), miền đông bắc Trung Quốc.

Tuy nhiên, Trung Quốc chỉ là điểm đến thứ ba của tổng thống Mỹ. Trong vòng 12 ngày, tổng thống Mỹ sẽ công du trước hết Nhật Bản và Hàn Quốc. Theo chuyên gia về an ninh quốc tế Lindsey Ford, Viện Asia Society Policy Institute, ưu tiên trước hết của chính quyền Mỹ là « tạo được một đồng thuận về áp lực kinh tế và ngoại giao, đối với chế độ Bình Nhưỡng ». Cụ thể là Washington sẽ phải thuyết phục được Bắc Kinh có các trừng phạt mới, mạnh mẽ hơn nữa đối với Bắc Triều Tiên. Tổng thống Mỹ sẽ có bài phát biểu rất được trông đợi về hồ sơ Bắc Triều Tiên trước Quốc Hội Hàn Quốc.

Trump - Bắc Triều Tiên : Chính sách mơ hồ

Theo Libération, khả năng ông Trump đạt được đồng thuận với Trung Quốc trong vấn đề này là rất thấp. Hố ngăn cách giữa hai bên là rất sâu. Hai bên, tuy đồng thuận về « mối nguy hiểm » của « cậu nhóc hỏa tiễn », biệt hiệu của Kim Jong Un, theo cách nói của Donald Trump, nhưng trong khi ông Trump muốn Trung Quốc cắt đứt hoàn toàn quan hệ thương mại với Bắc Triều Tiên, thì Bắc Kinh chủ trương « áp lực kinh tế » từ từ, để tránh chế độ này sụp đổ.

Hố ngăn cách Mỹ - Trung khó san bằng còn có một lý do khác. Đó là chính sách « hoàn toàn không rõ ràng » của chính quyền Mỹ đối với Bắc Triều Tiên, kể từ khi ông Trump lên cầm quyền. Trong lúc khẳng định cần có một giải pháp ngoại giao trong hồ sơ Bắc Triều Tiên, tổng thống Mỹ liên tục có những phát biểu khiến người ta nghĩ rằng Hoa Kỳ chỉ có một giải pháp duy nhất là can thiệp « quân sự ». Hồi tháng 9, tại diễn đàn Liên Hiệp Quốc, tổng thống Mỹ đe dọa « hủy diệt hoàn toàn » Bắc Triều Tiên. Tiếp theo đó, ông Trump lại phán rằng ngoại trưởng Tillerson « chỉ phí thời gian » thảo luận với Bình Nhưỡng.

Vẫn theo chuyên gia an ninh Lindsey Ford, chiến lược của chính quyền Trump trên thực tế « không khác gì lắm » so với thời Obama, nhưng có điều các phát biểu hung hăng của tổng thống Mỹ gây lo ngại và nghi ngờ. Chưa nói đến Trung Quốc, cả các đồng minh của Hoa Kỳ cũng phải đặt câu hỏi nước Mỹ thời Donald Trump thực sự muốn gì ?

Về mặt lịch trình của chuyến đi, theo Libération, dù sao dường như tổng thống Mỹ cũng có một số biểu hiện cho thấy không muốn làm khủng hoảng Bắc Triều Tiên gia tăng. Ông Trump đã quyết định không đến khu vực phi quân sự, tức biên giới hai miền Nam Bắc Triều Tiên, ngược lại với phần lớn các tổng thống Mỹ tiền nhiệm từ hơn 30 năm nay. Theo bình luận của người phát ngôn của Nhà Trắng, một chuyến đi thăm vùng phi quân sự thực ra giờ đây đã trở thành « một tập quán sáo mòn », không còn nhiều ý nghĩa.

Phái đoàn kinh tế Mỹ đến Bắc Kinh rầm rộ, nhưng thiếu chuẩn bị

Trái ngược với hồ sơ Bắc Triều Tiên có vẻ như đang hết sức mơ hồ, theo Libération, mục tiêu siết chặt quan hệ kinh tế với Trung Quốc của tổng thống Mỹ là điều hiển hiện. Chưa bao giờ một tổng thống Mỹ đến Bắc Kinh, với một đội ngũ đông đảo các chủ tập đoàn lớn như vậy kể từ thời Ronald Reagan những năm 80. Hơn 40 đại công ty cùng đi với tổng thống Mỹ.

Tuy nhiên, cũng khác hẳn với vẻ ngoài rầm rộ, là thực chất « thiếu chuẩn bị », như lo ngại của chủ tịch Phòng Thương Mại Mỹ tại Trung Quốc Amcham China, ông William Zarif. Thông thường trước một chuyến đi quan trọng như thế này, hai bên phải có một loạt các cuộc gặp cấp cao, tuy nhiên điều này không xảy ra.

Trên thực tế, chính quyền Trump phải đối mặt với một thách thức rất lớn, thâm hụt thương mại hàng trăm tỉ đô la với Hoa Lục. Với chuyến đi này, tổng thống Mỹ hy vọng sẽ đẩy mạnh xuất khẩu sang Trung Quốc để bù đắp cán cân thâm hụt, với hàng loạt hợp đồng mới được ký kết. Tuy nhiên, giới chuyên môn không mấy tin tưởng. Lãnh đạo Phòng Thương Mại Mỹ không tin vào phép mầu, cho dù ông vẫn muốn nuôi hy vọng.

Còn theo cựu giám đốc về Trung Quốc của Hội Đồng An Ninh Quốc Gia hai đời tổng thống tiền nhiệm, ông Paul Haenle, thì mục tiêu chủ yếu của tổng thống Mỹ vẫn là đánh bóng hình ảnh của mình, để khoe khoang với cử tri Mỹ, như là người chiến thắng với hàng loạt hợp đồng mới.

Hồ sơ Biển Đông bị ra rìa

Cũng về chuyến đi của tổng thống Mỹ, trong lúc thương mại và hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên được coi là hai trọng tâm chính, Les Echos chú ý đến sự thờ ơ của ông Donald Trump với hồ sơ Biển Đông, vùng biển đang bị Trung Quốc nỗ lực chiếm làm của riêng.

Theo Les Echos, trong bối cảnh thiếu một chính sách rõ ràng của tổng thống Mỹ, các cuộc tuần tra của Hải Quân Hoa Kỳ, tại các vùng thuộc phạm vi 12 hải lý của các đảo do Trung Quốc kiểm soát, sẽ chỉ là « những hành động đe dọa, không có mục tiêu rõ ràng ». Tổng thống Trump nhìn chung đang dỡ bỏ chiến lược xoay trục sang châu Á của tổng thống tiền nhiệm, mà « không hề đề xuất gì để thay thế ».