Việc sử dụng ngoại cảm để tìm mộ ở VN hiện nay rất lộn xộn, thậm chí có cả lừa đảo, nhưng dường như nhà nước VN không đủ sức để kiểm soát. Gần đây VTV có một phóng sự gây xôn xao dư luận nhằm vạch mặt sự lừa đảo ấy, qua đó chỉ rõ được một "nhà ngoại cảm" lừa đảo là cậu Thủy, giờ đã bị tạm giữ để điều tra. Không ít người ủng hộ điều này, mạnh mẽ lên án sự lường gạt của những kẻ mạo danh để kiếm ăn, và đòi hỏi phải thắt chặt lại sự kiểm soát đối với hoạt động ngoại cảm để tránh cho người dân khỏi bị lừa.

Tuy nhiên, cũng có một thái độ ngược lại. Rất nhiều người lên tiếng phản đối cho rằng việc VTV làm là có ý đồ không tốt, rằng làm như thế là không công bằng, là "vơ đũa cả nắm", là "xúc phạm" và gạt bỏ "công lao" của những "nhà ngoại cảm chân chính". Thậm chí, ngay cả khi giám định cho thấy kết quả tìm mộ của nhà ngoại cảm là không đúng, thì người ta vẫn không chấp nhận mà khư khư tin vào những gì đã được đào lên, không cần thẩm định, giám định gì hết. Những người này tin vào những nhà ngoại cảm mà họ cho là chân chính với một niềm tin tôn giáo không cần kiểm chứng và không thể lay chuyển. Vấn đề là làm sao biết ai là ngoại cảm chân chính và ai thì không? Hình như không ai biết cả.

Có một cái viện mang tên là Viện nghiên cứu tiềm năng con người, lẽ ra phải là nơi đưa ra câu trả lời và giúp các nhà quản lý xóa bỏ tình trạng lộn xộn nói trên, nhưng có vẻ chính họ cũng không biết. Có một điều lạ lùng là chính cái viện mang tiếng là khoa học này lại không hề có một chút gì sự nghi ngờ khoa học, không hề đưa ra những tiêu chí để phân biệt nhà ngoại cảm thực sự và những kẻ giả danh, cũng không hề làm thí nghiệm chứng minh khả năng ngoại cảm của các nhà ngoại cảm mà chính họ đã cấp giấy phép. Dường như họ cũng chỉ dựa vào niềm tin có tính tôn giáo giống như các bà già ít học mà thôi. Và có vẻ như việc sử dụng ngoại cảm để tìm mộ, đào bới lung tung khắp nơi để tìm hài cốt vẫn sẽ tiếp tục được áp dụng, ít ra là đến năm 2020.

Có nên tiếp tục việc này hay không? Có lẽ, nếu trong nước không có câu trả lời thì ta cũng có thể tìm hiểu xem nước ngoài người ta làm gì nếu có nhu cầu/tình trạng tương tự. Vì, như một câu tục ngữ phương Tây đã nói, chẳng có gì lạ dưới ánh mặt trời. Với suy nghĩ như vậy, tôi mò mẫm trên mạng để tìm tư liệu hòng tìm câu trả lời cho mình. Mò mẫm mất cả mấy tuần nay, vô cùng mất thời gian.

Và nhờ trời thương, tôi đã tìm ra được đúng tài liệu mà tôi cần, trả lời đúng câu hỏi mà tôi đặt ra. Đó là một báo cáo về vấn đề tìm mộ bằng ngoại cảm (grave dowsing) của tiểu bang Iowa, tại địa chỉ http://www.uiowa.edu/~osa/burials/Dowsing.pdf. Đọc vào mới thấy Mỹ đúng là ... Mỹ: Họ không bao giờ kết luận điều gì mà không có chứng cứ rõ ràng. Và họ cũng không tin vào điều gì nếu chưa có các thí nghiệm rõ ràng với kết quả có thể lặp lại được. Với tinh thần đó, tác giả của báo cáo đã xem xét tất cả các hồ sơ về 14 cuộc thử nghiệm dò tìm mộ tại bang Iowa từ thập niên 1980 trở đi. Cách làm khá đơn giản: họ cho các nhà ngoại cảm tìm mộ xác định mộ ở các nghĩa địa nơi có những ngôi mộ đã lâu không còn dấu vết. Sau khi các nhà ngoại cảm chỉ chỗ có hài cốt thì người ta sẽ khai quật lên, với sự hiện diện của các nhà khảo cổ cũng như những người chuyên làm việc trong các nghĩa trang (à, cái này thì VN không hề làm!). Và chỉ cần khai quật lên xong thì biết ngay có đúng hay không thôi, vì các nhà khảo cổ vốn có nghề và dụng cụ, nên không thể giải thích vu vơ gò mối thành thủ cấp hoặc răng lợn thành răng người được.

Kết quả cho thấy ... well, các bạn có thể đoán được: ngoại cảm sai be sai bét! Gần giống như câu bình luận của Thu Uyên trên VTV mà dư luận - phía những người bênh vực ngoại cảm - đang ném đá tơi tả: Khả năng tìm đúng là rất thấp, bằng 0%!

Xin trích lại đây một số đoạn trong phần kết luận, còn những chi tiết khác các bạn tự đọc nhé:

On the basis of the results from actual sites in Iowa, dowsing is, at best, only as good as common sense intuition at finding graves.
[...]
Having met numerous dowsers I can assure you that none of them are intentionally deceptive; to the contrary, dowsers are a very earnest group, providing what seems to be a vital service to people who desperately need answers. The problem is that the answers provided by dowsing are very often wrong, and this can lead to legal and financial problems for everyone involved.
[...]
My final recommendation is for cemetery caretakers to stop using dowsing. I realize that this seems extreme, but working with incorrect information is worse than working with no information. The evidence that dowsing does not work is strong enough that any conclusions derived from dowsing are extremely suspect, and use of dowsing results in cemetery planning could put your organization at risk.

Dựa trên những kết quả thí nghiệm trên hiện trường tại tiểu bang Iowa, có thể kết luận là việc dò tìm mộ cùng lắm cũng chỉ có tỷ lệ đúng tương đương với việc sử dụng suy đoán thông thường.
[...]
Đã trực tiếp gặp một số nhà ngoại cảm tôi có thể khẳng định rằng những người này không cố tình lừa đảo; ngược lại, những người này khá chân thành, họ làm được một việc là phục vụ những người đang rất cần có câu trả lời. Vấn đề là những câu trả lời của họ thông thường là rất sai, và điều này có thể dẫn đến những thiệt hại về tài chính cũng như pháp lý cho những người có liên quan.
[...]
Lời khuyên cuối cùng của tôi là những người quản lý nghĩa trang nên chấm dứt không dùng việc dò tìm mộ bằng ngoại cảm nữa. Có lẽ sẽ có người cho rằng tôi cực đoan, nhưng tôi nghĩ làm việc với một thông tin sai lệch thì còn tệ hơn là không có thông tin. Những chứng cứ cho thấy dò mộ bằng ngoại cảm là không thành công thì đủ mạnh để phản bác tất cả mọi kết luận có được thông qua việc dò tìm bằng ngoại cảm, và việc sử dụng kết quả tìm mộ bằng ngoại cảm có thể sẽ dẫn đến những rủi ro [tức cho kết quả sai] trong việc quy hoạch lại nghĩa trang.

Như vậy, tôi nghĩ chúng ta đã có thể yên tâm kết thúc cuộc tranh luận về các kết quả của việc tìm mộ bằng ngoại cảm rồi. Không cần ai phải đưa ai ra tòa, không cần phải thanh minh giãi bày, giao lưu khóc lóc, đính chính hay trách móc, lên án gì cả nữa. Thực là một tinh thần khoa học và thực chứng. Là điều mà người VN rất thiếu, và cần học theo.

Cuối cùng, xin cám ơn nước Mỹ, vì báo cáo này, vì tinh thần khoa học kia, và vì nhiều thứ khác nữa - kể cả việc đứng đầu danh sách viện trợ cho Philippines! (À, nhân tiện, cái danh sách đó hiện đang được đứng chót bởi TQ đấy. Có ai có ý kiến gì không nhỉ?)

PS1: Tôi còn đang có nhiều tài liệu tốt lắm trong tay về ngoại cảm, do công tìm kiếm trên mạng cả 2 tuần nay. Ai quan tâm xin messge cho tôi, tôi sẽ gửi đến cho. Chỉ có điều, tất cả là bằng tiếng Anh nhé!
-------
PS2: Thêm một số đoạn trích dịch từ báo cáo trên (vì có thời gian thì mới dịch được nên phải làm dần dần):
-----
Of the 14 archaeological sites in Iowa which have been investigated by both dowsers and archaeologists, none displayed unambiguous evidence that dowsing was able to find graves or other archaeological features. Most, in fact, completely refuted the claims of dowsers.

Dịch thoát:
Trong số 14 địa bàn khai quật tại Iowa nơi có nghiên cứu so sánh kết quả giữa các nhà ngoại cảm tìm mộ và các nhà khảo cổ, không có nơi nào cung cấp được các chứng cứ rõ ràng rằng có thể dùng ngoại cảm để tìm mộ hoặc tìm các di vật khảo cổ khác. Thực ra, đa số các kết quả đã hoàn toàn phủ nhận lời phán của các nhà ngoại cảm tìm mộ.

http://bloganhvu.blogspot.com/2013/12/co-nen-tim-mo-bang-ngoai-cam-cau-tra_1.html