Hãng tin Bloomberg số ra ngày hôm nay trích lời cựu Ngoại Trưởng Mỹ Henry Kissinger nói rằng Hoa Kỳ và Trung Quốc nên tháo ngòi nổ và giảm thiểu tính cách cấp bách của cuộc tranh luận về vấn đề Biển Đông, để mở đối thoại về vấn đề này.

Theo ông Kissinger, Hoa Kỳ nên noi theo gương kiên nhẫn của Trung Quốc, thể hiện rõ nhất qua hành động của cố lãnh tụ Trung Quốc Đặng Tiểu Bình, trong cố gắng xoa dịu các cuộc tranh chấp chủ quyền chồng chéo trên Biển Đông.

Lên tiếng tại Singapore nơi ông đến dự tang lễ của cố Thủ Tướng Lý Quang Diệu, Henry Kissinger giải thích rằng ông Đặng Tiểu Bình trước đây đã giải quyết một số vấn đề mà ông phải đối mặt bằng cách chấp nhận rằng không phải vấn đề nào cũng phải được giải quyết trong thế hệ hiện tại, mà có lẽ “nên chờ thêm một thê hệ nữa, thay vì làm cho tình hình càng xấu hơn”.

Hoa Kỳ mới đây đã trấn an các nước đồng minh rằng Mỹ sẽ hậu thuẫn họ chống lại những tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh, đòi chủ quyền hơn 4/5 diện tích Biển Đông. Phản ứng lại, Trung Quốc tăng sức ép đối với một số quốc gia thuộc Hiệp Hội các quốc gia Đông Nam Á-ASEAN, đẩy mạnh các dự án bồi đắp xây đảo trên các bãi cạn trong vùng biển mà các nước khác trong vùng, kể cả Việt Nam cũng tuyên bố chủ quyền.

Ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc đang xây nhiều bãi đá cách xa bờ biển nước này hàng trăm kilomet. Trên một bãi đá, Trung Quốc đã mang đến nhiều đất đến nỗi tạo được một đảo mới.

​​Các cuộc đối thoại giữa Mỹ và Trung Quốc có thể khởi sự vào tháng 9 năm nay, khi Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama và Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ hội kiến theo kế hoạch đã định trước. Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang tìm cách đẩy mạnh hợp tác và xoa dịu những căng thẳng, kể cả những căng thẳng liên quan tới các cuộc tranh chấp giữa Trung Quốc và các nước láng giềng của Trung Quốc trong khu vực.

Hồi tuần trước, ông Kissinger đã gặp ông Tập Cận Bình tại Bắc Kinh. Hãng tin Bloomberg tường thuật rằng dịp này ông Tập nói với ông Kissinger rằng: “Trung Quốc coi các quan hệ với Hoa Kỳ là vô cùng quan trọng, và muốn thấy hai bên tăng cường hợp tác để có thể giải quyết tốt hơn những bất đồng”.

Ông Kissinger đến Singapore dự đám tang của Thủ Tướng đầu tiên của Singapore Lý Quang Diệu. Nhà cựu ngoại giao Mỹ đã cùng hàng trăm ngàn người Singapore đến nghiêng mình trước linh cữu cựu Thủ Tướng Lý Quang Diệu tại Quốc hội Singapore.

Ông Kissinger nói “thế giới đã trở thành tốt đẹp hơn nhờ ông Lý Quang Diệu. Ông Lý đã dạy cho chúng ta về cách người Á Châu suy nghĩ về những vấn đề và giải thích cho chúng ta ý nghĩa thực tế của thế nào là phát triển”.

Ông Kissinger, năm nay 91 tuổi, là Ngoại Trưởng Hoa Kỳ dưới thời Tổng Thống Nixon. Ông được cho là kiến trúc sư trong chuyến đi lịch sử của Tổng Thống Nixon sang thăm Trung Quốc năm 1972, đã đưa hai nước xích lại gần nhau, và mở rộng quan hệ bang giao với nhau, qua đó làm thay đổi cán cân lực lượng trên thế giới, và cuối cùng thay đổi cả cục diện chiến tranh Việt Nam.

Bản đồ đường lưỡi bò của Trung Quốc ở Biển Đông.

​​Trong khi đó, một bản tin của trang mạng quốc phòng Defensenews.com hôm 28/3 nói vấn đề Biển Đông có tầm quan trọng sống còn đối với Việt Nam, bởi vì an ninh quốc gia và phát triển kinh tế của Việt Nam gắn liền với cuộc tranh chấp về chủ quyền Biển Đông với Trung Quốc.

Trang mạng tin tức quốc phòng trích lời ông Hoàng Anh Tuấn, Giám đốc Viện Nghiên cứu các vấn đề Đối ngoại và Chiến lược của Việt Nam, phát biểu tại một buổi hội thảo ở Paris mang chủ đề “Những thách thức an ninh của Việt Nam trong năm 2015” nhận định rằng nếu xảy ra xung đột ở Biển Đông thì điều này sẽ gây phương hại cho lưu thông hàng hải đối với Pháp và EU.

Hội thảo này do Viện Nghiên cứu Chiến lược của Học viện Quốc phòng Pháp tổ chức, có sự tham dự của Đại sứ Pháp Christian Lechervy, nguyên cố vấn về các vấn đề Châu Á của Pháp. Ông Lechervy được dẫn lời nói rằng Pháp có quyền lợi gắn chặt với khu vực này. Ông nói:

"Sự qua lại của các lực lượng Pháp ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương cực kỳ quan trọng cho chiến lược răn đe hạt nhân của nước Pháp. Những căng thẳng phát sinh từ tranh chấp hàng hải và lãnh thổ là mối quan ngại sâu sắc của Paris và các đồng minh trong khu vực.”

Đại sứ Lechervy nói đó là lý do Pháp đang làm việc với các nước đồng minh, nhất là Mỹ và Australia.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch phụ trách quan hệ quốc tế của Viện Quốc gia về Ngôn ngữ và Văn minh phương Đông (INLOC) Marie-Sybille de Vienne, cho rằng Trung Quốc hiện không phải đối mặt với thách thức quân sự đáng kể nào trong khu vực. Bà Vienne nói Đài Loan không được công nhận là một nước, Việt Nam thì ngân sách quốc phòng thấp hơn nhiều so với nhu cầu cần có, chi tiêu quân sự của các thành viên ASEAN không đáng kể so với Trung Quốc. Và Singapore tuy có công nghệ cao, nhưng cũng không phải là một thách thức đối với Trung Quốc.

Bà Vienne nói Việt Nam còn lệ thuộc quá nặng nề vào thương mại với Trung Quốc, hàng hoá Trung Quốc chiếm tới 28% trong tổng số hàng nhập khẩu, và dự kiến sẽ chiếm hơn 50% vào năm 2020.

Trước cuộc hội thảo tại Paris, ông Hoàng Anh Tuấn đã có mặt tại Diễn đàn Bruxelles, lần đầu tiên trong 10 năm hội nghị này đã mời Việt Nam  tham dự, phản ánh mối quan tâm sâu xa của các nước Châu Âu về vấn đề Biển Đông.

Nguồn: Bloomberg, Defensenews.

​​