"My friend.  You surely look like a potential Organ Donor to me!"

*

Một điều hiển nhiên là việc Cống Hiến Nội Tạng (gồm thận, tim, gan, tụy tạng, ruột, phổi, xương, tủy xương, võng mô, da…) sẽ cứu sống nhiều mạng sống; cho người khác một cơ hội thứ hai để sống.  Nếu mạng sống con người là quý thì việc “Hiến Nội Tạng” được xem là một nghĩa cử từ thiện ở bậc cao nhất.

Người Hiến Nội Tạng (Organ Donors) có thể là người đã chết hẳn hoi (Deceased Donation), nhưng có nhiều trường hợp người hiến nội tạng còn đang sống thở rất mạnh giỏi (Living Donors).

Trên đất Mỹ, mỗi ngày có trên 120,000 người đang sống tuyệt vọng chờ đợi từng ngày, mong đến lượt mình được gọi tên lên thay nội tạng (Nên biết: Mỗi ngày có 17 người chết vì không có đủ số nội tạng để thay?  OMG!).  Gần đây vấn đề “Cho nội tạng” (Organ Donations) đã được truyền thông kêu gọi và đồng thời bàn cãi rất nhiều.  Tôi xin mạn phép đưa ra một vài chi tiết đáng kể để hy vọng giải tỏa bớt một số thắc mắc và ưu tư.

1- Nếu mình đồng ý cho nội tạng thì nhà thương sẽ không còn chí tình chữa bệnh cho mình (vì họ đang cần nội tạng!)? (1)

Vấn đề rất minh bạch.  Khi vào nhà thương, nhân viên y tế sẽ cố gắng hết sức để cứu mạng mình chứ họ không chủ tâm để cứu 1 người đang chờ nội tạng nào khác.

2- Chưa chết hẳn mà đã bị mổ lấy nội tạng?

Tin loại này chỉ thấy có trên báo lá cải, không có trong đời thật.  Nhân viên nhà thương phải làm rất nhiều thử nghiệm (tests) trên người quá vãng trước khi lấy nội tạng.  Thực sự người đồng ý cho nội tạng sẽ có nhiều “tests” hơn người không cho nội tạng…  Dĩ nhiên những “tests” này hoàn toàn miễn phí.  Gia đình người cho nội tạng không phải trả thêm 1 khoản chi phí nào.

3- Cho nội tạng là nghịch với tín ngưỡng của mìmh?

Hiến nội tạng là một nghĩa cử cao quý, được chấp nhận bởi hầu hết các tín ngưỡng lớn (Thiên chúa giáo, Phật giáo, Hồi giáo, Do thái giáo, Ấn độ giáo...)  Nếu quý vị chưa an tâm lắm về thắc mắc này thì tôi đề nghị quý vị nên tham khảo thêm với các Cha, các Thầy, các vị Lãnh đạo tôn giáo cho rõ.

4- Tôi còn quá trẻ, dưới 18, thì không nên đồng ý cho nội tạng?

Nhiều Tiểu bang của Hoa kỳ cho phép người hiến nội tạng dưới 18 tuổi được ghi danh bởi vì có rất nhiều trẻ em đang chờ thay nội tạng còn non (small organ transplant).   Tuy nhiên nếu người chết dưới 18, cha mẹ có quyền quyết định cống hiến nội tạng; hoặc người dưới 18 tuổi có sự đồng thuận của gia đình khi ghi danh trong danh sách  người cống hiến.

5- Quan tài người cho nội tạng không được mở lúc thăm viếng?

Kỹ thuật và Y tế ngày nay rất tiến bộ.  Xác của người hiến nội tạng được chăm sóc và bảo quản kỹ lưỡng và tinh tế.  Mọi chuyện sẽ không có gì khác hơn bình thường,

6- Tôi đã quá già.  Nội tạng của tôi đều đã “Quá Đát”?

Thực sự không có giới hạn nào về tuổi của người hiến nội tạng.  Quyết định sử dụng lại nội tạng không căn cứ trên tuối tác của người cho, mà căn cứ trên tình trạng tốt xấu của chính nội tạng.

7- Tôi có nhiều bệnh.  Không có ai muốn nội tạng của tôi?

Ngoại trừ vài trường hợp đặc biệt.  Bệnh không quyết định vấn đề hiến nội tạng.  Phần nội tạng này có bệnh, nhưng các phần khác vẫn tốt.

8- Chỉ có người giàu và nổi tiếng với được thay nội tạng?

Giầu hay nghèo? Nổi tiếng hay không?  Chuyện đó không có liên quan đến việc được thay nội tạng.  Lý do người được thay nội tạng được chọn ẩn danh bởi “Computer Systems.”  Sở dĩ chúng ta nghe thấy nhiều người giàu và nổi tiếng được thay nội tạng vì báo chí, truyền thông thường để ý, theo dõi họ nhiều hơn người bình thường,  Vậy thôi!

Bây giờ chúng ta đã tạm thấy các sự thật (Facts) về vấn đề Hiến Nội Tạng nhưng để làm một người “Ghi Danh Hiến Nội Tạng” (Registered Organ Donor) là một quyết định vô cùng quan trọng chứ không phải chỉ đơn giản ký một cái “rẹc” vào cái “Thẻ Dồng Ý cho Nội Tạng” (Organ Donor Card) mà “Sở Lô Vận” (DMV) gởi kèm theo mỗi khi quý vị nhận bằng lái xe mới đâu (2).

Nếu đồng ý cho hết các nội tạng tốt thì quý vị có thể cứu một lúc 8 nhân mạng (chưa kể là chuyện quý vị đã ban hạnh phúc cho hơn 8 gia đỉnh của người bệnh nhân đang sống lo âu về sinh mạng của người thân?) 

Có 3 cách để hiến nội tạng:

- Tự ghi danh trên danh sách “Organ Donor” của Tiểu Bang.

- Ký đồng ý qua Bằng Lái Xe.

- Nói trước với người nhà (cha mẹ, vợ con…) là quý vị sẵn sàng cho nội tạng nếu lỡ có chuyện gì xảy ra cho quý vị (!)

Tôi thấy văn hóa Á châu dường như chưa được thông thoáng lắm về vấn đề hiến nội tạng, ngay cả khi đang sống trên đất Hoa kỳ.  Nên biết, nước Mỹ đứng thứ 2 trên thế giới về mức độ người tự nguyện hiến nôi tạng (36.99 trên 1 triệu người); Đứng thứ nhất là Tây Ban Nha (46.91 trên 1 triệu người).

Vấn đề thay nội tạng cũng rất phức tạp ngoài sức tưởng tượng.  Một số nội tạng đã bị hư hỏng trước khi đến nơi người nhận (chẳng hạn, chỉ 15% số phổi giữ còn tốt trước khi được dùng).  Cơ thể người nhận có cơ hội không chấp nhận (rejected) nôi tạng mới được thay và nếu không nhận được nới tạng mới khác trong thời gian ngắn họ sẽ chết.  Cách tốt nhất là nhận nội tạng để thay từ ngay người trong gia đình, cùng dòng giống, cùng máu mủ.  Như thế, có thêm 1 loại  “Hiến Nội Tạng” khác mà người ta gọi là “Thay nội tạng từ người sống” (Living Organ Donor).  Trong sở làm của tôi có một cô nhân viện trẻ đẹp, độc thân xin nghỉ 2 tuần đề vào nhà thương hiến 1 quả thận của minh cho người chị ruột.  Sau đó cả 2 chị em cô đều sống rất mạnh giỏi.  Rất ít người có cái tâm từ bi, hy sinh lớn lao đáng kính như vậy! Ngoài ra, nội tạng được hiến không chỉ dủng riêng cho việc thay nội tạng của người bệnh, mà còn được dùng cho việc khảo cứu, truy tầm nguyên nhân và cách chữa trị cho các bệnh hiểm nghèo…

Cuộc thay nội tạng đầu tiện xảy ra năm 1954.  Đó là trường hợp ông Ronald Herrick (1931-2010) đã hiến 1 quả thận của ông cho người song sinh là ông Robert Herrick (1931-1963).  Hai người can dự vụ giải phẩu lịch sử này là Bác sĩ Joseph Murray (Lead Surgeon) và Bác sĩ John Merrill đồng lãnh giải thưởng “Nobel về Y Tế” (“Nobel Prize In Medicine” in “Advances in Organ Transplant”) năm 1990.  Người trẻ nhất cống hiến nội tạng là một em bé sinh năm 2014 chỉ sống có 100 giờ.  Em bé này đã cống hiến cả 2 quả thận cho 1 người lớn.  Đồng thời người cống hiến nội tạng già nhất là 1 bà cụ 107 tuổi người Thụy Điển.  Cụ đã hiến Võng Mô mắt của cụ,  khị cụ mất năm 2016.

Yeah! To Save Lives: Reuse and Recycle the Human Organs / Body Parts.

_________

Ghi chú

(1)

Vì nội tạng hiếm và rất đắt tiền, nhiều người du lịch ở Trung Quôc, ngủ thức dậy trong khách sạn, thấy mất 1 trái thận.  Đừng có dại đi du lịch Trung cộng nha mấy Bác... (WTF?).

(2)

- Tôi thấy việc để cho “Sở Lộ Vận” (DMV) quản lý chương trình “Hiến Nội Tạng” rất đáng trách.  Cứ nhìn các hàng dài và thời gian dài chờ đợi tại DMV là rõ.  Đâu có gì là ngạc nhiên khi một số lớn người chờ thay nội tạng chết gục trước khi được gọi đến lượt thay nội tạng. (WTH?).

- DMV xúi dại là nên để thẻ “Đồng Ý Hiến Nội Tạng” trong ví!?  Nếu lỡ có đụng xe nặng trên “Freeway…”  Mấy anh “Paramedics” sẽ nói với nhau: “Don’t do CPR on this guy…. He is an Organ Donor. ” (Just Kidding).

Trần Văn Giang ( HNPĐ )

Orange County

Tháng 5/2025