( HNPĐ ) Việc chính quyền đưa đủ các lý do nhiêu khê, phức tạp, phân biệt đối xử... nhằm gây khó dễ cho mong muốn chính đáng của người dân trong việc thành lập các hội đoàn hợp pháp của riêng họ đã chứng tỏ một chân lý cũ xì. Đó là chính quyền CS không muốn chia sẻ quyền lập hội, một quyền thiêng liêng bất khả phân của mọi người dân trên thế giới này cho người dân Việt Nam. 
Hoặc họ không thể chia sẻ quyền lập hội đoàn cho ai ngoài Đảng CS và các hội đoàn quốc doanh như Hội Nhà Văn, Hội Nhà Báo, Thanh Niên, Phụ Nữ...
Việc 22 hội đoàn xã hội dân sự đang lên tiếng đòi hỏi quyền lập hội chính đáng ấy là một điều cần thiết nhưng chắc chắn không thành công, bởi sự giả điếc kinh niên của chính quyền về bất cứ cái gì phải chia sẻ quyền lực. Không chỉ quyền lực mà cả lợi ích kinh tế nữa, vì hàng ngàn các hội đoàn nghề nghiệp là những con bò sữa để những kẻ chủ chăn vắt sữa, những dòng sữa cũng rút ruột từ những hội viên biết hay không biết điều đó.
Vậy người dân chỉ có thể lấy về cái thuộc về họ, và đây chính là lúc người dân nên giành lấy quyền hiển nhiên ấy của mình bằng cách tự đứng ra thành lập các hội đoàn tự do, độc lập của riêng mình, mà không  cần phải xin phép ai hết. Chỉ cần thông tin sơ khởi cho chính quyền biết là đủ, vì lập hội không phải là đăng ký kinh doanh, không phải buôn bán đóng thuế nên không cần mọi thủ tục như vậy. Đã có rất nhiều các hội đoàn ngành nghề tự do giống như Hội Văn Đoàn Độc Lập, Hội Nhà Báo Độc Lập đã được thành lập. Và thực tế thì các hội đoàn này đã được thành lập với đầy đủ chức năng và đã hoạt động công khai rồi, tuy không hề có phép...
Có thể lập hội đoàn theo mục tiêu, và đặc điểm nghề nghiệp như công đoàn, nông đoàn, các quan điểm chính trị, tôn giáo, trào lưu..v..v.. và hoạt động công khai, hợp pháp. Thời đại thông tin kết nối rộng khắp từ trong nước đến hải ngoại, kết nối các vùng miền với nhau cùng vô số các mạng xã hội, trang web, blog, FB... là những công cụ tuyệt vời cho các sinh hoạt hội đoàn. Nên dù có muốn triệt phá thì chính quyền cũng chào thua trước các ưu thế hiển nhiên này. Và nếu người dân biết tận dụng các quyền lập hội ấy, biết đứng lên giành các quyền lợi vốn thuộc về họ ấy thì chính họ được lợi ích nhất khi được các hội đoàn của họ bảo vệ các quyền lợi hợp pháp của họ. Có hội đoàn nghề nghiệp riêng, người dân mới biết được rõ ràng việc chi tiêu, lời lỗ, thuế khóa của công việc làm ăn của mình, cũng như không để những kẻ mang danh hội đoàn nhưng chỉ ăn hại mà chẳng giúp gì cho hội viên.
Và cũng là lúc bắt đầu của sự chấm dứt thế độc Đảng cùng thế độc quyền ăn theo bấy lâu nay của các hội đoàn quốc doanh như Hội Thanh Niên, Phụ Nữ, Cựu Chiến Binh...

Đây là lúc các hội đoàn tự do phải ra đời.

Mai Tú Ân ( HNPD )