Đảng Cộng hòa coi nhiệm kỳ tổng thống của bà Clinton, nếu bà đắc cử, như thêm một nhiệm kỳ khác phản ánh các chính sách của đương kim Tổng thống Barack Obama. Cương lĩnh của đảng Dân chủ được đưa ra tại đại hội đảng ở Philadelphia cho thấy các đảng viên đảng Dân chủ hình như tỏ ra bằng lòng với cương lĩnh này.

Bà Penny Lee, chiến lược gia của đảng Dân chủ, nhận định với Đài VOA: “Ông Obama vẫn được nhiều nguời mến mộ, nhưng tôi nghĩ điều đó không nhất thiết tượng trưng cho phẩm chất của một cá nhân, mà là triết lý về cách tiếp cận của đảng, đặc biệt liên quan tới các chính sách đối ngoại.”

Phần về chính sách đối ngoại trong cương lĩnh có lúc hầu như liệt kê một danh sách những điểm nổi bật của 8 năm qua mà Tòa Bạch Ốc dưới quyền tổng thống Obama có thể viết.

Cương lĩnh này ủng hộ thỏa thuận mà Hoa Kỳ và 5 cường quốc thế giới đã thực thi trong năm nay để chấm dứt chương trình hạt nhân của Iran để đáp lại những lo sợ rằng Iran đang tìm cách chế tạo một vũ khí hạt nhân.

Cương lĩnh này cho rằng Hoa Kỳ sẽ an toàn hơn trong một thế giới có ít vũ khí giết người hàng loạt hơn, nhắc nhở bài diễn văn mà ông Obama đã đọc tại Prague vào năm 2009, kêu gọi một sự cam kết toàn cầu hướng đến một thế giới không có vũ khí hạt nhân.

Trong bài diễn văn đó, Tổng thống Obama phát biểu: “Là cường quốc hạt nhân duy nhất trên thế giới đã sử dụng vũ khí hạt nhân, Hoa Kỳ có trách nhiệm đạo đức phải hành động. Chúng tôi không thể thành công trong nỗ lực này nếu hành động một mình, nhưng chúng tôi có thể dẫn đầu, chúng tôi có thể khởi động nó. Vì lẽ đó, tôi tuyên bố rõ ràng và một cách tự tin quyết tâm của nước Mỹ mưu tìm hòa bình và an ninh trong một thế giới không có vũ khí hạt nhân.”

Nhà nước Hồi Giáo, Guantanamo, phương pháp thẩm vấn

Đảng Dân chủ muốn trực diện đối phó với Nhà nước Hồi Giáo bằng cách lãnh đạo một nỗ lực của liên minh chống lại các phần tử hiếu chiến, đoàn kết phe đối lập Syria và tiến tới một cuộc chuyển tiếp chính trị tại Syria. Cương lĩnh của đảng Dân chủ còn kêu gọi ra sức để giúp “người dân vô tội đang trốn chạy áp bức trong khi cùng lúc, bảo đảm một tiến trình thanh lọc và kiểm soát chặt chẽ.” Đảng Dân chủ chống lại đề nghị của ông Trump cấm người Hồi Giáo vào nước Mỹ.

Đảng Dân chủ cũng nhắc lại cam kết của họ sẽ đóng cửa trung tâm giam giữ của Mỹ tại Vịnh Guantanamo, Cuba. Vào năm 2009, khi lên nhậm chức ông Obama đã xem đây là một vấn đề ưu tiên. Tuy nhiên trong khi hàng trăm tù nhân tại đây đã được chuyển giao sang các nước khác, hiện vẫn còn hơn 70 người tại trại Guantanamo.

Ảnh tư liệu - Nhà tù Guantanamo, Cuba.

Cương lĩnh đảng Dân chủ lên án những tuyên bố của ông Trump, ra dấu hiệu muốn cho phép quân đội sử dụng các biện pháp thẩm vấn khắc nghiệt đối với những người bị cầm giữ có thể được coi như hành động tra tấn.

Cương lĩnh Đảng Dân Chủ viết: “Chúng ta luôn luôn tìm cách giữ vững những giá trị của chúng ta ở trong nước cũng như ở nước ngoài, không chỉ khi việc này dễ dàng mà ngay cả trong những tình huống khó khăn.”

Ông Obama đã ra lệnh cấm sử dụng những phương pháp đó, nhưng ông Trump cho rằng đây là một công cụ cần thiết để thu thập tin tình báo.

Đảng Dân chủ cũng nhấn mạnh tới biến đổi khí hậu như “một mối đe dọa thực sự và khẩn cấp đối với nền kinh tế của chúng ta, an ninh của chúng ta và sức khỏe cũng như tương lai của con cháu chúng ta.”

Tổng thống Barack Obama và ứng cử viên Tổng thống Đảng Dân chủ Hillary Clinton trong một cuộc mít tinh, ngày 5 tháng 7 năm 2016.

Ảnh hưởng của bà Clinton

Trong khi nêu lên nhiều chính sách của ông Obama nhưng đảng Dân chủ cũng chỉ ra những ảnh hưởng của ứng cử viên được đảng đề cử, thời bà còn nắm giữ chức vụ Ngoại trưởng đầu tiên trong chính phủ Tổng Thống Obama.

Bà Winnie Stachelberg, chiến lược gia của đảng Dân chủ nói với VOA “Tôi nghĩ việc cương lĩnh phản ánh một số ưu tiên của chính quyền đương nhiệm cũng là điều hợp lý, bởi vì bà Clinton từng giữ chức Ngoại trưởng trong chính phủ này. Tôi nghĩ một yếu tố chủ yếu ở đây về chính sách đối ngoại là bà Clinton có kinh nghiệm sâu rộng về chính sách ngoại giao trong cương vị là một Thượng nghị sĩ, một Đệ nhất Phu nhân và Ngoại trưởng, nên tôi nghĩ đây là một lộ đồ sâu sắc và có sức thuyết phục về đường lối cai trị của bà.”

Về thương mại, cương lĩnh của đảng Dân chủ cho thấy ít nhất có một số điểm tương đồng giữa hai chính đảng của nước Mỹ.

Cương lĩnh của Đảng Dân Chủ cho rằng Hoa Kỳ nên phát triển các chính sách thương mại như thế nào để hỗ trợ công ăn việc làm ở trong nước, và phải sẵn sàng duyệt xét lại các thỏa thuận hiện hữu.

Cương lĩnh này đòi qui trách nhiệm cho những quốc gia thao túng đơn vị tiền tệ của nước họ và dùng những mánh khóe thương mại bất công. Những ý kiến cơ bản này cũng nằm trong cương lĩnh của đảng Cộng hòa.

Bà Lee, chiến lược gia của đảng Dân chủ nói “Là một điều rất tốt nếu hai bên có thể tìm được một số phương cách để làm việc với nhau” .

Tuy nhiên bà tỏ ra bi quan về triển vọng hai đảng hợp tác với nhau như vậy, và bà đổ lỗi cho đảng Cộng hòa đã cản trở công việc của quốc hội.

Bà Lee nói tiếp “Thực là rất khó đạt được tiến bộ hay làm được bất ci81 việc gì khi ta đối mặt với một phe đối lập kiên định với lập trường của họ chỉ vì họ muốn chống đối một điều gì đó.”

Một số khác biệt chủ yếu giữa hai đảng được thấy rõ trong phần về quốc phòng của cương lĩnh. Đảng Dân chủ hối thúc phải chấm dứt những chi tiêu quốc phòng phí phạm, ủng hộ việc mở rộng vai trò chiến đấu của phụ nữ và hoan nghênh bất cứ người nào gia nhập quân đội, bất kể tôn giáo, khuynh hướng tình dục hay giới tính.

Cựu ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ Bernie Sanders trên sân khấu trong ngày đầu tiên của Đại hội Toàn quốc Đảng Dân chủ ở Philadelphia, ngày 25 tháng 7 năm 2016.

Ảnh hưởng của ông Sander

Các vấn đề quốc nội cho thấy ảnh hưởng rõ ràng của Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, đối thủ chính của bà Clinton trong cuộc đua để giành sự đề cử của đảng Dân chủ. Ông Sanders vẫn tiếp tục vận động cho đến giai đoạn cuối của cuộc bầu cử sơ bộ và có chân trong uỷ ban thảo ra cương lĩnh.

Uỷ ban đồng ý lương tối thiểu trong nước phải được nâng lên tới15 đô la một giờ, và cần ra sức làm việc để nhiều học sinh hơn có thể theo học đại học. Cả hai yêu cầu này đã được ông Sander nêu ra trong chiến dịch vận động của ông.

Bà Stachelberg nói “Không có thể gọi đây là một cương lĩnh có nhiều tranh chấp, nhưng thực sự là đã diễn ra nhiều buổi thảo luận và tranh luận, những buổi họp và đối thoại sôi động về cương lĩnh của đảng Dân chủ mà chúng ta chưa từng chứng kiến trong nhiều thập niên, và lý do là vì Thượng nghị sĩ Bernie Sanders vẫn không từ bỏ cuộc đua và do đó, ông có tiếng nói trong cương lĩnh.”

Cương lĩnh của Đảng Dân Chủ cổ vũ cho việc trả lương bình đẳng cho phụ nữ, cải cách Phố Wall và tăng thuế đối với thành phần giàu có. Cương lĩnh cũng kêu gọi cải cách hệ thống tư pháp hình sự, bãi bỏ án tử hình và ủng hộ những thay đổi toàn diện về chính sách di trú của nước Mỹ.

Cương lĩnh có đoạn viết: “Đảng Dân chủ ủng hộ chương trình di dân hợp pháp, trong những giới hạn hợp lý, đáp ứng nhu cầu của các gia đình, cộng đồng và kinh tế cũng như duy trì vai trò của nước Mỹ như là một ngọn hải đăng của hy vọng đối với những người tìm kiếm tự do, sự an toàn và an ninh.”

Bà Stachelberg nói cương lĩnh đưa ra một “thông điệp táo bạo” về những ưu tiên của Đảng Dân Chủ.

Bà nói “Tôi nghĩ cương lĩnh này của đảng Dân chủ xác định rõ đường hướng hành động khi nói tới việc đối phó với khủng bố, đánh bại Nhà nước Hồi Giáo, giải quyết vấn đề Syria và những vấn đề quốc nội khác.”

VOA