Xã Phước Lợi, thuộc quận Đất Đỏ, là một giồng đất gò cát nằm thoi loi.Chung quanh là đồng ruộng.Chỉ có một chút xíu về hướng Đông là giáp với khu rừng chồi có nhiều thú nhỏ như nhím, sóc, thỏ… và trái cây rừng như trái gùi, trái mây…

Tháng năm năm 1966.Nắng nổ đom đóm.Đại đội về đây khoảng một tuần.Đây là xã xôi đậu. Ban ngày, dọc theo đường lộ, lính của Xuân rong cùng khắp đầu trên ngõ dưới. Ban đêm,  VC mò về xóm trong.Thằng Đực và con Sa là hai đứa học trò ngoài chợ, hay lân la đến chơi, cho Xuân những trái gùi chín, ăn chua lè; những trái mây rừng nhỏ bằng ngón tay út, ăn chát ngắc.Tụi nó cũng cho Xuân những trái gùi muối chua.Món nầy chấm mắm ruốc của bà giáo Thảo thì ngon.Rồi từ đó, Xuân lâu lâu cũng dò biết được một vài gia đình trong xóm.Ai thân VC và ai thân Quốc Gia…

Trời nắng chang chang.Chàng sĩ quan Úc và Xuân cùng ngồi tựa lưng vào bờ đất, uống từng ngụm nước đá lạnh.Chàng thanh niên người Úc nầy có giọng nói khó nghe, âm hưởng của tiếng Anh xa dần mẫu quốc.

- Viết cho tôi đi.Tôi hông nghe được giọng Úc của ông.

À!  .Cấp bậc Trung úy( ?).Tốt nghiệp Royal Military College Duntroon.Chà, cũng là dân nhà binh chuyên nghiệp như mình đây.Có vậy mà Xuân chỉ thoáng nghe left-tenant.Rồi hai ba bữa sau, họ cũng bắt đầu thân thiện nhau, đía nhau tía lia.( đía :dire tiếng Pháp)

Trung đội Peter có khoảng 30, 40 người, ngày ngày cùng Trung đội Xuân đóng cọc sắt từ phía cuối Quận Đất Đỏ băng qua đồng ruộng đến tận xã Phước Lợi.

- Trung đội của anh ít, chỉ có 14 người thôi.Vậy hôm nay, anh lấy phần đất gần đây.Còn đằng xa kia để cho tôi.

- Sao vậy?Cứ làm như cũ.Tôi đi xa có sao đâu?

- Vì anh ít người.Mang cọc sắt và kẽm gai đi xa nặng lắm.Công việc sẽ chậm lại.Chúng ta cần làm xong phần việc nội trong tuần nầy.

- Cám ơn anh.

 Xuân ra lịnh cho người mình dừng lại và chỉ cho họ phần hôm nay mình phải làm.

- Hông phải đi xa nữa.Ráng cùng họ làm rút đọan cuối cho đến xã PhướcLợi.

Nhưng một tiếng bùm vang lên cùng một cụm khói ở phần đất trung đội Xuân làm ngày hôm qua.Khỏi nói, tất cả mọi người cùng thốt lên: Có mìn !

- Đứng yên tại chỗ.Đừng chạy nhốn nháo.Ông Hom.Cho anh em lần bước ra theo đường cũ.

Khổ thay cho trung đội của Peter.Một trái mìn nhảy.Ít nhứt phải có hai,ba người chết và bị thương khoảng mươi người.Nếu người của Xuân làm đúng chỗ ngày hôm qua là trung đội bị xóa sổ.

Chỉ hông đầy năm phút.Hai chiếc trực thăng cứu thương đã đáp xuống.Xuân đứng nhìn bạn và đồng đội đang chật vật, hối hả đưa người bị thương lên.Họ hông tỏ vẻ hoảng loạn, tuần tự làm việc.Xuân im lặng đứng nhìn bạn, thương bạn mà hông làm gì được.Bạn từ đất nước xa xôi ở miền Nam Bán cầu đến nơi nầy để đổ xương máu cho lý tưởng mà bạn yêu mến.Vợ của đồng đội bạn mất chồng, gia đình mất người thân.Những giọt nước mắt làm sao cho vơi hết nỗi buồn.Xin chia buồn cùng bạn, người bạn trẻ xa xôi.

Cuối cùng, rồi tất cả lên trực thăng.Peter quay lại.Hai cánh tay cùng đưa lên.Vĩnh biệt.Chúng ta chắc chắn sẽ hông bao giờ gặp lại.Có thể bạn với tôi, bọn mình sẽ thua cuộc trong trận chiến nầy.Và rồi, Phùng Xuân đứng nhìn dòng chữ CBS mờ nhạt trên thân một trực thăng bay về Vũng Tàu…

Lại một sự may mắn đến với Xuân.Nó đến từ đâu?Hông hiểu được.May mắn của người nầy là xui xẻo cho người kia.Các người lính Úc chết thay cho binh sĩ của Xuân.Sao đến thời điểm đó Peter lại đổi ý.Có một nguyên nhân nào, một động lực nào tác động vào ý định của Peter ?

Ai mà biết Thượng Đế?Ai mà hiểu được Thượng Đế? Thượng Đế là đấng Tối Thượng, Toàn Năng… Hông hiểu được Ngài, nên con người giải thích mỗi người mỗi khác.Có người tin vào quyền lực của thiên nhiên, của đạo Chúa, của đạo Phật, của đạo Hồi, của mệnh trời. Có đúng là Chúa Jésus, Thái Tử Shidarta, Thiên sứ Mohammed, Khổng Tử… cũng hông hiểu gì về Thượng Đế nên lý giải mỗi người mỗi khác?Và thế hệ sau bám vào đó, đặt ra nhiều qui luật, vẽ ra những con đường tìm lấy thanh bình ở cõi đời sau?Chỉ có Cọng Sản là hông cần hiểu Thượng Đế và hông cần giải thích. Họ muốn biến đổi thế giới nầy bằng bạo lực để tìm lấy Thiên Đàng Cọng Sản.Và, rốt cuộc, cũng hông chắc tìm ra được, chỉ thấy máu đổ thịt rơi, thù hận chồng chất.

Nhưng có một điều chắc chắn là VC đã dò la biết được nơi Xuân và Peter đóng cọc sắt.Chỉ cần một vài ly rượu đế ở độ nhậu là các chú lính bật mí hết…

                                       ***

Đồn Mỹ Hội, quận Đất Đỏ, do một Trung Đội của Đại Đội 612 Điạ Phương Quân trấn giữ. Đây là ngõ thông từ Mật Khu Mây Tào, Xuyên Mộc đi về Mật Khu Minh Đạm.Từ đó, VC có thể dễ dàng qua Long Hải, cù lao Long Sơn, Rừng Sát và xâm nhập vào SàiGòn.

Xuân vừa chợp giấc được một chút.Lúc đầu có nhiều tiếng nổ lớn, sau đó là súng AK 47 nổ dòn.Rồi liền đó vang rền đều đủ các loại. Don Porter, Xuân và ông Hom đứng dưới rặng dừa nhìn về phía đồn Mỹ Hội.

- Chết rồi.Nó đánh đồn Mỹ Hội.Súng của VC nổ nhiều hơn. Chắc mộtTiểu Đoàn?Trong đồn bắn trả ra ít quá.

- Sao Thiếu Úy biết?

- D 445 VC hoạt đông thường xuyên ở Mật Khu Minh Đạm mà.Thì chắc thằng Tiểu Đoàn nầy đánh chớ ai.Nó nhổ cái gai chận họng nó qua lại Xuyên Mộc về Sài gòn.Tui nghĩ chắc có thêm hai đại đội C 25 và C41(Châu Đức) ở cù lao Long Sơn. Trong đồn chỉ có một trung đội à, ông Hom.Còn Đại Đội trừ đóng gần mình đây, ở Bờ Đập.

- À, mà nầy, còn mấy bà vợ lính nữa.Đụng trận mấy bả cũng cầm súng bắn như ai.Còn mấy thằng nhóc, con lính trong đồn.Tụi nó tiếp đạn.Đường cùn thì phải liều chết để mà sống chớ, Thiếu Úy !

- Chắc ông nói đúng đó.Tui nghe bây giờ súng trong đồn bắn ra nhiều hơn lúc nảy.

Chàng Trung Úy Don Porter cao lớn, đẹp trai, có bộ ria cá chốt giống như Clark Gable. Don ít nói, chỉ lặng lẽ đi theo Xuân hơn tuần nay. Thỉnh thoảng, Xuân có hỏi gì thì Don mới trả lời? Ban đêm, Xuân ngủ chỗ nào là Don và người Trung sĩ mang máy C-25 nằm ngủ kế cận. Vì Don ít nói, nên thường ngày câu chuyện qua lại chỉ là gia đình, con cái và quê hương của Don ở tận nước Mỹ xa xôi. Hông hiểu sao, cách đây mấy hôm, Don đem tặng Xuân nhiều cuốn sách của Clausewitz và Ludendorff. Don biết Xuân là lính nhà nghề hay là muốn Xuân biết về chiến thuật của Tây Phương?Phùng Xuân đã chán ngấy khi nghe Nguyễn Thanh Liêm nói về vấn đề nầy rồi mà? Don có hiểu gì về chiến tranh du kích ở Việt Nam chưa ?

Pháo binh của Tiểu Khu rót xuống thưa thớt, hông đủ sức chận sự tấn công dồn dập của VC. Đồn có lẽ sắp bứt. Trái sáng soi rọi chập chờn. Trong đồn bắn ra càng quyết liệt hơn. Toàn là Garant, Carbine, Trung liên Bar, chắc hông cự lại được với AK 47, B40…

- Rồi! rồi! Hoả Long lên kia rồi!

Những hỏa châu từ chiếc C- 47 bung ra, bay lững lơ như những lồng đèn giấy to trong các ngày Vía của đạo Cao Đài ở Tây Ninh. Bầu trời rực sáng như ban ngày.

- Thiếu Úy, nó khạc đạn như vậy còn gì người và cây cỏ ở dưới.

- Chà ! Nó gầm như bò rống. Ục... Ục... Ông Hom có nghe hôn?

- Tia lửa đạn khạc có vồng giống như mình nhậu say mữa ụa ụa, té ra có vòi.

- Đâu có. Giống như rồng phun lửa.

Chiếc C-47 bay rề rề vòng vòng  quanh đồn, bắn xuống liên tục. Từng vòi rồng lửa hiện ra. Hỏa lực quá mạnh. Chắc cây cỏ dưới đất hông còn gì ?

Don Porter ngồi bệt dưới gốc dừa. Tiếng máy truyền tin C-25 chạy rè rè, lâu lâu vang lên một tiếng Roger. Xuân và ông Hom đứng trên đường làng. Bóng họ đung đưa ngã dài theo những trái sáng trên bầu trời. Những người dân làng tuôn ra đứng trước sân nhà xem chiến trận xảy ra như màn kịch. Tâm trạng mỗi người mỗi khác. Phe thân VC tỏ ra bồi hồi lo lắng. Làm gì họ hông có người thân trong đó. Phe Quốc Gia thì mong cho người trong đồn bình yên, hông bị VC tràn ngập.

Ôi! Cuộc chiến ngộ nghĩnh, giống như tuồng cải lương. Don Porter dửng dưng nhìn đám con nít chạy lăng quăng trên những đồng ruộng khô, la lối om sòm, tranh nhau lượm dù trái sáng. Chắc nó mơ màng nghĩ đến pháo bông ở nơi quê hương thanh bình của nó. Ôi! Cuộc chiến lạ lùng. Hai bên bắn nhau, người người xúm coi!

Khoảng nửa giờ sau, tiếng súng của VC giảm thấy rõ. Súng trong đồn bắn ra cũng thưa dần.

- Hòa! Tiểu Đoàn có gọi gì hôn ?

- Dạ hông. Họ cũng im lặng như mình.

Đúng rồi! Tất cả mọi người đều nín thinh xem hai bên đánh nhau! Súng đạn cổ lỗ sĩ đệ nhị thế chiến của phe tư bản chọi lại với vũ khí tối tân phe cộng sản. Than ôi! Đau khổ cho dân tộc tôi, đem những cái bị thịt làm trò thí nghiệm, giống như những giác đấu thời La Mã, giống như những con thú động đực điên cuồng cấu xé nhau. Xuân biết mình sẽ bị cuốn trôi theo mệnh nước. Mình có thể cố gắng lội ngược dòng để bảo vệ tổ quốc yêu dấu nầy hôn ?

Những chiếc C- 47 thay phiên nhau bao vùng cho đến khi tiếng súng hai bên ngưng hẳn. Dân làng biết trận chiến đã chấm dứt nên đã vào nhà từ lúc nào. Xuân dựa lưng vào gốc dừa, thiu thiu ngủ.

Sáng hôm sau, Tiểu Đoàn 3/43 của Đại Úy Lã Huy Bật chỉ huy lục soát và giữ an ninh cho hồi kết cuộc. Lễ gắn lon và huy chương các binh sỹ trong đồn. Các bà vợ lính, các chú nhóc con họ, được tưởng thưởng.

Khoảng trăm người nằm chết la liệt quanh đồn. Một bị thương còn sống sót, tính quăng lựu đạn vào các ông Sỹ Quan Tiểu Khu, đi quan sát trận địa, nhưng hông còn sức. Ai nấy chết điếng người. Hú hồn…. Nó mà liệng thì…              

                                            ***

- Thiếu Úy. Ông Ba Tia, ở gần cuối bờ ruộng rià làng, mời Thiếu Úy ngày mai tới nhà ổng.

- Chuyện gì vậy ông Hom? Mà ông tủm tỉm cười.

- Ông mời Thiếu Úy đến làm chủ hôn để ổng gả con gái ổng cho thằng Ơ.

- Ủa! Sao lạ vậy. Tui đâu biết gì ?

- Thì ổng nói. Thiếu Úy là cấp chỉ huy trực tiếp nó, lớn nhứt ở đây. Coi như Ba Má nó thì Thiếu Úy làm chủ hôn được rồi.

- Trời đất! Tui đâu biết gì ?

Mà Phùng Xuân hông biết thiệt. Nhưng đám lính trong đại đội biết. Đêm đánh đồn Mỹ Hội, binh nhì Ơ, cái thằng lù khù ôm cái lu mà chạy, rù rù được cô thôn nữ Tím ra cánh đồng. Nhờ ánh hỏa châu soi sáng, hạ sĩ Độ nhìn thấy hai đứa xà nẹo, nhảy từng tưng ở bờ đê cho đến gần sáng. Mấy hôm nay, đám lính đồn rùm lên. Ông Ba Tía nghe được. Ổng biết là hủ mắm của ông đã bị khui- hay là nói như thằng Mừng, chậu cá lia thia của ổng bị thằn lằn đút đuôi vô quậy rồi- nên ổng mau mau làm đám cưới cho xong. Mà thằng Ơ cũng giỏi lắm. Đóng quân ở nhà ông Ba Tia nó làm đủ việc: quay giếng lấy nước, quét sân mỗi buổi sáng… Lính Sư Đoàn có vậy mà ổng hổng gả sao được!

- Ông Hom. Ông dò hỏi coi nó có vợ con gì chưa? Để đến khi làm đám cưới xong rồi, cô vợ lớn hay được đến đánh ghen là hư đường hư bột hết. Tui với ông cũng có lỗi. Mà sao hổng nhắn hai ông bà già nó lên. Tui còn non chẹt mà đúng ra sui gia với ai.

- Nó nói ông bà già nó ở xa lắm. Dân miệt vườn, quê mùa dốt nát, hông biết đường đi.

Xuân biết nhiều ông lính cũng trời ơi đất hỡi lắm. Đi tới đâu cũng hô chưa vợ. Rút cuộc tùm lum, hai ba bà xúm đánh ghen. Chàng thầm nghĩ, mĩm cười trong bụng: chắc thằng nầy nó cũng giống mình lúc ở cánh đồng Mỹ Nhiên? Đụng trận là bốc hốt liền!

    Bảng vu qui treo sơ sài ngoài ngõ, chung quanh những chùm bông vạn thọ đỏ, vàng. Căn nhà cũng đâu có gì, trống hoác từ trước ra sau. Đám cưới chắc tổ chức vội vàng nên chỉ kiếm đâu được hai cái bàn tròn, hơn chục cái ghế đẩu. Bàn thờ ông bà có một cái lư hương. Hai cây đèn cầy lớn màu đỏ để hai bên. Khi Xuân và ba người trung đội trưởng đến đã có hơn bốn năm ông lớn tuổi đang ngồi quanh những tách nước trà nói chuyện huyên thiên. Họ cùng đứng lên chào bọn chàng, kéo ghế mời ngồi. Được hơn nửa chén trà, một ông già trọng tuổi đứng lên nói vài lời về buổi lễ cưới hôm nay và nhờ Phùng Xuân đứng đại diện đàng trai. Chàng sĩ quan mới ra trường, mặt còn búng ra sữa, cảm thấy mình quan trọng cũng làm gan đứng lên nói vài lời. Sau đó, chàng tiến về bàn thờ cùng ông Ba Tia lên đèn cầy bàn thờ ông bà. Cô dâu còn trẻ, chắc chừng16, 17 tuổi cùng binh nhì Ơ chào mọi người…

- Cái kiểu nầy đóng quân ở đây lâu, nếu rút quân, chắc cả làng sẽ đưa đám lính của mình đi quá! Có bao nhiêu thằng sẽ là rể của làng nầy hả?

Ly rượu nhứt của nhà chú Mười Đỏ kháp gạo lứt ở đầu làng, cay thắt họng, tuôn tới đâu là muốn xé đứt ruột gan tới đó.Mỗi người mời một ly làm Xuân choáng váng.Một vài điếu thuốc rê nữa sắp sửa đốn ngã chàng.Xuân có bao giờ biết uống rượu và hút thuốc đâu.Xuân xoay mòng mòng.Lần đầu tiên chàng tiếp xúc với dân làng trong vai một sĩ quan quân đội…

Và cứ thế, sau đám cưới đó, nếu có đám giỗ, đám quảy nhà nhà trong làng cứ tiếp tục mời.Từ một ly, hai ly, đến bây giờ Xuân thành hủ hèm.Nhứt là từ khi có Thọ- Trưởng ban Xây Dựng Nông Thôn- về đóng ở làng, họ bày đặt ra rượu mật nhím.Uống vào đăng đắng, ngòn ngọt, cọng thêm gỏi cá biển, làm ngất ngư con tàu đi luôn.Từ đó, chàng sĩ quan trẻ trở nên hư đốn.Chàng biết thêm: uống rượu và hút thuốc lá.

                                                   Lê phùng Xuân

                                              (Trích trong Trăng Suông)

Viết thêm:

1-Những năm đầu thế kỷ XXI, tôi có đến thăm The VietNam Traveling Memorial Vall (20Jan 1969) ở gần nhà.Sẵn dịp, tìm coi Don Porter như thế nào?Người hướng dẫn tìm một hồi lâu thì có tên Donald Porter, Panel 23W, Line 46.Nhưng tôi nhìn kỷ: chỉ có bộ râu là giống, còn gương mặt hơi khác năm xưa, hông giống như người Nam Âu, lai với người Á Rập của đoàn quân tướng Hannibal?Có phải Don Porter đã chết rồi, phải hôn? Có điều hơi khó hiểu:Hồi xưa trên cổ áo của Don Porter là một gạch trắng, bây giờ ở đây ghi là Sergent?Nhưng dù gì, cũng cúi đầu chào người bạn lính năm xưa.Bây giờ bạn ở đâu??.

2-Về phần Peter Maurice Arnie, tôi tìm được tên trong website của Royal Military College Duntroon (Australia).Hình như đã lên tướng lâu rồi?Bây giờ còn hay mất?Có  nhớ ngày nao ?