Chuyện như là cổ tích về những rương vàng, kho báu được chôn kín trong lòng đất hay dưới đáy đại dương ở đất nước này. Vậy mà hơn trăm năm qua người ta vẫn còn tìm kiếm bằng những thiết bị tối tân cùng các công trình khảo cổ. Nhiều kho tàng vẫn chưa được tìm thấy, thế nhưng người ta vẫn tin rằng chúng còn nằm đâu đó. 

Năm 1540 nhà thám hiểm người Tây Ban Nha Francisco de Coronado cùng 300 lính và 800 thổ dân từ Mexico đi lên Bắc Mỹ nhằm tìm kiếm 7 thành phố được đồn là dát vàng. Sau khi đến vùng đất biên giới của New Mexico và Arizona ngày nay, đoàn đã chạm trán bộ lạc da đỏ Zuni, ở đó Coronado chỉ thấy những ngôi làng bằng đất nung adobe. Nản lòng Coronado tính bỏ cuộc, trong khi đi dọc sông Rio Grande đoàn bắt được một thổ dân tên Tulk, anh ta bảo rằng ở quê anh Quivira có rất nhiều vàng. Tin lời, mùa xuân 1541 Coronado đi qua Texas và Oklahoma đến Kansas, ở đó đoàn tìm thấy bộ lạc Quivira với những túp lều bằng da thú và nhà tranh. Tulk bị treo cổ và Coronado trở về Mexico trong tủi hổ cùng sự giận dữ của triều đình. Coronado chết sau 3 năm vất vả trong cuộc thám hiểm. Ông không tìm thấy vàng nhưng đã mở ra cho người Tây Ban Nha và thế giới biết được vùng đất phía Nam của Mỹ ngày nay.

Ðó là câu chuyện sử sách lưu lại về El Dorado – Thành phố vàng của Mỹ. Sau khi miền Tây hoang dã mở mang, thì có nhiều câu chuyện về các kho báu bị vùi chôn trong lòng đất; các số vàng từ mỏ, nhà băng, từ ngân khố, từ các chuyến xe ngựa đi định cư về miền Tây và từ các băng đảng cao bồi. Texas là nơi được kể có nhiều kho tàng như thế. Dựa vào các tài liệu thực hư thì có đến 229 khu vực được chôn giấu trong tiểu bang hoang vu đầy cây rừng, sông suối, hang động và sỏi đá này. Giá trị ước chừng 340 triệu đô, chúng được lưu truyền qua nhiều thế hệ và bí mật được mang theo xuống tuyền đài với các chủ nhân của kho báu đó.

Hãy nghe câu chuyện ở thành phố Round Rock. Mùa thu 1877 sau khi băng cướp Sam Bass tung hoành cướp các chuyến xe ngựa một cách dễ dàng ở dọc miền Trung Tây, Sam Bass quyết định táo bạo cướp đoàn tàu lửa mà trước đây chưa có băng đảng nào dám làm. Cùng 6 đồng đảng bịt mặt, súng trong tay, khống chế ga tàu lửa, chận đường tàu Union Pacific. Khi băng cướp leo vào toa chở tiền vàng thì tủ sắt được khóa bằng ổ khóa cài giờ, chỉ mở được khi tàu đến trạm cuối đúng thời gian. Một tên cướp trở báng súng đánh vào đầu nhân viên tàu lửa và dọa sẽ giết hành khách nếu không khai ra mã. Bass tin lời vào tủ sắt không thể mở được và can ngăn. Vừa khi cả băng đảng rời tàu thì bỗng thấy 3 hộp gỗ nhỏ. Một tên cướp tò mò dùng cây cuốc nhọn phá hộp và mừng rỡ khi thấy lấp lánh 20 ngàn đồng, tất cả bằng tiền vàng 20 đô, giá trị tương đương 5 triệu đô ngày nay. Sau đó băng cướp lục soát hành khách và cướp thêm được chừng 1,300 đô. Tiếp sau vụ cướp làm rúng động miền Tây đó, Sam Bass và đồng bọn mang chất nổ TNT phá tủ sắt và cướp thêm nhiều lần nữa. Không dừng lại ở đó, Sam Bass và đồng bọn liên tục cướp các nhà băng. Ngày 19 tháng 7, 1878, Bass đến cướp nhà băng ở Round Rock, không ngờ một đồng bọn đã bị mua chuộc, cảnh sát Marshall cùng Texas Ranger đã phục kích. Súng nổ trước nhà băng và Sam Bass bị giết ở tuổi 27. Số vàng bạc và tiền mà Sam Bass chôn giấu thật nhiều qua ít năm ngắn ngủi cướp bóc quanh vùng Texas. Từ các tin đồn của đồng bọn và người thân lan ra, người ta tin chắc Sam Bass không thể nào tiêu xài hết của cải cướp được. Số vàng sẽ bị phát hiện và nhất là khi đang bị truy nã ráo riết.

Bảy năm sau khi Bass chết, một bản đồ kho báu của Bass xuất hiện trong chốn giang hồ. Trong đó có đánh dấu nhiều nơi, đặc biệt là một chỗ nằm trong thân cây sồi già rỗng ruột, ở đâu đó trên đường Sam Bass ngày nay, cách downtown Round Rock khoảng 2 dặm. Một cây sồi trông giống như trong họa đồ bị chặt, người ta không thấy gì. Các tay săn tìm kho báu vẫn hoài nghi là chỗ giấu nằm nơi khác và tiếp tục săn tìm…Ở Hạt Llano phía Tây Austin, nơi tin rằng 60 ngàn tiền vàng và bạc thời ấy được chôn giấu trong lòng suối ở vùng Castell, được làm dấu bởi hòn đá dưới cội cây già. Người ta lại lần theo tin 30 ngàn tiền mặt được chôn đâu đó ở McNeil, gần Round Rock. Có lời đồn số của cướp đoàn tàu được Sam Bass và đồng bọn chôn giấu trong một hang nhỏ Cove Hollow gần Denton, Texas…

Vài kho báu lớn giá trị đến 3 triệu đô la cũng được sử sách người Mễ Tây Cơ lưu lại, được chôn giấu ở Austin. Vào năm 1836 khi Tướng Santa Anna của Mễ Tây Cơ muốn dập tắt cuộc nổi dậy giành độc lập của Texas, đã chuyển tiền trả lương và lo quân phí đến Texas, nhân viên phát lương và một viên tướng nảy sinh lòng tham cướp số tiền ấy từ quân đội. Họ dự tính chôn số tiền lớn ở một vùng xa lạ với người Mỹ và cả Mễ, rồi sau đó sẽ trốn về Mexico sau khi chiến tranh kết thúc. Trong đoàn hộ tống có 7 người lính Mễ, hai trong số ấy biết được số tiền và âm mưu giết sĩ quan giữ tiền cùng cắt cổ các binh sĩ khác, rưới máu lên khắp mặt đất, ngụy trang như là thú hoang hãm hại. Cả hai đi về phía Bắc San Antonio dọc sông Colorado, họ gặp một cây sồi lớn trong con suối nhỏ, đếm 4 bước chân họ đào một cái hố sâu 1-2 mét chôn rương tiền, rồi khắc 2 cánh chim ưng vào gốc cây. Cả hai người nghi ngờ nhau và một người bị giết. Trong thời gian ấy Tướng Santa Anna bị thua trận ở San Jancito. Anh lính chôn tiền nọ đã nhập chung với toán lính Mễ trở về miền Nam, ở Mexico anh ta sợ hãi giấu kín sự việc và bỏ ý định trở lại chỗ giấu tiền. Vài năm sau anh ta thú tội với mục sư, mục sư kể lại với chú bé phụ việc, thế là dần dà người ta đồn đãi về kho báu đó. Một sơ đồ vị trí chỗ giấu tiền được vẽ và chỗ đó là con suối Shoal Creek ở phía Tây ngay gần Capitol Hill của Austin ngày nay. Gần 60 năm sau, 8 người đàn ông đào một hầm dài hơn 12 mét trong 8 tháng dọc Shoal Creek, họ bảo là đào đất để xây cây cầu cho một căn nhà lớn. Ngày 13 tháng 4, 1927 tờ The Rising Star Record loan tin rằng các người thợ đã biến mất với kho báu. Người ta tìm thấy đường hầm và mảnh vụn các thùng gỗ đã nằm sâu trong lòng đất bao năm.

Cũng ở Shoal Creek đó thì có tin rằng giá trị kho báu chỉ chừng 80 ngàn đô bằng tiền vàng. Ðó là số tiền của quân Confederate ở miền Nam trong cuộc nội chiến, đã tìm cách cất giấu số vàng sau khi phe miền Nam thua trận và điện Capitol lọt về phe miền Bắc.

Kho báu ở Shoal Creek gần thủ đô Austin của Texas có lẽ biến mất nhưng còn rất nhiều nơi khắp tiểu bang người ta tin rằng kho báu vẫn còn nằm đâu đó, trong lòng đất, trong sông suối hay hang động, được cất giấu suốt chiều dài thời kỳ mở nước, từ những vụ cướp ở các chuyến xe ngựa, các nhà băng, các đoàn tàu lửa và các tàu buồm bị bão đánh chìm…

Trong những buổi tối gia đình quây quần bên lò sưởi và bàn ăn, thời ấy đêm thật dài quanh ly rượu bên đống lửa trại và saloon, để những câu chuyện ly kỳ chuyền tai qua nhiều thế hệ. Các câu chuyện hẳn tam sao thất bổn. Dầu vậy các sự kiện và nhân vật vẫn còn mãi đó trong lịch sử giấy mực. Ðến hôm nay vẫn còn những người với các máy dò tìm kim loại đi săn tìm các cổ vật và kho báu trong lòng đất  khắp đất nước và nhất là ở thành phố Round Rock này, nơi có con đường mang tên Sam Bass, nơi có nhiều người Việt định cư.

Mong họ được may mắn. Nếu không tìm được gì, ít ra họ cũng tìm thấy chút lịch sử ly kỳ khi chăm chú lắng nghe âm vọng từ lòng đất xưa qua cái máy metal detector và niềm tin vào những câu chuyện huyền thoại.

SB

( báo Trẻ )