Đôi Nét Về Dinh Thự và Nhân Vật Tỉnh Biên Hòa

Một bửa, con gái Chi Mỹ hỏi: Ở Biên Hòa, Dinh Chánh Tham Biện là ở chỗ nào vậy, ba?

Tôi bật cười nhớ lại chuyện xưa và thuật cho con gái nghe.

Dinh Chánh Tham Biện

Tôi gốc dân xứ Thủ. Ba làm công chức ở " Tòa Bố " Thủ Dầu Một nên thường nghe kể giai thoại về hai tỉnh TDM và Biên Hòa thi đua xây cất Tòa Hành Chánh và Dinh Tỉnh Trưởng.

Bên xứ Thủ, Tòa HC thời đó kêu là Tòa Bố ( Tòa Bố Chánh?) nằm trên dỉnh gò cao giữa những cây cổ thụ, địa thế thật đắc cách. Dinh Tỉnh Trưởng kêu là Dinh Chánh Chủ Tỉnh nằm kề bên, mặt tiền ngó ra bờ sông Thủ, giữa lùm cây cổ thụ xanh tươi ra vẻ bề thế mà thơ mộng.

Bên Biên Hòa, Tòa Hành Chánh và Dinh Tỉnh Trưởng đều xây cất cạnh bờ sông Đồng, khoảng giữa Ty Bưu Điện và Chợ xứ Bưởi.

Thiết kế 2 dinh thự của 2 tỉnh giống nhau, nhưng vị trí Tòa Hành chánh và Dinh Tỉnh trưởng Thủ Dầu Một đắc thế hơn.

Cà kê vậy để xuống xề: Dinh Chánh Tham Biện Biên Hòa tức là Dinh Tỉnh Trưởng như tên gọi sau nầy.

Sở dĩ người dân xứ Bưởi trạc tuổi con gái tôi sanh năm 1966 mờ ớ về tên gọi dinh Tỉnh trưởng là do có sự thay họ, đổi tên về sau nầy.

Khoảng năm 1965, Trung tướng Nguyễn Bảo Trị về làm Tư lịnh QĐ3/VIII, ông dùng Dinh Tỉnh trưỡng Biên Hòa làm dinh Tư lịnh Quân Đoản 3. Trung tá Tỉnh trưởng Trần Văn Hai dời về dinh thự ở góc đường Nguyễn Trải cạnh bờ sông. Dinh thự nầy trước đây là dinh Tư lịnh Sư đoàn 5 thời Thiếu tướng Đặng Thanh Liêm làm Tư lịnh sư đoàn.

Có mấy câu chuyện về dinh thự nầy khi trở thành Dinh Tư lịnh Quân Đoàn:

- Tượng Quan Trung cởi ngựa

Khoảng năm 1967, TLQĐ yêu cầu tỉnh cho tạc một pho tượng Quan Trung cởi ngựa để đặt trong sân cỏ trước dinh. Đây là tác phẩm điêu khắc trứ danh của Trường Mỹ nghệ Biên Hòa. Không hiểu vì sao vị tư lịnh lại đem pho tượng lớn gần bằng người thật vào đặt trong phòng khách lớn trong dinh.

Khi Trung tướng Lê Nguyên Khang về làm tư lịnh QĐ, xãy ra câu chuyện loan truyền: Đêm khuya, nghe tiếng vó ngựa rì rầm nơi đặt tương Quan Trung cởi ngựa. Vì vậy, Trung tướng Khang ra lịnh cho dời tượng ra sân cỏ như củ. Một bửa vui chuyện, tôi hỏi Thiếu tá Vinh, tùy viên TL, có phòng ngủ bên cạnh phòng khách về câu chuyện nầy thì Thiếu tá Vinh xác nhận là có thật.

- Cây Da cổ thụ gãy ngang

Phía sau Dinh có một cây da cổ thụ.Thời Trung tướng Đỗ Cao Trí làm tư lịnh Quân đoàn, một bửa sáng, thấy một số thầy, cô công chức đứng lấp ló nơi cửa sổ trên lầu tòa hành chánh ngó qua bên dinh tư lịnh, xầm xì. Hỏi ra mới biết đêm qua, tuy không có mưa gió lớn mà không hiểu sao cây da cổ thụ, gốc bằng vòng tay mấy người ôm mà bỗng nhiên gãy ngang như búa chặt gần nơi gốc?!

Về sau, tôi có việc đi ngang qua, thấy phần gốc đã nẫy chồi xinh tốt.

- Con nai của tướng Trí té sông chết đuối

Tướng Trí có nuôi con nai làm cảnh nơi sân cỏ trước dinh. Nơi cổng dinh thường trực một toán bảo vệ an ninh. Vậy mà không hiểu sao để cho con nai ra bờ sông, té sông chết đuối!?

Gom hai sự kiện kể trên, dư luận xì xầm là " điềm không may. " Quả nhiên, sau đó ít lâu, Tướng Đỗ Cao Trí bị nỗ trực thăng, tử nạn!

Danh sách Tỉnh trưởng Biên Hòa

? - 1961: Ông Nguyễn Văn Sĩ

1962 - 1963: Thiếu tá Hoàng Mạnh Thường

1963 - 1964: Trung tá Phạm Đăng Tấn

Tháng 11/ 1964 - Tháng 2/1965: Trung tá Mã Sanh Nhơn

1965 - 1969: Thiếu tá Trần Văn Hai

1969 - 1974: Trung tá Lâm Quang Chính

1974 - 30 tháng tư 1975: Đại tá Lưu Yểm

Vài giai thoại về các vị Tỉnh trưởng

- Như vậy, cụ Nguyễn Văn Sĩ là Tỉnh trưởng dân sự cuối cùng thời Đệ Nhất VNCH.

- Về Thiếu tá Hoàng Mạnh Thường, có dư luận rằng: Ông tự ý khai sắc Thần Đình Tân Lân thờ Thượng Công Trần Thượng Xuyên mà bị mờ mắt,

Năm 1964, tôi đang làm Chánh Văn Phòng Tỉnh trưởng, Thiếu tá Thường có ghé THC chơi. Tôi vui miệng hỏi, ông xác nhận, sau đảo chánh 1/11/1963, có một dạo tự nhiên ông bị mờ mắt.

- Đêm 1/11/1964, lần đầu tiên vc pháo kích vào phi trường Biên Hòa trong lúc dạ tiệc mừng Quốc khánh ở câu lạc bộ Không quân trong phi trường. Lập tức, hôm sau Trung tá Phạm Đăng Tấn bị mất chức, bàn giao chức tỉnh trưởng cho Trung tá Mã Sanh Nhơn.

- Đêm 18 rạng 19/2/1965, xãy ra " cuộc Biểu dương Lực lượng ngày 19/2/1965 ", tôi đang là Trưởng ty Nội An Biên Hòa, nghe tin có đảo chánh nên sáng sớm qua văn phòng

nghe ngóng, được biết Trung tá Mã Sanh Nhơn bị An ninh Quân đội bắt giữ trong đêm qua vì có tham dự vào cuộc biểu dương. Thật ra, Trung tá Mã Sanh Nhơn là cựu chánh văn phòng của Tướng Khánh, không có can dự vào vụ nầy. An ninh quân đội bắt nhằm vì ngộ nhận giữa Mã Sanh Nhơn và Phạm Đăng Tấn.

Rốt cuộc, Thiếu tá Trần Văn Hai đã thay thế Trung tá Mã Sanh Nhơn mất rồi!

Danh sách Phó Tỉnh trưởng

1963 - 1965: Đỗ Thành Nhơn

1965 - 1966: Nguyễn Đình Lang

1966 - 1968: Phạm Công Đời

1969 - 1970: Trương Văn Nam

1971 - 1972: Đặng Văn Thạnh

1973 - 30 thanh 4, 1975: Nguyễn Thành Nhơn

Dinh Phó Tỉnh trưởng

Thời Pháp thuộc, dinh phó tỉnh trưởng là một biệt thự một tầng lầu, bên cạnh khám đường.

Thời VNCH, khi đặt ra chức vụ Phó Tỉnh trưởng Nội An, biệt thự được phân đội. Phó tỉnh trưởng hành chánh ở một nửa và Phó Nội An ở một nửa.

Tôi được bổ nhiệm Phó tỉnh trưởng vào đầu tháng 4, 1973. Tôi vẫn ờ bên căn cư xá công chức, số 8 Đoàn Văn Cự.

Tôi về làm việc ở Biên Hòa từ tháng 4, 1964 vẫn ở căn cư xá ấy. Tính tới tháng 4, 1973 được tròn 9 năm. Vì vậy, tôi không có ý dời về dinh phó tỉnh, số 3 Nguyễn Trãi, cạnh bờ sông Đồng. Nhưng ông Tỉnh trưởng bảo ở như vậy xem ra bất tiện nên tôi phải dời nhà về dinh.

Cái dinh Phó Tỉnh nầy kể ra cũng lắm chiện!

Tương truyền, phần dinh Phó Nội An, hồi thời Pháp dùng làm trụ sở Phòng 2, có ma vì có người chết khi bị bắt, điều tra. Cho nên ít ai muốn ở đó vì sợ không may.

Và đây là chuyện có thật:

- Khi làm Phó Tỉnh trưởng Nội An, Đại úy Đỗ Cao Thanh không trú ngụ ở đây vì sợ xui. Vậy mà rốt cuộc cũng mất chức và đổi về vùng II và bị thương vì lựu đạn ở đấy.

- Trước khi dời về dinh Quận trưởng Long Thành, Thiếu tá Đằng TQLC có đề cho gia đình ở nhờ dinh Phó Nội An, lúc ấy để trống, chừng một tháng. Thiếu tá Đằng chỉ làm Quận trưởng Long Thành một thời gian ngắn, rồi bị trả về TQLC, một lúc sau thì tử trận.

- Hồi làm Tư lịnh phó QĐ3, Chuẩn tướng Lê Văn Hưng cũng cư ngụ ở nơi ấy. Chừng một năm sau khi rời về làm Tư lịnh phó QĐ4 thì mất nước, tuẩn quốc như đã thấy!

Khi gia đình tôi dọn về dinh Phó Tỉnh trưởng, bà Lê Văn Hưng vẫn còn cư ngụ phía bên kia.

Bây giờ trở lại chuyện ma bên phía dinh phó tỉnh: Về ngự nơi " dinh " chừng mươi bửa, một bửa " cô giáo " má bầy trẻ khều tui biểu, " cái nhà nầy có ma!". Thấy tui lõ mắt nhìn, bả phân giải: Ban đêm, nhìn ra trước sân, thường thấy một phụ nữ mặc đồ trắng, xỏa tóc dài, đứng dưới gốc cây.

Cậu thượng sỉ quản gia nghe vậy mới đi mời thượng sỉ Đặng ANQĐ, giỏi bùa chú lại xem dùm.

" Ông thầy Đặng " lại, đi một vòng quanh phòng khách, rồi nói: Cái dinh nầy, khi xây cất bị yếm bùa thật nặng, không giải được. Để tôi cố gắng làm cho tai nạn đở bớt, hoặc may! Và ông thầy đi vòng quanh, tới mỗi góc phòng, ông vẽ bùa bắt ấn giữa thinh không.

Hôm sau thầy Đặng trở lại, tặng tôi một bao thơ nhỏ xíu, giấy hồng điều và dặn: Trong nầy có mấy chữ bùa. Ông Phó khỏi cần làm gì hết, chỉ bỏ trong bóp vậy thôi. Nhưng khi nào muốn làm việc gì mà cảm thấy lạnh lưng, ớn xương sống thì ngưng lại.

Chỉ có vậy mà từ đó về sau, nhà tôi hết thấy ma. Và về phần tôi thì thiệt là may mắn:

- Một bửa rủ bà xã đi cúng đình Tân Hạnh vào chập tối. Tới ngả ba cầu Biên Hòa lên Tân Hạnh, bỗng nhiên thấy dạ bần dùng, bèn bảo tài xế quay về. Vừa tới nhà, nghe điện thoại reo inh ỏi. Vội bước vào cầm nghe: Phòng truyền tin báo cáo; Ông xã trưởng Tân Hạnh dẫn nghĩa quân mở đường đón ông phó bị phục kích, may chỉ bị thương xước nhẹ.

- Hồi ở trại khổ sai nhà đỏ, nhiều lần hoặc dẫy cỏ, hoặc phát lùm mà thấy ớn xương sống, dừng tay lại là thấy mìn ba chia hoặc bom bi!

Còn nhiều chiện nói về " cái bùa " mà e lạc đề và nhất là ngại các quý ông duy vật trên diễn đàn quở là " dốt nát, tin dị đoan, mù quáng " nên xin dừng lại ở đây.

Nguyễn Nhơn ( HNPD )

( Viết theo yêu cầu cũa con gái Chi Mỹ )