Khoa Học Thực Nghiệm & Tâm Linh
Động vật cũng bị trầm cảm như người?
Xin giới thiệu với Quý độc giả nội dung buổi trò chuyện với Phó giáo sư thần kinh học Olivier Berton (Đại học Pennsylvania - Mỹ) về chứng trầm cảm ở động vật.
Động vật có bị trầm cảm?
Trầm cảm được chẩn đoán ở người dựa trên một loạt các triệu chứng mang tính chủ quan. Dấu hiệu thường thấy bao gồm cảm giác tội lỗi, tuyệt vọng, thường xuyên nghĩ đến cái chết và mất dần niềm vui trong cuộc sống. Vì động vật không thể giao tiếp như con người ngay cả khi chúng có những trải nghiệm qua quá trình sống, cho nên tôi chỉ có thể trả lời rằng: hiện tại, chúng ta vẫn chưa thể chắc chắn được điều gì.
Vậy chúng ta có thể nhận biết những dấu hiệu khi một con vật đang trong trạng thái chán nản hay không?
Có nhiều khía cạnh nhất định của bệnh có thể nhìn thấy ở động vật. Một trong các triệu chứng chính là anhedonia - chứng giảm sút, thậm chí mất đi ham muốn tình dục. Ngoài ra cũng không được bỏ qua những chỉ số đo lường sự quan tâm của chúng với thực phẩm, đánh giá cách thức tương tác xã hội giữa chúng với các con vật khác trong nhóm và những thay đổi trong mô hình giấc ngủ cũng như các hoạt động vào ban ngày. Bên cạnh đó, một hành vi bất thường cần được chú ý là liệu chúng có sẵn sàng từ bỏ, buông xuôi khi đối mặt với tình huống căng thẳng.
Chắc chắn các quan sát thuyết phục nhất sẽ bắt nguồn từ những loài động vật linh trưởng. Dựa trên quan sát hành vi, người kinh nghiệm có thể biết khi nào một con khỉ đang trong tình trạng chán nản. Bởi vì cảm xúc của chúng tương tự như con người nên chỉ bằng cách nhìn vào biểu hiện trên khuôn mặt hay ánh mắt của chúng, chúng ta có thể biết được một con vật đang trải qua nỗi buồn.
 |
| Khuôn mặt một con Linh trưởng khi đang buồn (ảnh Nationan Gẻogaphic) |
Các nghiên cứu như vậy thường được tiến hành vói động vật hoang dã hay động vật nuôi nhốt?
Một vấn đề đáng lo ngại là nhiều phòng thí nghiệm thực hiện nghiên cứu trên các loài linh trưởng và động vật gặm nhấm trong môi trường nuôi nhốt, bị giam cầm với những điều kiện tương đối nghèo nàn so với môi trường sống tự nhiên của chúng. Điều này có thể gây ra những thay đổi giống như trầm cảm. Hiện nay không có nhiều dữ liệu có sẵn để so sánh các hành vi biểu lộ cảm xúc giữa động vật hoang dã với động vật nuôi nhốt trong phòng thí nghiệm.
Các loài động vật hoang dã làm thế nào để đối phó với chứng trầm cảm trong tự nhiên?
Tôi không biêt. Rất ít nghiên cứu có hệ thống về vấn đề này được thực hiện. Những rối loạn hành vi ở động vật hoang dã có thể làm giảm cơ hội sống sót của chúng. Trong trường hợp này chúng khó mà đối phó được và hệ quả là hành vi ăn thịt lẫn nhau trở nên phổ biến hơn.
Vậy những vật nuôi trong gia đình thì sao, chúng có thể bị trầm cảm?
Các bác sĩ thú y thường xuyên phải cung cấp thuốc chống trầm cảm để điều trị rối loạn hành vi cho những con chó. Ví dụ, khi chủ rời khỏi nhà, sự cô đơn có thể khiến chúng rơi vào tình trạng căng thẳng, từ đó phát triển các hành vi bất thường như tự cào xước mình cho đến khi chảy máu hoặc gặm nát cánh cửa. Đây được xem là ví dụ tiêu biểu về rối loạn tâm thần ở loài chó. Mặc dù phương pháp điều trị cho người thường được thử nghiệm trên loài chó nhưng những nghiên cứu quy mô lớn hiện vẫn đang thiếu rất nhiều.
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- "Sinh thái học dưới góc nhìn của Tam giáo" - Gs Thái Công Tụng / Trần Văn Giang (ghi lại)
- Chuyện Ukraine : Mặt trận không tiếng súng Cyberwar (Chiến tranh mạng) – Trần Lý ( TVQ chuyển )
- Tàu thăm dò Perseverance hạ cánh sao Hỏa sau '7 phút kinh hoàng'
- Các nhà nghiên cứu tìm ra công nghệ mới cho phép sạc điện thoại thông qua sóng Wi-Fi
- Các nhà nghiên cứu tìm ra công nghệ mới cho phép sạc điện thoại thông qua sóng Wi-Fi
Động vật cũng bị trầm cảm như người?
Xin giới thiệu với Quý độc giả nội dung buổi trò chuyện với Phó giáo sư thần kinh học Olivier Berton (Đại học Pennsylvania - Mỹ) về chứng trầm cảm ở động vật.
Động vật có bị trầm cảm?
Trầm cảm được chẩn đoán ở người dựa trên một loạt các triệu chứng mang tính chủ quan. Dấu hiệu thường thấy bao gồm cảm giác tội lỗi, tuyệt vọng, thường xuyên nghĩ đến cái chết và mất dần niềm vui trong cuộc sống. Vì động vật không thể giao tiếp như con người ngay cả khi chúng có những trải nghiệm qua quá trình sống, cho nên tôi chỉ có thể trả lời rằng: hiện tại, chúng ta vẫn chưa thể chắc chắn được điều gì.
Vậy chúng ta có thể nhận biết những dấu hiệu khi một con vật đang trong trạng thái chán nản hay không?
Có nhiều khía cạnh nhất định của bệnh có thể nhìn thấy ở động vật. Một trong các triệu chứng chính là anhedonia - chứng giảm sút, thậm chí mất đi ham muốn tình dục. Ngoài ra cũng không được bỏ qua những chỉ số đo lường sự quan tâm của chúng với thực phẩm, đánh giá cách thức tương tác xã hội giữa chúng với các con vật khác trong nhóm và những thay đổi trong mô hình giấc ngủ cũng như các hoạt động vào ban ngày. Bên cạnh đó, một hành vi bất thường cần được chú ý là liệu chúng có sẵn sàng từ bỏ, buông xuôi khi đối mặt với tình huống căng thẳng.
Chắc chắn các quan sát thuyết phục nhất sẽ bắt nguồn từ những loài động vật linh trưởng. Dựa trên quan sát hành vi, người kinh nghiệm có thể biết khi nào một con khỉ đang trong tình trạng chán nản. Bởi vì cảm xúc của chúng tương tự như con người nên chỉ bằng cách nhìn vào biểu hiện trên khuôn mặt hay ánh mắt của chúng, chúng ta có thể biết được một con vật đang trải qua nỗi buồn.
|
| Khuôn mặt một con Linh trưởng khi đang buồn (ảnh Nationan Gẻogaphic) |
Các nghiên cứu như vậy thường được tiến hành vói động vật hoang dã hay động vật nuôi nhốt?
Một vấn đề đáng lo ngại là nhiều phòng thí nghiệm thực hiện nghiên cứu trên các loài linh trưởng và động vật gặm nhấm trong môi trường nuôi nhốt, bị giam cầm với những điều kiện tương đối nghèo nàn so với môi trường sống tự nhiên của chúng. Điều này có thể gây ra những thay đổi giống như trầm cảm. Hiện nay không có nhiều dữ liệu có sẵn để so sánh các hành vi biểu lộ cảm xúc giữa động vật hoang dã với động vật nuôi nhốt trong phòng thí nghiệm.
Các loài động vật hoang dã làm thế nào để đối phó với chứng trầm cảm trong tự nhiên?
Tôi không biêt. Rất ít nghiên cứu có hệ thống về vấn đề này được thực hiện. Những rối loạn hành vi ở động vật hoang dã có thể làm giảm cơ hội sống sót của chúng. Trong trường hợp này chúng khó mà đối phó được và hệ quả là hành vi ăn thịt lẫn nhau trở nên phổ biến hơn.
Vậy những vật nuôi trong gia đình thì sao, chúng có thể bị trầm cảm?
Các bác sĩ thú y thường xuyên phải cung cấp thuốc chống trầm cảm để điều trị rối loạn hành vi cho những con chó. Ví dụ, khi chủ rời khỏi nhà, sự cô đơn có thể khiến chúng rơi vào tình trạng căng thẳng, từ đó phát triển các hành vi bất thường như tự cào xước mình cho đến khi chảy máu hoặc gặm nát cánh cửa. Đây được xem là ví dụ tiêu biểu về rối loạn tâm thần ở loài chó. Mặc dù phương pháp điều trị cho người thường được thử nghiệm trên loài chó nhưng những nghiên cứu quy mô lớn hiện vẫn đang thiếu rất nhiều.
