Thân Hữu Tiếp Tay...
Genghis Khan và Đế quốc Mông cổ - Trần Văn Giang
( HNPD ) Bài này viết về Genghis Khan (Tiếng Mông cổ gọi là “Chinggis Khaan” – có nghĩa là “Vua của các vì vua,” “King of kings”) một nhân vật xuất thân rất khiêm nhường từ một bộ lạc du mục bán khai kém văn minh,
(Ảnh
Genghis Khan vẽ bởi người Trung Hoa)
Lời mở đầu
Trung cộng chỉ vừa
mới chân ướt chân ráo bước vào giai đoạn phát triển kinh tế và kỹ nghệ của thế
kỷ 21 là đã bắt đầu dở trò hèn hạ, hù dọa, chèn ép lãnh địa và lãnh hải các nước
lân bang nhỏ hơn. Nhìn vào lịch sử thế
giới, thực tế cho thấy, Trung hoa chỉ là một con chuột giấy không hơn không
kém; chưa đủ “phẩm chất” để có được tiếng gọi là “cọp giấy” bởi vì Trung hoa luôn
luôn bị các nước lân bang, nhỏ bé hơn, lạc hậu hơn – Trung hoa gọi các nước lân
bang một cách khinh miệt là“nam man, bắc rợ” – như nước Kim, Mông cổ
(Mongolia), Mãn Thanh (Manchuria) chiếm và cai trị hàng thế kỷ. Đặc biệt là nước Mông cổ nằm giáp ranh giới
phía bắc Trung hoa với diện tích chỉ bé bằng 1/15 của Trung hoa, ở cuối thế kỷ 12
( đầu thế kỷ 13,) đã hoàn toàn thôn tính Trung hoa (và khoảng 30 quốc gia khác
trên quả đất). Người thống lĩnh quân
Mông cổ lúc đó là Genghis Khan [1] – Tiếng Việt vì viết theo phiên âm tiếng tàu,
loại nghe sao viết lại như vậy (Hán âm của chữ Genghis Khan - 成吉思汗 - đọc là “Thành Cát Tư Hãn,” một cái tên dài lê
thê nhưng hoàn toàn không có ý nghĩa gì cả).
Bài này viết về Genghis
Khan (Tiếng Mông cổ gọi là “Chinggis
Khaan” – có nghĩa là “Vua của các vì vua,” “King of kings”) một nhân vật xuất
thân rất khiêm nhường từ một bộ lạc du mục bán khai kém văn minh, sống trên
vùng đất nghèo nàn toàn đồi trọc, núi và sa mạc Mông cổ mà có thể chinh phục toàn
thể nước đã tự gọi mình là Trung quốc (“nước
ở giữa / trung tâm quả đất ?!” - “Đại Hán”), rồi Trung đông và một phần lớn của
Âu châu. Nên biết chỉ có một người thứ
hai cũng xuất thân từ giai cấp nghèo nàn của xã hội, từ một nước nhỏ cũng nghèo
y như trường hợp Genghis Khan mà chinh phục được con tim của nhiều tầng lớp dân
chúng giàu và nghèo trên thế giới đó là Chúa Giê-su (Jesus Christ) của Do thái.
Tóm lại, đừng có
cậy cái thế nhất thời mà coi thường nước nhỏ, yếu và kém văn minh hơn
mình… Lịch sử luôn luôn lập lại bản cũ.
TVG
*
(Ảnh
Genghis Khan vẽ bởi người Âu châu [2])
Genghis
Khan (1162 ?- 1227) từ một thiếu niên mồ côi cha rất sớm, thất học (absolutely no formal education) thuộc một
bộ lạc nghèo nàn, gia đình bị khinh miệt (outcasted) đã vượt qua các thử thách
sinh tồn cam go của đời sống du mục trên đất hồng hoang sa mạc để trở thành một
người cai trị đáng nể sợ nhất của lịch sử thế giới.
Dần
dà, Genghis Khan đã đánh bại những thế lực, những bộ lạc hùng mạnh hơn mình gấp
bội phần. Vào tuổi 50, Genghis Khan hoàn
toàn làm chủ, kiểm soát tất cả các bộ lạc thuộc đất Mông Cổ và bắt đầu củng cố
quân sự để thôn tính các quốc gia văn minh đã từng quấy nhiễu và đày đọa, bắt
dân Mông cổ làm nô lệ hàng thế kỷ. Genghis
Khan đã dẫn kỵ binh (Cavalry) Mông cổ tiến qua sa mạc Gobi, dẵm nát đồng bằng sông Dương tử Trung Hoa, vào
miền trung Á châu, Thổ Nhĩ kỳ, Địa Trung Hải, rặng núi A-Phú-Hãn, Liên sô, Âu
châu… Có nơi nào thiếu dấu chân Genghis
Khan đâu hà?
Genghis
Khan biến một cuộc chiến từ khuôn khổ nhỏ bé du mục, bộ lạc ở miền hoang dã Mông
cổ thành cuộc chiến vĩ đại xuyên lục địa với nhiều chiến tuyến dài hàng ngàn dậm
xẩy ra cùng một lúc. Kinh hồn thật! Genghis Khan phát minh ra kỹ thuật chiến
tranh mới: Luôn luôn ở thế tấn công; không lệ thuộc và hệ thống thành trì và
chiến hào; dùng kỵ binh trang bị vũ khí nhẹ với rất nhiều cung nỏ, di chuyển thần
tốc với nhiều đơn vị nhỏ (cấp số 10, 100, 1000 đơn vị…), mang lương thảo giới hạn
[3], vô hiệu hóa các “hiệp sĩ” của Âu châu trang bị áo giáp và vũ khí nặng nề và
chiến thuật cố thủ trong các cổ thành lớn với tường cao và hào sâu [4]. Genghis Khan dạy binh sĩ, phần lớn là kỵ binh [5],
của mình khép trong kỷ luật, chịu đựng cuộc chiến gian khổ, viễn chinh xa nhà
và nhất là cuộc chiến dài ròng rã 2-3 thập niên liên tiếp không hề nghỉ ngơi.
Chỉ
trong vòng 25 năm, Genghis Khan và quân Mông cổ chiếm nhiều lãnh thổ và cai trị
nhiều dân tộc hơn cả Đế quốc La mã đã phải làm trên 400 năm. Genghis Khan cùng
với các con và các cháu đã chiếm đóng những phần lục địa sầm uất và văn minh nhất
của thế kỷ 13 – diện tích rộng gấp 2 lần những nhà quân sự vĩ đại khác của lịch
sử nhân loại từng chinh phục. Ngựa và
lính Mông cổ đã đi từ bờ Thái Bình Dương đến bờ Địa Trung Hải. Ở cao điểm, “Đế quốc Mông cổ” bao gồm 11-12 triệu dặm vuông (tương đương với tổng
số diện tích gộp lại của cả Phi châu, toàn thể Mỹ châu và các đảo). Lãnh thổ này trải dài từ vùng băng giá
Seberia đến nóng ẩm của Ấn độ; từ cánh đồng lúa gạo Việt Nam (?) cho đến cánh đồng
lúa mì của Hung Gia Lợi; từ Đại hàn qua Balkans. Ngày hôm nay, đại đa số dân chúng thế giới sống
trên vùng đất đất kiểm soát bởi đế quốc Mông cổ trước đây. Một điều rất đáng lưu ý là dân số Mông cổ lúc
bấy giờ (ở thế kỷ 13) chỉ có trên dưới 1 triệu người; xem ra chỉ bằng một nửa số
nhân viên của một vài công ty lớn trên hoàn cầu – Thí dụ: Báo “Forbes 500” ghi
là “Wal-Mart Stores”
có 2.2 triệu nhân viên trong niên khóa 2015.
Hơn thế nữa, về quân số tham chiến, Genghis Khan chỉ có dưới 100,000
quân. Tổng số quân Mông cổ này chưa ngồi
cho hết ghế của một vận động trường “Football” của Mỹ (Thí dụ: “Rose Bowl” của
thành phố Los Angeles, California USA có độ chứa là 104.000).
Nhìn
về thành quả của Genghis Khan và đem so sánh, dưới mắt của một người Mỹ, thấy rằng,
đất Hoa kỳ được khai phóng bởi những lái thương có học và tài giỏi; bởi những
nhà trồng tỉa giầu có; giải phóng Hoa kỳ khỏi thế lực bên ngoài, viết lên hiến
pháp đầu tiên, mở đường cho tự do thương mại, tự do tôn giáo, báo chí, cải tổ
quân đội thành hùng manh nhất thế giới…
trong khi trên cán cân thành quả mà
Đế quốc Mông cổ đạt được chỉ bởi một người du mục nghèo, thất học mà hành trang
vỏn vẹn chỉ có sự can đảm, quyết tâm. Ở
thế kỷ 13, Genghis Khan và các kỵ mã Mông cổ đã hoàn toàn vẽ lại bản đồ thế giới;
xây dựng lại, và hình thành nhiều dân tộc: Ở Âu châu, Mông cổ đã có công kết hợp
nhiều dòng dân “Slavic” khác nhau và nhiều thành phố rải rác thành quốc gia
Liên sô. Ở Á châu, Genghis Khan đã tái lập
nước Trung hoa bao gồm đất của nhà Tống ở phía Nam với Mãn châu, Tây tạng ở
phía Tây, Vương quốc Tangut và Tân cương ở phía Đông. Đồng thời, theo chân sự bành trướng thế lực của
Mông cổ, các tân quốc gia như Đại hàn và Thái lan đã thành hình…
Thật
là lạ! Genghis Khan và đế quốc Mông cổ
không phát minh ra một khoa học kỹ thuật nào; không tạo ra một tôn giáo mới nào
mới; không để lại tuyệt tác văn học nghệ thuật nào (không tranh ảnh, không đồ sành,
không kiến trúc nào đáng lưu ý…); không tìm ra thực phẩm mới hay kỹ thuật canh
tác nào… Tóm lại Genghis Khan và đế quốc
Mông cổ để lại rất nhiếu cái “Không.”
Tuy nhiên, các học giả về Mông cổ đồng ý là Genghis Khan đã để lại một thứ
rất quý giá đó là là “Những Cái Cầu.” Vâng “Những
Cái Cầu” muôn thuở viết Hoa với cả nghĩa đen và nghĩa bóng.
Trên
đường tiến quân, quân Mông cổ đã đốt, thiêu hủy, tàn phá rất nhiều thành quách,
cung điện, dinh thự. Tuy nhiên đặc biệt
Mông cổ đã xây dựng rất nhiều cây cầu bắc qua sông, qua suối để lính kỵ mã Mông
cổ có thể vượt qua… Số cầu mà Genghis Khan đã xây đếm ra nhiều hơn tất cả các
nhà cai trị vĩ đại (Great Rulers) khác trên thế giới.
Qua
sự chinh phục hết dân tộc này đến dân tộc khác, Genghis Khan cũng đã chuyển các
nền văn minh và đặc thù văn hóa từ dân tộc này qua dân tộc khác. Đây thực sự là một cây cầu trừu tượng nhưng
quý giá vô vàn mà Genghis Khan đã để lại.
Dưới thời của Genghis Khan, Marco Polo đã được triều đình Genghis Khan bảo
vệ như một nhà ngoại giao, một đại sứ lưu động, được phép đi lại rất thường
xuyên trên con đường mà sử gia gọi là “Con
đường tơ lụa” (Silk Road - vùng thương mại mậu dịch tự do lớn nhất lịch
sử tử Đông qua Tây – “the history’s largest free-trade zone”) để giới thiệu
và buôn các hàng hóa, gia vị từ Âu châu đến Trung hoa và ngược lại. Marco Polo đã mang Mì (noodles), “Mì ống”
(Pasta), Trà, Cờ bạc (playing cards) sang Ý và Âu châu - Cứ tưởng tượng thực
đơn nhà hàng Ý mà không có “Pasta” hoặc thế giới không có sòng bạc (Casino) thì
đời sống còn có ý nghĩa gì nữa! Hơn thế
nữa, Genghis Khan đem kỹ thuật khai thác hầm mỏ từ Đức quốc sang Trung hoa;
mang Y học Trung hoa (Oriental Medecine / herbs) và kỹ thuật lấy dấu tay từ
Trung hoa sang Trung đông; Thảm (carpets) của Trung đông được truyền bá toàn cầu
cũng nhờ sự cai trị của Genghis Khan. Vì
phải cai trị nhiều quốc gia trong cùng một lúc, Genghis Khan có một tập đoàn rất
lớn các thông dịch viên ngoại ngữ ở ngay triều đình và đi kèm theo các đoàn
quân viễn chinh. Việc học ngoại ngữ được
dịp phát triển chưa từng thấy trong lịch sử, hết chỗ nói…
Về
mặt tôn giáo, bản thân Genghis Khan vẫn được coi như là vô thần. Genghis Khan chỉ tin vào “Trời Xanh Bao la” (The Eternal Blue Sky). Ngoài ra, Genghis Khan cho dân bị cai trị được
toàn quyền tự do tín ngưỡng. Genghis Khan đã tài trợ và cho phép phổ biến các tôn
giáo lớn đến những nơi xa lạ: Việc xây cất
các nhà thờ Thiên chúa giáo ở Trung hoa,
Chùa Phật giáo ở Trung Đông, Đền thờ Hồi giáo ở Liên sô… Genghis Khan gieo rắc và trải đều các đặc thù
của văn hóa và tôn giáo lớn đi toàn cầu. Genghis Khan rất xứng đáng được trao giải “Nobel Hòa binh” hơn bất cứ ứng viên nào
trong lịch sử (!)
Trước
khi Genghis Khan tiến quân qua Âu châu, các văn hóa cổ trọng đại trước đó như Cổ La mã, Ai cập, Hy lạp, Trung Hoa chỉ có
tính cách cô lập, địa phương. Cùng lắm thì
chỉ có vài ba quốc gia ở lân cận biết đến mà thôi. Trung hoa không hề nghe và biết đến Âu châu
và ngược lại. Nói cách khác, trước thời
của Genghis Khan, chưa có ai dám cả gan mạo hiểm đi từ lục địa này sang lục địa
khác. Cho đến khi Genghis Khan chết
(1227) Genghis Khan đã nối Trung hoa và
Âu châu qua các cầu văn hóa, y tế, khoa học, ngoại giao, và thương mại. Cái cầu này vẫn còn vững chắc và tồn tại cho
đến ngày hôm nay. Sau Genghis Khan, đế
quốc Mông cổ kéo dài thêm được khoảng 150 năm.
Con cháu của Genghis Khan làm chủ một số vương quốc lớn nhỏ hơn trải rộng
từ Liên sô, Thổ nhĩ kỳ, qua Ấn dộ, Trung hoa và Trung đông dưới các vương hiệu
khác nhau như Hoàng đế (Emperor, King), Khan, Sultan, Shah, Emir, và Dalai
Latma… Hai người cháu chắt cuối cùng
mang dòng máu (bloodlines) của Genghis Khan là Hoàng đế (Emperor) Bahadur Shah
II bị thực dân Anh giết năm 1857; và Alim Khan, Emir of Buhara, tiếp tục cai trị
Uzbekistan cho đến khi bị cách mạng công sản Liên sô truất phế năm 1920.
Một
điều có thể làm quý vị kinh ngạc nhiên là, theo kết quả khảo cứu lịch sử và về di
truyền qua DNA căn cứ trên “identical Y-chromosomes,” các khoa học gia đưa ra
giả thuyết là có đến 0.5% dân số thế giới hôm nay (độ 16 triệu người – cứ một
trong 200 người) có mang dòng máu của Genghis Khan. Chính quý vị cũng là con cháu của Genghis
Khan mà không hay à ? Tương truyền rằng
Genghis Khan có 40 vợ (chính thức), một con trai của Genghis Khan cũng có 40 vợ
và 1 cháu nội có 22 vợ. Hàng năm mỗi
“Khan” còn “giao lưu” với ít nhất 30 trinh nữ ngoài vòng hôn phối - không phải
là vợ (?)
Các
nhà viết sử đều ghi nhận các lãnh tụ siêu việt có khả năng chinh phục nhiều quốc
gia đều có những cái chết, kết liễu cuộc đời khá thê thảm và bất đắc kỳ tử: Alexander the Great chết lúc 33 tuổi, bị giết
hại một cách mờ ám ở Babylon. Người tùy
tùng thân cận dưới quyền sau đó hạ sat hầu hết thân nhân của gia đình Alexander
the Great rồi chia nhau đất đai mà Alexander the Great chiếm được trước đó. Julius Caesar của Đế quốc La mã bị thuộc hạ
và cũng là đồng chí đâm chết ngay ở trong phiên họp nghị viện La mã. Nã Phá Luân sau khi thua trận, mất hết đất đai
và tài sản, bị giam cô lập cho đến chết ở một hòn đảo nhỏ xa xôi. Trong khi Genghis Khan chết một cách bình thản
trên giường bệnh ở tuổi 65 (hay 70 vì Genghis Khan có ngày sinh không rõ rang!)
trong trại lính, quây quần bởi người thân trong gia đình, tướng sĩ thân
tín. Quân sĩ mang xác Genghis Khan về quê quán sinh
trưởng của Genghis Khan và chôn Genghis Khan một cách bí mật theo tục quán người
Mông cổ: không lăng tẩm, không Kim tự tháp, không mộ bia, không để lại một dấu
vết gì trên mặt đất.
Tóm
lại, Genghis Khan và nước Mông cổ nhỏ bé đã từng dạy Trung hoa một bài học đáng
đồng tiền bát gạo. Lịch sử sẽ lập lại
(?)
Trần
Văn Giang ( HNPD )
___________
Tham
khảo
-
Wikipedia
-
“Genghis Khan, The making of the Modern World” –by Jack Weatherford (2004)
___________
Chú
thích
[1] Genghis Khan không phải tên thật mà chỉ là tên hiệu.
“Khan” có nghĩa là “vu”a (king / ruler) trong khi “Genghis” thì chưa có ai hiểu
rõ nguồn gốc và ý nghĩa. “Genghis” có thể
có nghĩa là “đại dương” (ocean) hay là “công lý” (just). “Genghis Khan” (người Mông cổ đọc là “Chinngsi Khaan”) được tạm dịch là “Đức Thế Tôn” (supreme ruler) hay “Vua của
các vì vua” (universal ruler / King of kings).
Tên thật cúng cơm ghi trên khai sinh của Genghis Khan là Temunjin – dịch phiên âm ra tiếng tàu
là “Thiết Mộc Chân?”
[2] Trong lúc sinh thời và tại quyền. Genhgis Khan cấm
tuyệt đối không ai được phép vẽ chân dung hay làm tượng hình gì về mình. Hình dạng thực sự của Genghis Khan là cả một
sự bí hiểm. Mãi 50 năm sau khi Genghis
Khan chết thì chân dung Genghis Khan mới được vẽ ra. Hình ảnh của Genghis Khan
có nhiều điểm tương phản và nhiều khi rất vô lý như: Người Trung hoa thì vẽ Genghis Khan với mắt
hí, mũi tẹt, nhìn có vẻ thông thái tường tự như một tư tưởng gia của “Bách gia
chi tử” thời Chiến quốc ở Trung hoa; trong khi đó người Âu châu thì vẽ Genghis
Khan một người da trắng, mắt xanh, mũi cao, và tóc đỏ (?) với vẻ nhìn nửa giống
một hiệp sĩ thời trung cổ nửa giống một giáo sĩ (?) Cả hai hình ảnh Đông và Tây này không mô tả được
Genghis Khan là một nhà quân sự tàn bạo (có lẽ phải xấu xí lắm!?) sẵn sàng giết
hết cả đàn bà và con nít; và đồng thời tiêu hủy bất cứ vật gì cản bước tiến của
mình. Có nguồn ghi là Genghis Khan giết độ 40 triệu người (khoảng 11% dân số thế
giới của thế kỷ 13- trong đó kể cả việc Genghis
Khan giết hết ¾ dân số Iran và độ 10 triệu dân tàu củ cải muối? Ouch!)
[3]Khi đọc qua cuốn “Đông châu liệt quốc” hay “Tam Quốc
Chí” chúng ta nhận ra ngay là vấn đề chỉ huy một số quân lớn đi đánh trận xa nhà
thì sự thành công hoàn phần lớn tùy thuộc vào “lương thảo” (còn gọi là “quân tiếp
vụ...”) Một khi các xe lương thảo (thường đi sau quân bộ) nếu bị địch quân phục kích và phá hủy thì đại quân sẽ hoảng và
loạn vì lý do đơn giản: không có thực phẩm để ăn thì lấy đâu ra sức mà đánh đấm. Trường hợp quân Mông cổ thì hoàn toàn khác hẳn. Mông cổ vốn dĩ là giống dân du mục, giỏi săn
bắn. Khi đi ra trận chỉ cần mang theo một
ít thức ăn nhẹ, và ít gia vị. Trên đường
hành quân, quân Mông cổ chỉ uống sữa ngựa, tự túc săn bắn kiếm ăn thêm mỗi ngày
(phần lớn là nướng thịt săn bắn được – Quý vị hẳn đã có dịp nếm thử “Mongolian
BBQ”? Tuyệt hảo!) cho nên vấn đề “quân tiếp vụ” đối với quân Mông cổ không phải
là chuyện quan trọng. Đó là lý do tại
sao kỵ kinh Mông cổ tiến nhanh như vũ bão… quân địch trở tay không kịp!
[4] Genghis Khan phát minh ra kỹ thuật chiến tranh mới để
vượt qua kỹ thuật chiến tranh cổ điển (tức là giữ thành – Forts - với tường cao
và hào sâu cho đến khi có quân tiếp viện đến từ bên ngoài; rồi trong đánh ra
ngoài đánh vô) bằng cách cho binh sĩ đẩy các tháp, pháo đài di động (có gắn bánh
xe) với tên lửa và thang dài đến sát bờ tường của cổ thành đang cố thủ. Quân Mông cổ bắn ào ạt tên lửa và dùng máy
phóng các bình lớn chứa dầu hỏa đang cháy (phát minh ra máy phun lửa đầu tiên!)
vào trong thành. Sau đó binh sĩ Mông cổ leo
thang tràn qua mặt thành, vào thành tàn sát hết quân và dân không kể già trẻ phụ
nữ con nít đã cố tình chống cự lại…
[5] Không phải quân Mông cổ luôn luôn vô địch. Quân Mông cổ giỏi cỡi ngựa và bắn cung trên đất
liền nhưng khi đánh trên nước (sông và biển) thì xem ra cũng xoàng thôi. Kết quả cho thấy thủy quân Mông cổ đành chào
thua quân Nhật chỉ vì Nhât bản là quần đảo cách xa đất liền. Quân Mông cổ ra sức chèo chuyền vượt qua bão
táp, đi từ lục địa Trung hoa ra đến quần đảo Nhật bản thì hoàn toàn mệt lử. Quân Nhật chỉ thủng thẳng ngồi chơi uống trà
chờ sẵn, rồi đánh tan thủy quân Mông cổ không còn manh giáp. Ở Việt Nam ta cũng tường tự như vây. Hoàng tử Thoát hoan (con của Đại đế Khubilai
Khan – còn gọi là Hốt Tất Liệt, cháu của Genghis Khan) và tướng Toa Đô cùng
đoàn quân viễn chinh Mông cổ bị Đức Trần Hưng Đạo đánh tan tành trong trận trên
sông Bạch Đằng. Ngoài việc kém về thủy
quân, quân Mông cổ vốn sống ở vùng thảo nguyên khô và lạnh không quen với khi hậu
nóng và ẩm của miền Đông Nam Á và Ấn độ dương.
Đó là lý do quân Mông cổ không chiếm được Nhật bản, Việt Nam và Ấn độ.
Trần
Văn Giang ( HNPD )
Bàn ra tán vào (1)
Trần Văn Giang
TVG xin phép sửa lại một vài chi tiết địa lý cho đúng với bản đồ thế giới:
- Tân Cương nằm ở phía Tây nước Trung hoa (chứ không phải phía Đông)
- Mãn Châu nằm ở Đông nước Trung Hoa (chứ không phải phía Tây).
Chi tiết phương hướng trong bài viết bị "confused" vì khi viết bài này, tác giả chỉ viết vị trí các nước theo trí nhớ chứ không thật sự "check" với bản đồ thế giới...
Thân mến,
Trần Văn Giang
----------------------------------------------------------------------------------
Genghis Khan và Đế quốc Mông cổ - Trần Văn Giang
( HNPD ) Bài này viết về Genghis Khan (Tiếng Mông cổ gọi là “Chinggis Khaan” – có nghĩa là “Vua của các vì vua,” “King of kings”) một nhân vật xuất thân rất khiêm nhường từ một bộ lạc du mục bán khai kém văn minh,
(Ảnh
Genghis Khan vẽ bởi người Trung Hoa)
Lời mở đầu
Trung cộng chỉ vừa
mới chân ướt chân ráo bước vào giai đoạn phát triển kinh tế và kỹ nghệ của thế
kỷ 21 là đã bắt đầu dở trò hèn hạ, hù dọa, chèn ép lãnh địa và lãnh hải các nước
lân bang nhỏ hơn. Nhìn vào lịch sử thế
giới, thực tế cho thấy, Trung hoa chỉ là một con chuột giấy không hơn không
kém; chưa đủ “phẩm chất” để có được tiếng gọi là “cọp giấy” bởi vì Trung hoa luôn
luôn bị các nước lân bang, nhỏ bé hơn, lạc hậu hơn – Trung hoa gọi các nước lân
bang một cách khinh miệt là“nam man, bắc rợ” – như nước Kim, Mông cổ
(Mongolia), Mãn Thanh (Manchuria) chiếm và cai trị hàng thế kỷ. Đặc biệt là nước Mông cổ nằm giáp ranh giới
phía bắc Trung hoa với diện tích chỉ bé bằng 1/15 của Trung hoa, ở cuối thế kỷ 12
( đầu thế kỷ 13,) đã hoàn toàn thôn tính Trung hoa (và khoảng 30 quốc gia khác
trên quả đất). Người thống lĩnh quân
Mông cổ lúc đó là Genghis Khan [1] – Tiếng Việt vì viết theo phiên âm tiếng tàu,
loại nghe sao viết lại như vậy (Hán âm của chữ Genghis Khan - 成吉思汗 - đọc là “Thành Cát Tư Hãn,” một cái tên dài lê
thê nhưng hoàn toàn không có ý nghĩa gì cả).
Bài này viết về Genghis
Khan (Tiếng Mông cổ gọi là “Chinggis
Khaan” – có nghĩa là “Vua của các vì vua,” “King of kings”) một nhân vật xuất
thân rất khiêm nhường từ một bộ lạc du mục bán khai kém văn minh, sống trên
vùng đất nghèo nàn toàn đồi trọc, núi và sa mạc Mông cổ mà có thể chinh phục toàn
thể nước đã tự gọi mình là Trung quốc (“nước
ở giữa / trung tâm quả đất ?!” - “Đại Hán”), rồi Trung đông và một phần lớn của
Âu châu. Nên biết chỉ có một người thứ
hai cũng xuất thân từ giai cấp nghèo nàn của xã hội, từ một nước nhỏ cũng nghèo
y như trường hợp Genghis Khan mà chinh phục được con tim của nhiều tầng lớp dân
chúng giàu và nghèo trên thế giới đó là Chúa Giê-su (Jesus Christ) của Do thái.
Tóm lại, đừng có
cậy cái thế nhất thời mà coi thường nước nhỏ, yếu và kém văn minh hơn
mình… Lịch sử luôn luôn lập lại bản cũ.
TVG
*
(Ảnh
Genghis Khan vẽ bởi người Âu châu [2])
Genghis
Khan (1162 ?- 1227) từ một thiếu niên mồ côi cha rất sớm, thất học (absolutely no formal education) thuộc một
bộ lạc nghèo nàn, gia đình bị khinh miệt (outcasted) đã vượt qua các thử thách
sinh tồn cam go của đời sống du mục trên đất hồng hoang sa mạc để trở thành một
người cai trị đáng nể sợ nhất của lịch sử thế giới.
Dần
dà, Genghis Khan đã đánh bại những thế lực, những bộ lạc hùng mạnh hơn mình gấp
bội phần. Vào tuổi 50, Genghis Khan hoàn
toàn làm chủ, kiểm soát tất cả các bộ lạc thuộc đất Mông Cổ và bắt đầu củng cố
quân sự để thôn tính các quốc gia văn minh đã từng quấy nhiễu và đày đọa, bắt
dân Mông cổ làm nô lệ hàng thế kỷ. Genghis
Khan đã dẫn kỵ binh (Cavalry) Mông cổ tiến qua sa mạc Gobi, dẵm nát đồng bằng sông Dương tử Trung Hoa, vào
miền trung Á châu, Thổ Nhĩ kỳ, Địa Trung Hải, rặng núi A-Phú-Hãn, Liên sô, Âu
châu… Có nơi nào thiếu dấu chân Genghis
Khan đâu hà?
Genghis
Khan biến một cuộc chiến từ khuôn khổ nhỏ bé du mục, bộ lạc ở miền hoang dã Mông
cổ thành cuộc chiến vĩ đại xuyên lục địa với nhiều chiến tuyến dài hàng ngàn dậm
xẩy ra cùng một lúc. Kinh hồn thật! Genghis Khan phát minh ra kỹ thuật chiến
tranh mới: Luôn luôn ở thế tấn công; không lệ thuộc và hệ thống thành trì và
chiến hào; dùng kỵ binh trang bị vũ khí nhẹ với rất nhiều cung nỏ, di chuyển thần
tốc với nhiều đơn vị nhỏ (cấp số 10, 100, 1000 đơn vị…), mang lương thảo giới hạn
[3], vô hiệu hóa các “hiệp sĩ” của Âu châu trang bị áo giáp và vũ khí nặng nề và
chiến thuật cố thủ trong các cổ thành lớn với tường cao và hào sâu [4]. Genghis Khan dạy binh sĩ, phần lớn là kỵ binh [5],
của mình khép trong kỷ luật, chịu đựng cuộc chiến gian khổ, viễn chinh xa nhà
và nhất là cuộc chiến dài ròng rã 2-3 thập niên liên tiếp không hề nghỉ ngơi.
Chỉ
trong vòng 25 năm, Genghis Khan và quân Mông cổ chiếm nhiều lãnh thổ và cai trị
nhiều dân tộc hơn cả Đế quốc La mã đã phải làm trên 400 năm. Genghis Khan cùng
với các con và các cháu đã chiếm đóng những phần lục địa sầm uất và văn minh nhất
của thế kỷ 13 – diện tích rộng gấp 2 lần những nhà quân sự vĩ đại khác của lịch
sử nhân loại từng chinh phục. Ngựa và
lính Mông cổ đã đi từ bờ Thái Bình Dương đến bờ Địa Trung Hải. Ở cao điểm, “Đế quốc Mông cổ” bao gồm 11-12 triệu dặm vuông (tương đương với tổng
số diện tích gộp lại của cả Phi châu, toàn thể Mỹ châu và các đảo). Lãnh thổ này trải dài từ vùng băng giá
Seberia đến nóng ẩm của Ấn độ; từ cánh đồng lúa gạo Việt Nam (?) cho đến cánh đồng
lúa mì của Hung Gia Lợi; từ Đại hàn qua Balkans. Ngày hôm nay, đại đa số dân chúng thế giới sống
trên vùng đất đất kiểm soát bởi đế quốc Mông cổ trước đây. Một điều rất đáng lưu ý là dân số Mông cổ lúc
bấy giờ (ở thế kỷ 13) chỉ có trên dưới 1 triệu người; xem ra chỉ bằng một nửa số
nhân viên của một vài công ty lớn trên hoàn cầu – Thí dụ: Báo “Forbes 500” ghi
là “Wal-Mart Stores”
có 2.2 triệu nhân viên trong niên khóa 2015.
Hơn thế nữa, về quân số tham chiến, Genghis Khan chỉ có dưới 100,000
quân. Tổng số quân Mông cổ này chưa ngồi
cho hết ghế của một vận động trường “Football” của Mỹ (Thí dụ: “Rose Bowl” của
thành phố Los Angeles, California USA có độ chứa là 104.000).
Nhìn
về thành quả của Genghis Khan và đem so sánh, dưới mắt của một người Mỹ, thấy rằng,
đất Hoa kỳ được khai phóng bởi những lái thương có học và tài giỏi; bởi những
nhà trồng tỉa giầu có; giải phóng Hoa kỳ khỏi thế lực bên ngoài, viết lên hiến
pháp đầu tiên, mở đường cho tự do thương mại, tự do tôn giáo, báo chí, cải tổ
quân đội thành hùng manh nhất thế giới…
trong khi trên cán cân thành quả mà
Đế quốc Mông cổ đạt được chỉ bởi một người du mục nghèo, thất học mà hành trang
vỏn vẹn chỉ có sự can đảm, quyết tâm. Ở
thế kỷ 13, Genghis Khan và các kỵ mã Mông cổ đã hoàn toàn vẽ lại bản đồ thế giới;
xây dựng lại, và hình thành nhiều dân tộc: Ở Âu châu, Mông cổ đã có công kết hợp
nhiều dòng dân “Slavic” khác nhau và nhiều thành phố rải rác thành quốc gia
Liên sô. Ở Á châu, Genghis Khan đã tái lập
nước Trung hoa bao gồm đất của nhà Tống ở phía Nam với Mãn châu, Tây tạng ở
phía Tây, Vương quốc Tangut và Tân cương ở phía Đông. Đồng thời, theo chân sự bành trướng thế lực của
Mông cổ, các tân quốc gia như Đại hàn và Thái lan đã thành hình…
Thật
là lạ! Genghis Khan và đế quốc Mông cổ
không phát minh ra một khoa học kỹ thuật nào; không tạo ra một tôn giáo mới nào
mới; không để lại tuyệt tác văn học nghệ thuật nào (không tranh ảnh, không đồ sành,
không kiến trúc nào đáng lưu ý…); không tìm ra thực phẩm mới hay kỹ thuật canh
tác nào… Tóm lại Genghis Khan và đế quốc
Mông cổ để lại rất nhiếu cái “Không.”
Tuy nhiên, các học giả về Mông cổ đồng ý là Genghis Khan đã để lại một thứ
rất quý giá đó là là “Những Cái Cầu.” Vâng “Những
Cái Cầu” muôn thuở viết Hoa với cả nghĩa đen và nghĩa bóng.
Trên
đường tiến quân, quân Mông cổ đã đốt, thiêu hủy, tàn phá rất nhiều thành quách,
cung điện, dinh thự. Tuy nhiên đặc biệt
Mông cổ đã xây dựng rất nhiều cây cầu bắc qua sông, qua suối để lính kỵ mã Mông
cổ có thể vượt qua… Số cầu mà Genghis Khan đã xây đếm ra nhiều hơn tất cả các
nhà cai trị vĩ đại (Great Rulers) khác trên thế giới.
Qua
sự chinh phục hết dân tộc này đến dân tộc khác, Genghis Khan cũng đã chuyển các
nền văn minh và đặc thù văn hóa từ dân tộc này qua dân tộc khác. Đây thực sự là một cây cầu trừu tượng nhưng
quý giá vô vàn mà Genghis Khan đã để lại.
Dưới thời của Genghis Khan, Marco Polo đã được triều đình Genghis Khan bảo
vệ như một nhà ngoại giao, một đại sứ lưu động, được phép đi lại rất thường
xuyên trên con đường mà sử gia gọi là “Con
đường tơ lụa” (Silk Road - vùng thương mại mậu dịch tự do lớn nhất lịch
sử tử Đông qua Tây – “the history’s largest free-trade zone”) để giới thiệu
và buôn các hàng hóa, gia vị từ Âu châu đến Trung hoa và ngược lại. Marco Polo đã mang Mì (noodles), “Mì ống”
(Pasta), Trà, Cờ bạc (playing cards) sang Ý và Âu châu - Cứ tưởng tượng thực
đơn nhà hàng Ý mà không có “Pasta” hoặc thế giới không có sòng bạc (Casino) thì
đời sống còn có ý nghĩa gì nữa! Hơn thế
nữa, Genghis Khan đem kỹ thuật khai thác hầm mỏ từ Đức quốc sang Trung hoa;
mang Y học Trung hoa (Oriental Medecine / herbs) và kỹ thuật lấy dấu tay từ
Trung hoa sang Trung đông; Thảm (carpets) của Trung đông được truyền bá toàn cầu
cũng nhờ sự cai trị của Genghis Khan. Vì
phải cai trị nhiều quốc gia trong cùng một lúc, Genghis Khan có một tập đoàn rất
lớn các thông dịch viên ngoại ngữ ở ngay triều đình và đi kèm theo các đoàn
quân viễn chinh. Việc học ngoại ngữ được
dịp phát triển chưa từng thấy trong lịch sử, hết chỗ nói…
Về
mặt tôn giáo, bản thân Genghis Khan vẫn được coi như là vô thần. Genghis Khan chỉ tin vào “Trời Xanh Bao la” (The Eternal Blue Sky). Ngoài ra, Genghis Khan cho dân bị cai trị được
toàn quyền tự do tín ngưỡng. Genghis Khan đã tài trợ và cho phép phổ biến các tôn
giáo lớn đến những nơi xa lạ: Việc xây cất
các nhà thờ Thiên chúa giáo ở Trung hoa,
Chùa Phật giáo ở Trung Đông, Đền thờ Hồi giáo ở Liên sô… Genghis Khan gieo rắc và trải đều các đặc thù
của văn hóa và tôn giáo lớn đi toàn cầu. Genghis Khan rất xứng đáng được trao giải “Nobel Hòa binh” hơn bất cứ ứng viên nào
trong lịch sử (!)
Trước
khi Genghis Khan tiến quân qua Âu châu, các văn hóa cổ trọng đại trước đó như Cổ La mã, Ai cập, Hy lạp, Trung Hoa chỉ có
tính cách cô lập, địa phương. Cùng lắm thì
chỉ có vài ba quốc gia ở lân cận biết đến mà thôi. Trung hoa không hề nghe và biết đến Âu châu
và ngược lại. Nói cách khác, trước thời
của Genghis Khan, chưa có ai dám cả gan mạo hiểm đi từ lục địa này sang lục địa
khác. Cho đến khi Genghis Khan chết
(1227) Genghis Khan đã nối Trung hoa và
Âu châu qua các cầu văn hóa, y tế, khoa học, ngoại giao, và thương mại. Cái cầu này vẫn còn vững chắc và tồn tại cho
đến ngày hôm nay. Sau Genghis Khan, đế
quốc Mông cổ kéo dài thêm được khoảng 150 năm.
Con cháu của Genghis Khan làm chủ một số vương quốc lớn nhỏ hơn trải rộng
từ Liên sô, Thổ nhĩ kỳ, qua Ấn dộ, Trung hoa và Trung đông dưới các vương hiệu
khác nhau như Hoàng đế (Emperor, King), Khan, Sultan, Shah, Emir, và Dalai
Latma… Hai người cháu chắt cuối cùng
mang dòng máu (bloodlines) của Genghis Khan là Hoàng đế (Emperor) Bahadur Shah
II bị thực dân Anh giết năm 1857; và Alim Khan, Emir of Buhara, tiếp tục cai trị
Uzbekistan cho đến khi bị cách mạng công sản Liên sô truất phế năm 1920.
Một
điều có thể làm quý vị kinh ngạc nhiên là, theo kết quả khảo cứu lịch sử và về di
truyền qua DNA căn cứ trên “identical Y-chromosomes,” các khoa học gia đưa ra
giả thuyết là có đến 0.5% dân số thế giới hôm nay (độ 16 triệu người – cứ một
trong 200 người) có mang dòng máu của Genghis Khan. Chính quý vị cũng là con cháu của Genghis
Khan mà không hay à ? Tương truyền rằng
Genghis Khan có 40 vợ (chính thức), một con trai của Genghis Khan cũng có 40 vợ
và 1 cháu nội có 22 vợ. Hàng năm mỗi
“Khan” còn “giao lưu” với ít nhất 30 trinh nữ ngoài vòng hôn phối - không phải
là vợ (?)
Các
nhà viết sử đều ghi nhận các lãnh tụ siêu việt có khả năng chinh phục nhiều quốc
gia đều có những cái chết, kết liễu cuộc đời khá thê thảm và bất đắc kỳ tử: Alexander the Great chết lúc 33 tuổi, bị giết
hại một cách mờ ám ở Babylon. Người tùy
tùng thân cận dưới quyền sau đó hạ sat hầu hết thân nhân của gia đình Alexander
the Great rồi chia nhau đất đai mà Alexander the Great chiếm được trước đó. Julius Caesar của Đế quốc La mã bị thuộc hạ
và cũng là đồng chí đâm chết ngay ở trong phiên họp nghị viện La mã. Nã Phá Luân sau khi thua trận, mất hết đất đai
và tài sản, bị giam cô lập cho đến chết ở một hòn đảo nhỏ xa xôi. Trong khi Genghis Khan chết một cách bình thản
trên giường bệnh ở tuổi 65 (hay 70 vì Genghis Khan có ngày sinh không rõ rang!)
trong trại lính, quây quần bởi người thân trong gia đình, tướng sĩ thân
tín. Quân sĩ mang xác Genghis Khan về quê quán sinh
trưởng của Genghis Khan và chôn Genghis Khan một cách bí mật theo tục quán người
Mông cổ: không lăng tẩm, không Kim tự tháp, không mộ bia, không để lại một dấu
vết gì trên mặt đất.
Tóm
lại, Genghis Khan và nước Mông cổ nhỏ bé đã từng dạy Trung hoa một bài học đáng
đồng tiền bát gạo. Lịch sử sẽ lập lại
(?)
Trần
Văn Giang ( HNPD )
___________
Tham
khảo
-
Wikipedia
-
“Genghis Khan, The making of the Modern World” –by Jack Weatherford (2004)
___________
Chú
thích
[1] Genghis Khan không phải tên thật mà chỉ là tên hiệu.
“Khan” có nghĩa là “vu”a (king / ruler) trong khi “Genghis” thì chưa có ai hiểu
rõ nguồn gốc và ý nghĩa. “Genghis” có thể
có nghĩa là “đại dương” (ocean) hay là “công lý” (just). “Genghis Khan” (người Mông cổ đọc là “Chinngsi Khaan”) được tạm dịch là “Đức Thế Tôn” (supreme ruler) hay “Vua của
các vì vua” (universal ruler / King of kings).
Tên thật cúng cơm ghi trên khai sinh của Genghis Khan là Temunjin – dịch phiên âm ra tiếng tàu
là “Thiết Mộc Chân?”
[2] Trong lúc sinh thời và tại quyền. Genhgis Khan cấm
tuyệt đối không ai được phép vẽ chân dung hay làm tượng hình gì về mình. Hình dạng thực sự của Genghis Khan là cả một
sự bí hiểm. Mãi 50 năm sau khi Genghis
Khan chết thì chân dung Genghis Khan mới được vẽ ra. Hình ảnh của Genghis Khan
có nhiều điểm tương phản và nhiều khi rất vô lý như: Người Trung hoa thì vẽ Genghis Khan với mắt
hí, mũi tẹt, nhìn có vẻ thông thái tường tự như một tư tưởng gia của “Bách gia
chi tử” thời Chiến quốc ở Trung hoa; trong khi đó người Âu châu thì vẽ Genghis
Khan một người da trắng, mắt xanh, mũi cao, và tóc đỏ (?) với vẻ nhìn nửa giống
một hiệp sĩ thời trung cổ nửa giống một giáo sĩ (?) Cả hai hình ảnh Đông và Tây này không mô tả được
Genghis Khan là một nhà quân sự tàn bạo (có lẽ phải xấu xí lắm!?) sẵn sàng giết
hết cả đàn bà và con nít; và đồng thời tiêu hủy bất cứ vật gì cản bước tiến của
mình. Có nguồn ghi là Genghis Khan giết độ 40 triệu người (khoảng 11% dân số thế
giới của thế kỷ 13- trong đó kể cả việc Genghis
Khan giết hết ¾ dân số Iran và độ 10 triệu dân tàu củ cải muối? Ouch!)
[3]Khi đọc qua cuốn “Đông châu liệt quốc” hay “Tam Quốc
Chí” chúng ta nhận ra ngay là vấn đề chỉ huy một số quân lớn đi đánh trận xa nhà
thì sự thành công hoàn phần lớn tùy thuộc vào “lương thảo” (còn gọi là “quân tiếp
vụ...”) Một khi các xe lương thảo (thường đi sau quân bộ) nếu bị địch quân phục kích và phá hủy thì đại quân sẽ hoảng và
loạn vì lý do đơn giản: không có thực phẩm để ăn thì lấy đâu ra sức mà đánh đấm. Trường hợp quân Mông cổ thì hoàn toàn khác hẳn. Mông cổ vốn dĩ là giống dân du mục, giỏi săn
bắn. Khi đi ra trận chỉ cần mang theo một
ít thức ăn nhẹ, và ít gia vị. Trên đường
hành quân, quân Mông cổ chỉ uống sữa ngựa, tự túc săn bắn kiếm ăn thêm mỗi ngày
(phần lớn là nướng thịt săn bắn được – Quý vị hẳn đã có dịp nếm thử “Mongolian
BBQ”? Tuyệt hảo!) cho nên vấn đề “quân tiếp vụ” đối với quân Mông cổ không phải
là chuyện quan trọng. Đó là lý do tại
sao kỵ kinh Mông cổ tiến nhanh như vũ bão… quân địch trở tay không kịp!
[4] Genghis Khan phát minh ra kỹ thuật chiến tranh mới để
vượt qua kỹ thuật chiến tranh cổ điển (tức là giữ thành – Forts - với tường cao
và hào sâu cho đến khi có quân tiếp viện đến từ bên ngoài; rồi trong đánh ra
ngoài đánh vô) bằng cách cho binh sĩ đẩy các tháp, pháo đài di động (có gắn bánh
xe) với tên lửa và thang dài đến sát bờ tường của cổ thành đang cố thủ. Quân Mông cổ bắn ào ạt tên lửa và dùng máy
phóng các bình lớn chứa dầu hỏa đang cháy (phát minh ra máy phun lửa đầu tiên!)
vào trong thành. Sau đó binh sĩ Mông cổ leo
thang tràn qua mặt thành, vào thành tàn sát hết quân và dân không kể già trẻ phụ
nữ con nít đã cố tình chống cự lại…
[5] Không phải quân Mông cổ luôn luôn vô địch. Quân Mông cổ giỏi cỡi ngựa và bắn cung trên đất
liền nhưng khi đánh trên nước (sông và biển) thì xem ra cũng xoàng thôi. Kết quả cho thấy thủy quân Mông cổ đành chào
thua quân Nhật chỉ vì Nhât bản là quần đảo cách xa đất liền. Quân Mông cổ ra sức chèo chuyền vượt qua bão
táp, đi từ lục địa Trung hoa ra đến quần đảo Nhật bản thì hoàn toàn mệt lử. Quân Nhật chỉ thủng thẳng ngồi chơi uống trà
chờ sẵn, rồi đánh tan thủy quân Mông cổ không còn manh giáp. Ở Việt Nam ta cũng tường tự như vây. Hoàng tử Thoát hoan (con của Đại đế Khubilai
Khan – còn gọi là Hốt Tất Liệt, cháu của Genghis Khan) và tướng Toa Đô cùng
đoàn quân viễn chinh Mông cổ bị Đức Trần Hưng Đạo đánh tan tành trong trận trên
sông Bạch Đằng. Ngoài việc kém về thủy
quân, quân Mông cổ vốn sống ở vùng thảo nguyên khô và lạnh không quen với khi hậu
nóng và ẩm của miền Đông Nam Á và Ấn độ dương.
Đó là lý do quân Mông cổ không chiếm được Nhật bản, Việt Nam và Ấn độ.
Trần
Văn Giang ( HNPD )