Kinh Đời
Hoa đào
Gần 4 chục năm sống phận tha hương, mỗi khi nhớ về đất Bắc, nếu không kể nỗi nhớ con người, tôi chỉ nhớ nhất hoa đào.
Nguyễn Thông
http://thongcao55.blogspot.com/2017/01/hoa-ao.html
Gần 4 chục năm sống phận tha hương, mỗi khi nhớ về đất Bắc,
nếu không kể nỗi nhớ con người, tôi chỉ nhớ nhất hoa đào.
Cũng chả hẳn riêng hoa đào. Nhiều lúc cồn cào nhớ mùa đông bởi
trong này nóng quanh năm, chẳng biết mùa đông bao giờ. Dù có nhiều kỷ niệm về
mùa đông, nhưng mùa đông thường gợi lại cảm giác kinh hoàng, rét mướt, đói
rách, vất vả… nên tuy nhớ, bồi hồi thật đấy mà vẫn kinh kinh. Còn hoa đào lại
khác, trong trẻo, êm đềm, gợi bâng khuâng, xao xuyến, cứ chập chờn như thực như
mơ, lúc xa lúc gần. Hoa đào là vẻ đẹp của đất Bắc nhiều sương gió, lạnh lùng.
Từ bé đến nhớn 17 tuổi, tôi chỉ quanh quẩn nơi xóm làng, chẳng
mấy khi được đi xa. Làng Trà Phương (Hải Phòng) quê tôi nằm ngay chân núi Trà, còn gọi là
núi Chè, làng nhỏ bé, chật chội, sức trai đi một mạch hết từ đầu làng tới cuối
làng, vẫn chưa phải thở dốc, chưa đổ mồ hôi. Người làng hiền lành, từng họ tộc quây
quần với nhau thành nhóm chục hoặc hơn chục hộ, đến giờ sau gần nửa thế kỷ xa
quê (kể cả thời đi học), tôi vẫn nhớ như in chỗ quần cư của họ Nguyễn, họ Vũ, họ
Ngô, họ Đặng, họ Đỗ, họ Phạm; nhớ hồi ấy xóm Núi có những nhà nào, xóm Thành phủ
có nhà nào, lối đi làm sao; nhớ những nhà ai xây tường bằng đá núi, nhà ai lợp
ngói (hiếm lắm), nhớ những khoảnh vườn của từng nhà rào giậu ra sao. Nhiều lúc
thấy khiếp cho bộ não, nó chứa thứ trí nhớ bền bỉ vậy, nó lèn đầy hình ảnh, chi
tiết, nó không chịu xóa bớt đi để nhường chỗ cho cái mới, mà sao chả nổ tung
lên nhỉ. Thứ nồi áp suất này, phải tháo van xả bớt ra bằng những cuộc gõ bàn
phím tái hiện ký ức, âu cũng là cách giữ cho đầu mình được an toàn vậy.
Trong đám trí nhớ đó, hiện lên những sắc hoa đào. Hầu như
nhà nào, dù vườn rộng hay hẹp, cũng trồng một hoặc vài cây đào. Dường như tôi
thấy chỉ có nhà cụ Đẹn nghèo nhất làng là không trồng đào. Mảnh vườn trước sân
nhà cụ chỉ trồng khoai lang quanh năm, ngoài ra chả có thứ cây ăn quả nào. Có lẽ,
với vợ chồng cụ và các con cụ, khoai cần hơn tất cả, bởi ổi hay táo hay hoa đào
đều không cứu được đói.
Cây đào, hình như thiên nhiên tạo hóa phú cho nó vẻ thanh lịch, điệu
đà, cao quý bẩm sinh nên luôn được chăm chút đặc biệt. Không ai trồng đào ở góc
vườn, bờ rãnh, chỗ đất thừa đuôi thẹo bao giờ. Đào luôn ngự ngay giữa vườn, chỗ
đẹp nhất, trang trọng, dễ coi nhất, cửa chính nhìn ra là thấy ngay. Nếu trồng
hai cây thì cũng vẫn phải chỗ đắc địa, cân đối. Với người nông dân quanh năm suốt
tháng vất vả cần lao, chân lấm tay bùn thì những ngày xuân là ngày trút những
lo âu phiền muộn, vui với cái vui của đất trời. Chỉ có cây đào, sắc hoa đào mới
có thể gánh vác được nhiệm vụ nặng nề, vinh quang ấy. Phần việc còn lại trong
năm, nó (đào) nhường cho cây cau, cây táo, cây mít, cây ổi, cho đám rau thì là,
húng láng, mùng tơi, rau ngót, rau dền…
Thày tôi, thuộc lớp người cuối cùng của nền nho học đã lụi tàn, rất
thích hoa đào. Vườn nhà tôi, lúc thịnh nhất thày tôi trồng 5 cây đào cả thảy. Không
cần coi lịch, cứ ngắm vườn đào cũng có thể biết mùa xuân đang về đến đâu rồi.
Thày tôi chăm chút, tưới tắm, vun gốc, tỉa cành, bắt sâu, vặt lá… cho đào còn
hơn chăm chính mình, chăm vợ con. Trong cung cách ấy toát lên sự say mê, trân
trọng cái đẹp, nhận ra sự vận chuyển kỳ diệu của đất trời, tạo hóa mà đám trẻ
con chúng tôi nhiều khi không tài nào hiểu được, chỉ thấy có vẻ gì bí hiểm. Những
nụ đào hàm tiếu, những bông đào mãn khai, những cành đào xù xì gân guốc, đầy mấu
mí có gì đó thiêng liêng lắm, thày tôi xem như một phần không thể thiếu của mùa
xuân, của cuộc đời mình.
Ấy vậy mà, nhà tôi nằm ven đường, mỗi lần các chú bộ đội trận
địa tên lửa Mả Đò đi ngang qua, thấy vườn rực sắc hồng đào xen lẫn bích đào đẹp
quá, liền vào xin một cành về cắm cho anh em lính xa quê vui đón xuân. Thày tôi quý
đào nhưng cũng rất quý các chú bộ đội. Nhà tôi chưa khi nào lần nào chặt cành
đào đem vào trưng tết trong nhà, nhưng thày tôi vẫn biếu các chú, chọn cho cành
đẹp nhất. Khổ nỗi cả trận địa có nhiều phân đội, chú này có được thì chú khác
cũng tìm ra xin. Có năm vườn đào vãn đi cả, mấy chị em chúng tôi tiếc lắm, và
hiểu ngầm với nhau rằng thày tôi cũng tiếc lắm. Không thể cho hết cả vườn, nhà
lấy gì mà đón xuân, một hôm thày tôi bảo anh Uy tôi hòa cho ống nước vôi, rồi
thày tôi nắn nót viết lên bờ tường xi măng cạnh vườn “Đề nghị không hỏi xin
cành đào”. Mãi về sau này tôi mới hiểu được nỗi lòng của thày tôi trong chữ “đề
nghị” ấy.
Sau này đất bạc màu dần, vườn đào cũng cỗi đi, chỉ còn lại
đôi cây nhưng sắc đào vẫn ửng dịp cuối tháng chạp để con cháu nhớ xuân tìm về.
Chỉ mãi sau nữa khi thày tôi xa rồi, bu tôi già yếu, con cái cháu chắt tỏa đi tứ
xứ kiếm kế sinh nhai, sắc đào mới lụi dần, lụi dần. Mỗi lần về quê, lọ dọ ra vườn,
chả hiểu sao tôi vẫn nguyên cái cảm giác mình đang le te hăm hở giúp thày xúc đất
vun vào mấy gốc đào. Hoa đào và hình ảnh thày tôi cứ chập chờn trong gió xuân
se lạnh.
http://thongcao55.blogspot.com/2017/01/hoa-ao.html
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- "Có miệng như không" - by / Trần Văn Giang (ghi lại).
- 100 năm sau vẫn bồi hồi "Tôi đi học" - by Minh Tự / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Nỗi Khổ Của Người Hà Nội" - by Nguyễn Thị Thương / Trần Văn Giang (ghi lại)
Hoa đào
Gần 4 chục năm sống phận tha hương, mỗi khi nhớ về đất Bắc, nếu không kể nỗi nhớ con người, tôi chỉ nhớ nhất hoa đào.
Gần 4 chục năm sống phận tha hương, mỗi khi nhớ về đất Bắc,
nếu không kể nỗi nhớ con người, tôi chỉ nhớ nhất hoa đào.
Cũng chả hẳn riêng hoa đào. Nhiều lúc cồn cào nhớ mùa đông bởi
trong này nóng quanh năm, chẳng biết mùa đông bao giờ. Dù có nhiều kỷ niệm về
mùa đông, nhưng mùa đông thường gợi lại cảm giác kinh hoàng, rét mướt, đói
rách, vất vả… nên tuy nhớ, bồi hồi thật đấy mà vẫn kinh kinh. Còn hoa đào lại
khác, trong trẻo, êm đềm, gợi bâng khuâng, xao xuyến, cứ chập chờn như thực như
mơ, lúc xa lúc gần. Hoa đào là vẻ đẹp của đất Bắc nhiều sương gió, lạnh lùng.
Từ bé đến nhớn 17 tuổi, tôi chỉ quanh quẩn nơi xóm làng, chẳng
mấy khi được đi xa. Làng Trà Phương (Hải Phòng) quê tôi nằm ngay chân núi Trà, còn gọi là
núi Chè, làng nhỏ bé, chật chội, sức trai đi một mạch hết từ đầu làng tới cuối
làng, vẫn chưa phải thở dốc, chưa đổ mồ hôi. Người làng hiền lành, từng họ tộc quây
quần với nhau thành nhóm chục hoặc hơn chục hộ, đến giờ sau gần nửa thế kỷ xa
quê (kể cả thời đi học), tôi vẫn nhớ như in chỗ quần cư của họ Nguyễn, họ Vũ, họ
Ngô, họ Đặng, họ Đỗ, họ Phạm; nhớ hồi ấy xóm Núi có những nhà nào, xóm Thành phủ
có nhà nào, lối đi làm sao; nhớ những nhà ai xây tường bằng đá núi, nhà ai lợp
ngói (hiếm lắm), nhớ những khoảnh vườn của từng nhà rào giậu ra sao. Nhiều lúc
thấy khiếp cho bộ não, nó chứa thứ trí nhớ bền bỉ vậy, nó lèn đầy hình ảnh, chi
tiết, nó không chịu xóa bớt đi để nhường chỗ cho cái mới, mà sao chả nổ tung
lên nhỉ. Thứ nồi áp suất này, phải tháo van xả bớt ra bằng những cuộc gõ bàn
phím tái hiện ký ức, âu cũng là cách giữ cho đầu mình được an toàn vậy.
Trong đám trí nhớ đó, hiện lên những sắc hoa đào. Hầu như
nhà nào, dù vườn rộng hay hẹp, cũng trồng một hoặc vài cây đào. Dường như tôi
thấy chỉ có nhà cụ Đẹn nghèo nhất làng là không trồng đào. Mảnh vườn trước sân
nhà cụ chỉ trồng khoai lang quanh năm, ngoài ra chả có thứ cây ăn quả nào. Có lẽ,
với vợ chồng cụ và các con cụ, khoai cần hơn tất cả, bởi ổi hay táo hay hoa đào
đều không cứu được đói.
Cây đào, hình như thiên nhiên tạo hóa phú cho nó vẻ thanh lịch, điệu
đà, cao quý bẩm sinh nên luôn được chăm chút đặc biệt. Không ai trồng đào ở góc
vườn, bờ rãnh, chỗ đất thừa đuôi thẹo bao giờ. Đào luôn ngự ngay giữa vườn, chỗ
đẹp nhất, trang trọng, dễ coi nhất, cửa chính nhìn ra là thấy ngay. Nếu trồng
hai cây thì cũng vẫn phải chỗ đắc địa, cân đối. Với người nông dân quanh năm suốt
tháng vất vả cần lao, chân lấm tay bùn thì những ngày xuân là ngày trút những
lo âu phiền muộn, vui với cái vui của đất trời. Chỉ có cây đào, sắc hoa đào mới
có thể gánh vác được nhiệm vụ nặng nề, vinh quang ấy. Phần việc còn lại trong
năm, nó (đào) nhường cho cây cau, cây táo, cây mít, cây ổi, cho đám rau thì là,
húng láng, mùng tơi, rau ngót, rau dền…
Thày tôi, thuộc lớp người cuối cùng của nền nho học đã lụi tàn, rất
thích hoa đào. Vườn nhà tôi, lúc thịnh nhất thày tôi trồng 5 cây đào cả thảy. Không
cần coi lịch, cứ ngắm vườn đào cũng có thể biết mùa xuân đang về đến đâu rồi.
Thày tôi chăm chút, tưới tắm, vun gốc, tỉa cành, bắt sâu, vặt lá… cho đào còn
hơn chăm chính mình, chăm vợ con. Trong cung cách ấy toát lên sự say mê, trân
trọng cái đẹp, nhận ra sự vận chuyển kỳ diệu của đất trời, tạo hóa mà đám trẻ
con chúng tôi nhiều khi không tài nào hiểu được, chỉ thấy có vẻ gì bí hiểm. Những
nụ đào hàm tiếu, những bông đào mãn khai, những cành đào xù xì gân guốc, đầy mấu
mí có gì đó thiêng liêng lắm, thày tôi xem như một phần không thể thiếu của mùa
xuân, của cuộc đời mình.
Ấy vậy mà, nhà tôi nằm ven đường, mỗi lần các chú bộ đội trận
địa tên lửa Mả Đò đi ngang qua, thấy vườn rực sắc hồng đào xen lẫn bích đào đẹp
quá, liền vào xin một cành về cắm cho anh em lính xa quê vui đón xuân. Thày tôi quý
đào nhưng cũng rất quý các chú bộ đội. Nhà tôi chưa khi nào lần nào chặt cành
đào đem vào trưng tết trong nhà, nhưng thày tôi vẫn biếu các chú, chọn cho cành
đẹp nhất. Khổ nỗi cả trận địa có nhiều phân đội, chú này có được thì chú khác
cũng tìm ra xin. Có năm vườn đào vãn đi cả, mấy chị em chúng tôi tiếc lắm, và
hiểu ngầm với nhau rằng thày tôi cũng tiếc lắm. Không thể cho hết cả vườn, nhà
lấy gì mà đón xuân, một hôm thày tôi bảo anh Uy tôi hòa cho ống nước vôi, rồi
thày tôi nắn nót viết lên bờ tường xi măng cạnh vườn “Đề nghị không hỏi xin
cành đào”. Mãi về sau này tôi mới hiểu được nỗi lòng của thày tôi trong chữ “đề
nghị” ấy.
Sau này đất bạc màu dần, vườn đào cũng cỗi đi, chỉ còn lại
đôi cây nhưng sắc đào vẫn ửng dịp cuối tháng chạp để con cháu nhớ xuân tìm về.
Chỉ mãi sau nữa khi thày tôi xa rồi, bu tôi già yếu, con cái cháu chắt tỏa đi tứ
xứ kiếm kế sinh nhai, sắc đào mới lụi dần, lụi dần. Mỗi lần về quê, lọ dọ ra vườn,
chả hiểu sao tôi vẫn nguyên cái cảm giác mình đang le te hăm hở giúp thày xúc đất
vun vào mấy gốc đào. Hoa đào và hình ảnh thày tôi cứ chập chờn trong gió xuân
se lạnh.
http://thongcao55.blogspot.com/2017/01/hoa-ao.html
