Nguyễn Đăng Quang

“Cho đến nay, nhà nước ta chưa hề ban hành bất cứ một văn bản quy phạm pháp luật nào về việc xử lý kỷ luật đối với viên chức nhà nước khi họ đã nghỉ hưu! Và chắc cũng không một quốc gia nào trên thế giới lại ban hành văn bản loại này cả! Nhưng để thực hiện chủ trương và quyết định của Đảng là phải “Xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương nhiệm kỳ 2011-2016 đối với ông VHH”, nên người đứng đầu 2 cơ quan Lập pháp và Hành pháp buộc phải ra văn bản để thi hành ý kiến chỉ đạo nói trên của Đảng, mặc cho hình thức kỷ luật này không dựa trên cơ sở một văn bản quy phạm pháp luật đang có hiệu lực nào! Ngày 21/1/2017, Chủ tịch Quốc hội ban hành Nghị quyết số 344/NQ-UBTVQH14 của Quốc hội, và ngày 24/1/2017, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 106/QĐ-TTg của Chính phủ về việc xử lý kỷ luật hành chính đối với ông VHH. Cả 2 văn bản này của Quốc hội và Chính phủ đều đưa ra hình thức kỷ luật giống nhau từng câu, từng chữ, đó là “Xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương nhiệm kỳ 2011-2016 đối với ông Vũ Huy Hoàng”! Ngoài hình thức kỷ luật chưa hề có tiền lệ như đã nói, người viết bài này đang rất băn khoăn về tính pháp lý và hiệu lực của 2 văn bản nói trên, vì một khi đã “xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương nhiệm kỳ 2011-2016 đối với ông VHH” thì cũng có nghĩa là xóa luôn hiệu lực mọi văn bản hành chính (bao gồm Thông tư, Chỉ thị, Quyết định, v.v…) mà ông VHH đã ký ban hành trong nhiệm kỳ đó trên tư cách là Bộ trưởng Bộ Công thương! Như vậy, phải chăng Đảng, Quốc hội và Chính phủ đồng thời cũng xóa hết trách nhiệm về các sai phạm và tội lỗi mà ông VHH đã phạm phải trong nhiệm kỳ 2011-2016 hay sao? Nếu quả như vậy thì 3 văn bản kỷ luật ông VHH nói trên chẳng khác nào như một cái ô pháp lý, một cái phao cứu sinh giúp ông VHH thoát khỏi bị truy cứu trách nhiệm hình sự, hoặc sẽ vô tội nếu ông ta bị khởi tố trước pháp luật! Đây là vấn đề rất nhạy cảm và tế nhị, ẩn chứa nhiều hệ quả khó lường, rất cần các chuyên gia luật pháp nghiên cứu, phân tích và mổ xẻ một cách kỹ càng!”

Thưa anh Nguyễn Đăng Quang. Băn khoăn như anh quả là hết sức chính đáng và rất nhiều ngươi Việt đã băn khoăn giống anh khi được nghe những thứ nghị quyết hài hước này của QH và CP Việt Nam. Nhưng chúng tôi lại nghĩ khác anh cơ đấy.

Hiện nay không ai không thừa nhận khoa học kỹ thuật thế giới phát triển như vũ bão. Nhân loại đang có hy vọng tìm ra được một lực đẩy thần kỳ ngoài các lực đã biết, từ đấy sản xuất được một loại động cơ giúp con người đuổi theo thời gian đã mất để tìm lại quá khứ của mình. Nghĩa là rồi đây, không những mỗi cá nhân có thể sống lại thời kỳ son trẻ mà cá nhân đó đã trải qua, mà một dân tộc cũng có thể sống lùi lại những thời đoạn hết sức xa xăm, khi dân tộc ấy còn kém văn minh, hoặc nếu dân tộc ấy đang sắp rơi xuống vực thẳm vì cái thể chế điều hành họ quá tham lam và ngu dốt, nướng sạch mọi tài nguyên dự trữ cũng như mọi nguồn lực của quốc gia để đưa họ vào chỗ chết, thì họ chỉ việc ngồi vào trong thứ động cơ kỳ diệu đó là tự khắc động cơ nhanh chóng đưa cả dân tộc quay trở lại thời kỳ vàng son mà họ đã từng đạt được trong quá khứ. Điều lý thú là trong khi các nhà khoa học thế giới đang dồn mọi tâm lực chạy đua trước mục tiêu tìm kiếm phát minh kỳ vĩ mà loài người hằng mơ ước này, thì Đảng CS Việt Nam đã sớm đi đến đích trước tiên. Việc ra các nghị quyết cách những chức tước mà ông Vũ Huy Hoàng từng giữ trước đây có đến hơn một thập kỷ và ông ta cũng đã từ giã nó lâu rồi, chứng tỏ toàn Đảng cũng như các cơ quan ăn theo Đảng là QH và CP hiện tại đang ngồi trên chính cái “động cơ chạy giật lùi” ấy đấy. Những người ngồi trên đó đang sung sướng bảo nhau: “Ha ha! Tay Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng chạy đi đâu cho thoát. Chúng ông đang đuổi theo nhà ngươi và tóm được chiếc ghế nhà ngươi ngồi trên đó mà làm hại Đảng đây rồi. Biết đường biết nẻo thì xuống cho mau”.

Chỉ tiếc là dân chúng Việt Nam lại không được các ngài kéo lên cùng ngồi trên cái sản phẩm độc nhất vô nhị với các ngài để cùng hưởng thụ niềm vui sáng tạo và vỗ tay tán thưởng những việc các ngài làm. Cho nên, bao nhiêu nghị quyết, quyết định của các ngài ban ra đều làm mọi người ngơ ngác, không ai hiểu ra sao cả. Cứ tưởng đâu “mộng du” cũng là một chứng bệnh cấp thời của người cai trị, do trận đại dịch đang phát ra trên toàn thế giới, làm nổi chứng điên cuồng đủ kiểu đủ loại ở nhiều người cầm quyền Đông cũng như Tây, và hậu quả là… lây lan đến những người cầm quyền Việt Nam.

Bauxite Việt Nam

Việc đáng nói không phải chuyện ông VHH bị kỷ luật hay không mà là cách xử lý và hình thức kỷ luật ông ta! Vừa qua, 3 cơ quan bao gồm Ban Bí thư ĐCSVN, Quốc hội và Chính phủ ban hành 3 văn bản thi hành kỷ luật ông VHH. Cách xử lý cũng như hình thức kỷ luật đối với ông VHH là rất lạ kỳ và gây ra nhiều nghi hoặc cho công luận! Ngoài hình thức kỷ luật rất kỳ quặc, khó hiểu và khôi hài ra, rất nhiều người nghi ngờ ý đồ và mục đích thực sự đằng sau việc kỷ luật này! Đúng vậy, việc này rất cần được mổ xẻ và làm sáng tỏ!Trước hết người viết bài này xin nói rõ chính kiến của mình: Việc xử lý kỷ luật ông Vũ Huy Hoàng (VHH) là đúng nhưng rất chưa đủ, còn quá nhẹ, chỉ như gãi ngứa mà thôi! Ông VHH không xứng đáng làm Bộ trưởng 1 ngày chứ đừng nói đến 3170 ngày liên tục ngồi ở vị trí Bộ trưởng Bộ Công thương! Việc ông ta được ưu ái và mặc sức tung hoành ở tất cả các chức vụ quan trọng do Đảng sắp xếp trong suốt 20 năm qua, trách nhiệm chính là của ĐCSVN! Nếu thực sự công minh trong việc xem xét công-tội, ông VHH hoàn toàn đáng bị khai trừ khỏi ĐCSVN và truy tố trước pháp luật bởi những sai phạm và tội lỗi ông ta phạm phải trong 2 nhiệm kỳ liên tiếp (2006-2011 và 2011-2016) là Ủy viên Trung ương ĐCSVN, Bí thư Ban Cán sự đảng và Bộ trưởng Bộ Công thương! 

Ba văn bản kỷ luật ông VHH bao gồm Quyết định của Ban Bí thư Trung ương ĐCSVN (ngày 2/11/2016) “Thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức Bí thư Ban Cán sự đảng Bộ Công thương trong thời gian 2011-2016 đối với đồng chí VHH, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Ban Cán sự đảng, nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương”! Tiếp đến, ngày 21/1/2017, Chủ tịch Quốc hội ký ban hành Nghị quyết số 344/NQ-UBTVQH14 về “Quyết nghị xử lý kỷ luật bằng hình thức xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương nhiệm kỳ 2011-2016 đối với ông VHH”! Và kế đó, ngày 24/1/2017, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 106/QĐ-TTg “Thi hành kỷ luật bằng hình thức xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương nhiệm kỳ 2011-2016 đối với ông VHH”!

Mọi người ngơ ngác hỏi nhau việc quái gì đang xảy ra thế? Đảng viên VHH khi đương chức là Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Công thương đã vi phạm nghiêm trọng kỷ luật Đảng và luật pháp Nhà nước, sao không khai trừ thẳng đồng chí này ra khỏi ĐCSVN mà lại áp dụng một hình thức kỷ luật kỳ quặc, chưa từng có tiền lệ, vô cùng phi lý và khó hiểu như vầy? Vậy đâu là lý do thực sự, và có ý đồ mờ ám gì bên trong không? Tôi cho rằng chẳng ai có thể trả lời được các câu hỏi này ngoài những người trong cuộc!

Trước hết, nói về kỷ luật Đảng. Theo ý kiến của rất nhiều đảng viên lớn tuổi, nếu Đảng công minh và thực sự muốn giữ trong sạch mình, việc nhất thiết phải làm là phải khai trừ đảng viên VHH ra khỏi tổ chức của mình! Đây là thượng sách, là cách làm khôn ngoan và có lợi nhất cho Đảng! Nếu chỉ căn cứ vào riêng những sai phạm liệt kê trong quyết định kỷ luật của BBT thôi, thì đảng viên VHH hoàn toàn xứng đáng bị đuổi ra khỏi ĐCSVN! Nhưng không hiểu vì lý do gì, BBT lại đưa ra một hình thức kỷ luật khó hiểu, chẳng giống ai, là “Cách chức Bí thư Ban Cán sự đảng Bộ Công thương trong thời gian 2011-2016 đối với đồng chí VHH”. Đây quả là hình thức kỷ luật lạ lùng và khôi hài nhất từ khi có ĐCSVN đến nay! Tôi nói vậy là vì hình thức kỷ luật này chưa từng có trong lịch sử ĐCSVN. Hình thức kỷ luật này trái với Điều lệ hiện hành của ĐCSVN, nó cũng không hề có trong “Quy định xử lý kỷ luật đảng viên” (Quy định số 181-QĐ/TW ngày 30/3/2013) của Ban Chấp hành Trung ương ĐCSVN. Chiếu theo Khoản 4 Điều 2 của Quy định 181 này, chỉ có 4 hình thức kỷ luật là: Khiển trách, Cảnh cáo, Cách chức (nếu đảng viên có chức vụ) và Khai trừ. Ngoài 4 hình thức này ra, không có hình thức kỷ luật đảng nào khác! Tôi tra cứu mãi để tìm xem có hình thức kỷ luật ngoại lệ nào không, chẳng hạn “cách chức hay tước bỏ chức vụ cũ” mà một đảng viên đã từng giữ, nhưng chịu, không tìm thấy trong bất cứ một văn bản nào của Đảng! Vậy, hình thức kỷ luật “cách cái chức vụ” mà ông VHH không còn nắm giữ nữa và thực tế đã chuyển giao cho người khác từ 6 tháng trước, thì có đúng không? Câu trả lời là không! Không chỉ không đúng mà nó rất phản cảm nữa! Xin hỏi, ông VHH có 2 nhiệm kỳ liên tiếp làm Bí thư Ban Cán sự đảng Bộ Công thương (2007-2011 và 2011-2016), cớ sao chỉ “cách chức phân nửa chức vụ” nói trên của ông ta thôi? Lý do thực sự của việc này là gì vậy?

Không thể nói quyết định kỷ luật đối với ông VHH của BBT nói trên là chưa thấu đáo, bởi đây là quyết định tập thể “với sự nhất trí 100% của 10 bộ óc trí tuệ” bao gồm những chuyên gia lão luyện về công tác xây dựng Đảng cũng như về công tác tổ chức, lý luận và thanh kiểm tra của ĐCSVN! Quyết định này được đưa ra sau nhiều lần bàn thảo kỹ lưỡng, và sau hơn nửa năm cân nhắc, mổ xẻ thận trọng, lựa chọn kỹ từng câu, từng chữ một! Không ai có thể nói rõ ý đồ thực sự đằng sau Quyết định ngày 2/11/2016 của BBT là gì, và có thể giải thích tại sao văn bản này thận trọng đến vậy mà lại có thể trái với Điều lệ của Đảng, vi phạm Quy định số 181-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương ĐCSVN. Không một ai có thể lý giải được điều này ngoại trừ chính những người trong cuộc!

Bây giờ nói về kỷ luật chính quyền. Cho đến nay, nhà nước ta chưa hề ban hành bất cứ một văn bản quy phạm pháp luật nào về việc xử lý kỷ luật đối với viên chức nhà nước khi họ đã nghỉ hưu! Và chắc cũng không một quốc gia nào trên thế giới lại ban hành văn bản loại này cả! Nhưng để thực hiện chủ trương và quyết định của Đảng là phải “Xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương nhiệm kỳ 2011-2016 đối với ông VHH”, nên người đứng đầu 2 cơ quan Lập pháp và Hành pháp buộc phải ra văn bản để thi hành ý kiến chỉ đạo nói trên của Đảng, mặc cho hình thức kỷ luật này không dựa trên cơ sở một văn bản quy phạm pháp luật đang có hiệu lực nào! Ngày 21/1/2017, Chủ tịch Quốc hội ban hành Nghị quyết số 344/NQ-UBTVQH14 của Quốc hội, và ngày 24/1/2017, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 106/QĐ-TTg của Chính phủ về việc xử lý kỷ luật hành chính đối với ông VHH. Cả 2 văn bản này của Quốc hội và Chính phủ đều đưa ra hình thức kỷ luật giống nhau từng câu, từng chữ, đó là “Xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương nhiệm kỳ 2011-2016 đối với ông Vũ Huy Hoàng”! Ngoài hình thức kỷ luật chưa hề có tiền lệ như đã nói, người viết bài này đang rất băn khoăn về tính pháp lý và hiệu lực của 2 văn bản nói trên, vì một khi đã “xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Bộ Công thương nhiệm kỳ 2011-2016 đối với ông VHH” thì cũng có nghĩa là xóa luôn hiệu lực mọi văn bản hành chính (bao gồm Thông tư, Chỉ thị, Quyết định, v.v…) mà ông VHH đã ký ban hành trong nhiệm kỳ đó trên tư cách là Bộ trưởng Bộ Công thương! Như vậy, phải chăng Đảng, Quốc hội và Chính phủ đồng thời cũng xóa hết trách nhiệm về các sai phạm và tội lỗi mà ông VHH đã phạm phải trong nhiệm kỳ 2011-2016 hay sao? Nếu quả như vậy thì 3 văn bản kỷ luật ông VHH nói trên chẳng khác nào như một cái ô pháp lý, một cái phao cứu sinh giúp ông VHH thoát khỏi bị truy cứu trách nhiệm hình sự, hoặc sẽ vô tội nếu ông ta bị khởi tố trước pháp luật! Đây là vấn đề rất nhạy cảm và tế nhị, ẩn chứa nhiều hệ quả khó lường, rất cần các chuyên gia luật pháp nghiên cứu, phân tích và mổ xẻ một cách kỹ càng!

Ngoài ra, người viết bài này xin được nói thêm: HIến pháp hiện hành (Hiến pháp 2013) không có điều khoản nào cho phép Chủ tịch Quốc hội hay Thủ tướng Chính phủ đương nhiệm được quyền xóa tư cách ĐBQH hay xóa tư cách Bộ trưởng thuộc nhiệm kỳ trước (tức nguyên ĐBQH hay nguyên Bộ trưởng)! Do vậy, xét về góc độ pháp lý thuần túy, thì Nghị quyết số 344/NQ-UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội Khóa 14 và Quyết định số 106/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2021 là vi hiến! Một khi phát hiện một văn bản vi hiến hoặc trái pháp luật, thì nhất thiết phải thu hồi văn bản đó càng sớm càng tốt! Nếu không thu hồi, thì có thể sẽ có nhiều văn bản kỷ luật tương tự được ban hành với ý đồ cứu các quan chức đã về hưu hoăc đã chuyển công tác khác, mà trước đấy ở vị trí cũ, họ vi phạm kỷ luật hoặc pháp luật, chẳng hạn như “Xóa tư cách nguyên Bộ trưởng Bộ Tài nguyên-Môi trường nhiệm kỳ 2011-2016 đối với ông…” hay “Xóa tư cách nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh nhiệm kỳ 2011-2016 đối với ngài…”, hoặc ngay cả là “Xóa tư cách nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ 2011-2016 đối với đồng chí…”, v.v và v.v..!

Người xưa có câu: “Pháp luật tứ chương, đạo tặc đa hữu!” (Luật pháp bủa giăng, trộm cướp càng nhiều!). Song ngày nay có người nói một cách hài hước nhưng rất chí lý rằng: “Luật pháp ngày nay là để cho người ta vi phạm một cách hợp pháp!”. Phải chăng xã hội nước ta hiện tại lại như thế này sao?

Hà Nội, ngày 2/3/2017.

N.Đ.Q.

Tài liệu tham khảo:

1/. “Trò khỉ kết thúc năm rõ khỉ” (Gs-Ts Hoàng Xuân Phú) https://anhbasam.wordpress.com/2017/02/17/11-677-tro-khi-ket-thuc-nam-ro-khi/

2/http://www.nhandan.com.vn/chinhtri/item/31165802-quyet-dinh-ky-luat-ban-can-su-dang-bo-cong-thuong-va-dong-chi-vu-huy-hoang.html

3/http://quochoi.vn/tintuc/Pages/tin-hoat-dong-cua-quoc-hoi.aspx?ItemID=32575

4/http://datafile.chinhphu.vn/file-remote- v2/DownloadServlet?filePath=vbpq/2017/01/106.signed.pdf

Tác giả gửi BVN