Kalynh Ngô/Người Việt

WESTMINSTER, Calif (NV) - Người Anh có một câu nói thế này: “One man's trash is another man's treasure.” Gregory Kloehn, kiến trúc sư / họa sĩ 43 tuổi, sống tại Oakland, Bắc California đã vận dùng hoàn hảo và đầy đủ ý nghĩa của câu nói trên qua hàng loạt dự án Homeless Home Project (HHP) - “Nhà mini cho người vô gia cư” từ ý tưởng của chính một người hành khất không nhà.

Đây là dự án dùng những vật dụng sau khi bị thải đi làm chất liệu và thiết kế thành thiên đường ấm áp cho người vô gia cư.

Cách đây vài tháng, tôi biết đến Greg trong dịp cà phê buổi sáng với nhóm bạn thiết kề mỹ thuật cho game trực tuyến ở San Jose. Lúc đó, cả nhóm đang trao đổi về ý tưởng làm thế nào để làm mới những nhân vật và hình ảnh cho nền công nghệ giải trí đang đòi hỏi rất nhiều về kỹ thuật, thẩm mỹ và độ hoàn hảo, nhất là trong sự cạnh tranh ở thung lũng Silicon. Terry Ngo, một người chịu trách nhiệm chính về kỹ thuật nói rằng “Chúng ta đang thu nhỏ tất cả những gì đang có mặt và diễn ra từng ngày trong thế giới này để chuyển hóa thành game trực tuyến, mục đích cho chức năng giải trí. Còn có một người thì đang góp nhặt những gì bỏ đi trong cuộc sống để thu nhỏ thành thiên đường cho những người bất hạnh.”
 
Để chứng minh cho điều mình nói, Terry mở lên trang web mang tên Homeless Home Project. Tôi bị cuốn hút ngay bởi hình ảnh những “cái hộp” màu sắc rực rỡ, nhỏ xinh như những ngôi nhà Bảy chú lùn. Những “cái hộp” này đều có bánh xe đẩy, và đa dạng đủ kích cỡ. Từ nhỏ xíu vừa đủ cho cái giường một người nằm; cho đến có chiều cao đủ để một người lớn bước vào. Có cái còn có thêm một cái tủ được thiết kế rất gọn gàng. Đó chính là những ngôi nhà mini dành cho người vô gia cư.

Thật sự xúc động với những gì trông thấy, nhất là với cái tên gọi Homeless Home Project, tạm gọi là “Những ngôi nhà cho người vô gia cư.” Và chỉ cần vài nút “search” đơn giản thì tôi đã dễ dàng kết nối được với Gregory Kloehn – tác giả của những ngôi nhà bé xinh kia.

Việc đầu tiên là tôi gửi email xin được trở thành một thành viên tham gia tự nguyện cho những dự án của Greg. Chỉ sau nửa tiếng, lời đề nghị của tôi được hồi đáp với sự chấp thuận.

Sau đó, tôi tìm hiểu nhiều thêm về những ngôi nhà mini, và được biết HHP của Greg không phải là dự án mới lạ và duy nhất. Đem việc này hỏi qua Greg, anh xác nhận: “HHP không phải là một dự án mới lạ và duy nhất. Ở thành phố Austin, Texas, có 1 ngôi làng với 200 căn tiny houses được xây dựng cho người vô gia cư. Ở Newyork, có Rochester Greenovation. Ở Utah có Homeless No More Survival Pods. Tuy nhiên những ngôi nhà mini này được xây dựng từ vật liệu mới nguyên, để hoàn thành 1 mini house, họ phải tốn khoảng 5,000 đôla mỹ.”

Còn riêng về HHP của Greg, anh cho biết từ một câu chuyện cách đây hai năm, khi Greg gặp một người vô gia cư già bên đường, ông ấy sử dụng những tấm cardboard đã vứt đi, cũ nát để làm thành 4 “bức tường” cho nơi trú ẩn. Ông ta còn dùng những cái ghế, bàn cũ, đã gãy vỡ để làm thành tủ, kệ. “Lúc đó, tôi hỏi ông ta là ông sẽ xử lý “ngôi nhà” của mình thế nào vào buổi sáng? Ông ta nói sẽ gom lại để vào một góc. Nếu may mắn buổi tối còn thì tôi sử dụng lại. Nếu bị thu giữ thì tôi tìm cái khác. Và ý tưởng về HHP từ những vật dụng bỏ đi đã ra đời từ đó.”

Không có gì khó khăn cho Greg khi anh bắt tay vào thực hiện HHP. Vì kỹ năng này hoàn toàn nằm trong nền tảng kiến thức và sở trường của anh. Greg tốt nghiệp khóa học về mỹ thuật, và làm nghề xây dựng được nhiều năm trước khi HHP ra đời. Có một ngày, Greg gặp người hành khất già không nhà, anh chợt nhận ra rằng những nguyên vật liệu đắt tiền mà anh sử dụng để làm ra những vật dụng trang trí, cuối cùng cũng chỉ là vật trang trí vô tri vô giác cho những gia đình giàu có. Để rồi theo thời gian, họ không dùng nữa, hoặc không thích nữa, tất cả những cái đó sẽ bị vứt đi như cái bàn, cái tủ, cái giường kia. “Tại sao nó không thể là những gì có ý nghĩa hơn?”. Greg đã từng tự hỏi mình như thế.

Hình ảnh người hành khất không già dùng những tấm bìa cứng làm tường ám ảnh Greg. Lúc đó, anh chỉ nghĩ rằng mình sẽ viết một cuốn sách nói về nơi trú ẩn của những người vô gia cư trong xã hội này. Greg đã đi bộ dọc khu phố mình sinh sống, chụp lại bằng điện thoại những nơi ở mà người homeless đã tự tạo ra. Chính vì vậy, mà Greg hay nói rằng “Tôi chỉ xé một trang giấy từ cuốn sách của những người không nhà, đặt vào đó những gì tôi có thể làm và xây nó thành một cái gì đó.”

Ngôi nhà mini đầu tiên được xé ra từ trang sách và được Greg biến hóa thành nơi trú ẩn, trị giá vỏn vẹn...40 đôla.

Greg cho biết từ sau ngôi nhà mini đầu tiên, anh hầu như dùng hết thời gian của mình cho việc đi tìm nguyên vật liệu và thực hiện việc xây dựng. “Mỗi buối sáng, sau khi dùng xong tách cafe, tôi lái xe đi vòng quanh những khu vực bán đồ rẻ, hoặc những con đường local để xem tôi có thể tìm được gì từ những vật dụng bỏ đi. Tôi thường tìm và dùng cardboard, khung giường cũ, những cánh cửa, kính xe hơi...nói chung là tất cả những gì mà tôi nghĩ rằng tôi có thể dùng lại được. Còn về phần sơn, keo...thì có khi tôi tự mua, có khi do những cá nhân đóng góp.”

Trong suốt hai năm qua, đã có khoảng 10 ngôi nhà mini được “xé” ra từ cuốn sách của những người không nhà. Cũng có nghĩa là, có 10 con người, hoặc 10 gia đình đã được may mắn đón nhận và có một nơi trú ẩn ấm áp.

Cho đến nay, dự án HHP của Greg ngày càng được nhiều người, nhiều tổ chức biết đến. Rất nhiều trong số họ xin được làm thành viên, hoặc đóng góp về vật chất. Chính vì thành viên ngày càng tăng lên, và nhiều ngôi nhà mini phải thực hiện, nên HHP, và Greg đang gặp khó khăn về xưởng làm việc, một nơi đủ rộng để có thể chứa đủ nhân công và những dụng cụ sản xuất. Khi tôi hỏi Greg rằng anh có nói lên điều này trên trang web của HHP hay không? Greg trả lời rằng “Chúng tôi đang tìm một nơi khác, lớn hơn để thuận tiện cho các dự án của HHP. Tôi mong rằng tất cả mọi người sẽ bắt đầu nghỉ đến việc xây dựng những căn nhà nhỏ cho người vô gia cư. Bất cứ ai hoặc hiệp hội nào cần, tôi rất vui và sẵn sàng đi đến đó để hướng dẫn và khuyến khích họ.”
 
Mặc dù chúng tôi trao đổi qua thư điện tử, nhưng tôi cảm nhận được sự xúc động của Greg như thế nào khi anh nói “Tôi xem HHP như là một sứ mệnh trong đời tôi phải thực hiện và theo đuổi. Tôi không bao giờ quên được sau khi hoàn thành căn mini house đầu tiên và trao cho 1 người vô gia cư gần nhà tôi, ông ta đã khóc và quỳ xuống để nói lời cảm ơn. Đương nhiên tôi không muốn như vậy. Nhưng do đó mà tôi hiểu được từ đây, sứ mệnh của tôi là gì.. Nếu bạn nhìn thấy niềm vui của người vô gia cư khi được nhận được ngôi nhà đó, bạn sẽ hiểu những gì tôi nói.”

Chắc chắn tôi hình dung được, và hiểu được. Tôi hiểu được như thế nào gọi là “thiên đường trên mặt đất”, nhất là đối với những người bất hạnh “lấy đất làm chiếu lấy trời làm mền.” Vì sao? Vì chính tôi đã tận mắt nhìn thấy, rất nhiều, những mảng đời như thế trên chính đất nước tôi. Dưới gầm cầu, ngoài hiên nhà, nơi góc hẻm tối, dưới cơn mưa tầm tã, trong đêm tối mịt mù...Nên tôi hiểu!

Nước Mỹ có Gregory Kloehn. Việt Nam tôi sẽ có ai?

*** Những ai có cùng “tình yêu” với Greg, muốn cùng chung tay mang đến niềm vui nhỏ cho những con người kém may mắn bên ngoài xã hội thì đừng chần chừ, hãy vào trang web www.homelesshomesproject.org hoặc gửi thư cho Gregogry Kloehn tại địa chỉ: greg.kloehn@gmail.com

Liên lạc tác giả: kalynh@nguoi-viet.com