Vào giữa năm 1964, do những bất ổn chính trị ở Miền Nam, Thiếu Tá Nguyễn Văn Nho được bổ nhiệm chức vụ Tiểu Đoàn Trưởng Tiểu Ðoàn 4 Thủy Quân Lục Chiến. Đái Úy Trần Văn Hoán (nguyên Đại Đội Trưởng Đại Ðội 2 của Tiểu Ðoàn 4) được đề nghị giữ chức vụ tiểu đoàn phó. Tại căn cứ Dĩ An, Phái Bộ Cố Vấn Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ đã đưa Thiếu Tá Eller xuống đơn vị làm cố vấn trưởng với phụ tá là Trung Úy Brady vừa tốt nghiệp khóa sĩ quan căn bản Thủy Quân Lục Chiến Mỹ ở Quantico.
Với không khí thời bình vương lại dưới thời Đệ Nhất Cộng Hòa, tiểu đoàn trưởng đã quyết định cấp phép thường niên cho một số sĩ quan, hạ sĩ quan và binh sĩ của đơn vị. Nằm ứng chiến có nghĩa là tiểu đoàn phải được cấm trại 100% trong căn cứ. Tuy nhiên, theo thói quen, một số sĩ quan, hạ sĩ quan và binh sĩ cũng lẻn ra phố Thủ Đức và Saigon. Có lệnh gì đi nữa, thông thường cũng phải đến ngày hôm sau đơn vị mới lên đường hành quân.
Chỉ một ngày sau khi cấp phép nghỉ, Tiểu Ðoàn 4 TQLC được lệnh lên xe cấp tốc vào Bình Giả (thuộc tỉnh Bà Rịa) nhằm phản công khi Việt Cộng đột ngột phục kích Chi Ðoàn Thiết Giáp ở Bình Ba, trên Liên Tỉnh Lộ 15 nối liền Phước Tuy và Long Khánh.
Cuộc trực thăng vận đã diễn ra suốt từ sáng sớm đến tờ mờ tối mới hoàn tất. Mỗi đợt chuyển vận chỉ đủ cho một đại đội. Không có phản ứng gì của Việt Cộng được ghi nhận. Sau khi gom quân, chỉnh đốn đội hình, Tiểu Ðoàn 4 tiến về hướng Bình Ba. Khi đơn vị chuyển quân ngang làng Bình Giả, dân chúng đã đốt đuốc, cầm đèn rọi sáng hai bên đường. Họ vừa chào hỏi vừa biếu trái cây, kẹo bánh cho binh sĩ khiến ai cũng nức lòng hăng hái tiến lên mặt trận dù trời đã sụp tối hẳn. Ra khỏi làng đến lúc gặp liên tỉnh lộ, đơn vị chuyển hướng về phía tỉnh lỵ Phước Tuy với đội hình dang rộng vào hai bên cánh rừng cao su bỏ phế vì mất an ninh.
Thêm một giờ đồng hồ di hành trong bóng đêm, tiểu đoàn trưởng đã quyết định dừng quân bố trí phòng thủ qua đêm giữa vườn cao su. Không có dấu hiệu xuất hiện của quân Việt Cộng suốt đêm hôm ấy. Rạng sáng sớm, Tiểu Ðoàn 4 TQLC tiếp tục mở đường về phía nam. Chỉ đi them vài cây số đường, đơn vị đã phát giác ra vị trí Chi Ðoàn Thiết Giáp bạn bị phục kích ngày hôm trước khi toán quân đầu thấy xác các thiết vận xa M-113 nằm trơ trụi ở ven đường bên vườn cao su. Việt Cộng đã tháo gỡ các khẩu súng nặng trên xe thiết giáp. Tử thi của quân bạn bị họ lột cả quần áo và giầy cùng với vũ khí cá nhân còn nằm la liệt trên trận địa. Phảng phất chung quanh vẫn còn mùi thuốc súng, mùi cháy khét lẹt.
Tiểu Ðoàn 4 đã dừng quân bố trí và cho người thu lượm xác quân bạn đem ra vệ đường chờ xe chuyển về Phước Tuy. Mãi đến xế trưa hôm ấy, Tiểu Ðoàn 4 tiếp tục mở đường về Phước Tuy để truy lùng Việt Cộng. Địch quân dường như đã rút khá xa như con thú dữ đã no mồi. Ngày kế tiếp, Tiểu Ðoàn 4 được lệnh di chuyển mở đường phía bắc quốc lộ số 4 từ Phước Tuy về Long Thành. Hoàn toàn không có dấu vết hoạt động của địch. Tại Long Thành, đơn vị lại được lệnh càn quét về phía Nam giáp với Rừng Sát ngập nước. Ở mục tiêu, Tiểu Ðoàn 4 chỉ chạm súng nhẹ với quân du kích lẻ tẻ.
Ngày hôm sau, đơn vị được di chuyển bằng xe vận tải GMC về lại căn cứ Dĩ An. Mỗi ngày, Tiểu Ðoàn 4 phối trí một đại đội Bộ Binh lên phi trường Biên Hòa nằm ứng chiến tại chỗ cho Quân Đoàn 3.
Trong khi đó, tại Saigon, hơn một năm sau ngày quân đội đảo chánh Tổng Thống Ngô Ðình Diệm, không khí chuẩn bị đón đêm Giáng Sinh và Tết Dương Lịch đang tưng bừng náo nhiệt. Các phòng trà ca nhạc và vũ trường đã được mở cửa lại. Các tướng lãnh cầm quyền còn đang say men “chiến thắng” sau ngày lật đổ vị Tổng Tư Lệnh.
Đột nhiên, ngày 31 tháng 12 năm 1964, Tiểu Ðoàn 4 TQLC, là đơn vị trừ bị cuối cùng của Quân Đoàn 3, được lệnh cấp tốc chuyển quân lên phi trường Biên Hòa. Tại đây, phi đoàn trực thăng Hoa Kỳ đã sẳn sàng chờ trên phi đạo. Lại một lần nữa, mỗi đợt trực thăng khi chở được một đại đội tác chiến của Tiểu Ðoàn 4. Từ phi trường Biên Hòa đến điểm đổ quân ở làng Bình Giả, trực thăng phải bay mất một tiếng đồng hồ cho một chuyến đi. Đại Ðội 1 của Tiểu Ðoàn 4 do Trung Úy Trần Ngọc T. chỉ huy, được giao phó đáp chuyến bay đầu để lập đầu cầu trực thăng vận và bảo vệ bãi đáp.
Trước đấy, vào ngày 30 tháng 12 năm 1964, Tiểu Ðoàn 30 Biệt Động Quân (BÐQ) được đổ trực thăng vào trận địa Bình Giả sau khi Chi Khu Bình Ba cấp báo lên cấp trên là Việt Cộng đã xua quân vào chiếm đóng trọn làng Bình Giả. Đây là một ấp chiến lược kiểu mẫu được xây dựng hai bên một trục lộ trải đá trên hướng trục đông-tây nối liền Bình Ba với khu rừng cao su Quảng Giao và làng Xuyên Sơn.

Làng Bình Giả trải ra theo hình chữ nhật với bề ngang khoảng 4 trăm thước tây và chiều dài độ một cây số. Với ngôi nhà thờ chính nằm ở khoảng giữa. Dân chúng gồm hầu hết là giáo dân di cư từ Thanh Hóa, Nghệ Tĩnh vào Nam năm 1954. Để chống lại cuộc hành quân trực-thăng vận, Việt Cộng đã đào hầm chu đáo ở ven rừng giáp với quãng đất trống ngoài chu vi phòng thủ của làng Bình Giả. Vòng đất trống khai quanh quanh làng nhằm tránh địch xâm nhập và tiếp tục chu vi phòng thủ với hàng rào kẽm gai, với bụi cây mắc cỡ giăng mắc và bãi gài mìn, lựu đạn.
Trực thăng vừa cất cánh rời bãi đáp, Tiểu Ðoàn 30 BÐQ đã bị hỏa lực rất mạnh của Việt Cộng từ các hầm hố áp đảo gây thương vong nặng nề. Lực lượng Biệt Đông Quân vừa chống trả vừa mở đường vào làng. Nhờ dân chúng trong làng trợ giúp, Biệt Động Quân rút được vào ngôi nhà thờ chính. Họ cố thủ trước lực lượng của Việt Cộng bao vây bốn bề. Một số dân đã thu lượm vũ khí đạn dược của lính Biệt Động Quân bị tử thương và kéo những người bị thương vào dấu trong nhà họ. Quân số của Tiểu Ðoàn 30 BÐQ chỉ còn hơn 100 người. Tiểu đoàn trưởng và viên sĩ quan cố vấn Mỹ bị thương nặng.
Ngày kế tiếp, Tiểu Ðoàn 38 BĐQ đã được trực thăng vận xuống khoảng đất trống phía tây nam của Bình Giả. Cuộc đổ quân không gặp sức phản kích của Việt Cộng. Nhưng trọn ngày, Tiểu Ðoàn 38 Biệt Động Quân không phá thủng được tuyến phòng thủ của địch quânđể bắt tay được với các binh sĩ còn lại của Tiểu Ðoàn 30.
Khi Đại Ðội 1 của Tiểu Ðoàn 4 TQLC nhảy xuống từ trực thăng ở bãi đáp phía tây bắc của làng Bình Giả, một vài thanh niên trong làng đã tìm đến bắt liên lạc và tình nguyện dẫn quân xuyên qua bãi mìn an toàn.
Dù vậy, vị sĩ quan đại đội trưởng Đại Ðội 1 cũng cẩn trọng không thúc quân lên, ra lệnh đơn vị bố trí giữ an ninh bãi đáp cho quân số tiểu đoàn còn lại. Khi Bộ Chỉ Huy Tiểu Ðoàn đã đổ bộ, Thiếu Tá Nho phái Trung Úy Phil Brady (phụ tá cố vấn) lên gặp Đại Ðội Trưởng Đại Ðội 1 để chuyển lệnh tiến quân vào mục tiêu. Đội hình tấn công của đại đội đã tỏa rộng và tiến thẳng về hướng nóc nhà thờ để giải vây quân bạn. Không đầy nửa tiếng đồng hồ, cánh quân đầu của Tiểu Ðoàn 4 TQLC đã bắt tay được với cả Tiểu Ðoàn 30 và 38 Biệt Động Quân đã phối hợp xua quân giải tỏa địch quân ra khỏi làng Bình Giả. Dân làng đã bất kể hiểm nguy, xông ra tiếp tay với quân đội.
Đến xế chiều hôm ấy, làng Bình Giả được giải tỏa. Hơn một trăm tay súng sóng sót của Biệt Động Quân đều mang thương tích trên người sau hai ngày chống cự với quân số Việt Cộng đông gấp ba, bốn lần. Ai cũng công nhận Tiểu Ðoàn 30 Biệt Đông Quân còn sống sót là nhờ vào sự che chở và tiếp tay của dân chúng làng Bình Giả.
Khuya hôm ấy, Việt Cộng trở lại mở cuộc tấn công vào phía đông nam của làng. Dân chúng phát hiện được đã nổi chiêng khuya trống báo động rền trời. Sau đó, lực lượng đột kích của Việt Cộng bị đẩy lui bởi cuộc phòng ngự của quân đội và sự yểm trở của trực thăng võ trang Hoa Kỳ bay lên từ phi trường Vũng Tàu, dưới sự điều động của Thiếu Tá Eller là viên sĩ quan cố vấn trưởng.
Rạng ngày 31 tháng 12 năm 1964, từ Saigon, Phái Bộ Cố Vấn Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ đưa đến Tiểu Ðoàn 4 một sĩ quan và ba hạ sĩ quan Mỹ với nhiệm vụ “quan sát chiến trường Việt Nam.” Họ đến từ SưÐoàn 3 TQLC đồn trú tại Okinawa, Nhật Bản. Đại Úy Cook nguyên là sĩ quan truyền tin đã được phái đến Đại Ðội 1 do Trung Úy Trần Ngọc T. chỉ huy.
Đồng thời tin ở trên cho biết, đêm hôm trước, trong khi truy kích địch quân rút lui, một chiếc trực thăng võ trang của Hoa Kỳ đã bị bắn rơi trong rừng cao su Quảng Giao bên cạnh làng Xuyên Sơn. Lệnh từ Quân Đoàn 3 đưa xuống, Tiểu Ðoàn 4 hành quân vào trận địa tìm xác chiếc trực thăng với phi hành đoàn gồm 4 người Mỹ đã tử thương như tin tức ghi nhận.
Dù hôm trước, vị linh mục của làng đã cho biết quân số của Việt Cộng lên đến cả trung đoàn (sau này được biết là Trung Ðoàn tân lập Q276) khi tiến chiếm Bình Giả, Tiểu Đoàn Trưởng Nguyễn Văn Nho đã ra lệnh cho Ðại Ðội 2 do Trung Úy Đỗ Hữu Tùng chỉ huy, tiến quân vào Quảng Giao. Khoảng cách đường chim bay từ làng Bình Giả đến Quảng Giao độ chừng hai cây số vời rừng thưa, đồi thấp và vườn cao su già bỏ hoang. Ðại Ðội 2 với quân số khoảng 120 người mở đường vào mục tiêu. Khoảng một tiếng đồng hồ sau, trên hệ thống máu vô tuyến ANPRC10, Trung Úy Tùng báo cáo đã thấy xác chiếc trực thăng bị bắn rơi và cả bốn tử thi người Mỹ. Tức thời, từ phía mục tiêu, tiếng súng nổ ran xen lẫn với lựu đạn và đạn pháo ầm ĩ vang vọng về làng Bình Giả.
Đại Đội Trưởng Ðại Ðội 1 tức tốc ra quân sau khi gặp người sĩ quan bạn đồng khóa ở Trường Võ Bị là Trung Úy Nguyễn Đằng Tống, Đại Đội Trưởng Ðại Ðội 4. Họ quyết định cùng nhau lên đường tiếp cứu quân bạn, trong khi chưa có lệnh hành quân của Tiểu Đoàn Trưởng ban ra chính thức. Với hai đại đội mở rộng hai bên trục lộ rải đá, từ Bình Giả đến Quang Giao, và Ðại Ðội 3 làm trừ bị, Tiểu Ðoàn 4 TQLC xua quân lên trận địa. Đề phòng chiến thuật “công đồn đả viện” của Việt Cộng, hai đại đội tiền phong của Tiểu Ðoàn 4 đã mở rộng hơn cánh quân lục soát vào sâu trong rừng hai bên trục lộ. Bộ Chỉ Huy Tiểu Ðoàn và Ðại Ðội Chỉ Huy di chuyển ở đoạn giữa. Ðại Ðội 3 do Thiếu Úy Nguyễn Văn Huệ bọc hậu làm trừ bị.
Nữa đường tiến quân, Ðại Ðội 1 gặp cánh quân của Ðại Ðội 2 đang rút lui từ rừng cao su Quảng Giao trở ra. Một số binh sĩ của Ðại Ðội 2 tình nguyện hướng dẫn vào nơi chạm súng để thu hồi xác chết đồng đội và phi hành đoàn Hoa Kỳ. Trung Úy Tùng cho biết quân số của Việt Cộng rất đông và có cả một số mặc quân phục chính quy của quân đội Cộng Sản Bắc Việt. Họ dùng cả pháo bắn vào trước khi bộ đội xung phong. Như vậy, lần đầu tiên trên chiến trường Việt Nam, Việt Cộng đã tập trung lên đếp cấp Trung Ðoàn để tấn kích. Trong khi ấy, Tiểu Ðoàn 4 TQLC hành quân vào trận địa khong có phi cơ lẫn pháo binh yểm trợ. Nơi xảy ra trận đánh nằm ngoài tầm pháo binh 105 ly tại Phước Tuy, Bà Rịa.
Cuộc tiến quân dè dặt của hai cánh quân đầu chỉ phát hiện một vài cán binh Việt Cộng thấp thoáng trong vườn cao su bỏ hoang với cỏ tranh cao ngang ngực người lớn. Các sĩ quan đại đội trưởng phải kềm quân không cho rượt đuổi sợ địch dụ vào ổ phục kích. Giữa vườn cao su già Quảng Giao, trung đội do Thiếu Úy Nguyễn Văn Hùng, vừa tốt nghiệp Khóa 19 Võ Bị, chỉ huy đã ngã gục dưới lằn đạn của địch nằm rải rác dài một hàng ngang của đội hình đang xung phong. Tiểu Ðoàn ra lệnh dừng quân bố trí, chờ trực thăng đến tản thương và lấy xác. Lúc ấy vào khoảng 2 giờ chiều ngày 31 tháng 12 năm 1964.
Độ một giờ sau, một chiếc trực thăng Hoa Kỳ từ Vũng Tàu bay lên đáp xuống ở bìa rừng. Họ chỉ nhận 4 tử thi người Mỹ rồi cất cánh. Còn lại mười mấy xác của Thủy Quân Lục Chiến Việt Nam đều được gói trong poncho chờ chuyến bay khác đến. Mãi đến 4 giờ chiều, sốt ruột vì chờ đợi, Thiếu Tá Nho đã cho lệnh Ðại Ðội 3 và Ðại Ðội 2 còn lại trở về về làng Binh Giả. Công tác chuẩn bị vừa xong thì đợt pháo đầu tiên rớt xuống vị trí của Tiểu Ðoàn 4 rầm rầm. Đạn nổ cả trên ngọn cây cao su làm gẫy cành đổ xuống. Ở phía trước trục tiến quân, Bộ Chỉ Huy Tiểu Đoàn gồm Thiếu Tá Nho, Đa.i Úy Hoán và y-sĩ của tiểu đoàn Trương Bá Hân vội di chuyển về phía làng Bình Giả. Nhưng đã quá muộn, vòng vây của Việt Cộng bên ngoài đã khép kín.
Tiểu Đoàn Trưởng và viên y-sĩ tiểu đoàn trúng đạn ngã chết tại chỗ. Tiểu Đoàn Phó bị thương ở ngực được người lính gốc Nùng vực cõng lên lưng. Với khẩu súng trường và chiếc ba-lô lủng lẳng trên hai tay, anh đã cõng người chỉ huy chạy thoát về đến tận làng Bình Giả. Khi đặt Đại Úy Hoán xuống, người hạ sĩ này mới phát giác ông đã chết từ lúc nào. Trong thương tiếc đớn đau, anh đã quỳ xuống một bên xác của cấp chỉ huy cả tiếng đồng hồ.
Tại trận địa rừng cao su Quảng Giao, sau đợt pháo mở màn, quân Việt Cộng reo hò xung phong trong tiếng kèn thúc quân dục dã từ tuyến đầu của Ðại Ðội 1 và Ðại Ðội 4 thuộc Tiểu Ðoàn 4 TQLC. Do việc dừng quân bố trí tạm thời, quân lính Thủy Quân Lục Chiến chỉ ẩn sau từng câu cao su, trên mặt đất. Một số đã bị thương vong sau đợt pháo mở đầu.
Phòng tuyến của Ðại Ðội 4 bên mạn Bắc đã bị xuyên thủng. Từ trên đồi trong vườn cao su, Trung Úy T. thấy quân Việt Cộng lẫn lộn cả lính mặc quân phục chính quy Bắc Việt với cây lá ngụy trang cài trên người chạy lúp xúp. Dù vậy, Việt Cộng đã ngưng xung kích để nã pháo vào vị trí của Ðại Ðội 1 và mở cuộc xung phong lần thứ ba nhưng không chọc thủng được phòng tuyến của quân lính nằm rải trên đồi.
Dưới áp lực của Việt Cộng, các binh sĩ Ðại Ðội 3 đành phải rời những xác chết của các đồng đội và kéo rốc lên đồi để tăng cường phòng tuyến của Ðại Ðội 1. Trên đường, Thiếu Úy Huệ, Ðại Ðội Trưởng và Thiếu Úy Dương Hoành Sơn, Đại Đội Phó đã bị trúng đạn tử thương tại chỗ. Phòng tuyến của Đại đội 1 cũng được nối dài ra tận bìa rừng giáp với vườn cao su.
Trong lúc ấy, Đại Úy Cook (sĩ quan được điều đến quan sát chiến trường của Sư Ðoàn 3 TQLC Hoa Kỳ) đã bị trúng đạn ở đùi. Trung Úy Đại Đội Trưởng Đại Ðại Ðội 1 lấy băng cá nhân cột vết thương rồi gọi người lính cận vệ là Binh Nhất Nguyễn Văn Hai giao phó việc đưa Đại Úy Cook tìm đường về làng Bình Giả trước. Sau này được biết, Binh Nhất Hai và Đại Úy Cook đã ra khỏi trận địa an toàn sau đó và đã bị vòng vây thứ nhì của Việt Cộng chận bắt sống ở bìa rừng. Trong lúc bị dẫn giải ban đêm, Binh-nhất Hai đã tự cởi trói, một mình chạy thoát về lại làng Bình Giả ngày hôm sau. Tin tức được Hà Nội xác nhận vào ngày trả tù binh năm 1973, Đại Úy Cook bị giam giữ luân chuyển ở Miền Nam Việt Nam, đến năm 1968 tuổi đã chết vì bệnh. Trong khi ấy, đối với quân đội Hoa Kỳ, Đại Úy Cook vẫn được thăng cấp lên trung tá cho đến ngày được xác nhận đã chết.
Tại mặt trận, sau ba đợt tấn công bất thành, Việt Cộng đẩy mũi nhọn công kích từ phía sau lưng phòng tuyến của Ðại Ðội 1 và Ðại Ðội 3 còn lại. Người xạ thủ súng không-giật 75 ly sống sót đã tự một mình nạp đạn và nã liên tục vào hàng ngũ quân Cộng Sản khiến đội hình của họ nhiều lần tan vỡ, rối loạn. Được biết, sau này người hạ sĩ xạ thủ này đã một mình vác khẩu đại bác 75 ly không-giật chạy thoát về đến làng Bình Giả vào rạng sáng ngày 1 tháng 1 năm 1965.
Phòng tuyến của Ðại Ðội 1 vẫn giữ vững trước nhiều đợt xung phong của Việt Công, dù một số lớn quân sĩ đã bị thương vẫn nằm nguyên tại chỗ. Y tá đại đội Nguyễn Em đã bất chấp hiểm nguy, xông xáo trong màn lửa đạn, chay quanh lo cấp cứu đồng đội bị thương. Cuối cùng, anh cũng ngã xuống trước lằn đạn dày đặc của quân thù.
Sau gần hai tiếng đồng hồ giao tranh ác liệt, màn đêm chợt phủ chụp xuống khu rừng già và vườn cao su Quảng Giao. Trong thời gian ấy, khi quỳ gối thủ thế bắn, Trung Úy Đại Đội Trưởng Ðại Ðội 1 đã xử dụng khẩu AR-15 lần đầu tiên được Hoa Kỳ đưa đến thử nghiệm tại chiến trường, tia hạ ngã gục từng tên lính Việt Cộng chạy lúp xúp với cây lá ngụy trang dắt trên người. Anh đã bị trúng đạn vào bắp chân phải nhưng không còn băng cá nhân để rịt vết thương. Hơn nữa, anh cũng khong còn đầu óc đâu để bận tâm đến vết đạn.
Khi trời đã tối xụp, trong bóng đêm đạn lửa của cả hai bên xuyên xia như mưa lưới. Một số hạ sĩ quan và binh sĩ từ trên tuyến đầu của đại đội đã rút về quanh Bộ Chỉ Huy và cho biết hầu hết quân sĩ đã nằm gục chết tại tuyến phòng ngự, luôn cả bốn sĩ quan trung đội trưởng. Trung Sĩ Nhất Nguyễn Văn Khiên, Trung Đội Phó, vừa nhìn quanh kiểm điểm, vừa nói: “Đại đội của mình chỉ còn hơn một chục người rút về quanh đây thôi!” Trung Úy T. cho lệnh tất cả sẳn sàng để cùng nhất loạt đứng lên, mở đường máu thoát ra bìa rừng về hướng làng Bình Giả. Tất cả vừa chạy vừa bắn và ném lựu đạn bừa tới phía trước. Còn lại theo chân Đại Đội Trưởng chỉ còn Binh-Nhất Nguyễn Văn Khanh mang máy truyền tin liên lạc cấp đại đội và Hạ Sĩ Nguyễn Tú, hiệu chính viên cấp tiểu đoàn.
Vừa chạy cà nhắc do bị thương, vừa bắn về phía trước gần đến bìa rừng, Trung Úy T. bị thương phát đạn thứ hai trên đùi phải kiến lao chao ngã sấp xuống. Đồng thời Hạ Sĩ Tú kêu “hự” một tiếng cũng té xuống theo. Dưới ánh lửa đạn, Trung Úy T. vội tháo máy truyền tin trên lưng Hạ Sĩ Tú rồi nã súng phá hủy. Binh Nhất Khanh vội ngồi thụp xuống một bên Trung Úy T. hốt hoảng hỏi:
- Sao Mai có sao không? Để tôi cỏng Sao Mai chạy. Trung Úy T. xua tay nói lớn:
- Tôi bị thương nặng lắm. Chú chạy đi. Về làng Bình Giả. Để mặc tôi.
Binh Nhất Khanh khẩn khoảng:
- Tôi không bỏ Sao Mai được đâu. Để tôi ráng cõng Sao Mai đi.
Đại Đội Trưởng Ðại Ðội 1 đã quyết định, với tay đẩy xua Binh Nhất Khanh và nói trong tiếng súng nổ ran không ngừng của tiền quân Cộng Sản:
- Chạy đi! Chạy đi!
Nghe tiếng chân chạy lẫn tiếng réo gọi lao xao của Việt Cộng, Trung Úy T. nằm úp xuống giả chết bên xác đồng đội. Vừa đúng lúc, một tên Việc Cộng ôm khẩu tiểu liên K50 trờ tới, dùng chân đạp vào người Trung Úy T. rồi nổ một loạt súng kết liễu. Một viên đạn sớt qua ngực trái làm cháy xém áo trận của Trung Úy T. Anh vẫn cố trấn trĩnh nằm in giả chết. Lúc đó, quân Cộng Sản gọi nhau ơi ới rút quân. Bổng chốc, tiếng súng ngưng bặt, trả lại sự thanh tĩnh của rừng núi về đêm. Tiếng côn trùng rên ri vang lên thay tiếng súng.
Sau đó, trong hai ngày và ba đêm, với hai vết thương được băng bó, Trung Úy T. ôm khẩu súng AR-15 và một băng đạn 15 còn lại, đã bò xuyên rừng về đến phía ngoài cổng vào hướng đông của làng Bình Giả, một mình trơ trọi. Hai vết thương đã ung thối với giòi và kiến bu đầy đặc.
Rạng ngày 1 tháng 1 năm 65, tại làng Bình Giả, với Tiểu Ðoàn 30 bị hao hụt và Tiểu Ðoàn 38 Biệt Động Quân, Trung Úy Nguyễn Đằng Tống đã cùng Trung Úy Đỗ Hữu Tùng gom quân sống sót của tiểu đoàn được suýt soát hơn một trăm tay súng. Họ đã phối hợp lập vị trí phòng thủ chờ quân tiếp viện, dù không còn có dấu hiệu hoạt động của Việt Cộng quanh quẩn. Tiểu Ðoàn 5 Nhảy Dù thuộc lực lượng tổng trừ bị của quân đội Miền Nam đã được trực thăng vận xuống Bình Giả.
Rạng sáng ngày 3 tháng 1 năm 1965, trong vườn chuối ngoài bìa làng, Trung Úy T. nhận diện ra quân bạn đã lên tiếng kêu gọi nhưng cổ họng bị tắt tiếng khiến anh phải đập ầm ĩ vào thân chuối. Tiểu đội Nhảy Dù tiền phong đã xông vào bế sốc anh ra. Có người lính Nhảy Dù buộc miệng nói:
- Thằng lính Thủy Quân Lục Chiến này còn cả súng bên người.
Một người khác khi cuối xuống vực Trung Úy T. lên đã la hoảng lên:
- Vết thương của nó thối quá. Thối như mùi chuột chết.
Khi được trực thăng chuyển về Quân Y Viện Đại Hàn tại Vũng Tàu, người hạ sĩ quan Trưởng Văn Phòng Đại Đội 1 cũng không nhận ra viên sĩ quan quan Đại Đội Trưởng của chính mình, dù ông đã len lỏi qua đám đông của vợ con lính Thủy Quân Lục Chiến đến tận chân người nằm trên chiếc cáng do lính Quân Y Đại Hàn tải đi. Gương mặt của Đại Đội Trưởng Ðại Ðội 1 đã bị bụi gai chằng chịt của cây mắc cỡ cào nát với những vết ngang dọc của máu bầm đen.
Nói không ra tiếng, Trung Úy T. đã ra hiệu xin tờ giấy và cây bút của một Nữ Trợ Tá điều dưỡng Đại Hàn, là Trung Úy Chung Do Lin, để tự giới thiệu mình bằng Anh ngữ: “Tôi là Trung Úy Trần Ngọc T., số quân 60A/701163, thuộc Tiểu Ðoàn 4 Thủy Quân Lục Chiến, bị thương ngày 31 tháng 12 năm 64 tại Bình Giả. Xin nhờ thông báo cho đơn vị của tôi. Cám ơn.”
Bút ký: Trần Ngọc Toàn