Lịch Sử, Quân Sử & Huyền Thoại
Mối tình Maneli hay “bà mối” Maneli?
Myeczyslaw Maneli là tên một giáo sư Luật Đại học Varsovie, trưởng phái đoàn Ba Lan trong Ủy hội Quốc tế Giám sát hiệp định Genève 1954, người được coi là làm trung gian trong sự móc nối giữa ông Ngô Đình Nhu và ông Phạm Văn Đồng
Mối tình Maneli hay “bà mối” Maneli?
© Phong Uyên
Myeczyslaw
Maneli là tên một giáo sư Luật Đại học Varsovie, trưởng phái đoàn Ba
Lan trong Ủy hội Quốc tế Giám sát hiệp định Genève 1954, người được coi
là làm trung gian trong sự móc nối giữa ông Ngô Đình Nhu và ông Phạm
Văn Đồng mấy tháng trước khi hai anh em họ Ngô bị lật đổ và bị giết.
Giới tình báo Mỹ thời đó gọi sự trung gian này là “Sự việc Maneli” (Maneli affair). Tác giả Tú Hoa, dịch là ‘Mối tình Maneli’. Tôi thấy nên dịch là “Bà mối Maneli”
thì đúng hơn, nếu theo như sự kể lại của tiến sỹ sử học Pierre
Journoud trong cuốn ” De Gaulle et le Vietnam ” (De Gaulle và Việt
Nam).
Theo cuốn này, người đầu nậu sự móc nối ông Phạm Văn Đồng với ông Ngô Đình Nhu không phải là Maneli mà là Roger Lalouette, đại sứ Pháp ở Sài Gòn.
Là một nhà ngoại giao lão luyện có nhiều hiểu biết về những vấn đề
Việt Nam, ông Lalouette, tuy có vẻ như không nắm trong tay chỉ thị viết
tay rõ ràng của Điện Élysée hay của bộ Ngoại giao, cũng vẫn tự coi là
được Paris ủy nhiệm công việc tìm cách móc nối miền Bắc với miền Nam.
Ông Lalouette cũng biết công việc này rất tế nhị, vì chỉ cần lộ liễu
một chút là ông Diệm có thể bị thay thế bằng một chính phủ hoàn toàn
theo đường lối của Mỹ. Ông thấy chỉ có một người có thể tin cậy được là
giáo sư Maneli nên nhờ Maneli làm chuyện này theo một kế hoạch gồm 3
giai đoạn : Mở cuộc đối thoại giữa Hà Nội và Sài Gòn. Thiết lập trao đổi
kinh tế và văn hóa. Tổ chức những cuộc đàm phán chính trị. Maneli ,
trước vẫn phục tài ngoại giao của Lalouette, nay lại thêm bị quyến rũ
bởi một kế hoạch quá táo bạo, đã chấp thuận làm người môi giới.
Ông
đi đi lại lại nhiều lần Hà Nội trong thàng Ba năm 1963. Trong những
cuộc tiếp xúc, Phạm Văn Đồng khẳng định với ông Maneli là chính phủ
VNDCCH sẵn sàng mở những cuộc thương lượng, công khai hay bí mật, bất
cứ lúc nào, và tất cả có thể thương lượng được ”trên nền tảng của độc lập và chủ quyền Việt Nam“.
Theo
lệnh của Hồ Chí Minh và của thủ tướng, bộ trưởng bộ Ngoại giao Xuân
Thủy đưa ra bản liệt kê những đồ vật có thể trao đổi với miền Nam. Để
chứng tỏ thiện chí của mình đối với chính phủ Diệm, Phạm Văn Đồng còn
nói sẵn sàng cung cấp cho miền Nam mà không đòi hỏi một điều kiện chính
trị nào, một vài sản phẩm chế biến công nghiệp, than với giá rẻ hơn
giá thị trường quốc tế, để đổi lấy gạo, thực phẩm và cao su. Hà Nội khi
đó bị hạn hán khá nặng và cũng muốn thoát khỏi sự giúp đỡ, của Tàu,
quá bao trùm miền Bắc từ khi Tàu và Nga tuyệt giao.
Maneli,
khá lạc quan, trở về Sài Gòn và quyết định gặp Ngô Đình Nhu. Trước đó
từ 1-6-1963, Lalouette đã thường xuyên báo cho tổng thống Diệm những chỉ
dẫn mà Maneli thâu thập được ở miền Bắc. Ngày 2-9-1963, Maneli được
ông Nhu tiếp đãi rất niềm nở. Ông Nhu nói Ba Lan là nước thứ hai sau
Pháp được tôn trọng và được biết đến nhiều nhất ở Việt Nam. Washington
khi đó đã quyết định bỏ rơi ông Diệm vì ông Diệm nhất quyết không rời
ông Nhu, và Tình báo Mỹ thâu thập được nhiều chứng cớ là ông Nhu liên
lạc bí mật với phía bên kia.
Cũng
theo ông Maneli, CIA đã tích cực hỗ trợ Phật giáo chống lại ông Diệm
trái với ý của đại sứ Nolting. Ông này bị Cabot Lodge thay thế vì bị coi
là thân ông Diệm. Còn có nguồn tin cho cuộc sát hại ngày 8-5 ở Đài
Phát thanh Huế là do đại úy Scott, một nhân viên của CIA gây ra. Sự
kiện hòa thượng Thích Trí Quang, linh hồn của cuộc nổi loạn Phật giáo
chống Diệm, chạy trốn trong một nhà của một nhà ngoại giao Mỹ rồi sau
ẩn trú trong tòa Đại sứ Mỹ, là một thí dụ hiển nhiên có sự nhúng tay
của Mỹ.
Với
thời gian, có nhiều chứng cớ sở dĩ ông Diệm bị sát hại là vì ông chống
đối Mỹ tăng cường sự hiện diện ở Việt Nam để còn duy trì tính chính
đáng và sự độc lập của mình. Ở Hà Nội thì phe Hồ Chí Minh – Phạm Văn
Đồng, cũng vì muốn thoát khỏi khủng hoảng kinh tế và sự lệ thuộc Tàu
khi hòa hiếu với miền Nam, nên cũng bị phe Lê Duẩn – Lê Đức Thọ cho
ngồi chơi xơi nước.
© Phong Uyên
Hồ Công Tâm chuyển
Hồ Công Tâm chuyển
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- "Lối Xưa Xe Ngựa Hồn Thu Thảo" - by Nguyễn Thị Chân Quỳnh / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Người Do Thái và Nước Mỹ" - by Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Ý Kiến Về Hai Chữ GIAO CHỈ" - Tôn Thất Tuệ / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Ý Kiến Về Hai Chữ GIAO CHỈ" - Tôn Thất Tuệ / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm Nhà tiên tri của Việt tộc" - Trần Văn Giang (ghi lại)
Mối tình Maneli hay “bà mối” Maneli?
Myeczyslaw Maneli là tên một giáo sư Luật Đại học Varsovie, trưởng phái đoàn Ba Lan trong Ủy hội Quốc tế Giám sát hiệp định Genève 1954, người được coi là làm trung gian trong sự móc nối giữa ông Ngô Đình Nhu và ông Phạm Văn Đồng
Mối tình Maneli hay “bà mối” Maneli?
© Phong Uyên
Myeczyslaw
Maneli là tên một giáo sư Luật Đại học Varsovie, trưởng phái đoàn Ba
Lan trong Ủy hội Quốc tế Giám sát hiệp định Genève 1954, người được coi
là làm trung gian trong sự móc nối giữa ông Ngô Đình Nhu và ông Phạm
Văn Đồng mấy tháng trước khi hai anh em họ Ngô bị lật đổ và bị giết.
Giới tình báo Mỹ thời đó gọi sự trung gian này là “Sự việc Maneli” (Maneli affair). Tác giả Tú Hoa, dịch là ‘Mối tình Maneli’. Tôi thấy nên dịch là “Bà mối Maneli”
thì đúng hơn, nếu theo như sự kể lại của tiến sỹ sử học Pierre
Journoud trong cuốn ” De Gaulle et le Vietnam ” (De Gaulle và Việt
Nam).
Theo cuốn này, người đầu nậu sự móc nối ông Phạm Văn Đồng với ông Ngô Đình Nhu không phải là Maneli mà là Roger Lalouette, đại sứ Pháp ở Sài Gòn.
Là một nhà ngoại giao lão luyện có nhiều hiểu biết về những vấn đề
Việt Nam, ông Lalouette, tuy có vẻ như không nắm trong tay chỉ thị viết
tay rõ ràng của Điện Élysée hay của bộ Ngoại giao, cũng vẫn tự coi là
được Paris ủy nhiệm công việc tìm cách móc nối miền Bắc với miền Nam.
Ông Lalouette cũng biết công việc này rất tế nhị, vì chỉ cần lộ liễu
một chút là ông Diệm có thể bị thay thế bằng một chính phủ hoàn toàn
theo đường lối của Mỹ. Ông thấy chỉ có một người có thể tin cậy được là
giáo sư Maneli nên nhờ Maneli làm chuyện này theo một kế hoạch gồm 3
giai đoạn : Mở cuộc đối thoại giữa Hà Nội và Sài Gòn. Thiết lập trao đổi
kinh tế và văn hóa. Tổ chức những cuộc đàm phán chính trị. Maneli ,
trước vẫn phục tài ngoại giao của Lalouette, nay lại thêm bị quyến rũ
bởi một kế hoạch quá táo bạo, đã chấp thuận làm người môi giới.
Ông
đi đi lại lại nhiều lần Hà Nội trong thàng Ba năm 1963. Trong những
cuộc tiếp xúc, Phạm Văn Đồng khẳng định với ông Maneli là chính phủ
VNDCCH sẵn sàng mở những cuộc thương lượng, công khai hay bí mật, bất
cứ lúc nào, và tất cả có thể thương lượng được ”trên nền tảng của độc lập và chủ quyền Việt Nam“.
Theo
lệnh của Hồ Chí Minh và của thủ tướng, bộ trưởng bộ Ngoại giao Xuân
Thủy đưa ra bản liệt kê những đồ vật có thể trao đổi với miền Nam. Để
chứng tỏ thiện chí của mình đối với chính phủ Diệm, Phạm Văn Đồng còn
nói sẵn sàng cung cấp cho miền Nam mà không đòi hỏi một điều kiện chính
trị nào, một vài sản phẩm chế biến công nghiệp, than với giá rẻ hơn
giá thị trường quốc tế, để đổi lấy gạo, thực phẩm và cao su. Hà Nội khi
đó bị hạn hán khá nặng và cũng muốn thoát khỏi sự giúp đỡ, của Tàu,
quá bao trùm miền Bắc từ khi Tàu và Nga tuyệt giao.
Maneli,
khá lạc quan, trở về Sài Gòn và quyết định gặp Ngô Đình Nhu. Trước đó
từ 1-6-1963, Lalouette đã thường xuyên báo cho tổng thống Diệm những chỉ
dẫn mà Maneli thâu thập được ở miền Bắc. Ngày 2-9-1963, Maneli được
ông Nhu tiếp đãi rất niềm nở. Ông Nhu nói Ba Lan là nước thứ hai sau
Pháp được tôn trọng và được biết đến nhiều nhất ở Việt Nam. Washington
khi đó đã quyết định bỏ rơi ông Diệm vì ông Diệm nhất quyết không rời
ông Nhu, và Tình báo Mỹ thâu thập được nhiều chứng cớ là ông Nhu liên
lạc bí mật với phía bên kia.
Cũng
theo ông Maneli, CIA đã tích cực hỗ trợ Phật giáo chống lại ông Diệm
trái với ý của đại sứ Nolting. Ông này bị Cabot Lodge thay thế vì bị coi
là thân ông Diệm. Còn có nguồn tin cho cuộc sát hại ngày 8-5 ở Đài
Phát thanh Huế là do đại úy Scott, một nhân viên của CIA gây ra. Sự
kiện hòa thượng Thích Trí Quang, linh hồn của cuộc nổi loạn Phật giáo
chống Diệm, chạy trốn trong một nhà của một nhà ngoại giao Mỹ rồi sau
ẩn trú trong tòa Đại sứ Mỹ, là một thí dụ hiển nhiên có sự nhúng tay
của Mỹ.
Với
thời gian, có nhiều chứng cớ sở dĩ ông Diệm bị sát hại là vì ông chống
đối Mỹ tăng cường sự hiện diện ở Việt Nam để còn duy trì tính chính
đáng và sự độc lập của mình. Ở Hà Nội thì phe Hồ Chí Minh – Phạm Văn
Đồng, cũng vì muốn thoát khỏi khủng hoảng kinh tế và sự lệ thuộc Tàu
khi hòa hiếu với miền Nam, nên cũng bị phe Lê Duẩn – Lê Đức Thọ cho
ngồi chơi xơi nước.
© Phong Uyên
Hồ Công Tâm chuyển
Hồ Công Tâm chuyển
638712619669493901.jpg)
