Kinh Đời
Một phán quyết lịch sử!
Phán quyết lịch sử của Toà trọng tài thường trực (PCA) về đường chín đoạn và một loạt các vấn đề liên quan đến cách diễn giải công ước quốc tế về biển đông
 |
| Tòa La Hague đã bác bỏ đường lưỡi bò của Trung Quốc. Ảnh: internet |
Phán quyết lịch sử của Toà trọng tài thường trực (PCA) về đường chín
đoạn và một loạt các vấn đề liên quan đến cách diễn giải công ước quốc
tế về biển đông đã mở ra một giai đoạn lịch sử mới đối với vùng biển
đông đúc chật hẹp và đầy rẫy tranh chấp này.
Phán quyết 12/07 được công bố tại Lahay đã chấm dứt nhiều thập kỷ thiếu
vắng ràng buộc pháp lý tại biển đông. Dù tất cả các nước đưa ra các yêu
sách chủ quyền trong vùng biển này đều là thành viên của Công ước quốc
tế về luật biển – UNCLOS 1982, nhưng việc diễn giải và áp dụng công ước
này lại được thực hiện một cách hết sức tuỳ tiện bởi Trung Quốc, nước
mạnh nhất và hung hăng nhất trong các hành động đơn phương trên biển.
Trung Quốc đã phản đối dữ dội phán quyết này, một điều hoàn toàn hợp
logic khi hầu hết các đòi hỏi quan trọng nhất của họ đã bị phán quyết
của toàn PCA bác bỏ. Họ đã tốn vài năm trời cố tình tìm cách bác bỏ vai
trò của phiên toà và hậu quả pháp lý của nó nhưng thất bại. Điều này đặt
Trung Quốc trước một tình huống cực kỳ bất lợi: Bất cứ động thái leo
thang nào của họ nhằm vi phạm phán quyết và gia tăng căng thẳng ở Biển
Đông đều sẽ là trái với luật pháp quốc tế. Đây là thất bại nặng nề không
phải chỉ về mặt ngoại giao, mà nó còn để lại những hậu quả hết sức lâu
dài đối với chiến lược bành trướng xuyên suốt nhiều thập kỷ của Trung
Quốc.
Phán quyết pháp lý quan trọng nhất và có tác động lớn nhất đối với biển
đông của PCA là việc bác bỏ hoàn toàn đường lưỡi bò – Vốn là một tuyên
bố chủ quyền phi lý và hoang đường nhất trong các tranh chấp biển hiện
hữu trên thế giới. Điều này củng cố những chứng lý quan trọng nhất để
đàm phán ranh giới biển giữa các nước có tham gia tranh chấp như
Vietnam, Philipin, Indonesia, Malaysia, Bruney trước các đòi hỏi của
Trung Quốc. Nó cũng mở đường cho các cường quốc bên ngoài dễ dàng can
thiệp vào khu vực khi phán quyết mở ra những ranh giới rất rõ về các
vùng biển lưu thông tự do.
Tuy nhiên, chính phán quyết thứ hai về các đảo và bãi đá tại Trường Sa
mới là phần bổ sung quan trọng nhất để giải quyết các tranh chấp trong
phiên toà lịch sử này: PCA tuyên bố xét cả về hoàn cảnh lịch sử lẫn điều
kiện tự nhiên, các đảo và đá tại Trường Sa đều thiếu vắng sự hiện diện
thường xuyên, liên tục của đời sống kinh tế dân sự thông thường. Việc
hiện diện của các lực lượng công vụ của các quốc gia tranh chấp trên các
hòn đảo tại đây không phải là căn cứ và không tạo cơ sở cho sự hiện
diện kinh tế đơn thuần. Do đó, các đảo này không tạo ra yêu sách về lãnh
hải và vùng đặc quyền kinh tế. Đây là một nội dung hết sức quan trọng
của phán quyết. Nó tạo cơ sở cho việc đàm phán chồng lấn vùng đặc quyền
kinh tế của tất cả các quốc gia đang có tranh chấp ở Trường Sa. Quyền
chiếm hữu các đảo và đá của mỗi nước có thể tiếp tục duy trì, nhưng
quyền về vùng đặc quyền kinh tế thì không còn phụ thuộc vào chúng nữa.
Đây là lối thoát cho tất cả các nước trong hoà bình.
Với riêng Việt Nam, nội dung phán quyết thứ hai này cũng mở ra cơ hội
cho việc giải quyết các tranh chấp tại quần đảo Hoàng Sa. Một số đảo tại
Hoàng Sa có kích thước lớn (Ví dụ Phú Lâm) và đã được Trung Quốc củng
cố và tôn tạo nhiều thập niên sau khi chiếm đóng sau cuộc chạm súng khốc
liệt với hải quân Việt Nam Cộng Hoà. Cho đến nay, với các phương tiện
chiến tranh TQ đưa ra Hoàng Sa, gồm chiến đấu cơ, các hệ thống phòng
không và tên lửa đối hải, cộng với lực lượng hải quân khiến việc tiếp
cận của Việt Nam với Hoàng Sa hầu như vô vọng. Cùng với đường lưỡi bò,
Trung Quốc dựa vào các yêu sách pháp lý đối với vùng đặc quyền kinh tế
của các đảo tạo Hoàng Sa để đòi hỏi rất sâu vào vùng lãnh hải và vùng
đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Ngay từ lúc này, Việt Nam cần nghiên cứu
rất kỹ phán quyết 12/07 của PCA và cân nhắc một vụ kiện tương tự với
tình trạng các đảo tại Hoàng Sa. Nếu vô hiệu hoá được quyền yêu sách
lãnh hải của các đảo này thì dù Trung Quốc có tiếp tục duy trì quyền
chiếm đóng Hoàng Sa, nhưng Việt Nam sẽ cải thiện được tình trạng tranh
chấp chênh vênh ở vùng biển miền Bắc và miền Trung Việt Nam.
Trung Quốc là nước chịu nhiều bất lợi nhất sau phán quyết này. Điều đó
khá dễ hiểu vì họ là nước đưa ra những đòi hỏi chủ quyền phi lý nhất, nó
hầu như chỉ dựa trên sức mạnh và sự ngang ngược chứ không dựa trên bất
cứ một căn cứ phù hợp đạo lý nào. Phán quyết của PCA có lẽ sẽ không làm
giảm sự hung hăng của Trung Quốc trong ngắn hạn, thậm chí trung hạn,
nhưng nó đánh dấu sự thất bại chiến lược của Trung Quốc và nước này sớm
muộn sẽ phải tái định hình lại chính sách của mình. Mỹ và phương tây sẽ
có những bước tiến dài trên biển đông vì hành lang pháp lý giờ đây đã rõ
ràng hơn cho các hoạt động của họ.
Người ta nói nhiều đến các động thái cực đoan của Trung Quốc, như việc
gọi tái ngũ lực lượng hải quân, hoặc các tuyên bố bác bỏ lớn lối của
Trung Quốc đối với phán quyết, nhưng đó chỉ có thể là những động thái
hình thức bên ngoài. Thất bại của họ mang tính chiến lược. Và bài học
nước Nga tại Crimea cho thấy phát động một cuộc chiến xâm lăng thì dễ,
thậm chí là đạt được quyền chiếm hữu cũng không phải quá khó khăn với
các cường quốc, nhưng rút chân ra khỏi nó và khắc phục các hậu quả lâu
dài là điều không hề dễ dàng. Nhất là trên biển đông, có nhiều nước tham
gia và không thiếu gì quốc gia cứng cổ.
Ngày 12/07/2016 là một ngày lành ở biển đông. Đó cũng là một ngày lành với riêng anh Lãng.
Lãng
(FB Lãng)
Bàn ra tán vào (0)
Các tin đã đăng
- "Có miệng như không" - by / Trần Văn Giang (ghi lại).
- 100 năm sau vẫn bồi hồi "Tôi đi học" - by Minh Tự / Trần Văn Giang (ghi lại).
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Tiếng Anh chưa rành" - by Dzung Nguyen / Trần Văn Giang (ghi lại
- "Nỗi Khổ Của Người Hà Nội" - by Nguyễn Thị Thương / Trần Văn Giang (ghi lại)
Một phán quyết lịch sử!
Phán quyết lịch sử của Toà trọng tài thường trực (PCA) về đường chín đoạn và một loạt các vấn đề liên quan đến cách diễn giải công ước quốc tế về biển đông
|
| Tòa La Hague đã bác bỏ đường lưỡi bò của Trung Quốc. Ảnh: internet |
Phán quyết lịch sử của Toà trọng tài thường trực (PCA) về đường chín
đoạn và một loạt các vấn đề liên quan đến cách diễn giải công ước quốc
tế về biển đông đã mở ra một giai đoạn lịch sử mới đối với vùng biển
đông đúc chật hẹp và đầy rẫy tranh chấp này.
Phán quyết 12/07 được công bố tại Lahay đã chấm dứt nhiều thập kỷ thiếu
vắng ràng buộc pháp lý tại biển đông. Dù tất cả các nước đưa ra các yêu
sách chủ quyền trong vùng biển này đều là thành viên của Công ước quốc
tế về luật biển – UNCLOS 1982, nhưng việc diễn giải và áp dụng công ước
này lại được thực hiện một cách hết sức tuỳ tiện bởi Trung Quốc, nước
mạnh nhất và hung hăng nhất trong các hành động đơn phương trên biển.
Trung Quốc đã phản đối dữ dội phán quyết này, một điều hoàn toàn hợp
logic khi hầu hết các đòi hỏi quan trọng nhất của họ đã bị phán quyết
của toàn PCA bác bỏ. Họ đã tốn vài năm trời cố tình tìm cách bác bỏ vai
trò của phiên toà và hậu quả pháp lý của nó nhưng thất bại. Điều này đặt
Trung Quốc trước một tình huống cực kỳ bất lợi: Bất cứ động thái leo
thang nào của họ nhằm vi phạm phán quyết và gia tăng căng thẳng ở Biển
Đông đều sẽ là trái với luật pháp quốc tế. Đây là thất bại nặng nề không
phải chỉ về mặt ngoại giao, mà nó còn để lại những hậu quả hết sức lâu
dài đối với chiến lược bành trướng xuyên suốt nhiều thập kỷ của Trung
Quốc.
Phán quyết pháp lý quan trọng nhất và có tác động lớn nhất đối với biển
đông của PCA là việc bác bỏ hoàn toàn đường lưỡi bò – Vốn là một tuyên
bố chủ quyền phi lý và hoang đường nhất trong các tranh chấp biển hiện
hữu trên thế giới. Điều này củng cố những chứng lý quan trọng nhất để
đàm phán ranh giới biển giữa các nước có tham gia tranh chấp như
Vietnam, Philipin, Indonesia, Malaysia, Bruney trước các đòi hỏi của
Trung Quốc. Nó cũng mở đường cho các cường quốc bên ngoài dễ dàng can
thiệp vào khu vực khi phán quyết mở ra những ranh giới rất rõ về các
vùng biển lưu thông tự do.
Tuy nhiên, chính phán quyết thứ hai về các đảo và bãi đá tại Trường Sa
mới là phần bổ sung quan trọng nhất để giải quyết các tranh chấp trong
phiên toà lịch sử này: PCA tuyên bố xét cả về hoàn cảnh lịch sử lẫn điều
kiện tự nhiên, các đảo và đá tại Trường Sa đều thiếu vắng sự hiện diện
thường xuyên, liên tục của đời sống kinh tế dân sự thông thường. Việc
hiện diện của các lực lượng công vụ của các quốc gia tranh chấp trên các
hòn đảo tại đây không phải là căn cứ và không tạo cơ sở cho sự hiện
diện kinh tế đơn thuần. Do đó, các đảo này không tạo ra yêu sách về lãnh
hải và vùng đặc quyền kinh tế. Đây là một nội dung hết sức quan trọng
của phán quyết. Nó tạo cơ sở cho việc đàm phán chồng lấn vùng đặc quyền
kinh tế của tất cả các quốc gia đang có tranh chấp ở Trường Sa. Quyền
chiếm hữu các đảo và đá của mỗi nước có thể tiếp tục duy trì, nhưng
quyền về vùng đặc quyền kinh tế thì không còn phụ thuộc vào chúng nữa.
Đây là lối thoát cho tất cả các nước trong hoà bình.
Với riêng Việt Nam, nội dung phán quyết thứ hai này cũng mở ra cơ hội
cho việc giải quyết các tranh chấp tại quần đảo Hoàng Sa. Một số đảo tại
Hoàng Sa có kích thước lớn (Ví dụ Phú Lâm) và đã được Trung Quốc củng
cố và tôn tạo nhiều thập niên sau khi chiếm đóng sau cuộc chạm súng khốc
liệt với hải quân Việt Nam Cộng Hoà. Cho đến nay, với các phương tiện
chiến tranh TQ đưa ra Hoàng Sa, gồm chiến đấu cơ, các hệ thống phòng
không và tên lửa đối hải, cộng với lực lượng hải quân khiến việc tiếp
cận của Việt Nam với Hoàng Sa hầu như vô vọng. Cùng với đường lưỡi bò,
Trung Quốc dựa vào các yêu sách pháp lý đối với vùng đặc quyền kinh tế
của các đảo tạo Hoàng Sa để đòi hỏi rất sâu vào vùng lãnh hải và vùng
đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Ngay từ lúc này, Việt Nam cần nghiên cứu
rất kỹ phán quyết 12/07 của PCA và cân nhắc một vụ kiện tương tự với
tình trạng các đảo tại Hoàng Sa. Nếu vô hiệu hoá được quyền yêu sách
lãnh hải của các đảo này thì dù Trung Quốc có tiếp tục duy trì quyền
chiếm đóng Hoàng Sa, nhưng Việt Nam sẽ cải thiện được tình trạng tranh
chấp chênh vênh ở vùng biển miền Bắc và miền Trung Việt Nam.
Trung Quốc là nước chịu nhiều bất lợi nhất sau phán quyết này. Điều đó
khá dễ hiểu vì họ là nước đưa ra những đòi hỏi chủ quyền phi lý nhất, nó
hầu như chỉ dựa trên sức mạnh và sự ngang ngược chứ không dựa trên bất
cứ một căn cứ phù hợp đạo lý nào. Phán quyết của PCA có lẽ sẽ không làm
giảm sự hung hăng của Trung Quốc trong ngắn hạn, thậm chí trung hạn,
nhưng nó đánh dấu sự thất bại chiến lược của Trung Quốc và nước này sớm
muộn sẽ phải tái định hình lại chính sách của mình. Mỹ và phương tây sẽ
có những bước tiến dài trên biển đông vì hành lang pháp lý giờ đây đã rõ
ràng hơn cho các hoạt động của họ.
Người ta nói nhiều đến các động thái cực đoan của Trung Quốc, như việc
gọi tái ngũ lực lượng hải quân, hoặc các tuyên bố bác bỏ lớn lối của
Trung Quốc đối với phán quyết, nhưng đó chỉ có thể là những động thái
hình thức bên ngoài. Thất bại của họ mang tính chiến lược. Và bài học
nước Nga tại Crimea cho thấy phát động một cuộc chiến xâm lăng thì dễ,
thậm chí là đạt được quyền chiếm hữu cũng không phải quá khó khăn với
các cường quốc, nhưng rút chân ra khỏi nó và khắc phục các hậu quả lâu
dài là điều không hề dễ dàng. Nhất là trên biển đông, có nhiều nước tham
gia và không thiếu gì quốc gia cứng cổ.
Ngày 12/07/2016 là một ngày lành ở biển đông. Đó cũng là một ngày lành với riêng anh Lãng.
Lãng
(FB Lãng)
