Nguồn: American consul in China held “hostage” by communists, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1948, trong một sự cố bắt đầu tưởng chừng rất nhỏ, toàn bộ nhân viên Lãnh sự quán Mỹ ở Phụng Thiên (Mukden, hiện là Thẩm Dương), Trung Quốc, đã bị phe cộng sản giữ làm con tin. Và khủng hoảng đã không kết thúc mãi cho đến một năm sau đó, khiến cho quan hệ giữa Mỹ và chính quyền cộng sản Trung Quốc bị tổn hại nghiêm trọng.

Phụng Thiên vốn là một trong những trung tâm thương mại lớn đầu tiên ở Trung Quốc bị lực lượng cộng sản của Mao chiếm vào tháng 10/1948, trong cuộc cách mạng chống lại chính phủ Quốc Dân Đảng. Tháng 11, Tổng Lãnh Sự Mỹ, Angus Ward, từ chối giao máy phát vô tuyến của lãnh sự quán cho phe cộng sản. Để đáp trả, binh lính đã bao vây lãnh sự quán, giam giữ Ward và 21 nhân viên. Phía Trung Quốc cắt đứt tất cả mọi liên lạc, cũng như điện và nước. Trong nhiều tháng, gần như không có tin tức nào từ Ward và các nhân viên lãnh sự.

Phản ứng đầu tiên của người Mỹ là ra lệnh đóng cửa lãnh sự quán và yêu cầu triệu hồi Ward và nhân viên của mình. Tuy nhiên, Ward đã không thể về nước sau khi lực lượng cộng sản Trung Quốc, vào tháng 6/1949, cáo buộc lãnh sự quán là trụ sở gián điệp. Khi tình hình ngày càng xấu đi, Mỹ đã cố gắng gây áp lực ngoại giao bằng cách kêu gọi các đồng minh rút lại việc công nhận chính phủ cộng sản Trung Quốc. Ngay sau đó, lực lượng Trung Quốc đã cho bắt Ward cùng một số nhân viên với tội danh kích động một cuộc bạo động bên ngoài lãnh sự quán vào tháng 10/1949.

Tổng thống Harry Truman đã vô cùng tức giận trước động thái này, thậm chí ông đã gặp các cố vấn quân sự để thảo luận về tính khả thi của các hành động quân sự. Ngoại trưởng Dean Acheson thẳng thừng giận dữ thông báo cho Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa rằng sẽ không có bất kỳ sự công nhận nào từ Mỹ cho đến khi các công dân Mỹ tại Phụng Thiên được thả. Ngày 24/11/1949, Ward và các nhân viên của ông đã được phép rời khỏi lãnh sự quán. Thực ra, Ward và bốn người Mỹ khác đã bị kết tội kích động bạo loạn và bị trục xuất. Cùng với nhóm người Mỹ còn lại, họ đã rời Trung Quốc trong tháng 12.

Chắc chắn là các hành động khó hiểu của Trung Quốc đã phá vỡ mọi khả năng để Mỹ công nhận Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Truman, vốn đã phải chịu các chỉ trích nặng nề từ trong nước vì không “cứu” chính phủ Quốc Dân Đảng của Tưởng Giới Thạch, sẽ không muốn lộ sự yếu đuối khi đối phó với phe cộng sản Trung Quốc, đặc biệt là sau khi vụ bắt giữ Ward và các nhân viên đã khiến công chúng Mỹ nổi giận.

http://nghiencuuquocte.org/2016/11/20/trung-cong-bat-cong-dan-my-lam-con-tin/