Nguồn: Napoleon crowned emperor, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1804, tại Nhà thờ Notre Dame ở Paris, Napoléon Bonaparte đã được trao vương niệm trở thành Napoléon I, người Pháp đầu tiên giữ danh hiệu Hoàng đế trong vòng một nghìn năm. Đức Giáo Hoàng Pius VII trao cho Napoléon chiếc vương miện mà nhà chinh phục châu Âu 35 tuổi đã tự tay đặt lên đầu mình.
Napoléon, sinh ra ở đảo Corsica, là một trong những chiến lược gia quân sự vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại. Ông nhanh chóng nổi lên trong hàng ngũ của Quân đội Cách mạng Pháp trong những năm cuối thập niên 1790. Đến năm 1799, Pháp đã ở trong tình trạng chiến tranh với hầu hết các nước châu Âu, và Napoléon vừa về nước sau chiến dịch Ai Cập để tiếp nhận quyền lực từ chính phủ Pháp và cứu nước ông khỏi sụp đổ.
Sau khi trở thành Tổng tài thứ nhất vào tháng 02/1800, ông cho tái cấu trúc quân đội và đánh bại người Áo. Năm 1802, ông ban hành Bộ luật Napoleon ( Napoléon Code), một hệ thống mới cho pháp luật Pháp, và năm 1804 ông thành lập Đế chế Pháp. Đến năm 1807, Đế chế Napoléon đã trải dài từ sông Elbe ở phía bắc, qua Ý ở phía nam, và từ dãy Pyrenees đến bờ biển Dalmatian.
Bắt đầu từ năm 1812, Napoléon bắt đầu gặp phải những thất bại đáng kể đầu tiên trong sự nghiệp quân sự của mình, phải hứng chịu hậu quả của một cuộc xâm lăng thất bại thảm khốc vào nước Nga, đánh mất Tây Ban Nha vào tay Công tước Wellington trong Chiến tranh Bán đảo, và phải chịu thất bại hoàn toàn trước lực lượng liên minh vào năm 1814. Bị lưu đày tới đảo Elba, ông đã trốn về Pháp vào đầu năm 1815 và trở thành lãnh đạo của Đại quân (Grand Army) – những người chỉ thành công tạm thời trước khi bị đánh bại trong trận Waterloo bởi một lực lượng liên minh dưới sự chỉ huy của Wellington vào ngày 18/06/1815.
Napoleon sau đó đã bị đày tới đảo Saint Helena ngoài khơi bờ biển Phi Châu, nơi ông sống dưới sự quản thúc tại gia cùng với một vài người ủng hộ mình. Tháng 05/1821, ông qua đời, có nhiều khả năng là do bị ung thư dạ dày. Khi đó ông chỉ mới 51 tuổi. Năm 1840, thi hài của ông đã được đưa về Paris, và một tang lễ lớn đã được tổ chức. Thi hài của Napoleon được đưa qua Khải Hoàn Môn và sau đó đem chôn cất tại Điện Invalides.
