Nguồn: JFK announces a blockade of Cuba, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1962, Tổng thống John F. Kennedy (JFK) tuyên bố trước người Mỹ rằng ông đã ra lệnh phong tỏa Cuba nhằm phản ứng lại việc phát hiện ra tên lửa của Liên Xô đang được lắp đặt trên đảo. Trong bài phát biểu trên truyền hình, ông lên án nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev vì “mưu đồ ám muội, liều lĩnh và đe dọa khiêu khích đối với hòa bình thế giới,” đồng thời cảnh báo rằng Mỹ sẵn sàng trả đũa nếu tên lửa được phóng đi.
Bốn ngày trước đó, Kennedy đã được xem hình ảnh Liên Xô đang lắp đặt 40 tên lửa đạn đạo tại Cuba – với khoảng cách rất gần so với Mỹ. Trong các cuộc họp bí mật, Kennedy và các cố vấn thân cận nhất của ông đồng ý rằng Tổng thống có ba lựa chọn: (1) thương lượng với Liên Xô để di dời các tên lửa; (2) ném bom các địa điểm chứa tên lửa ở Cuba; hoặc (3) tiến hành phong tỏa hải quân hòn đảo. Kennedy đã chọn cách phong tỏa Cuba, và quyết định rằng sẽ chỉ ném bom các địa điểm chứa tên lửa nếu thực sự cần thiết.
Cuộc phong tỏa bắt đầu vào ngày 21/10. Sang ngày hôm sau, Kennedy đã có một bài phát biểu công khai để thông báo cho người dân Mỹ về tình hình. Trong bài phát biểu của mình, ông cảnh báo những người dân Mỹ đang lo sợ rằng các tên lửa ở Cuba có khả năng tấn công Washington, D.C. hay bất cứ nơi nào ở vùng đông nam của nước này, Kênh đào Panama, Thành phố Mexico hoặc “xa hơn về phía bắc như Vịnh Hudson, Canada, và phía Nam như Lima, Peru.” Dường như một cuộc đối đầu quân sự đã sắp xảy ra khi Kennedy nói với người dân rằng ông đã ra lệnh sơ tán căn cứ quân sự của Mỹ tại vịnh Guantanamo, Cuba và đưa các đơn vị quân đội vào tình trạng sẵn sàng. Ông tuyên bố một cách dũng cảm rằng, “con đường mà chúng ta sẽ không bao giờ chọn là con đường đầu hàng hay khuất phục.”
Khrushchev phản ứng bằng cách gửi thêm nhiều tàu khác – nhiều tàu trong số đó có khả năng chở thiết bị quân sự – sang Cuba và bằng cách cho phép hoạt động xây dựng tại địa điểm đặt tên lửa được tiếp tục. Trong sáu ngày tiếp theo, cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba, như tên chúng ta gọi ngày nay, đã đưa thế giới đến bờ vực chiến tranh hạt nhân toàn cầu trong khi hai nhà lãnh đạo tham gia vào các cuộc đàm phán căng thẳng qua điện tín và thư từ.
May mắn thay vào ngày 28/10, Kennedy và Khrushchev đã đạt được một thỏa thuận và người dân ở cả hai phía của cuộc xung đột đã được thở phào dù vẫn còn thận trọng. Các địa điểm lắp đặt tên lửa ở Cuba đã được tháo dỡ, và đổi lại, Kennedy đã đồng ý rút tên lửa của Mỹ ra khỏi Thổ Nhĩ Kỳ.
