Trong nhiều ngày qua vấn đề nhục quốc thể của người Việt tại Nhật đã làm cho người Việt khắp thế giới chú ý và dư luận không ít lần dấy lên phẫn nộ trước những hành động ăn cắp và thiều văn hóa cư xử của người Việt khi sang nhật làm việc hay du học. Mặc Lâm tìm hiểu thêm vấn đề này qua nhà báo Đỗ Thông Minh hiện cư ngụ tại Nhật đã hơn 50 năm qua. Trước tiên ông cho biết những việc đang xảy ra tại Nhật:

Đỗ Thông Minh: Có thể nói là đầu năm nay, hàng loạt các thông tin không hay về những hành vi xấu của người Việt đã xảy ra trên đất Nhật. Báo chí cũng như truyền hình đã đưa lên nhiều tường thuật chi tiết vấn đề này và trước đây chúng ta cũng nghe nói tại tỉnh Saitama đã có cửa tiệm dán cái bảng không muốn cho người Việt Nam vào …

Vấn đề là xã hội Nhật tương đối an ninh và trật tự, hàng hóa rất nhiều cho nên họ không kiểm soát hết được và một số người Việt Nam đã lợi dụng việc đó để đi ăn cắp, xong rồi gửi về một nơi tập trung về một nơi thu mua rồi từ đó bán lại. Bán cho người Việt ở tại Nhật Bản cũng như những hàng hóa có giá trị như mỹ phẩm, thực phẩm dinh dưỡng mà Việt Nam gọi là thực phẩm chức năng hoặc là quần áo rồi gởi cả về Việt Nam để bán.

Mặc Lâm:Thưa anh, những sự việc như vậy xảy ra đã lâu chưa hay chỉ mới đây thôi?

Đỗ Thông Minh: Những chuyện đó đã xảy ra rất lâu và càng ngày càng có vẻ trầm trọng hơn. Theo thống kê phía cảnh sát Nhật thì về tội trộm cắp của người ngoại quốc thì Việt Nam mình chiếm đến 40% . Đấy là một con số tỷ lệ rất cao trong hàng mấy chục quốc gia có người cư trú ở tại đất Nhật này. Đây cũng là điều đáng lo ngại và cũng xấu hỗ cho người Việt mình.

Mặc Lâm:Sau khi đồ ăn cắp được thì chúng sẽ được vận chuyển bằng cách nào thưa anh? Có phải luôn luôn gửi bằng đường hàng không như vụ Hàng không Việt Nam mới đây hay không?

Đỗ Thông Minh: Họ gởi bằng  phương tiện gởi hàng như UPS của bên Mỹ, bên đây có rất nhiều công ty gởi hàng giống như vậy.

Theo thống kê phía cảnh sát Nhật thì về tội trộm cắp của người ngoại quốc thì Việt Nam mình chiếm đến 40%. Đấy là một con số tỷ lệ rất cao trong hàng mấy chục quốc gia có người cư trú ở tại đất Nhật này. Đây cũng là điều đáng lo ngại và cũng xấu hỗ - Đỗ Thông Minh

Về địa điểm thu mua, người thu mua đồ gian sẽ gởi cho các nhân viên của hàng không Việt Nam đem về Việt Nam. Vừa rồi chúng ta thấy trường hợp bắt cô Nguyễn Bích Ngọc 25 tuổi, đã nhận hàng từ một người tên là Nguyễn Thị Ngọc 35 tuổi, và người này nhận hàng từ năm thanh niên đi lấy trộm ở các nơi và TV Nhật cũng đã có chiếu cảnh cảnh sát Nhật đè bắt một trong năm thanh niên này. Vấn đề không phải chỉ có như vậy mà vấn đề còn rất nhiều những cái hành vi phạm pháp khác nữa.

Ký giả của Nhật đã có những  phóng sự ngay tại Việt Nam. Tại Việt Nam có rất nhiều cửa hàng gọi là cửa hàng xách tay, tức là những hàng đem trực tiếp từ ngoại quốc về mà hầu hết đều do các nhân viên của Air Việt Nam. Trước đây, sau năm 75 một thời gian thì những chuyện này là do các thủy thủ, các tàu biển, nhưng bây giờ là do phương tiện máy bay nó thông dụng hơn cho nên chuyển sang vấn đề của các nhân viên hàng không.

Chúng ta đã biết trước đây ông Đặng Xuân Hợp cũng đã bị bắt về tội này. Ông này là cơ phó và sau đó phải đóng một số tiền phạt là 500,000 yen cùng với án treo và bây giờ thì tới trường hợp của cô Nguyễn Bích Ngọc.

Quý vị thử tưởng tượng 70 tiếng một tuần có nghĩa là một ngày họ làm 7, 8 tiếng họ không có đi học gì cả. Danh nghĩa là du học sinh nhưng họ đi làm mà thôi cho nên đã bị Nhật Bản trục xuất
Đỗ Thông Minh

Mặc Lâm:Chúng tôi cũng nghe phong phanh rằng nhiều người Việt tại Nhật cũng trồng cần sa như tại Canada và Anh quốc, thực hư chuyện này ra sao?

Đỗ Thông Minh: Vấn đề trồng cần sa thì cách nay khoảng hai ba năm đã xảy ra ở Nhật. Chúng ta thường  nói là cháy nhà ra mặt chuột, nhưng ở đây cháy nhà ra cần sa. Cần sa tiếng lóng gọi là trồng cỏ thì nó cần sức nóng rất nhiều, nhưng nếu dùng điện nhiều quá như một số nơi đã dùng thì coi như người ta sẽ phát hiện cho nên họ đã dùng những lò sưởi bằng dầu để đốt nóng. Có lẽ do đã để quá lâu cho nên nhà bốc cháy. Có hai trường hợp ở Nhật  đã xảy ra chuyện cháy nhà và phát hiện ra trong nhà toàn trồng cần sa.

Mặc Lâm:Mới đây thì chính phủ Nhật trục xuất một số du sinh người Việt Nam chuyện này ra sao thưa anh?

Đỗ Thông Minh: Trường hợp nhiều người với danh nghĩa là du học sinh nhưng thực chất là dùng giấy tờ giả với mục đích qua để đi làm. Mới đây cảnh sát Nhật cũng đã bắt và trục xuất 24 người ở Nhật này.

Theo luật pháp thì cho du học sinh được làm 28 tiếng trong một tuần, tức là mỗi ngày trung bình 4 tiếng, nhưng những người này đã làm quá cái mức đó, có người đã làm từ 30 cho đến 70 tiếng. Quý vị thử tưởng tượng 70 tiếng một tuần có nghĩa là một ngày họ làm 7, 8 tiếng họ không có đi học gì cả. Danh nghĩa là du học sinh nhưng họ đi làm mà thôi cho nên đã bị Nhật Bản trục xuất và đương nhiên là chủ thuê mướn họ cũng sẽ bị phạt. Đó là một vài hình ảnh không hay về người Việt tại Nhật ngày nay.

Thật ra số lần ăn cắp vặt như tôi trình bày là một tỷ lệ rất là cao. Cao một cách rất là bất thường...Tuy nhiên cũng phải nói một điểm là việc phạm tội đó đa số phạm tội rất nhẹ, ăn cắp vặt là nhiều chứ cũng không có những tội hình sự ghê gớm - Đỗ Thông Minh

Mặc Lâm:Qua nhiều vụ như vậy thì có lẽ người Việt sống tại Nhật cũng ít nhiều bị ảnh hưởng và sẽ có sự ngần ngại trong cách đối xử của dân bản xứ phải không ạ?

Đỗ Thông Minh: Dạ vâng, tất nhiên nó gây những tác động xấu và người Việt tại Nhật cũng cảm thấy xấu hỗ phần nào. Thật ra số lần ăn cắp vặt như tôi trình bày là một tỷ lệ rất là cao. Cao một cách rất là bất thường  bởi vì môi trường của Nhật nó cũng gây dể dãi cho việc này. Tuy nhiên cũng phải nói một điểm là việc phạm tội đó đa số phạm tội rất nhẹ, ăn cắp vặt là nhiều chứ cũng không có những tội hình sự ghê gớm, lừa đảo về chứng khoán, lừa đảo về internet hoặc là chém giết để cướp tiền thì chuyện đó không có. Và cũng không có gian manh thủ đoạn ghê gớm như một số ít người Trung Quốc ở bên Nhật thì người Việt Nam mình không có làm. Đại đa số là tội ăn cắp vặt và thu mua những hàng hóa phi pháp bán cho người Việt ở tại Nhật hoặc là đem qua Việt Nam.

Mặc Lâm:Mới đây trên face book một du học sinh tại Nhật viết là anh ta bị người Nhật xa lánh trên xe điện khi biết là người Việt. Vấn đề có nghiêm trọng đến mức đó hay không?

Đỗ Thông Minh: Thật ra theo tôi nghĩ cũng không đến nỗi như vậy đâu. Bởi vì người Nhật họ cũng biết ngay trong người Nhật cũng có những người xấu, có những người trộm cắp phạm tội chứ không phải chỉ có riêng người Việt Nam chúng ta mới làm. Tuy nhiên  tỷ lệ người Việt Nam hơi cao cũng là điều đáng e ngại và chúng tôi hy vọng rằng những người Việt Nam đang sống bằng nghề trộm cắp này nên nghĩ đến cái danh dự Việt Nam của chúng ta. Đa số là giới thanh niên ở cái tuổi 20 đến 30 cho nên có sức lực và đã được qua một đất nước tự do, thanh bình giàu có như nước Nhật thì nên đem cái lực và tài năng của mình ra để mà kiếm tiền. Hãy nhận đồng tiền lương thiện, sống ngẩng mặt và đừng sống cúi mặt để kiếm những đồng tiền dơ bẩn và làm tổn hại đến danh dự của người Việt.

Mặc Lâm:Xin cảm ơn nhà báo Đỗ Thông Minh.

Mặc Lâm, biên tập viên RFA, Bangkok 

2014-04-18