Tham Khảo
Nhật Ký Biển Đông: Một Thế Giới Xuân Thu Chiến Quốc - Đào Văn Bình
Cứ thử tưởng tượng Thời Xuân Thu Chiến Quốc, một người dân bình thường làm được gì?
Nhật Ký Biển Đông hai tuần cuối Tháng Tám ghi nhận những biến chuyển quan trọng như sau:
Tình hình thế giới:
- Business Insider ngày 15/8/2016: Trong một bài báo nhan đề, “Cuộc chiến với Hoa Lục năm 2025 sẽ đẫm máu và không thể thắng được”. (A war with China in 2025 would be bloody and unwinnable) đã đưa ra luận cứ như sau, “Nhóm nghiên cứu chiến lược quốc phòng hàng đầu vừa phổ biến một báo cáo dường như ám chỉ một cuộc chiến có thể giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Nội dung nói chung là xấu, nhưng sự lượng giá về một cuộc chiến tranh tổng lực Hoa-Mỹ vào năm 2025 là một bức tranh thảm khốc do hậu quả của cuộc tranh chấp giữa hai siêu cường của thế giới. Trong lúc cuộc chiến tranh bây giờ gây tốn kém cho Hoa Kỳ và Trung Quốc do sự gia tăng chống tiếp cận (không cho đến gần), khí cụ để ngăn không cho kẻ thù có thể chiếm hoặc đi qua một vùng nào đó, cùng sự gia tăng sức mạnh của HKMH lẫn máy bay của Trung Quốc làm cho Hoa Kỳ khó có thể giữ vị trí thống trị về quân sự và đạt chiến thắng quyết định vào năm 2025.” (A top defense strategy think tank recently released a report hat looks at the implications of a possible war between the US and China. The news is almost universally bad, but the assessment of a full-scale war between the US and China in 2025 paints a dire picture of the aftermath of a conflict between the worlds two biggest superpowers. While a war today would be costly for the US, Chinas increasing anti-access, area denial arsenal as well as its growing carrier capability and aircraft strength could make it impossible for the US to establish military dominance and achieve a decisive victory in 2025, the report by the RAND Corporation says.) Theo Business Insider ngày 24/8/2016, căn cứ hải quân của Hoa Lục tại Djibouti chỉ cách căn cứ hải quân lớn nhất của Hoa Kỳ tại Phi Châu có vài dặm, dự trù hoàn tất vào năm tới cho thấy Hoa Lục đang nỗ lực để trở thành một cường quốc hải quân toàn cầu. Djibouti nằm ở cửa ngõ ra vào Hồng Hải. Ai trấn giữ ở đây sẽ khống chế được Bắc Phi, Yemen, Saudi Arabia và hải lộ chiến lược qua Kênh Đào Suez để tiến vào Địa Trung Hải.
- AP ngày 16/8/2016: Khoảng 900 người ở thị trấn Seongju, kể cả phụ nữ đã cạo trọc đầu để phản đối việc Hoa Kỳ triển khai hệ thống lá chắn hỏa tiễn THAAD tại Nam Hàn.”
- International Business Times ngày 17/8/2016: “Nam Dương đã cho đánh chìm bằng thuốc nổ 60 tàu đánh cá của nước ngoài đã vi phạm lãnh của họ hải để kỷ niệm 71 Năm Độc Lập.”
- AFP ngày 18/8/2016: “ Thổ Nhĩ Kỳ rung chuyển bởi ba cuộc tấn công khủng bố vào đồn cảnh sát và lực lượng quân sự do du kích quân người Kurd tiến hành trong vòng 12 giờ tại khu vực không đông người Kurd, giết chết sáu người và làm bị thương 200 người. Các giới chức Thổ Nhĩ Kỳ đã xác định tổ chức PKK (Đảng Lao Động Kurd) đứng sau lưng những cuộc tấn công khủng bố này.” Rồi vào ngày 20/8/2016, một vụ đánh bom nữa lại xảy ra bên ngoài một đám cưới tại miền nam Thổ Nhĩ Kỳ sát biên giới với Syria làm ít nhất 51 người chết, 69 bị thương. Tổng Thống Erdogan nói rằng người đánh bom cảm tử này là một cậu con trai khoảng từ 12-14 tuổi. Rồi vào ngày 26/8/2016, lại một cuộc tấn công bằng bom xe tại Thị Trấn Cizre, giết chết 11 nhân viên cảnh sát và làm bị thương 78 người.
- Reuters ngày 20/8/2016: “Cả trăm ngàn dân Yemen đã xuống đường tại Thủ Đô Sanaa để ủng hộ lực lượng Houthis đang kiểm soát thủ đô và một vài thành phố lớn khác. Đây là cuộc biểu tình lớn nhất kể từ năm 2011 đã buộc Tổng Thống Ali Abdullah Saleh phải từ chức vào năm đó.”
Hiện nay liên minh do Ả Rập Sê-út cầm đầu với sự hỗ trợ của Hoa Kỳ đang cố gắng dẹp tan lực lượng này. Thế nhưng cũng theo Reuters ngày 21/8/2016, chính phủ liên minh vừa được thành lập đã đề nghị cho phép Nga được sử dụng các căn cứ quân sự tại Yemen để chống khủng bố. Hiện nay Ô. Ali Abdullah Saleh cùng với Houthis đã kiểm soát được phần lớn đất nước. Nếu Nga đem quân vào đây mà lực lượng chính là không quân thì Ả Rập Sê-út và Mỹ khó lòng bứng Houthis ra khỏi Yemen.
- Fox News ngày 22/8/2016: “Bộ Ngoại Giao Thổ Nhĩ Kỳ cho hay họ đã rút vị đại sứ tại Áo về nước sau một loạt những đụng chạm. Ô. Mevlut Cavusoglu nói rằng đại sứ được triệu hồi về nước để tham khảo. Liên hệ ngoại giao Thổ-Áo đã căng thẳng trong vài tuần lễ khi một viên chức ngoại giao cao cấp của Áo nói rằng Thổ đang hướng tới một chế độ độc tài và kêu gọi chấm dứt việc thương thảo để Thổ gia nhập Liên Hiệp Âu Chau. Còn Thổ thì nói rằng Áo là thủ đô của “ông tổ” kỳ thị chủng tộc.”
- Business Insider ngày 23/8/2016: “Ngoại trưởng ba quốc gia Trung Hoa, Nhật Bản và Nam Hàn họp nhau vào ngày 23 & 24/8/2016 tại Tokyo giữa những căng thẳng về tranh chấp lãnh thổ giữa ba nước và vấn đề an ninh trong vùng. Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Hoa nói rằng cuộc họp ba bên sẽ giúp duy trì hợp tác và tiến hành một cộng đồng kinh tế vào năm 2020. “ Theo AP ngày 24/8/2016, trong một hành vi hiếm hoi cả ba ngoại trưởng đều lên án Bắc Hạn đã thử nghiệm phóng hỏa tiễn từ tàu ngầm.
Tình hình Syria:
- Newsmax ngày 16/8/2016: “Lần đầu tiên Nga thông báo máy bay ném bom của Nga phát xuất từ căn cứ Hamedan của Ba Tư tấn công lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo tại Syria.” Như vậy giữa Nga và Ba Tư đã có sự hợp tác sâu rộng về quân sự. Theo AP ngày 22/8/2016, Đại Sứ Nga tại Ba Tư cho biết các máy bay Nga đã rời căn cứ ở Ba Tư.
- ABC News ngày 18/8/2016: “Một giới chức quân sự cao cấp của Trung Quốc trong tuần này đã viếng thăm Syria để bày tỏ sự ủng hộ Tổng Thống Assad trước những lo ngại về những bạo động tôn giáo trong nước. Phó Đô Đốc Guan Youfei đã gặp gỡ Bộ Trưởng Quốc Phòng Fahd Jassem al-Freij của Syria tại Damascus. Ngày hôm sau, viên chức này cũng đã gặp vị tướng của Nga đang điều hợp các chiến dịch quân sự trợ giúp Ô. Assad chống lại phe nổi dậy.”
Qua hành động này chúng ta thấy Hoa Lục đang tạo ảnh hưởng ở vùng Trung Đông bao gồm Ba Tư, Hồi Quốc và nay là Syria là lãnh địa mà từ trước tới giờ ảnh hưởng của Hoa Kỳ gần như tuyệt đối. Tưởng cũng nên nhắc lại đây, vào ngày 4/1/2016, Trung Quốc đã cho mời đại diện các phe đối lập Syria cùng họp tại Bắc Kinh.
- AFP ngày 19/8/2016: “Các máy bay thuộc liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu đã cất cánh để bảo vệ các binh sĩ thuộc lực lượng đặc nhiệm của mình. Vào ngày 18/8/2016, hai máy bay SU-24 của Syria đã oanh kích vào lực lượng người Kurd hiện đang được Hoa Kỳ huấn luyện tại khu vực đông bắc của thị trấn Hasaskeh.”
- Reuters ngày 20/8/2016: “Thủ Tướng Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng Thổ sẽ đóng vai trò tích cực hơn trong cuộc khủng hoàng Syria và Tổng Thống Assad sẽ có vai trò trong việc chuyển tiếp lãnh đạo nhưng sẽ không có vai trò gì trong tương lai. ” Ngày 25/8/2016, xe tăng, máy bay và lực lượng đặc biệt Thổ Nhĩ Kỳ và khoảng 5000 phiến quân gốc Thổ vượt qua biên giới Syira, chiếm đóng thị trấn Jarablus từ tay Nhà Nước Hồi Giáo để ngăn ngừa lực lượng người Kurd YPG được Mỹ hỗ trợ lấn chiếm một giải đất dọc theo biên giới phía nam của Thổ khiến cuộc chiến Syria càng ngày càng trở nên phức tạp hơn. Theo AFP ngày 28/8/2016, khoảng 25 chiến binh người Kurd và 20 dân thường đã chết trong các cuộc oanh kích của Thổ Nhĩ Kỳ bước qua ngày thứ năm. Dường như các chiến binh người Kurd không chịu tuân lệnh Hoa Kỳ yêu cầu rút lui khỏi khu vực mà họ chiếm đóng nằm dọc biên giới Syria. Vào ngày 29/8/2016, Ngũ Giác Đài kêu gọi đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng người Kurd ngưng tấn công nhau tại biên giới Syria. Vào ngày 31/8/2016, bộ trưởng đặc trách Liên Hiệp Âu Châu của Thổ phủ nhận một thỏa hiệp ngưng bắn với lực lượng người Kurd tại biên giới Syria.
- AFP ngày 28/8/2016: “Quân chính phủ Syria đã tiến vào Daraya gần thủ đô Damascus trong ngày 27/8/2016 sau khi phiến quân và dân chúng đã di tản khỏi thành phố này sau bốn năm bị vây khổn.”
Tình hình Biển Đông:
- AFP ngày 16/8/2016: “Tổng Thống Nam Dương Joko Widodo trong một thông điệp quốc gia đã cam kết bảo vệ từng tấc đất và biển của tổ quốc sau khi có những đụng chạm với tàu Trung Quốc chung quanh những hòn đảo của Nam Dương ở Biển Đông. Trong thông điệp, Ô. Joko Widodo cũng nói rằng Nam Dương đã tích cực tham gia vào việc tìm kiếm giải pháp hòa bình cho những tranh chấp vể chủ quyền của những hòn đảo. Ông cũng nhấn mạnh tới chủ quyền của Nam Dương đối với Đảo Natunas và khu vực giàu tài nguyên xung quanh.
- Business Insider ngày 19/8/2016: “Vào ngày 17/8/2016, Không Lực Hoa Kỳ đã thực hiện một hành động lịch sử bằng cách cho các máy bay ném bom chiến lược tầm xa B-52, B-1 và B-2 bay trên Căn Cứ Không Quân Andersen của Guam trước khi tiến hành những cuộc tập trận tại Biển Đông và Đông Bắc Á.”
- AP ngày 21/8/2016: “Máy bay và tàu chiến của Trung Quốc đã tiến hành một cuộc tập trận tại Biển Nhật Bản vào tuần rồi trong đó Bắc Kinh phô diễn tuần dương hạm thuộc thế hệ mới nhất giữa lúc tranh chấp lãnh thổ căng thẳng với các láng giềng Á Châu.” Theo Business Insider ngày 21/8/2016: “Đại Sứ Trung Quốc tại Nhật Bản Cheng Yonghua nói rằng Nhật Bản sẽ vượt giới hạn cuối cùng nếu tàu chiến của họ tham dự cái gọi là chiến dịch tự do hàng hải do Hoa Kỳ khởi xướng tại Biển Đông.”
- VOA News ngày 24/8/2016: “Chính quyền Căm Bốt vừa kêu gọi đồng minh lâu đời Việt Nam ngưng hành động có thể là xâm lấn lãnh thổ của họ. Bức thư của Bộ Ngoại Giao Căm Bốt gửi tới Hà Nội mô tả những hành động có thể là xâm lấn lãnh thổ như đào chín hồ chứa nước, xây dựng nhà và đường tại phía đông, một tiền đồn tại Tỉnh Kandal và có thể là một đường xâm nhập/tiến (gateway) vào Tỉnh Takeo.”
Có thật Việt Nam xâm lấn đất đai của Căm Bốt không? Hay Ô. Hun Sen đang phải đối phó với tinh thần “bài Việt” do nhóm đối lập quá khích gây ra cho nên thỉnh thoảng “la quảng la tiều” để lấy lòng dân chúng nhất là cuộc bầu cử sắp tới? Tôi không nghĩ rằng trong tình thế này Việt Nam lại có ý định xâm lấn lãnh thổ của Căm Bốt. Chính Thủ Tướng Hun Sen cho biết, hai nước đã hoàn thành việc cắm mốc phân định trên 83% chiều dài đường biên giới. Chỉ còn vài điểm chưa thể phân định được. Điều đó cũng dễ hiểu vì trải qua trăm năm Pháp thuộc, ba nước Việt-Mên-Lào là một. Tại vùng biên giới như Châu Đốc, Hà Tiên, An Giang, Tây Ninh…dân chúng hai bên qua lại làm ăn, cầy cấy theo mùa, đánh cá, có khi xây cất chòi lá, nhà ở tạm, có khi lấy vợ lấy chồng…cả trăm năm như thế có sao đâu. Rồi sau này, một số ông làng ông xã bên Miên thấy đất rộng mênh mông, không người canh tác, bèn cho bà con Việt Nam “mướn”. Nay vẽ đường phân ranh cũng khó vì nông dân hai bên ai cũng cho rằng đất đó là của mình. Thôi thì cứ để lửng lơ như thế rồi từ từ tính sau…miễn là đừng xây đồn bót, đem binh sĩ trú đóng tại đây là được. Sau cuộc bầu cử vấn đề biên giới Miên-Việt lại từ từ chìm lắng rồi vài năm sau nó lại bùng lên giống như căn bệnh kinh niên. Một đất nước muốn tiến lên mà cứ dùng chiêu bài “quốc gia cực đoan” hay hận thù chủng tộc – thì chỉ là liều thuốc phiện ru ngủ quần chúng. Lãnh đạo dùng chiêu bài này miệng nói “yêu nước” nhưng thật sự có tội với đất nước và đang hủy diệt đất nước. Những cọ sát trong lịch sử tuy đau thương, nghiệt ngã nhưng cũng phải quên đi để hướng về tương lai. Một hiện tại ổn định và một tương lai tươi sáng là cứu cánh của mọi sách lược quốc gia. Và chúng ta cũng cần phải phân biệt thế nào là kẻ “say mê quyền lực” mị dân và người “kinh bang tế thế”. Kẻ “kinh bang tế thế” không một hành động nào mà không suy nghĩ tới quyền lợi tối thượng của đất nước và của nhân dân. Nhưng quần chúng ít khi phân biệt được thế nào là chính nhân quân tử và ngụy quân tử. Mấy ai nhìn ra Nhạc Bất Quần là ngụy quân tử? Ngụy quân tử là kẻ mà - miệng nói ra toàn chuyện tốt lành, thương dân yêu nước nhưng trong âm thầm, trong bí mật, toàn là chuyện gian trá để thủ lợi cho bản thân, cho gia đình, cho băng đảng của mình.
- Newsweek ngày 28/8/2016: Nhân Hội Nghị Thượng Đỉnh ASEAN sắp tổ chức tại Lào mà Ô. Obama dự trù tham dự, trong một bài báo nhan đề, “Liệu Lào đang chuyển sự trung thành từ Hoa Lục qua Mỹ và Việt Nam?” (Is Laos Shifting Allegiances from China to Vietnam and the US? Bài báo cho biết, “Một viên chức ngoại giao Tây Phương ở Đông Nam Á nói rằng chính quyền mới của Lào chịu ảnh hưởng của Việt Nam hơn Trung Quốc. Sẽ không là quá trễ cho Tổng Thống Obama viếng thăm. Ô. Obama sẽ là vị tổng thống đương nhiệm đầu tiên viếng thăm quốc gia nằm trong đất liền - là nơi mà Hoa Kỳ đã tiến hành một cuộc chiến tranh bí mật trong khi tham chiến tại Việt Nam, đã ném khoảng hai triệu tấn bom xuống đất nước này. Khoảng 30 phần trăm số bom không nổ khiến để lại một di sản hiểm nguy và tốn kém.” Theo Reuter, tân thủ tướng Lào và nội các của ông phần lớn đều học tại Việt Nam, các bảng hiệu thương mại nhiều nơi mang song ngữ Lào-Việt. Việt Nam theo đuổi một chính sách rất khéo léo với Lào, kể cả vấn đề biên giới.
-CNN ngày 28/8/2016: “Phi Luật Tân dự trù có thể Tổng Thống Rodrigo Duterte sẽ thăm Trung Quốc cuối năm nay, vài tháng sau khi Manila thắng vụ kiện Trung Quốc ở Biển Đông. Ngoại Trưởng Phi Luật Tân Yasay đã nói điều này trong cuộc phỏng vấn với CNN ngày 25/8/2016.”
Nếu Ô. Duterte làm thế thì ông không phải là nhà chiến lược khôn ngoan hoặc ông không có cố vấn giỏi. Theo tôi, ông nên thăm Ô. Obama trước rồi thăm Ô. Tập Cận Bình sau thì ông mới có thế mạnh, tức lấy “đòn bẩy” Mỹ để thương thảo với Hoa Lục. Nay ông tay không, yếu như con sên thì lấy gì để “đối thoại” hay “thương thảo” với Trung Quốc? Nếu tôi là Ô. Tập Cận Bình thì tôi sẽ hứa hẹn đủ điều và chỉ yêu cầu ông đuổi Mỹ. Liệu trong tình thế này ông có dám đuổi Mỹ không? Mỹ còn ở đó với năm căn cứ quân sự mà đất nước ông đang lâm nguy huống chi Mỹ rút đi. Nếu ông thăm Trung Quốc cuối năm nay thì đây là “gáo nước lạnh” dội vào mặt Hoa Kỳ. Xin nhớ cho, các cường quốc lẫy lừng như Anh, Pháp, Đức, Nhật mà còn phải nương tựa vào Mỹ. Ngay một nước lớn như Ấn Độ cũng phải cân bằng ảnh hưởng giữa Mỹ và Hoa Lục hà huống gì Phi Luật Tân? Kinh nghiệm trước mắt cho thấy, các quốc gia nhỏ mà “chống” lại Mỹ đều tan như xác pháo. Đó là sự thực hiển nhiên không cần bàn cãi. Các quốc gia nhỏ cần phải nương theo các đại cường để mà sống còn. Là nước nhỏ, ngu dại nhất là chống lại một đại cường khác, nhất là sau lưng chẳng có đại cường hay quốc tế nào hỗ trợ, ngoại trừ khi đại cường xâm lấn đất nước mình. Để xem tương lai Ô. Duterte đi về đâu. Tuy nhiên trong tình thế này, nếu Mỹ tìm cách lật đổ Ô. Duterte thì cũng sẽ là thảm họa cho Mỹ và Đông Nam Á. Thế nhưng vào ngày 29/8/2016, Ô. Duterte lại nó rằng ông sẽ không buộc Trung Quốc phải tuân thủ phán quyết của Tòa Hague về Đường Lưỡi Bò ngay lập tức, nhưng ông có thể làm vậy trong tương lai. Ngoài Hoa Kỳ, một trong những quốc gia lo lắng nhất về chính sách ngoại giao của Phi là Việt Nam, sau đó là Nhật Bản.
-AFP ngày 30/8/2016: “Trong chuyến viếng thăm Tân Gia Ba (trước đó là Brunei), Ô. Trần Đại Quang cảnh báo sẽ không có kẻ chiến thắng (no winers) nếu có xung đột vũ trang ở Biển Đông. Chủ Tịch Quang cũng nói thêm rằng những chuyển biến mới đây đã đe dọa an ninh khu vực.” Trong khi đó theo Reuters, vào ngày hôm nay 30/8/2016, Ngoại Trưởng Yasay của Phi Luật Tân nói rằng Trung Quốc sẽ là kẻ thất bại nếu không công nhận phán quyết của Tòa Hague về Đường Lưỡi Bò.
Trong tương quan lực lượng hiện tại, Hoa Lục sẽ tự sát nếu tấn công các chiến hạm của Hoa Kỳ tại Biển Đông. Còn nếu muốn tấn công để chiếm một số đảo ở Trường Sa của Việt Nam thì phải đem một lực lượng hải quân hùng hậu và Việt Nam sẽ tiến hành một cuộc chiến tranh đề kháng kéo dài, gây thiệt hại nặng nề cho cả hai bên, hải lộ quốc tế tắc nghẽn khiến rúng động toàn cầu và một lực lượng hải quân quốc tế có thể sẽ kéo đến đây. Nếu một lực lượng hải quân quốc tế kéo tới Biển Đông, họ sẽ vĩnh viễn ở lại như một lực lượng gìn giữ hòa bình, cục diện thế giới đổi thay.
Nhận Định:
Vào ngày 22/8/2016 Washington Post đưa tin, “Ngoại Trưởng Ba Tư khởi đầu chuyến viếng thăm Châu Mỹ La Tinh bằng Cuba và nói rằng hai quốc gia đã liên kết do lịch sử chống lại sự thảm sát của Hoa Kỳ. Ông Mohammad Javad Zarif nói rằng lịch sử chứng tỏ chúng ta có thể thắng qua cuộc đề kháng. Ngoại Trưởng Ba Tư sau đó sẽ viếng thăm các quốc gia Nicaragua, Ecuador, Chí Lợi, Bolivia và Venezuela.”
Ba Tư là quốc gia Hồi Giáo duy nhất mở rộng ảnh hưởng ngoại giao ra ngoài khu vực Trung Đông. Ô. Putin và Ô. Tập Cận Bình cũng đã viếng thăm Ba Tư. Các chiến hạm của Ba Tư cũng đã ghé thăm Hoa Lục. Có thể trong tương lai, trục Nga-Trung Quốc-Ba Tư sẽ hình thảnh để chống lại Hoa Kỳ.
Ngày nay chiến tranh “ý thức hệ” không còn, chiến tranh “chống khủng bố” là vấn đề riêng của Mỹ và Âu Châu không liên hệ gì tới Á Châu, Phi Châu và Nam Mỹ cho nên chỉ còn vấn đề quyền lợi quốc gia. Ai đem lại lợi ích cho đất nước mình thì chơi. Ai làm hại thì chống lại hoặc lánh xa chứ không phải chỉ chơi chỉ gắn bó, chỉ trung thành với Mỹ với Nga hay với Tàu như năm xưa. Cho nên thế giới đang biến động trong bối cảnh “Đông Chu Liệt Quốc” mà quyền lợi quốc gia là tối thượng: Thái Tử Đan chặt cánh tay ái thiếp của mình để tặng Kinh Kha cũng chỉ vì lợi ích quốc gia. Vua Trần Anh Tông gả em gái là Huyền Trân Công Chúa cho Chế Mân cũng vì lợi ích dân tộc. Cả ngàn năm, các vua Đại Việt ta phải triều cống Trung Hoa cũng chỉ muốn giữ yên đất nước, chứ không phải các vua cam tâm làm nô lệ cho phương Bắc. Liên minh, liên hiệp, hợp tác chiến lược, hợp tác toàn diện…không phải là “cứu cánh” mà chỉ là “phương tiện” để đạt lợi ích. Nhiều khi im lặng, trung lập, “đu dây”, “đi hàng hai”cũng là chiến lược để bảo vệ đất nước. Mình là “tép riu”, hai “ông kẹ” đánh nhau mà xía vào thì “từ chết tới bị thương”. Con sư tử rụng vài sợi lông thì con dê, con cừu, con nai, con bò đã bỏ mạng rồi. Cho nên Lão Tử dạy rằng “phải biết”. Các nước nhỏ ngày nay cũng như thời Xuân Thu Chiến Quốc, hùa theo cũng khổ, không theo cũng khổ. Nước nhỏ mà “hung hăng con bọ xít” chắc chắn sẽ diệt vong. Phải thật khiêm tốn, phải thật khôn ngoan và sắc như “dao lá liễu” và lúc nào cũng phải cảnh giác, tỉnh táo như cọp rình mồi trong đêm.
Thế giới hiện nay như “Bức tranh vân cẩu”. Có những khu vực chạy vạy miếng cơm, manh quần tấm áo từng ngày chưa xong. Có những khu vực tổ chức thi hoa hậu liên miên. Nghèo mạt rệp cũng đua đòi tổ chức thi hoa hậu vì ảo tưởng rằng đất nước có nhiều hoa hậu là đất nước văn minh, tiến bộ. Các tài tử điện ảnh, người mẫu, ca sĩ, các “bà lớn” mặc áo giá năm mười ngàn đô-la một lần rồi quăng đi. Có những khu vực phụ nữ phải mặc áo choàng phủ kín tới chân. Có những khu vực các cô thản nhiên cửi truồng nằm trên bãi biển để phơi nắng cho da sạm lại. Còn các dạ hội, đại hội, các cô ăn mặc gần như lõa lồ được cả trăm phó nhòm chụp ảnh rồi phổ biến toàn cầu cho thiên hạ ngắm chơi, rồi sau đó quảng cáo bán hàng. Có những khu vực giết nhau từng ngày, cho dù đất nước có thành “núi xương sông máu”, thành đống gạch vụn, miễn sao tôn giáo của mình còn, tín điều của mình đúng, niềm tin của mình là tuyệt đối. Và quá nhiều liên minh, hợp tác, liên hiệp kinh tế ra đời và quá nhiều hội nghị thượng đỉnh. Có những quốc gia có mặt trong hai, ba, bốn tổ chức hợp tác kinh tế một lúc, do đó biên giới “bạn thù” khó phân biệt. Chẳng hạn Úc Châu và Anh Quốc là hai đồng minh chiến lược của Mỹ nhưng lại làm ăn buôn bán thân thiết với Hoa Lục như “vợ chồng”. Điều này cho thấy ai cũng muốn thủ lợi, muốn vươn lên cho đất nước mình. Còn các “ông kẹ” thì bộ trưởng ngoại giao chạy như con thoi dùng “hợp tác kinh tế” hoặc “khối” hoặc “liên minh” hoặc viện trợ/cho vay như một phương tiện liên kết sức mạnh để bá chủ hay khống chế kẻ thù. Thế giới đang ở vào chu kỳ biến động từng ngày, từng giờ chưa biết tương lai đi về đâu. Chẳng hạn một “khối” họp hành liên miên vui vẻ. Họp xong nắm chặt tay nhau để tỏ tình đoàn kết. Nhưng một “ông kẹ” chạy tới, quăng bó bạc vài tỉ đô-la vào nhà một thành viên nào đó, thế là “khối” bỗng dưng tan tác. Rồi một nước nhỏ cần tiền để phát triển đất nước bèn cho một “ông kẹ” thuê để đặt căn cứ quân sự. Thế là từ một khu vực yên bình nay biến thành lò lửa chiến tranh lúc nào không hay. Còn ông Bắc Hàn, dân đói rã rời nhưng lúc nào cũng đe dọa cho Hoa Kỳ thưởng thức món “bom nguyên tử”.
Trong cái “trận đồ Bát Quái” đó tìm ra một giải pháp cho nhân loại thật khó. Khi người ta đóng thêm hàng không mẫu hạm tối tân, máy may ném bom chiến lược tàng hình, khu trục hạm tàng hình, quân sự hóa biển khơi mà mình ngồi đó “tụng kinh niệm Phật” hay cầu nguyện thì giống như con cọp đã vào tới sân mà con lợn vẫn ngồi ca “sáu câu vọng cổ”. Do đó, hầu như khắp thiên hạ, ngoài việc ngoại giao con thoi, tập trận, chạy đua vũ trang và mua sắm vũ khí...thì không còn con đường nào khác. Nó giống như tác động của “nghiệp”, hay mê hồn trận, rút ra không được. Liên Hiệp Quốc ngày nay cũng giống như “Ông Phỗng Đá”, như ông Khổng Tử năm xưa chạy đôn chạy đáo khắp nơi khuyên thiên hạ “tu thân” và làm việc “nhân nghĩa” chẳng ai thèm nghe cho nên thầy trò đói dài dài. Còn Thương Ưởng, Lý Tư, Tô Tần, Trương Nghi…khuyên nên đánh nước này, nên chiếm nước kia, nên luyện tập binh mã, nên lập “liên minh” chống lại kẻ này kẻ kia…thì các vua nghe ầm ầm. Lịch sử chỉ là sự lập lại. Thế giới Ta Bà này vốn Vô Thường và Luân Hồi. Hết trị rồi loạn. Hết chinh chiến rồi lại chiến chinh. Hết vui rồi lại buồn. Hết bạo chúa rồi lại độc tài. Một đế quốc vừa xụp đổ thì một đế quốc khác lại mọc lên. Một gian thần vừa chết đi thì một gian thần khác lại lộng hành. Một anh hùng vừa ngã xuống lại có anh hùng khác đứng dậy. Một dâm phụ vừa bị nguyền rủa thì một ác phụ khác lại lên ngôi … giống như bài kệ tụng của Thiền Sư Tuyết Đậu (980-1052):
Ngưu đầu một mã đầu hồi.
Tào Khê (*) kính lý tuyệt trần ai.
Đả cố khán lai quân bất kiến.
Bách hoa xuân chí vị thùy khai?
Dịch nghĩa:
Đầu trâu vừa vào, thì đầu ngựa lại ra (giống như trên sân khấu)
Trong khi tấm gương của người Tào Khê không dính một bụi trần.
Đánh trống mời mọi người tới xem sao chẳng thấy?
Trăm hoa xuân đến, nở vì ai?
Cứ thử tưởng tượng Thời Xuân Thu Chiến Quốc, một người dân bình thường làm được gì? Có lẽ chỉ có nước cày cấy, đóng thuế cho vua quan, gửi con đi lính để rồi “Đống xương vô định đã cao bằng đầu”. Rồi trong Đệ I, Đệ II Thế Chiến người dân bình thường làm được gì? Rồi trong cuộc Chiến Tranh Lạnh người dân bình thường làm được gì? Và ngày nay, cả tỷ người bình thường trên thế giới này và kể cả hằng trăm quốc gia nhỏ bé rồi sẽ làm được gì? Có lẽ rồi cũng đành “nhắm mắt đưa chân”. Số phận của chúng ta không do chúng ta định đoạt mà do các “ông kẹ” định đoạt. Muôn đời vẫn là như thế. Cho nên vui được ngày nào cứ vui. Tâm địa lúc nào cũng vẫn cứ trắng trong như người Tào Khê. Nghĩ tới ngày mai thêm mệt giống như cụ Cao Bá Quát nói, “Thế sự thăng trầm quân mạc vấn” và như câu nói rất bình dân của Miền Nam trước đây, “Xin đừng hỏi tại sao”.
Đào Văn Bình
(California ngày 31/8/2016)
(*) Ở Quảng Đông là nơi tọa lạc Chùa Hoa Nam, sau Lục Tổ Huệ Năng tới đây hoằng pháp.
Tình hình thế giới:
- Business Insider ngày 15/8/2016: Trong một bài báo nhan đề, “Cuộc chiến với Hoa Lục năm 2025 sẽ đẫm máu và không thể thắng được”. (A war with China in 2025 would be bloody and unwinnable) đã đưa ra luận cứ như sau, “Nhóm nghiên cứu chiến lược quốc phòng hàng đầu vừa phổ biến một báo cáo dường như ám chỉ một cuộc chiến có thể giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Nội dung nói chung là xấu, nhưng sự lượng giá về một cuộc chiến tranh tổng lực Hoa-Mỹ vào năm 2025 là một bức tranh thảm khốc do hậu quả của cuộc tranh chấp giữa hai siêu cường của thế giới. Trong lúc cuộc chiến tranh bây giờ gây tốn kém cho Hoa Kỳ và Trung Quốc do sự gia tăng chống tiếp cận (không cho đến gần), khí cụ để ngăn không cho kẻ thù có thể chiếm hoặc đi qua một vùng nào đó, cùng sự gia tăng sức mạnh của HKMH lẫn máy bay của Trung Quốc làm cho Hoa Kỳ khó có thể giữ vị trí thống trị về quân sự và đạt chiến thắng quyết định vào năm 2025.” (A top defense strategy think tank recently released a report hat looks at the implications of a possible war between the US and China. The news is almost universally bad, but the assessment of a full-scale war between the US and China in 2025 paints a dire picture of the aftermath of a conflict between the worlds two biggest superpowers. While a war today would be costly for the US, Chinas increasing anti-access, area denial arsenal as well as its growing carrier capability and aircraft strength could make it impossible for the US to establish military dominance and achieve a decisive victory in 2025, the report by the RAND Corporation says.) Theo Business Insider ngày 24/8/2016, căn cứ hải quân của Hoa Lục tại Djibouti chỉ cách căn cứ hải quân lớn nhất của Hoa Kỳ tại Phi Châu có vài dặm, dự trù hoàn tất vào năm tới cho thấy Hoa Lục đang nỗ lực để trở thành một cường quốc hải quân toàn cầu. Djibouti nằm ở cửa ngõ ra vào Hồng Hải. Ai trấn giữ ở đây sẽ khống chế được Bắc Phi, Yemen, Saudi Arabia và hải lộ chiến lược qua Kênh Đào Suez để tiến vào Địa Trung Hải.
- AP ngày 16/8/2016: Khoảng 900 người ở thị trấn Seongju, kể cả phụ nữ đã cạo trọc đầu để phản đối việc Hoa Kỳ triển khai hệ thống lá chắn hỏa tiễn THAAD tại Nam Hàn.”
- International Business Times ngày 17/8/2016: “Nam Dương đã cho đánh chìm bằng thuốc nổ 60 tàu đánh cá của nước ngoài đã vi phạm lãnh của họ hải để kỷ niệm 71 Năm Độc Lập.”
- AFP ngày 18/8/2016: “ Thổ Nhĩ Kỳ rung chuyển bởi ba cuộc tấn công khủng bố vào đồn cảnh sát và lực lượng quân sự do du kích quân người Kurd tiến hành trong vòng 12 giờ tại khu vực không đông người Kurd, giết chết sáu người và làm bị thương 200 người. Các giới chức Thổ Nhĩ Kỳ đã xác định tổ chức PKK (Đảng Lao Động Kurd) đứng sau lưng những cuộc tấn công khủng bố này.” Rồi vào ngày 20/8/2016, một vụ đánh bom nữa lại xảy ra bên ngoài một đám cưới tại miền nam Thổ Nhĩ Kỳ sát biên giới với Syria làm ít nhất 51 người chết, 69 bị thương. Tổng Thống Erdogan nói rằng người đánh bom cảm tử này là một cậu con trai khoảng từ 12-14 tuổi. Rồi vào ngày 26/8/2016, lại một cuộc tấn công bằng bom xe tại Thị Trấn Cizre, giết chết 11 nhân viên cảnh sát và làm bị thương 78 người.
- Reuters ngày 20/8/2016: “Cả trăm ngàn dân Yemen đã xuống đường tại Thủ Đô Sanaa để ủng hộ lực lượng Houthis đang kiểm soát thủ đô và một vài thành phố lớn khác. Đây là cuộc biểu tình lớn nhất kể từ năm 2011 đã buộc Tổng Thống Ali Abdullah Saleh phải từ chức vào năm đó.”
Hiện nay liên minh do Ả Rập Sê-út cầm đầu với sự hỗ trợ của Hoa Kỳ đang cố gắng dẹp tan lực lượng này. Thế nhưng cũng theo Reuters ngày 21/8/2016, chính phủ liên minh vừa được thành lập đã đề nghị cho phép Nga được sử dụng các căn cứ quân sự tại Yemen để chống khủng bố. Hiện nay Ô. Ali Abdullah Saleh cùng với Houthis đã kiểm soát được phần lớn đất nước. Nếu Nga đem quân vào đây mà lực lượng chính là không quân thì Ả Rập Sê-út và Mỹ khó lòng bứng Houthis ra khỏi Yemen.
- Fox News ngày 22/8/2016: “Bộ Ngoại Giao Thổ Nhĩ Kỳ cho hay họ đã rút vị đại sứ tại Áo về nước sau một loạt những đụng chạm. Ô. Mevlut Cavusoglu nói rằng đại sứ được triệu hồi về nước để tham khảo. Liên hệ ngoại giao Thổ-Áo đã căng thẳng trong vài tuần lễ khi một viên chức ngoại giao cao cấp của Áo nói rằng Thổ đang hướng tới một chế độ độc tài và kêu gọi chấm dứt việc thương thảo để Thổ gia nhập Liên Hiệp Âu Chau. Còn Thổ thì nói rằng Áo là thủ đô của “ông tổ” kỳ thị chủng tộc.”
- Business Insider ngày 23/8/2016: “Ngoại trưởng ba quốc gia Trung Hoa, Nhật Bản và Nam Hàn họp nhau vào ngày 23 & 24/8/2016 tại Tokyo giữa những căng thẳng về tranh chấp lãnh thổ giữa ba nước và vấn đề an ninh trong vùng. Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Hoa nói rằng cuộc họp ba bên sẽ giúp duy trì hợp tác và tiến hành một cộng đồng kinh tế vào năm 2020. “ Theo AP ngày 24/8/2016, trong một hành vi hiếm hoi cả ba ngoại trưởng đều lên án Bắc Hạn đã thử nghiệm phóng hỏa tiễn từ tàu ngầm.
Tình hình Syria:
- Newsmax ngày 16/8/2016: “Lần đầu tiên Nga thông báo máy bay ném bom của Nga phát xuất từ căn cứ Hamedan của Ba Tư tấn công lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo tại Syria.” Như vậy giữa Nga và Ba Tư đã có sự hợp tác sâu rộng về quân sự. Theo AP ngày 22/8/2016, Đại Sứ Nga tại Ba Tư cho biết các máy bay Nga đã rời căn cứ ở Ba Tư.
- ABC News ngày 18/8/2016: “Một giới chức quân sự cao cấp của Trung Quốc trong tuần này đã viếng thăm Syria để bày tỏ sự ủng hộ Tổng Thống Assad trước những lo ngại về những bạo động tôn giáo trong nước. Phó Đô Đốc Guan Youfei đã gặp gỡ Bộ Trưởng Quốc Phòng Fahd Jassem al-Freij của Syria tại Damascus. Ngày hôm sau, viên chức này cũng đã gặp vị tướng của Nga đang điều hợp các chiến dịch quân sự trợ giúp Ô. Assad chống lại phe nổi dậy.”
Qua hành động này chúng ta thấy Hoa Lục đang tạo ảnh hưởng ở vùng Trung Đông bao gồm Ba Tư, Hồi Quốc và nay là Syria là lãnh địa mà từ trước tới giờ ảnh hưởng của Hoa Kỳ gần như tuyệt đối. Tưởng cũng nên nhắc lại đây, vào ngày 4/1/2016, Trung Quốc đã cho mời đại diện các phe đối lập Syria cùng họp tại Bắc Kinh.
- AFP ngày 19/8/2016: “Các máy bay thuộc liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu đã cất cánh để bảo vệ các binh sĩ thuộc lực lượng đặc nhiệm của mình. Vào ngày 18/8/2016, hai máy bay SU-24 của Syria đã oanh kích vào lực lượng người Kurd hiện đang được Hoa Kỳ huấn luyện tại khu vực đông bắc của thị trấn Hasaskeh.”
- Reuters ngày 20/8/2016: “Thủ Tướng Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng Thổ sẽ đóng vai trò tích cực hơn trong cuộc khủng hoàng Syria và Tổng Thống Assad sẽ có vai trò trong việc chuyển tiếp lãnh đạo nhưng sẽ không có vai trò gì trong tương lai. ” Ngày 25/8/2016, xe tăng, máy bay và lực lượng đặc biệt Thổ Nhĩ Kỳ và khoảng 5000 phiến quân gốc Thổ vượt qua biên giới Syira, chiếm đóng thị trấn Jarablus từ tay Nhà Nước Hồi Giáo để ngăn ngừa lực lượng người Kurd YPG được Mỹ hỗ trợ lấn chiếm một giải đất dọc theo biên giới phía nam của Thổ khiến cuộc chiến Syria càng ngày càng trở nên phức tạp hơn. Theo AFP ngày 28/8/2016, khoảng 25 chiến binh người Kurd và 20 dân thường đã chết trong các cuộc oanh kích của Thổ Nhĩ Kỳ bước qua ngày thứ năm. Dường như các chiến binh người Kurd không chịu tuân lệnh Hoa Kỳ yêu cầu rút lui khỏi khu vực mà họ chiếm đóng nằm dọc biên giới Syria. Vào ngày 29/8/2016, Ngũ Giác Đài kêu gọi đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng người Kurd ngưng tấn công nhau tại biên giới Syria. Vào ngày 31/8/2016, bộ trưởng đặc trách Liên Hiệp Âu Châu của Thổ phủ nhận một thỏa hiệp ngưng bắn với lực lượng người Kurd tại biên giới Syria.
- AFP ngày 28/8/2016: “Quân chính phủ Syria đã tiến vào Daraya gần thủ đô Damascus trong ngày 27/8/2016 sau khi phiến quân và dân chúng đã di tản khỏi thành phố này sau bốn năm bị vây khổn.”
Tình hình Biển Đông:
- AFP ngày 16/8/2016: “Tổng Thống Nam Dương Joko Widodo trong một thông điệp quốc gia đã cam kết bảo vệ từng tấc đất và biển của tổ quốc sau khi có những đụng chạm với tàu Trung Quốc chung quanh những hòn đảo của Nam Dương ở Biển Đông. Trong thông điệp, Ô. Joko Widodo cũng nói rằng Nam Dương đã tích cực tham gia vào việc tìm kiếm giải pháp hòa bình cho những tranh chấp vể chủ quyền của những hòn đảo. Ông cũng nhấn mạnh tới chủ quyền của Nam Dương đối với Đảo Natunas và khu vực giàu tài nguyên xung quanh.
- Business Insider ngày 19/8/2016: “Vào ngày 17/8/2016, Không Lực Hoa Kỳ đã thực hiện một hành động lịch sử bằng cách cho các máy bay ném bom chiến lược tầm xa B-52, B-1 và B-2 bay trên Căn Cứ Không Quân Andersen của Guam trước khi tiến hành những cuộc tập trận tại Biển Đông và Đông Bắc Á.”
- AP ngày 21/8/2016: “Máy bay và tàu chiến của Trung Quốc đã tiến hành một cuộc tập trận tại Biển Nhật Bản vào tuần rồi trong đó Bắc Kinh phô diễn tuần dương hạm thuộc thế hệ mới nhất giữa lúc tranh chấp lãnh thổ căng thẳng với các láng giềng Á Châu.” Theo Business Insider ngày 21/8/2016: “Đại Sứ Trung Quốc tại Nhật Bản Cheng Yonghua nói rằng Nhật Bản sẽ vượt giới hạn cuối cùng nếu tàu chiến của họ tham dự cái gọi là chiến dịch tự do hàng hải do Hoa Kỳ khởi xướng tại Biển Đông.”
- VOA News ngày 24/8/2016: “Chính quyền Căm Bốt vừa kêu gọi đồng minh lâu đời Việt Nam ngưng hành động có thể là xâm lấn lãnh thổ của họ. Bức thư của Bộ Ngoại Giao Căm Bốt gửi tới Hà Nội mô tả những hành động có thể là xâm lấn lãnh thổ như đào chín hồ chứa nước, xây dựng nhà và đường tại phía đông, một tiền đồn tại Tỉnh Kandal và có thể là một đường xâm nhập/tiến (gateway) vào Tỉnh Takeo.”
Có thật Việt Nam xâm lấn đất đai của Căm Bốt không? Hay Ô. Hun Sen đang phải đối phó với tinh thần “bài Việt” do nhóm đối lập quá khích gây ra cho nên thỉnh thoảng “la quảng la tiều” để lấy lòng dân chúng nhất là cuộc bầu cử sắp tới? Tôi không nghĩ rằng trong tình thế này Việt Nam lại có ý định xâm lấn lãnh thổ của Căm Bốt. Chính Thủ Tướng Hun Sen cho biết, hai nước đã hoàn thành việc cắm mốc phân định trên 83% chiều dài đường biên giới. Chỉ còn vài điểm chưa thể phân định được. Điều đó cũng dễ hiểu vì trải qua trăm năm Pháp thuộc, ba nước Việt-Mên-Lào là một. Tại vùng biên giới như Châu Đốc, Hà Tiên, An Giang, Tây Ninh…dân chúng hai bên qua lại làm ăn, cầy cấy theo mùa, đánh cá, có khi xây cất chòi lá, nhà ở tạm, có khi lấy vợ lấy chồng…cả trăm năm như thế có sao đâu. Rồi sau này, một số ông làng ông xã bên Miên thấy đất rộng mênh mông, không người canh tác, bèn cho bà con Việt Nam “mướn”. Nay vẽ đường phân ranh cũng khó vì nông dân hai bên ai cũng cho rằng đất đó là của mình. Thôi thì cứ để lửng lơ như thế rồi từ từ tính sau…miễn là đừng xây đồn bót, đem binh sĩ trú đóng tại đây là được. Sau cuộc bầu cử vấn đề biên giới Miên-Việt lại từ từ chìm lắng rồi vài năm sau nó lại bùng lên giống như căn bệnh kinh niên. Một đất nước muốn tiến lên mà cứ dùng chiêu bài “quốc gia cực đoan” hay hận thù chủng tộc – thì chỉ là liều thuốc phiện ru ngủ quần chúng. Lãnh đạo dùng chiêu bài này miệng nói “yêu nước” nhưng thật sự có tội với đất nước và đang hủy diệt đất nước. Những cọ sát trong lịch sử tuy đau thương, nghiệt ngã nhưng cũng phải quên đi để hướng về tương lai. Một hiện tại ổn định và một tương lai tươi sáng là cứu cánh của mọi sách lược quốc gia. Và chúng ta cũng cần phải phân biệt thế nào là kẻ “say mê quyền lực” mị dân và người “kinh bang tế thế”. Kẻ “kinh bang tế thế” không một hành động nào mà không suy nghĩ tới quyền lợi tối thượng của đất nước và của nhân dân. Nhưng quần chúng ít khi phân biệt được thế nào là chính nhân quân tử và ngụy quân tử. Mấy ai nhìn ra Nhạc Bất Quần là ngụy quân tử? Ngụy quân tử là kẻ mà - miệng nói ra toàn chuyện tốt lành, thương dân yêu nước nhưng trong âm thầm, trong bí mật, toàn là chuyện gian trá để thủ lợi cho bản thân, cho gia đình, cho băng đảng của mình.
- Newsweek ngày 28/8/2016: Nhân Hội Nghị Thượng Đỉnh ASEAN sắp tổ chức tại Lào mà Ô. Obama dự trù tham dự, trong một bài báo nhan đề, “Liệu Lào đang chuyển sự trung thành từ Hoa Lục qua Mỹ và Việt Nam?” (Is Laos Shifting Allegiances from China to Vietnam and the US? Bài báo cho biết, “Một viên chức ngoại giao Tây Phương ở Đông Nam Á nói rằng chính quyền mới của Lào chịu ảnh hưởng của Việt Nam hơn Trung Quốc. Sẽ không là quá trễ cho Tổng Thống Obama viếng thăm. Ô. Obama sẽ là vị tổng thống đương nhiệm đầu tiên viếng thăm quốc gia nằm trong đất liền - là nơi mà Hoa Kỳ đã tiến hành một cuộc chiến tranh bí mật trong khi tham chiến tại Việt Nam, đã ném khoảng hai triệu tấn bom xuống đất nước này. Khoảng 30 phần trăm số bom không nổ khiến để lại một di sản hiểm nguy và tốn kém.” Theo Reuter, tân thủ tướng Lào và nội các của ông phần lớn đều học tại Việt Nam, các bảng hiệu thương mại nhiều nơi mang song ngữ Lào-Việt. Việt Nam theo đuổi một chính sách rất khéo léo với Lào, kể cả vấn đề biên giới.
-CNN ngày 28/8/2016: “Phi Luật Tân dự trù có thể Tổng Thống Rodrigo Duterte sẽ thăm Trung Quốc cuối năm nay, vài tháng sau khi Manila thắng vụ kiện Trung Quốc ở Biển Đông. Ngoại Trưởng Phi Luật Tân Yasay đã nói điều này trong cuộc phỏng vấn với CNN ngày 25/8/2016.”
Nếu Ô. Duterte làm thế thì ông không phải là nhà chiến lược khôn ngoan hoặc ông không có cố vấn giỏi. Theo tôi, ông nên thăm Ô. Obama trước rồi thăm Ô. Tập Cận Bình sau thì ông mới có thế mạnh, tức lấy “đòn bẩy” Mỹ để thương thảo với Hoa Lục. Nay ông tay không, yếu như con sên thì lấy gì để “đối thoại” hay “thương thảo” với Trung Quốc? Nếu tôi là Ô. Tập Cận Bình thì tôi sẽ hứa hẹn đủ điều và chỉ yêu cầu ông đuổi Mỹ. Liệu trong tình thế này ông có dám đuổi Mỹ không? Mỹ còn ở đó với năm căn cứ quân sự mà đất nước ông đang lâm nguy huống chi Mỹ rút đi. Nếu ông thăm Trung Quốc cuối năm nay thì đây là “gáo nước lạnh” dội vào mặt Hoa Kỳ. Xin nhớ cho, các cường quốc lẫy lừng như Anh, Pháp, Đức, Nhật mà còn phải nương tựa vào Mỹ. Ngay một nước lớn như Ấn Độ cũng phải cân bằng ảnh hưởng giữa Mỹ và Hoa Lục hà huống gì Phi Luật Tân? Kinh nghiệm trước mắt cho thấy, các quốc gia nhỏ mà “chống” lại Mỹ đều tan như xác pháo. Đó là sự thực hiển nhiên không cần bàn cãi. Các quốc gia nhỏ cần phải nương theo các đại cường để mà sống còn. Là nước nhỏ, ngu dại nhất là chống lại một đại cường khác, nhất là sau lưng chẳng có đại cường hay quốc tế nào hỗ trợ, ngoại trừ khi đại cường xâm lấn đất nước mình. Để xem tương lai Ô. Duterte đi về đâu. Tuy nhiên trong tình thế này, nếu Mỹ tìm cách lật đổ Ô. Duterte thì cũng sẽ là thảm họa cho Mỹ và Đông Nam Á. Thế nhưng vào ngày 29/8/2016, Ô. Duterte lại nó rằng ông sẽ không buộc Trung Quốc phải tuân thủ phán quyết của Tòa Hague về Đường Lưỡi Bò ngay lập tức, nhưng ông có thể làm vậy trong tương lai. Ngoài Hoa Kỳ, một trong những quốc gia lo lắng nhất về chính sách ngoại giao của Phi là Việt Nam, sau đó là Nhật Bản.
-AFP ngày 30/8/2016: “Trong chuyến viếng thăm Tân Gia Ba (trước đó là Brunei), Ô. Trần Đại Quang cảnh báo sẽ không có kẻ chiến thắng (no winers) nếu có xung đột vũ trang ở Biển Đông. Chủ Tịch Quang cũng nói thêm rằng những chuyển biến mới đây đã đe dọa an ninh khu vực.” Trong khi đó theo Reuters, vào ngày hôm nay 30/8/2016, Ngoại Trưởng Yasay của Phi Luật Tân nói rằng Trung Quốc sẽ là kẻ thất bại nếu không công nhận phán quyết của Tòa Hague về Đường Lưỡi Bò.
Trong tương quan lực lượng hiện tại, Hoa Lục sẽ tự sát nếu tấn công các chiến hạm của Hoa Kỳ tại Biển Đông. Còn nếu muốn tấn công để chiếm một số đảo ở Trường Sa của Việt Nam thì phải đem một lực lượng hải quân hùng hậu và Việt Nam sẽ tiến hành một cuộc chiến tranh đề kháng kéo dài, gây thiệt hại nặng nề cho cả hai bên, hải lộ quốc tế tắc nghẽn khiến rúng động toàn cầu và một lực lượng hải quân quốc tế có thể sẽ kéo đến đây. Nếu một lực lượng hải quân quốc tế kéo tới Biển Đông, họ sẽ vĩnh viễn ở lại như một lực lượng gìn giữ hòa bình, cục diện thế giới đổi thay.
Nhận Định:
Vào ngày 22/8/2016 Washington Post đưa tin, “Ngoại Trưởng Ba Tư khởi đầu chuyến viếng thăm Châu Mỹ La Tinh bằng Cuba và nói rằng hai quốc gia đã liên kết do lịch sử chống lại sự thảm sát của Hoa Kỳ. Ông Mohammad Javad Zarif nói rằng lịch sử chứng tỏ chúng ta có thể thắng qua cuộc đề kháng. Ngoại Trưởng Ba Tư sau đó sẽ viếng thăm các quốc gia Nicaragua, Ecuador, Chí Lợi, Bolivia và Venezuela.”
Ba Tư là quốc gia Hồi Giáo duy nhất mở rộng ảnh hưởng ngoại giao ra ngoài khu vực Trung Đông. Ô. Putin và Ô. Tập Cận Bình cũng đã viếng thăm Ba Tư. Các chiến hạm của Ba Tư cũng đã ghé thăm Hoa Lục. Có thể trong tương lai, trục Nga-Trung Quốc-Ba Tư sẽ hình thảnh để chống lại Hoa Kỳ.
Ngày nay chiến tranh “ý thức hệ” không còn, chiến tranh “chống khủng bố” là vấn đề riêng của Mỹ và Âu Châu không liên hệ gì tới Á Châu, Phi Châu và Nam Mỹ cho nên chỉ còn vấn đề quyền lợi quốc gia. Ai đem lại lợi ích cho đất nước mình thì chơi. Ai làm hại thì chống lại hoặc lánh xa chứ không phải chỉ chơi chỉ gắn bó, chỉ trung thành với Mỹ với Nga hay với Tàu như năm xưa. Cho nên thế giới đang biến động trong bối cảnh “Đông Chu Liệt Quốc” mà quyền lợi quốc gia là tối thượng: Thái Tử Đan chặt cánh tay ái thiếp của mình để tặng Kinh Kha cũng chỉ vì lợi ích quốc gia. Vua Trần Anh Tông gả em gái là Huyền Trân Công Chúa cho Chế Mân cũng vì lợi ích dân tộc. Cả ngàn năm, các vua Đại Việt ta phải triều cống Trung Hoa cũng chỉ muốn giữ yên đất nước, chứ không phải các vua cam tâm làm nô lệ cho phương Bắc. Liên minh, liên hiệp, hợp tác chiến lược, hợp tác toàn diện…không phải là “cứu cánh” mà chỉ là “phương tiện” để đạt lợi ích. Nhiều khi im lặng, trung lập, “đu dây”, “đi hàng hai”cũng là chiến lược để bảo vệ đất nước. Mình là “tép riu”, hai “ông kẹ” đánh nhau mà xía vào thì “từ chết tới bị thương”. Con sư tử rụng vài sợi lông thì con dê, con cừu, con nai, con bò đã bỏ mạng rồi. Cho nên Lão Tử dạy rằng “phải biết”. Các nước nhỏ ngày nay cũng như thời Xuân Thu Chiến Quốc, hùa theo cũng khổ, không theo cũng khổ. Nước nhỏ mà “hung hăng con bọ xít” chắc chắn sẽ diệt vong. Phải thật khiêm tốn, phải thật khôn ngoan và sắc như “dao lá liễu” và lúc nào cũng phải cảnh giác, tỉnh táo như cọp rình mồi trong đêm.
Thế giới hiện nay như “Bức tranh vân cẩu”. Có những khu vực chạy vạy miếng cơm, manh quần tấm áo từng ngày chưa xong. Có những khu vực tổ chức thi hoa hậu liên miên. Nghèo mạt rệp cũng đua đòi tổ chức thi hoa hậu vì ảo tưởng rằng đất nước có nhiều hoa hậu là đất nước văn minh, tiến bộ. Các tài tử điện ảnh, người mẫu, ca sĩ, các “bà lớn” mặc áo giá năm mười ngàn đô-la một lần rồi quăng đi. Có những khu vực phụ nữ phải mặc áo choàng phủ kín tới chân. Có những khu vực các cô thản nhiên cửi truồng nằm trên bãi biển để phơi nắng cho da sạm lại. Còn các dạ hội, đại hội, các cô ăn mặc gần như lõa lồ được cả trăm phó nhòm chụp ảnh rồi phổ biến toàn cầu cho thiên hạ ngắm chơi, rồi sau đó quảng cáo bán hàng. Có những khu vực giết nhau từng ngày, cho dù đất nước có thành “núi xương sông máu”, thành đống gạch vụn, miễn sao tôn giáo của mình còn, tín điều của mình đúng, niềm tin của mình là tuyệt đối. Và quá nhiều liên minh, hợp tác, liên hiệp kinh tế ra đời và quá nhiều hội nghị thượng đỉnh. Có những quốc gia có mặt trong hai, ba, bốn tổ chức hợp tác kinh tế một lúc, do đó biên giới “bạn thù” khó phân biệt. Chẳng hạn Úc Châu và Anh Quốc là hai đồng minh chiến lược của Mỹ nhưng lại làm ăn buôn bán thân thiết với Hoa Lục như “vợ chồng”. Điều này cho thấy ai cũng muốn thủ lợi, muốn vươn lên cho đất nước mình. Còn các “ông kẹ” thì bộ trưởng ngoại giao chạy như con thoi dùng “hợp tác kinh tế” hoặc “khối” hoặc “liên minh” hoặc viện trợ/cho vay như một phương tiện liên kết sức mạnh để bá chủ hay khống chế kẻ thù. Thế giới đang ở vào chu kỳ biến động từng ngày, từng giờ chưa biết tương lai đi về đâu. Chẳng hạn một “khối” họp hành liên miên vui vẻ. Họp xong nắm chặt tay nhau để tỏ tình đoàn kết. Nhưng một “ông kẹ” chạy tới, quăng bó bạc vài tỉ đô-la vào nhà một thành viên nào đó, thế là “khối” bỗng dưng tan tác. Rồi một nước nhỏ cần tiền để phát triển đất nước bèn cho một “ông kẹ” thuê để đặt căn cứ quân sự. Thế là từ một khu vực yên bình nay biến thành lò lửa chiến tranh lúc nào không hay. Còn ông Bắc Hàn, dân đói rã rời nhưng lúc nào cũng đe dọa cho Hoa Kỳ thưởng thức món “bom nguyên tử”.
Trong cái “trận đồ Bát Quái” đó tìm ra một giải pháp cho nhân loại thật khó. Khi người ta đóng thêm hàng không mẫu hạm tối tân, máy may ném bom chiến lược tàng hình, khu trục hạm tàng hình, quân sự hóa biển khơi mà mình ngồi đó “tụng kinh niệm Phật” hay cầu nguyện thì giống như con cọp đã vào tới sân mà con lợn vẫn ngồi ca “sáu câu vọng cổ”. Do đó, hầu như khắp thiên hạ, ngoài việc ngoại giao con thoi, tập trận, chạy đua vũ trang và mua sắm vũ khí...thì không còn con đường nào khác. Nó giống như tác động của “nghiệp”, hay mê hồn trận, rút ra không được. Liên Hiệp Quốc ngày nay cũng giống như “Ông Phỗng Đá”, như ông Khổng Tử năm xưa chạy đôn chạy đáo khắp nơi khuyên thiên hạ “tu thân” và làm việc “nhân nghĩa” chẳng ai thèm nghe cho nên thầy trò đói dài dài. Còn Thương Ưởng, Lý Tư, Tô Tần, Trương Nghi…khuyên nên đánh nước này, nên chiếm nước kia, nên luyện tập binh mã, nên lập “liên minh” chống lại kẻ này kẻ kia…thì các vua nghe ầm ầm. Lịch sử chỉ là sự lập lại. Thế giới Ta Bà này vốn Vô Thường và Luân Hồi. Hết trị rồi loạn. Hết chinh chiến rồi lại chiến chinh. Hết vui rồi lại buồn. Hết bạo chúa rồi lại độc tài. Một đế quốc vừa xụp đổ thì một đế quốc khác lại mọc lên. Một gian thần vừa chết đi thì một gian thần khác lại lộng hành. Một anh hùng vừa ngã xuống lại có anh hùng khác đứng dậy. Một dâm phụ vừa bị nguyền rủa thì một ác phụ khác lại lên ngôi … giống như bài kệ tụng của Thiền Sư Tuyết Đậu (980-1052):
Ngưu đầu một mã đầu hồi.
Tào Khê (*) kính lý tuyệt trần ai.
Đả cố khán lai quân bất kiến.
Bách hoa xuân chí vị thùy khai?
Dịch nghĩa:
Đầu trâu vừa vào, thì đầu ngựa lại ra (giống như trên sân khấu)
Trong khi tấm gương của người Tào Khê không dính một bụi trần.
Đánh trống mời mọi người tới xem sao chẳng thấy?
Trăm hoa xuân đến, nở vì ai?
Cứ thử tưởng tượng Thời Xuân Thu Chiến Quốc, một người dân bình thường làm được gì? Có lẽ chỉ có nước cày cấy, đóng thuế cho vua quan, gửi con đi lính để rồi “Đống xương vô định đã cao bằng đầu”. Rồi trong Đệ I, Đệ II Thế Chiến người dân bình thường làm được gì? Rồi trong cuộc Chiến Tranh Lạnh người dân bình thường làm được gì? Và ngày nay, cả tỷ người bình thường trên thế giới này và kể cả hằng trăm quốc gia nhỏ bé rồi sẽ làm được gì? Có lẽ rồi cũng đành “nhắm mắt đưa chân”. Số phận của chúng ta không do chúng ta định đoạt mà do các “ông kẹ” định đoạt. Muôn đời vẫn là như thế. Cho nên vui được ngày nào cứ vui. Tâm địa lúc nào cũng vẫn cứ trắng trong như người Tào Khê. Nghĩ tới ngày mai thêm mệt giống như cụ Cao Bá Quát nói, “Thế sự thăng trầm quân mạc vấn” và như câu nói rất bình dân của Miền Nam trước đây, “Xin đừng hỏi tại sao”.
Đào Văn Bình
(California ngày 31/8/2016)
(*) Ở Quảng Đông là nơi tọa lạc Chùa Hoa Nam, sau Lục Tổ Huệ Năng tới đây hoằng pháp.
Duy Quan chuyen
Bàn ra tán vào (1)
quang dinh
TÂY TRẢ NỢ TÌNH TA
*
Fuck đầu niễng cổ ngộ Bắc Kinh
Kim Ngân Tòng Thị Phóng cửa mình
Lò Tôn Nữ Thị Ninh nang rộng
Việt Trung Kim Tiến đủ Ba Đình
*
Lưỡng cư X Tập Cận Bình Y toan dưỡng cá tượng hình Hồ Chí Minh
Sài Gòn bông súng lục bình
Kèo nèo điên điển trong sình Ma Dze-In
Thủy sinh leo lẻo bìm bìm kinh Tàu hủ Thúi chình ình óc Knock-Out
*
Biển đông hải tặc vượt hàng rào
Chị Dậu bần khinh Phú Trọng bao
Quy định Chí Phèo không lên báo
Lề dân thua lối đảng tào lao
*
Thoát ly Tiên Lãng thuốc lào điếu cầy lửa đóm ngọt ngào Thị Nở Hoa
Việt Nam quan chủ đòi quà
Hollande đế quốc Tây qua trả nợ tình
Đi đêm ngày Nguyễn Thị Bình Ba Lê diễm lệ mất trinh lúc trở về
*
TÂM THANH
----------------------------------------------------------------------------------
Các tin đã đăng
Nhật Ký Biển Đông: Một Thế Giới Xuân Thu Chiến Quốc - Đào Văn Bình
Cứ thử tưởng tượng Thời Xuân Thu Chiến Quốc, một người dân bình thường làm được gì?
Nhật Ký Biển Đông hai tuần cuối Tháng Tám ghi nhận những biến chuyển quan trọng như sau:
Tình hình thế giới:
- Business Insider ngày 15/8/2016: Trong một bài báo nhan đề, “Cuộc chiến với Hoa Lục năm 2025 sẽ đẫm máu và không thể thắng được”. (A war with China in 2025 would be bloody and unwinnable) đã đưa ra luận cứ như sau, “Nhóm nghiên cứu chiến lược quốc phòng hàng đầu vừa phổ biến một báo cáo dường như ám chỉ một cuộc chiến có thể giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Nội dung nói chung là xấu, nhưng sự lượng giá về một cuộc chiến tranh tổng lực Hoa-Mỹ vào năm 2025 là một bức tranh thảm khốc do hậu quả của cuộc tranh chấp giữa hai siêu cường của thế giới. Trong lúc cuộc chiến tranh bây giờ gây tốn kém cho Hoa Kỳ và Trung Quốc do sự gia tăng chống tiếp cận (không cho đến gần), khí cụ để ngăn không cho kẻ thù có thể chiếm hoặc đi qua một vùng nào đó, cùng sự gia tăng sức mạnh của HKMH lẫn máy bay của Trung Quốc làm cho Hoa Kỳ khó có thể giữ vị trí thống trị về quân sự và đạt chiến thắng quyết định vào năm 2025.” (A top defense strategy think tank recently released a report hat looks at the implications of a possible war between the US and China. The news is almost universally bad, but the assessment of a full-scale war between the US and China in 2025 paints a dire picture of the aftermath of a conflict between the worlds two biggest superpowers. While a war today would be costly for the US, Chinas increasing anti-access, area denial arsenal as well as its growing carrier capability and aircraft strength could make it impossible for the US to establish military dominance and achieve a decisive victory in 2025, the report by the RAND Corporation says.) Theo Business Insider ngày 24/8/2016, căn cứ hải quân của Hoa Lục tại Djibouti chỉ cách căn cứ hải quân lớn nhất của Hoa Kỳ tại Phi Châu có vài dặm, dự trù hoàn tất vào năm tới cho thấy Hoa Lục đang nỗ lực để trở thành một cường quốc hải quân toàn cầu. Djibouti nằm ở cửa ngõ ra vào Hồng Hải. Ai trấn giữ ở đây sẽ khống chế được Bắc Phi, Yemen, Saudi Arabia và hải lộ chiến lược qua Kênh Đào Suez để tiến vào Địa Trung Hải.
- AP ngày 16/8/2016: Khoảng 900 người ở thị trấn Seongju, kể cả phụ nữ đã cạo trọc đầu để phản đối việc Hoa Kỳ triển khai hệ thống lá chắn hỏa tiễn THAAD tại Nam Hàn.”
- International Business Times ngày 17/8/2016: “Nam Dương đã cho đánh chìm bằng thuốc nổ 60 tàu đánh cá của nước ngoài đã vi phạm lãnh của họ hải để kỷ niệm 71 Năm Độc Lập.”
- AFP ngày 18/8/2016: “ Thổ Nhĩ Kỳ rung chuyển bởi ba cuộc tấn công khủng bố vào đồn cảnh sát và lực lượng quân sự do du kích quân người Kurd tiến hành trong vòng 12 giờ tại khu vực không đông người Kurd, giết chết sáu người và làm bị thương 200 người. Các giới chức Thổ Nhĩ Kỳ đã xác định tổ chức PKK (Đảng Lao Động Kurd) đứng sau lưng những cuộc tấn công khủng bố này.” Rồi vào ngày 20/8/2016, một vụ đánh bom nữa lại xảy ra bên ngoài một đám cưới tại miền nam Thổ Nhĩ Kỳ sát biên giới với Syria làm ít nhất 51 người chết, 69 bị thương. Tổng Thống Erdogan nói rằng người đánh bom cảm tử này là một cậu con trai khoảng từ 12-14 tuổi. Rồi vào ngày 26/8/2016, lại một cuộc tấn công bằng bom xe tại Thị Trấn Cizre, giết chết 11 nhân viên cảnh sát và làm bị thương 78 người.
- Reuters ngày 20/8/2016: “Cả trăm ngàn dân Yemen đã xuống đường tại Thủ Đô Sanaa để ủng hộ lực lượng Houthis đang kiểm soát thủ đô và một vài thành phố lớn khác. Đây là cuộc biểu tình lớn nhất kể từ năm 2011 đã buộc Tổng Thống Ali Abdullah Saleh phải từ chức vào năm đó.”
Hiện nay liên minh do Ả Rập Sê-út cầm đầu với sự hỗ trợ của Hoa Kỳ đang cố gắng dẹp tan lực lượng này. Thế nhưng cũng theo Reuters ngày 21/8/2016, chính phủ liên minh vừa được thành lập đã đề nghị cho phép Nga được sử dụng các căn cứ quân sự tại Yemen để chống khủng bố. Hiện nay Ô. Ali Abdullah Saleh cùng với Houthis đã kiểm soát được phần lớn đất nước. Nếu Nga đem quân vào đây mà lực lượng chính là không quân thì Ả Rập Sê-út và Mỹ khó lòng bứng Houthis ra khỏi Yemen.
- Fox News ngày 22/8/2016: “Bộ Ngoại Giao Thổ Nhĩ Kỳ cho hay họ đã rút vị đại sứ tại Áo về nước sau một loạt những đụng chạm. Ô. Mevlut Cavusoglu nói rằng đại sứ được triệu hồi về nước để tham khảo. Liên hệ ngoại giao Thổ-Áo đã căng thẳng trong vài tuần lễ khi một viên chức ngoại giao cao cấp của Áo nói rằng Thổ đang hướng tới một chế độ độc tài và kêu gọi chấm dứt việc thương thảo để Thổ gia nhập Liên Hiệp Âu Chau. Còn Thổ thì nói rằng Áo là thủ đô của “ông tổ” kỳ thị chủng tộc.”
- Business Insider ngày 23/8/2016: “Ngoại trưởng ba quốc gia Trung Hoa, Nhật Bản và Nam Hàn họp nhau vào ngày 23 & 24/8/2016 tại Tokyo giữa những căng thẳng về tranh chấp lãnh thổ giữa ba nước và vấn đề an ninh trong vùng. Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Hoa nói rằng cuộc họp ba bên sẽ giúp duy trì hợp tác và tiến hành một cộng đồng kinh tế vào năm 2020. “ Theo AP ngày 24/8/2016, trong một hành vi hiếm hoi cả ba ngoại trưởng đều lên án Bắc Hạn đã thử nghiệm phóng hỏa tiễn từ tàu ngầm.
Tình hình Syria:
- Newsmax ngày 16/8/2016: “Lần đầu tiên Nga thông báo máy bay ném bom của Nga phát xuất từ căn cứ Hamedan của Ba Tư tấn công lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo tại Syria.” Như vậy giữa Nga và Ba Tư đã có sự hợp tác sâu rộng về quân sự. Theo AP ngày 22/8/2016, Đại Sứ Nga tại Ba Tư cho biết các máy bay Nga đã rời căn cứ ở Ba Tư.
- ABC News ngày 18/8/2016: “Một giới chức quân sự cao cấp của Trung Quốc trong tuần này đã viếng thăm Syria để bày tỏ sự ủng hộ Tổng Thống Assad trước những lo ngại về những bạo động tôn giáo trong nước. Phó Đô Đốc Guan Youfei đã gặp gỡ Bộ Trưởng Quốc Phòng Fahd Jassem al-Freij của Syria tại Damascus. Ngày hôm sau, viên chức này cũng đã gặp vị tướng của Nga đang điều hợp các chiến dịch quân sự trợ giúp Ô. Assad chống lại phe nổi dậy.”
Qua hành động này chúng ta thấy Hoa Lục đang tạo ảnh hưởng ở vùng Trung Đông bao gồm Ba Tư, Hồi Quốc và nay là Syria là lãnh địa mà từ trước tới giờ ảnh hưởng của Hoa Kỳ gần như tuyệt đối. Tưởng cũng nên nhắc lại đây, vào ngày 4/1/2016, Trung Quốc đã cho mời đại diện các phe đối lập Syria cùng họp tại Bắc Kinh.
- AFP ngày 19/8/2016: “Các máy bay thuộc liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu đã cất cánh để bảo vệ các binh sĩ thuộc lực lượng đặc nhiệm của mình. Vào ngày 18/8/2016, hai máy bay SU-24 của Syria đã oanh kích vào lực lượng người Kurd hiện đang được Hoa Kỳ huấn luyện tại khu vực đông bắc của thị trấn Hasaskeh.”
- Reuters ngày 20/8/2016: “Thủ Tướng Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng Thổ sẽ đóng vai trò tích cực hơn trong cuộc khủng hoàng Syria và Tổng Thống Assad sẽ có vai trò trong việc chuyển tiếp lãnh đạo nhưng sẽ không có vai trò gì trong tương lai. ” Ngày 25/8/2016, xe tăng, máy bay và lực lượng đặc biệt Thổ Nhĩ Kỳ và khoảng 5000 phiến quân gốc Thổ vượt qua biên giới Syira, chiếm đóng thị trấn Jarablus từ tay Nhà Nước Hồi Giáo để ngăn ngừa lực lượng người Kurd YPG được Mỹ hỗ trợ lấn chiếm một giải đất dọc theo biên giới phía nam của Thổ khiến cuộc chiến Syria càng ngày càng trở nên phức tạp hơn. Theo AFP ngày 28/8/2016, khoảng 25 chiến binh người Kurd và 20 dân thường đã chết trong các cuộc oanh kích của Thổ Nhĩ Kỳ bước qua ngày thứ năm. Dường như các chiến binh người Kurd không chịu tuân lệnh Hoa Kỳ yêu cầu rút lui khỏi khu vực mà họ chiếm đóng nằm dọc biên giới Syria. Vào ngày 29/8/2016, Ngũ Giác Đài kêu gọi đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng người Kurd ngưng tấn công nhau tại biên giới Syria. Vào ngày 31/8/2016, bộ trưởng đặc trách Liên Hiệp Âu Châu của Thổ phủ nhận một thỏa hiệp ngưng bắn với lực lượng người Kurd tại biên giới Syria.
- AFP ngày 28/8/2016: “Quân chính phủ Syria đã tiến vào Daraya gần thủ đô Damascus trong ngày 27/8/2016 sau khi phiến quân và dân chúng đã di tản khỏi thành phố này sau bốn năm bị vây khổn.”
Tình hình Biển Đông:
- AFP ngày 16/8/2016: “Tổng Thống Nam Dương Joko Widodo trong một thông điệp quốc gia đã cam kết bảo vệ từng tấc đất và biển của tổ quốc sau khi có những đụng chạm với tàu Trung Quốc chung quanh những hòn đảo của Nam Dương ở Biển Đông. Trong thông điệp, Ô. Joko Widodo cũng nói rằng Nam Dương đã tích cực tham gia vào việc tìm kiếm giải pháp hòa bình cho những tranh chấp vể chủ quyền của những hòn đảo. Ông cũng nhấn mạnh tới chủ quyền của Nam Dương đối với Đảo Natunas và khu vực giàu tài nguyên xung quanh.
- Business Insider ngày 19/8/2016: “Vào ngày 17/8/2016, Không Lực Hoa Kỳ đã thực hiện một hành động lịch sử bằng cách cho các máy bay ném bom chiến lược tầm xa B-52, B-1 và B-2 bay trên Căn Cứ Không Quân Andersen của Guam trước khi tiến hành những cuộc tập trận tại Biển Đông và Đông Bắc Á.”
- AP ngày 21/8/2016: “Máy bay và tàu chiến của Trung Quốc đã tiến hành một cuộc tập trận tại Biển Nhật Bản vào tuần rồi trong đó Bắc Kinh phô diễn tuần dương hạm thuộc thế hệ mới nhất giữa lúc tranh chấp lãnh thổ căng thẳng với các láng giềng Á Châu.” Theo Business Insider ngày 21/8/2016: “Đại Sứ Trung Quốc tại Nhật Bản Cheng Yonghua nói rằng Nhật Bản sẽ vượt giới hạn cuối cùng nếu tàu chiến của họ tham dự cái gọi là chiến dịch tự do hàng hải do Hoa Kỳ khởi xướng tại Biển Đông.”
- VOA News ngày 24/8/2016: “Chính quyền Căm Bốt vừa kêu gọi đồng minh lâu đời Việt Nam ngưng hành động có thể là xâm lấn lãnh thổ của họ. Bức thư của Bộ Ngoại Giao Căm Bốt gửi tới Hà Nội mô tả những hành động có thể là xâm lấn lãnh thổ như đào chín hồ chứa nước, xây dựng nhà và đường tại phía đông, một tiền đồn tại Tỉnh Kandal và có thể là một đường xâm nhập/tiến (gateway) vào Tỉnh Takeo.”
Có thật Việt Nam xâm lấn đất đai của Căm Bốt không? Hay Ô. Hun Sen đang phải đối phó với tinh thần “bài Việt” do nhóm đối lập quá khích gây ra cho nên thỉnh thoảng “la quảng la tiều” để lấy lòng dân chúng nhất là cuộc bầu cử sắp tới? Tôi không nghĩ rằng trong tình thế này Việt Nam lại có ý định xâm lấn lãnh thổ của Căm Bốt. Chính Thủ Tướng Hun Sen cho biết, hai nước đã hoàn thành việc cắm mốc phân định trên 83% chiều dài đường biên giới. Chỉ còn vài điểm chưa thể phân định được. Điều đó cũng dễ hiểu vì trải qua trăm năm Pháp thuộc, ba nước Việt-Mên-Lào là một. Tại vùng biên giới như Châu Đốc, Hà Tiên, An Giang, Tây Ninh…dân chúng hai bên qua lại làm ăn, cầy cấy theo mùa, đánh cá, có khi xây cất chòi lá, nhà ở tạm, có khi lấy vợ lấy chồng…cả trăm năm như thế có sao đâu. Rồi sau này, một số ông làng ông xã bên Miên thấy đất rộng mênh mông, không người canh tác, bèn cho bà con Việt Nam “mướn”. Nay vẽ đường phân ranh cũng khó vì nông dân hai bên ai cũng cho rằng đất đó là của mình. Thôi thì cứ để lửng lơ như thế rồi từ từ tính sau…miễn là đừng xây đồn bót, đem binh sĩ trú đóng tại đây là được. Sau cuộc bầu cử vấn đề biên giới Miên-Việt lại từ từ chìm lắng rồi vài năm sau nó lại bùng lên giống như căn bệnh kinh niên. Một đất nước muốn tiến lên mà cứ dùng chiêu bài “quốc gia cực đoan” hay hận thù chủng tộc – thì chỉ là liều thuốc phiện ru ngủ quần chúng. Lãnh đạo dùng chiêu bài này miệng nói “yêu nước” nhưng thật sự có tội với đất nước và đang hủy diệt đất nước. Những cọ sát trong lịch sử tuy đau thương, nghiệt ngã nhưng cũng phải quên đi để hướng về tương lai. Một hiện tại ổn định và một tương lai tươi sáng là cứu cánh của mọi sách lược quốc gia. Và chúng ta cũng cần phải phân biệt thế nào là kẻ “say mê quyền lực” mị dân và người “kinh bang tế thế”. Kẻ “kinh bang tế thế” không một hành động nào mà không suy nghĩ tới quyền lợi tối thượng của đất nước và của nhân dân. Nhưng quần chúng ít khi phân biệt được thế nào là chính nhân quân tử và ngụy quân tử. Mấy ai nhìn ra Nhạc Bất Quần là ngụy quân tử? Ngụy quân tử là kẻ mà - miệng nói ra toàn chuyện tốt lành, thương dân yêu nước nhưng trong âm thầm, trong bí mật, toàn là chuyện gian trá để thủ lợi cho bản thân, cho gia đình, cho băng đảng của mình.
- Newsweek ngày 28/8/2016: Nhân Hội Nghị Thượng Đỉnh ASEAN sắp tổ chức tại Lào mà Ô. Obama dự trù tham dự, trong một bài báo nhan đề, “Liệu Lào đang chuyển sự trung thành từ Hoa Lục qua Mỹ và Việt Nam?” (Is Laos Shifting Allegiances from China to Vietnam and the US? Bài báo cho biết, “Một viên chức ngoại giao Tây Phương ở Đông Nam Á nói rằng chính quyền mới của Lào chịu ảnh hưởng của Việt Nam hơn Trung Quốc. Sẽ không là quá trễ cho Tổng Thống Obama viếng thăm. Ô. Obama sẽ là vị tổng thống đương nhiệm đầu tiên viếng thăm quốc gia nằm trong đất liền - là nơi mà Hoa Kỳ đã tiến hành một cuộc chiến tranh bí mật trong khi tham chiến tại Việt Nam, đã ném khoảng hai triệu tấn bom xuống đất nước này. Khoảng 30 phần trăm số bom không nổ khiến để lại một di sản hiểm nguy và tốn kém.” Theo Reuter, tân thủ tướng Lào và nội các của ông phần lớn đều học tại Việt Nam, các bảng hiệu thương mại nhiều nơi mang song ngữ Lào-Việt. Việt Nam theo đuổi một chính sách rất khéo léo với Lào, kể cả vấn đề biên giới.
-CNN ngày 28/8/2016: “Phi Luật Tân dự trù có thể Tổng Thống Rodrigo Duterte sẽ thăm Trung Quốc cuối năm nay, vài tháng sau khi Manila thắng vụ kiện Trung Quốc ở Biển Đông. Ngoại Trưởng Phi Luật Tân Yasay đã nói điều này trong cuộc phỏng vấn với CNN ngày 25/8/2016.”
Nếu Ô. Duterte làm thế thì ông không phải là nhà chiến lược khôn ngoan hoặc ông không có cố vấn giỏi. Theo tôi, ông nên thăm Ô. Obama trước rồi thăm Ô. Tập Cận Bình sau thì ông mới có thế mạnh, tức lấy “đòn bẩy” Mỹ để thương thảo với Hoa Lục. Nay ông tay không, yếu như con sên thì lấy gì để “đối thoại” hay “thương thảo” với Trung Quốc? Nếu tôi là Ô. Tập Cận Bình thì tôi sẽ hứa hẹn đủ điều và chỉ yêu cầu ông đuổi Mỹ. Liệu trong tình thế này ông có dám đuổi Mỹ không? Mỹ còn ở đó với năm căn cứ quân sự mà đất nước ông đang lâm nguy huống chi Mỹ rút đi. Nếu ông thăm Trung Quốc cuối năm nay thì đây là “gáo nước lạnh” dội vào mặt Hoa Kỳ. Xin nhớ cho, các cường quốc lẫy lừng như Anh, Pháp, Đức, Nhật mà còn phải nương tựa vào Mỹ. Ngay một nước lớn như Ấn Độ cũng phải cân bằng ảnh hưởng giữa Mỹ và Hoa Lục hà huống gì Phi Luật Tân? Kinh nghiệm trước mắt cho thấy, các quốc gia nhỏ mà “chống” lại Mỹ đều tan như xác pháo. Đó là sự thực hiển nhiên không cần bàn cãi. Các quốc gia nhỏ cần phải nương theo các đại cường để mà sống còn. Là nước nhỏ, ngu dại nhất là chống lại một đại cường khác, nhất là sau lưng chẳng có đại cường hay quốc tế nào hỗ trợ, ngoại trừ khi đại cường xâm lấn đất nước mình. Để xem tương lai Ô. Duterte đi về đâu. Tuy nhiên trong tình thế này, nếu Mỹ tìm cách lật đổ Ô. Duterte thì cũng sẽ là thảm họa cho Mỹ và Đông Nam Á. Thế nhưng vào ngày 29/8/2016, Ô. Duterte lại nó rằng ông sẽ không buộc Trung Quốc phải tuân thủ phán quyết của Tòa Hague về Đường Lưỡi Bò ngay lập tức, nhưng ông có thể làm vậy trong tương lai. Ngoài Hoa Kỳ, một trong những quốc gia lo lắng nhất về chính sách ngoại giao của Phi là Việt Nam, sau đó là Nhật Bản.
-AFP ngày 30/8/2016: “Trong chuyến viếng thăm Tân Gia Ba (trước đó là Brunei), Ô. Trần Đại Quang cảnh báo sẽ không có kẻ chiến thắng (no winers) nếu có xung đột vũ trang ở Biển Đông. Chủ Tịch Quang cũng nói thêm rằng những chuyển biến mới đây đã đe dọa an ninh khu vực.” Trong khi đó theo Reuters, vào ngày hôm nay 30/8/2016, Ngoại Trưởng Yasay của Phi Luật Tân nói rằng Trung Quốc sẽ là kẻ thất bại nếu không công nhận phán quyết của Tòa Hague về Đường Lưỡi Bò.
Trong tương quan lực lượng hiện tại, Hoa Lục sẽ tự sát nếu tấn công các chiến hạm của Hoa Kỳ tại Biển Đông. Còn nếu muốn tấn công để chiếm một số đảo ở Trường Sa của Việt Nam thì phải đem một lực lượng hải quân hùng hậu và Việt Nam sẽ tiến hành một cuộc chiến tranh đề kháng kéo dài, gây thiệt hại nặng nề cho cả hai bên, hải lộ quốc tế tắc nghẽn khiến rúng động toàn cầu và một lực lượng hải quân quốc tế có thể sẽ kéo đến đây. Nếu một lực lượng hải quân quốc tế kéo tới Biển Đông, họ sẽ vĩnh viễn ở lại như một lực lượng gìn giữ hòa bình, cục diện thế giới đổi thay.
Nhận Định:
Vào ngày 22/8/2016 Washington Post đưa tin, “Ngoại Trưởng Ba Tư khởi đầu chuyến viếng thăm Châu Mỹ La Tinh bằng Cuba và nói rằng hai quốc gia đã liên kết do lịch sử chống lại sự thảm sát của Hoa Kỳ. Ông Mohammad Javad Zarif nói rằng lịch sử chứng tỏ chúng ta có thể thắng qua cuộc đề kháng. Ngoại Trưởng Ba Tư sau đó sẽ viếng thăm các quốc gia Nicaragua, Ecuador, Chí Lợi, Bolivia và Venezuela.”
Ba Tư là quốc gia Hồi Giáo duy nhất mở rộng ảnh hưởng ngoại giao ra ngoài khu vực Trung Đông. Ô. Putin và Ô. Tập Cận Bình cũng đã viếng thăm Ba Tư. Các chiến hạm của Ba Tư cũng đã ghé thăm Hoa Lục. Có thể trong tương lai, trục Nga-Trung Quốc-Ba Tư sẽ hình thảnh để chống lại Hoa Kỳ.
Ngày nay chiến tranh “ý thức hệ” không còn, chiến tranh “chống khủng bố” là vấn đề riêng của Mỹ và Âu Châu không liên hệ gì tới Á Châu, Phi Châu và Nam Mỹ cho nên chỉ còn vấn đề quyền lợi quốc gia. Ai đem lại lợi ích cho đất nước mình thì chơi. Ai làm hại thì chống lại hoặc lánh xa chứ không phải chỉ chơi chỉ gắn bó, chỉ trung thành với Mỹ với Nga hay với Tàu như năm xưa. Cho nên thế giới đang biến động trong bối cảnh “Đông Chu Liệt Quốc” mà quyền lợi quốc gia là tối thượng: Thái Tử Đan chặt cánh tay ái thiếp của mình để tặng Kinh Kha cũng chỉ vì lợi ích quốc gia. Vua Trần Anh Tông gả em gái là Huyền Trân Công Chúa cho Chế Mân cũng vì lợi ích dân tộc. Cả ngàn năm, các vua Đại Việt ta phải triều cống Trung Hoa cũng chỉ muốn giữ yên đất nước, chứ không phải các vua cam tâm làm nô lệ cho phương Bắc. Liên minh, liên hiệp, hợp tác chiến lược, hợp tác toàn diện…không phải là “cứu cánh” mà chỉ là “phương tiện” để đạt lợi ích. Nhiều khi im lặng, trung lập, “đu dây”, “đi hàng hai”cũng là chiến lược để bảo vệ đất nước. Mình là “tép riu”, hai “ông kẹ” đánh nhau mà xía vào thì “từ chết tới bị thương”. Con sư tử rụng vài sợi lông thì con dê, con cừu, con nai, con bò đã bỏ mạng rồi. Cho nên Lão Tử dạy rằng “phải biết”. Các nước nhỏ ngày nay cũng như thời Xuân Thu Chiến Quốc, hùa theo cũng khổ, không theo cũng khổ. Nước nhỏ mà “hung hăng con bọ xít” chắc chắn sẽ diệt vong. Phải thật khiêm tốn, phải thật khôn ngoan và sắc như “dao lá liễu” và lúc nào cũng phải cảnh giác, tỉnh táo như cọp rình mồi trong đêm.
Thế giới hiện nay như “Bức tranh vân cẩu”. Có những khu vực chạy vạy miếng cơm, manh quần tấm áo từng ngày chưa xong. Có những khu vực tổ chức thi hoa hậu liên miên. Nghèo mạt rệp cũng đua đòi tổ chức thi hoa hậu vì ảo tưởng rằng đất nước có nhiều hoa hậu là đất nước văn minh, tiến bộ. Các tài tử điện ảnh, người mẫu, ca sĩ, các “bà lớn” mặc áo giá năm mười ngàn đô-la một lần rồi quăng đi. Có những khu vực phụ nữ phải mặc áo choàng phủ kín tới chân. Có những khu vực các cô thản nhiên cửi truồng nằm trên bãi biển để phơi nắng cho da sạm lại. Còn các dạ hội, đại hội, các cô ăn mặc gần như lõa lồ được cả trăm phó nhòm chụp ảnh rồi phổ biến toàn cầu cho thiên hạ ngắm chơi, rồi sau đó quảng cáo bán hàng. Có những khu vực giết nhau từng ngày, cho dù đất nước có thành “núi xương sông máu”, thành đống gạch vụn, miễn sao tôn giáo của mình còn, tín điều của mình đúng, niềm tin của mình là tuyệt đối. Và quá nhiều liên minh, hợp tác, liên hiệp kinh tế ra đời và quá nhiều hội nghị thượng đỉnh. Có những quốc gia có mặt trong hai, ba, bốn tổ chức hợp tác kinh tế một lúc, do đó biên giới “bạn thù” khó phân biệt. Chẳng hạn Úc Châu và Anh Quốc là hai đồng minh chiến lược của Mỹ nhưng lại làm ăn buôn bán thân thiết với Hoa Lục như “vợ chồng”. Điều này cho thấy ai cũng muốn thủ lợi, muốn vươn lên cho đất nước mình. Còn các “ông kẹ” thì bộ trưởng ngoại giao chạy như con thoi dùng “hợp tác kinh tế” hoặc “khối” hoặc “liên minh” hoặc viện trợ/cho vay như một phương tiện liên kết sức mạnh để bá chủ hay khống chế kẻ thù. Thế giới đang ở vào chu kỳ biến động từng ngày, từng giờ chưa biết tương lai đi về đâu. Chẳng hạn một “khối” họp hành liên miên vui vẻ. Họp xong nắm chặt tay nhau để tỏ tình đoàn kết. Nhưng một “ông kẹ” chạy tới, quăng bó bạc vài tỉ đô-la vào nhà một thành viên nào đó, thế là “khối” bỗng dưng tan tác. Rồi một nước nhỏ cần tiền để phát triển đất nước bèn cho một “ông kẹ” thuê để đặt căn cứ quân sự. Thế là từ một khu vực yên bình nay biến thành lò lửa chiến tranh lúc nào không hay. Còn ông Bắc Hàn, dân đói rã rời nhưng lúc nào cũng đe dọa cho Hoa Kỳ thưởng thức món “bom nguyên tử”.
Trong cái “trận đồ Bát Quái” đó tìm ra một giải pháp cho nhân loại thật khó. Khi người ta đóng thêm hàng không mẫu hạm tối tân, máy may ném bom chiến lược tàng hình, khu trục hạm tàng hình, quân sự hóa biển khơi mà mình ngồi đó “tụng kinh niệm Phật” hay cầu nguyện thì giống như con cọp đã vào tới sân mà con lợn vẫn ngồi ca “sáu câu vọng cổ”. Do đó, hầu như khắp thiên hạ, ngoài việc ngoại giao con thoi, tập trận, chạy đua vũ trang và mua sắm vũ khí...thì không còn con đường nào khác. Nó giống như tác động của “nghiệp”, hay mê hồn trận, rút ra không được. Liên Hiệp Quốc ngày nay cũng giống như “Ông Phỗng Đá”, như ông Khổng Tử năm xưa chạy đôn chạy đáo khắp nơi khuyên thiên hạ “tu thân” và làm việc “nhân nghĩa” chẳng ai thèm nghe cho nên thầy trò đói dài dài. Còn Thương Ưởng, Lý Tư, Tô Tần, Trương Nghi…khuyên nên đánh nước này, nên chiếm nước kia, nên luyện tập binh mã, nên lập “liên minh” chống lại kẻ này kẻ kia…thì các vua nghe ầm ầm. Lịch sử chỉ là sự lập lại. Thế giới Ta Bà này vốn Vô Thường và Luân Hồi. Hết trị rồi loạn. Hết chinh chiến rồi lại chiến chinh. Hết vui rồi lại buồn. Hết bạo chúa rồi lại độc tài. Một đế quốc vừa xụp đổ thì một đế quốc khác lại mọc lên. Một gian thần vừa chết đi thì một gian thần khác lại lộng hành. Một anh hùng vừa ngã xuống lại có anh hùng khác đứng dậy. Một dâm phụ vừa bị nguyền rủa thì một ác phụ khác lại lên ngôi … giống như bài kệ tụng của Thiền Sư Tuyết Đậu (980-1052):
Ngưu đầu một mã đầu hồi.
Tào Khê (*) kính lý tuyệt trần ai.
Đả cố khán lai quân bất kiến.
Bách hoa xuân chí vị thùy khai?
Dịch nghĩa:
Đầu trâu vừa vào, thì đầu ngựa lại ra (giống như trên sân khấu)
Trong khi tấm gương của người Tào Khê không dính một bụi trần.
Đánh trống mời mọi người tới xem sao chẳng thấy?
Trăm hoa xuân đến, nở vì ai?
Cứ thử tưởng tượng Thời Xuân Thu Chiến Quốc, một người dân bình thường làm được gì? Có lẽ chỉ có nước cày cấy, đóng thuế cho vua quan, gửi con đi lính để rồi “Đống xương vô định đã cao bằng đầu”. Rồi trong Đệ I, Đệ II Thế Chiến người dân bình thường làm được gì? Rồi trong cuộc Chiến Tranh Lạnh người dân bình thường làm được gì? Và ngày nay, cả tỷ người bình thường trên thế giới này và kể cả hằng trăm quốc gia nhỏ bé rồi sẽ làm được gì? Có lẽ rồi cũng đành “nhắm mắt đưa chân”. Số phận của chúng ta không do chúng ta định đoạt mà do các “ông kẹ” định đoạt. Muôn đời vẫn là như thế. Cho nên vui được ngày nào cứ vui. Tâm địa lúc nào cũng vẫn cứ trắng trong như người Tào Khê. Nghĩ tới ngày mai thêm mệt giống như cụ Cao Bá Quát nói, “Thế sự thăng trầm quân mạc vấn” và như câu nói rất bình dân của Miền Nam trước đây, “Xin đừng hỏi tại sao”.
Đào Văn Bình
(California ngày 31/8/2016)
(*) Ở Quảng Đông là nơi tọa lạc Chùa Hoa Nam, sau Lục Tổ Huệ Năng tới đây hoằng pháp.
Tình hình thế giới:
- Business Insider ngày 15/8/2016: Trong một bài báo nhan đề, “Cuộc chiến với Hoa Lục năm 2025 sẽ đẫm máu và không thể thắng được”. (A war with China in 2025 would be bloody and unwinnable) đã đưa ra luận cứ như sau, “Nhóm nghiên cứu chiến lược quốc phòng hàng đầu vừa phổ biến một báo cáo dường như ám chỉ một cuộc chiến có thể giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Nội dung nói chung là xấu, nhưng sự lượng giá về một cuộc chiến tranh tổng lực Hoa-Mỹ vào năm 2025 là một bức tranh thảm khốc do hậu quả của cuộc tranh chấp giữa hai siêu cường của thế giới. Trong lúc cuộc chiến tranh bây giờ gây tốn kém cho Hoa Kỳ và Trung Quốc do sự gia tăng chống tiếp cận (không cho đến gần), khí cụ để ngăn không cho kẻ thù có thể chiếm hoặc đi qua một vùng nào đó, cùng sự gia tăng sức mạnh của HKMH lẫn máy bay của Trung Quốc làm cho Hoa Kỳ khó có thể giữ vị trí thống trị về quân sự và đạt chiến thắng quyết định vào năm 2025.” (A top defense strategy think tank recently released a report hat looks at the implications of a possible war between the US and China. The news is almost universally bad, but the assessment of a full-scale war between the US and China in 2025 paints a dire picture of the aftermath of a conflict between the worlds two biggest superpowers. While a war today would be costly for the US, Chinas increasing anti-access, area denial arsenal as well as its growing carrier capability and aircraft strength could make it impossible for the US to establish military dominance and achieve a decisive victory in 2025, the report by the RAND Corporation says.) Theo Business Insider ngày 24/8/2016, căn cứ hải quân của Hoa Lục tại Djibouti chỉ cách căn cứ hải quân lớn nhất của Hoa Kỳ tại Phi Châu có vài dặm, dự trù hoàn tất vào năm tới cho thấy Hoa Lục đang nỗ lực để trở thành một cường quốc hải quân toàn cầu. Djibouti nằm ở cửa ngõ ra vào Hồng Hải. Ai trấn giữ ở đây sẽ khống chế được Bắc Phi, Yemen, Saudi Arabia và hải lộ chiến lược qua Kênh Đào Suez để tiến vào Địa Trung Hải.
- AP ngày 16/8/2016: Khoảng 900 người ở thị trấn Seongju, kể cả phụ nữ đã cạo trọc đầu để phản đối việc Hoa Kỳ triển khai hệ thống lá chắn hỏa tiễn THAAD tại Nam Hàn.”
- International Business Times ngày 17/8/2016: “Nam Dương đã cho đánh chìm bằng thuốc nổ 60 tàu đánh cá của nước ngoài đã vi phạm lãnh của họ hải để kỷ niệm 71 Năm Độc Lập.”
- AFP ngày 18/8/2016: “ Thổ Nhĩ Kỳ rung chuyển bởi ba cuộc tấn công khủng bố vào đồn cảnh sát và lực lượng quân sự do du kích quân người Kurd tiến hành trong vòng 12 giờ tại khu vực không đông người Kurd, giết chết sáu người và làm bị thương 200 người. Các giới chức Thổ Nhĩ Kỳ đã xác định tổ chức PKK (Đảng Lao Động Kurd) đứng sau lưng những cuộc tấn công khủng bố này.” Rồi vào ngày 20/8/2016, một vụ đánh bom nữa lại xảy ra bên ngoài một đám cưới tại miền nam Thổ Nhĩ Kỳ sát biên giới với Syria làm ít nhất 51 người chết, 69 bị thương. Tổng Thống Erdogan nói rằng người đánh bom cảm tử này là một cậu con trai khoảng từ 12-14 tuổi. Rồi vào ngày 26/8/2016, lại một cuộc tấn công bằng bom xe tại Thị Trấn Cizre, giết chết 11 nhân viên cảnh sát và làm bị thương 78 người.
- Reuters ngày 20/8/2016: “Cả trăm ngàn dân Yemen đã xuống đường tại Thủ Đô Sanaa để ủng hộ lực lượng Houthis đang kiểm soát thủ đô và một vài thành phố lớn khác. Đây là cuộc biểu tình lớn nhất kể từ năm 2011 đã buộc Tổng Thống Ali Abdullah Saleh phải từ chức vào năm đó.”
Hiện nay liên minh do Ả Rập Sê-út cầm đầu với sự hỗ trợ của Hoa Kỳ đang cố gắng dẹp tan lực lượng này. Thế nhưng cũng theo Reuters ngày 21/8/2016, chính phủ liên minh vừa được thành lập đã đề nghị cho phép Nga được sử dụng các căn cứ quân sự tại Yemen để chống khủng bố. Hiện nay Ô. Ali Abdullah Saleh cùng với Houthis đã kiểm soát được phần lớn đất nước. Nếu Nga đem quân vào đây mà lực lượng chính là không quân thì Ả Rập Sê-út và Mỹ khó lòng bứng Houthis ra khỏi Yemen.
- Fox News ngày 22/8/2016: “Bộ Ngoại Giao Thổ Nhĩ Kỳ cho hay họ đã rút vị đại sứ tại Áo về nước sau một loạt những đụng chạm. Ô. Mevlut Cavusoglu nói rằng đại sứ được triệu hồi về nước để tham khảo. Liên hệ ngoại giao Thổ-Áo đã căng thẳng trong vài tuần lễ khi một viên chức ngoại giao cao cấp của Áo nói rằng Thổ đang hướng tới một chế độ độc tài và kêu gọi chấm dứt việc thương thảo để Thổ gia nhập Liên Hiệp Âu Chau. Còn Thổ thì nói rằng Áo là thủ đô của “ông tổ” kỳ thị chủng tộc.”
- Business Insider ngày 23/8/2016: “Ngoại trưởng ba quốc gia Trung Hoa, Nhật Bản và Nam Hàn họp nhau vào ngày 23 & 24/8/2016 tại Tokyo giữa những căng thẳng về tranh chấp lãnh thổ giữa ba nước và vấn đề an ninh trong vùng. Phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Hoa nói rằng cuộc họp ba bên sẽ giúp duy trì hợp tác và tiến hành một cộng đồng kinh tế vào năm 2020. “ Theo AP ngày 24/8/2016, trong một hành vi hiếm hoi cả ba ngoại trưởng đều lên án Bắc Hạn đã thử nghiệm phóng hỏa tiễn từ tàu ngầm.
Tình hình Syria:
- Newsmax ngày 16/8/2016: “Lần đầu tiên Nga thông báo máy bay ném bom của Nga phát xuất từ căn cứ Hamedan của Ba Tư tấn công lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo tại Syria.” Như vậy giữa Nga và Ba Tư đã có sự hợp tác sâu rộng về quân sự. Theo AP ngày 22/8/2016, Đại Sứ Nga tại Ba Tư cho biết các máy bay Nga đã rời căn cứ ở Ba Tư.
- ABC News ngày 18/8/2016: “Một giới chức quân sự cao cấp của Trung Quốc trong tuần này đã viếng thăm Syria để bày tỏ sự ủng hộ Tổng Thống Assad trước những lo ngại về những bạo động tôn giáo trong nước. Phó Đô Đốc Guan Youfei đã gặp gỡ Bộ Trưởng Quốc Phòng Fahd Jassem al-Freij của Syria tại Damascus. Ngày hôm sau, viên chức này cũng đã gặp vị tướng của Nga đang điều hợp các chiến dịch quân sự trợ giúp Ô. Assad chống lại phe nổi dậy.”
Qua hành động này chúng ta thấy Hoa Lục đang tạo ảnh hưởng ở vùng Trung Đông bao gồm Ba Tư, Hồi Quốc và nay là Syria là lãnh địa mà từ trước tới giờ ảnh hưởng của Hoa Kỳ gần như tuyệt đối. Tưởng cũng nên nhắc lại đây, vào ngày 4/1/2016, Trung Quốc đã cho mời đại diện các phe đối lập Syria cùng họp tại Bắc Kinh.
- AFP ngày 19/8/2016: “Các máy bay thuộc liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu đã cất cánh để bảo vệ các binh sĩ thuộc lực lượng đặc nhiệm của mình. Vào ngày 18/8/2016, hai máy bay SU-24 của Syria đã oanh kích vào lực lượng người Kurd hiện đang được Hoa Kỳ huấn luyện tại khu vực đông bắc của thị trấn Hasaskeh.”
- Reuters ngày 20/8/2016: “Thủ Tướng Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng Thổ sẽ đóng vai trò tích cực hơn trong cuộc khủng hoàng Syria và Tổng Thống Assad sẽ có vai trò trong việc chuyển tiếp lãnh đạo nhưng sẽ không có vai trò gì trong tương lai. ” Ngày 25/8/2016, xe tăng, máy bay và lực lượng đặc biệt Thổ Nhĩ Kỳ và khoảng 5000 phiến quân gốc Thổ vượt qua biên giới Syira, chiếm đóng thị trấn Jarablus từ tay Nhà Nước Hồi Giáo để ngăn ngừa lực lượng người Kurd YPG được Mỹ hỗ trợ lấn chiếm một giải đất dọc theo biên giới phía nam của Thổ khiến cuộc chiến Syria càng ngày càng trở nên phức tạp hơn. Theo AFP ngày 28/8/2016, khoảng 25 chiến binh người Kurd và 20 dân thường đã chết trong các cuộc oanh kích của Thổ Nhĩ Kỳ bước qua ngày thứ năm. Dường như các chiến binh người Kurd không chịu tuân lệnh Hoa Kỳ yêu cầu rút lui khỏi khu vực mà họ chiếm đóng nằm dọc biên giới Syria. Vào ngày 29/8/2016, Ngũ Giác Đài kêu gọi đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng người Kurd ngưng tấn công nhau tại biên giới Syria. Vào ngày 31/8/2016, bộ trưởng đặc trách Liên Hiệp Âu Châu của Thổ phủ nhận một thỏa hiệp ngưng bắn với lực lượng người Kurd tại biên giới Syria.
- AFP ngày 28/8/2016: “Quân chính phủ Syria đã tiến vào Daraya gần thủ đô Damascus trong ngày 27/8/2016 sau khi phiến quân và dân chúng đã di tản khỏi thành phố này sau bốn năm bị vây khổn.”
Tình hình Biển Đông:
- AFP ngày 16/8/2016: “Tổng Thống Nam Dương Joko Widodo trong một thông điệp quốc gia đã cam kết bảo vệ từng tấc đất và biển của tổ quốc sau khi có những đụng chạm với tàu Trung Quốc chung quanh những hòn đảo của Nam Dương ở Biển Đông. Trong thông điệp, Ô. Joko Widodo cũng nói rằng Nam Dương đã tích cực tham gia vào việc tìm kiếm giải pháp hòa bình cho những tranh chấp vể chủ quyền của những hòn đảo. Ông cũng nhấn mạnh tới chủ quyền của Nam Dương đối với Đảo Natunas và khu vực giàu tài nguyên xung quanh.
- Business Insider ngày 19/8/2016: “Vào ngày 17/8/2016, Không Lực Hoa Kỳ đã thực hiện một hành động lịch sử bằng cách cho các máy bay ném bom chiến lược tầm xa B-52, B-1 và B-2 bay trên Căn Cứ Không Quân Andersen của Guam trước khi tiến hành những cuộc tập trận tại Biển Đông và Đông Bắc Á.”
- AP ngày 21/8/2016: “Máy bay và tàu chiến của Trung Quốc đã tiến hành một cuộc tập trận tại Biển Nhật Bản vào tuần rồi trong đó Bắc Kinh phô diễn tuần dương hạm thuộc thế hệ mới nhất giữa lúc tranh chấp lãnh thổ căng thẳng với các láng giềng Á Châu.” Theo Business Insider ngày 21/8/2016: “Đại Sứ Trung Quốc tại Nhật Bản Cheng Yonghua nói rằng Nhật Bản sẽ vượt giới hạn cuối cùng nếu tàu chiến của họ tham dự cái gọi là chiến dịch tự do hàng hải do Hoa Kỳ khởi xướng tại Biển Đông.”
- VOA News ngày 24/8/2016: “Chính quyền Căm Bốt vừa kêu gọi đồng minh lâu đời Việt Nam ngưng hành động có thể là xâm lấn lãnh thổ của họ. Bức thư của Bộ Ngoại Giao Căm Bốt gửi tới Hà Nội mô tả những hành động có thể là xâm lấn lãnh thổ như đào chín hồ chứa nước, xây dựng nhà và đường tại phía đông, một tiền đồn tại Tỉnh Kandal và có thể là một đường xâm nhập/tiến (gateway) vào Tỉnh Takeo.”
Có thật Việt Nam xâm lấn đất đai của Căm Bốt không? Hay Ô. Hun Sen đang phải đối phó với tinh thần “bài Việt” do nhóm đối lập quá khích gây ra cho nên thỉnh thoảng “la quảng la tiều” để lấy lòng dân chúng nhất là cuộc bầu cử sắp tới? Tôi không nghĩ rằng trong tình thế này Việt Nam lại có ý định xâm lấn lãnh thổ của Căm Bốt. Chính Thủ Tướng Hun Sen cho biết, hai nước đã hoàn thành việc cắm mốc phân định trên 83% chiều dài đường biên giới. Chỉ còn vài điểm chưa thể phân định được. Điều đó cũng dễ hiểu vì trải qua trăm năm Pháp thuộc, ba nước Việt-Mên-Lào là một. Tại vùng biên giới như Châu Đốc, Hà Tiên, An Giang, Tây Ninh…dân chúng hai bên qua lại làm ăn, cầy cấy theo mùa, đánh cá, có khi xây cất chòi lá, nhà ở tạm, có khi lấy vợ lấy chồng…cả trăm năm như thế có sao đâu. Rồi sau này, một số ông làng ông xã bên Miên thấy đất rộng mênh mông, không người canh tác, bèn cho bà con Việt Nam “mướn”. Nay vẽ đường phân ranh cũng khó vì nông dân hai bên ai cũng cho rằng đất đó là của mình. Thôi thì cứ để lửng lơ như thế rồi từ từ tính sau…miễn là đừng xây đồn bót, đem binh sĩ trú đóng tại đây là được. Sau cuộc bầu cử vấn đề biên giới Miên-Việt lại từ từ chìm lắng rồi vài năm sau nó lại bùng lên giống như căn bệnh kinh niên. Một đất nước muốn tiến lên mà cứ dùng chiêu bài “quốc gia cực đoan” hay hận thù chủng tộc – thì chỉ là liều thuốc phiện ru ngủ quần chúng. Lãnh đạo dùng chiêu bài này miệng nói “yêu nước” nhưng thật sự có tội với đất nước và đang hủy diệt đất nước. Những cọ sát trong lịch sử tuy đau thương, nghiệt ngã nhưng cũng phải quên đi để hướng về tương lai. Một hiện tại ổn định và một tương lai tươi sáng là cứu cánh của mọi sách lược quốc gia. Và chúng ta cũng cần phải phân biệt thế nào là kẻ “say mê quyền lực” mị dân và người “kinh bang tế thế”. Kẻ “kinh bang tế thế” không một hành động nào mà không suy nghĩ tới quyền lợi tối thượng của đất nước và của nhân dân. Nhưng quần chúng ít khi phân biệt được thế nào là chính nhân quân tử và ngụy quân tử. Mấy ai nhìn ra Nhạc Bất Quần là ngụy quân tử? Ngụy quân tử là kẻ mà - miệng nói ra toàn chuyện tốt lành, thương dân yêu nước nhưng trong âm thầm, trong bí mật, toàn là chuyện gian trá để thủ lợi cho bản thân, cho gia đình, cho băng đảng của mình.
- Newsweek ngày 28/8/2016: Nhân Hội Nghị Thượng Đỉnh ASEAN sắp tổ chức tại Lào mà Ô. Obama dự trù tham dự, trong một bài báo nhan đề, “Liệu Lào đang chuyển sự trung thành từ Hoa Lục qua Mỹ và Việt Nam?” (Is Laos Shifting Allegiances from China to Vietnam and the US? Bài báo cho biết, “Một viên chức ngoại giao Tây Phương ở Đông Nam Á nói rằng chính quyền mới của Lào chịu ảnh hưởng của Việt Nam hơn Trung Quốc. Sẽ không là quá trễ cho Tổng Thống Obama viếng thăm. Ô. Obama sẽ là vị tổng thống đương nhiệm đầu tiên viếng thăm quốc gia nằm trong đất liền - là nơi mà Hoa Kỳ đã tiến hành một cuộc chiến tranh bí mật trong khi tham chiến tại Việt Nam, đã ném khoảng hai triệu tấn bom xuống đất nước này. Khoảng 30 phần trăm số bom không nổ khiến để lại một di sản hiểm nguy và tốn kém.” Theo Reuter, tân thủ tướng Lào và nội các của ông phần lớn đều học tại Việt Nam, các bảng hiệu thương mại nhiều nơi mang song ngữ Lào-Việt. Việt Nam theo đuổi một chính sách rất khéo léo với Lào, kể cả vấn đề biên giới.
-CNN ngày 28/8/2016: “Phi Luật Tân dự trù có thể Tổng Thống Rodrigo Duterte sẽ thăm Trung Quốc cuối năm nay, vài tháng sau khi Manila thắng vụ kiện Trung Quốc ở Biển Đông. Ngoại Trưởng Phi Luật Tân Yasay đã nói điều này trong cuộc phỏng vấn với CNN ngày 25/8/2016.”
Nếu Ô. Duterte làm thế thì ông không phải là nhà chiến lược khôn ngoan hoặc ông không có cố vấn giỏi. Theo tôi, ông nên thăm Ô. Obama trước rồi thăm Ô. Tập Cận Bình sau thì ông mới có thế mạnh, tức lấy “đòn bẩy” Mỹ để thương thảo với Hoa Lục. Nay ông tay không, yếu như con sên thì lấy gì để “đối thoại” hay “thương thảo” với Trung Quốc? Nếu tôi là Ô. Tập Cận Bình thì tôi sẽ hứa hẹn đủ điều và chỉ yêu cầu ông đuổi Mỹ. Liệu trong tình thế này ông có dám đuổi Mỹ không? Mỹ còn ở đó với năm căn cứ quân sự mà đất nước ông đang lâm nguy huống chi Mỹ rút đi. Nếu ông thăm Trung Quốc cuối năm nay thì đây là “gáo nước lạnh” dội vào mặt Hoa Kỳ. Xin nhớ cho, các cường quốc lẫy lừng như Anh, Pháp, Đức, Nhật mà còn phải nương tựa vào Mỹ. Ngay một nước lớn như Ấn Độ cũng phải cân bằng ảnh hưởng giữa Mỹ và Hoa Lục hà huống gì Phi Luật Tân? Kinh nghiệm trước mắt cho thấy, các quốc gia nhỏ mà “chống” lại Mỹ đều tan như xác pháo. Đó là sự thực hiển nhiên không cần bàn cãi. Các quốc gia nhỏ cần phải nương theo các đại cường để mà sống còn. Là nước nhỏ, ngu dại nhất là chống lại một đại cường khác, nhất là sau lưng chẳng có đại cường hay quốc tế nào hỗ trợ, ngoại trừ khi đại cường xâm lấn đất nước mình. Để xem tương lai Ô. Duterte đi về đâu. Tuy nhiên trong tình thế này, nếu Mỹ tìm cách lật đổ Ô. Duterte thì cũng sẽ là thảm họa cho Mỹ và Đông Nam Á. Thế nhưng vào ngày 29/8/2016, Ô. Duterte lại nó rằng ông sẽ không buộc Trung Quốc phải tuân thủ phán quyết của Tòa Hague về Đường Lưỡi Bò ngay lập tức, nhưng ông có thể làm vậy trong tương lai. Ngoài Hoa Kỳ, một trong những quốc gia lo lắng nhất về chính sách ngoại giao của Phi là Việt Nam, sau đó là Nhật Bản.
-AFP ngày 30/8/2016: “Trong chuyến viếng thăm Tân Gia Ba (trước đó là Brunei), Ô. Trần Đại Quang cảnh báo sẽ không có kẻ chiến thắng (no winers) nếu có xung đột vũ trang ở Biển Đông. Chủ Tịch Quang cũng nói thêm rằng những chuyển biến mới đây đã đe dọa an ninh khu vực.” Trong khi đó theo Reuters, vào ngày hôm nay 30/8/2016, Ngoại Trưởng Yasay của Phi Luật Tân nói rằng Trung Quốc sẽ là kẻ thất bại nếu không công nhận phán quyết của Tòa Hague về Đường Lưỡi Bò.
Trong tương quan lực lượng hiện tại, Hoa Lục sẽ tự sát nếu tấn công các chiến hạm của Hoa Kỳ tại Biển Đông. Còn nếu muốn tấn công để chiếm một số đảo ở Trường Sa của Việt Nam thì phải đem một lực lượng hải quân hùng hậu và Việt Nam sẽ tiến hành một cuộc chiến tranh đề kháng kéo dài, gây thiệt hại nặng nề cho cả hai bên, hải lộ quốc tế tắc nghẽn khiến rúng động toàn cầu và một lực lượng hải quân quốc tế có thể sẽ kéo đến đây. Nếu một lực lượng hải quân quốc tế kéo tới Biển Đông, họ sẽ vĩnh viễn ở lại như một lực lượng gìn giữ hòa bình, cục diện thế giới đổi thay.
Nhận Định:
Vào ngày 22/8/2016 Washington Post đưa tin, “Ngoại Trưởng Ba Tư khởi đầu chuyến viếng thăm Châu Mỹ La Tinh bằng Cuba và nói rằng hai quốc gia đã liên kết do lịch sử chống lại sự thảm sát của Hoa Kỳ. Ông Mohammad Javad Zarif nói rằng lịch sử chứng tỏ chúng ta có thể thắng qua cuộc đề kháng. Ngoại Trưởng Ba Tư sau đó sẽ viếng thăm các quốc gia Nicaragua, Ecuador, Chí Lợi, Bolivia và Venezuela.”
Ba Tư là quốc gia Hồi Giáo duy nhất mở rộng ảnh hưởng ngoại giao ra ngoài khu vực Trung Đông. Ô. Putin và Ô. Tập Cận Bình cũng đã viếng thăm Ba Tư. Các chiến hạm của Ba Tư cũng đã ghé thăm Hoa Lục. Có thể trong tương lai, trục Nga-Trung Quốc-Ba Tư sẽ hình thảnh để chống lại Hoa Kỳ.
Ngày nay chiến tranh “ý thức hệ” không còn, chiến tranh “chống khủng bố” là vấn đề riêng của Mỹ và Âu Châu không liên hệ gì tới Á Châu, Phi Châu và Nam Mỹ cho nên chỉ còn vấn đề quyền lợi quốc gia. Ai đem lại lợi ích cho đất nước mình thì chơi. Ai làm hại thì chống lại hoặc lánh xa chứ không phải chỉ chơi chỉ gắn bó, chỉ trung thành với Mỹ với Nga hay với Tàu như năm xưa. Cho nên thế giới đang biến động trong bối cảnh “Đông Chu Liệt Quốc” mà quyền lợi quốc gia là tối thượng: Thái Tử Đan chặt cánh tay ái thiếp của mình để tặng Kinh Kha cũng chỉ vì lợi ích quốc gia. Vua Trần Anh Tông gả em gái là Huyền Trân Công Chúa cho Chế Mân cũng vì lợi ích dân tộc. Cả ngàn năm, các vua Đại Việt ta phải triều cống Trung Hoa cũng chỉ muốn giữ yên đất nước, chứ không phải các vua cam tâm làm nô lệ cho phương Bắc. Liên minh, liên hiệp, hợp tác chiến lược, hợp tác toàn diện…không phải là “cứu cánh” mà chỉ là “phương tiện” để đạt lợi ích. Nhiều khi im lặng, trung lập, “đu dây”, “đi hàng hai”cũng là chiến lược để bảo vệ đất nước. Mình là “tép riu”, hai “ông kẹ” đánh nhau mà xía vào thì “từ chết tới bị thương”. Con sư tử rụng vài sợi lông thì con dê, con cừu, con nai, con bò đã bỏ mạng rồi. Cho nên Lão Tử dạy rằng “phải biết”. Các nước nhỏ ngày nay cũng như thời Xuân Thu Chiến Quốc, hùa theo cũng khổ, không theo cũng khổ. Nước nhỏ mà “hung hăng con bọ xít” chắc chắn sẽ diệt vong. Phải thật khiêm tốn, phải thật khôn ngoan và sắc như “dao lá liễu” và lúc nào cũng phải cảnh giác, tỉnh táo như cọp rình mồi trong đêm.
Thế giới hiện nay như “Bức tranh vân cẩu”. Có những khu vực chạy vạy miếng cơm, manh quần tấm áo từng ngày chưa xong. Có những khu vực tổ chức thi hoa hậu liên miên. Nghèo mạt rệp cũng đua đòi tổ chức thi hoa hậu vì ảo tưởng rằng đất nước có nhiều hoa hậu là đất nước văn minh, tiến bộ. Các tài tử điện ảnh, người mẫu, ca sĩ, các “bà lớn” mặc áo giá năm mười ngàn đô-la một lần rồi quăng đi. Có những khu vực phụ nữ phải mặc áo choàng phủ kín tới chân. Có những khu vực các cô thản nhiên cửi truồng nằm trên bãi biển để phơi nắng cho da sạm lại. Còn các dạ hội, đại hội, các cô ăn mặc gần như lõa lồ được cả trăm phó nhòm chụp ảnh rồi phổ biến toàn cầu cho thiên hạ ngắm chơi, rồi sau đó quảng cáo bán hàng. Có những khu vực giết nhau từng ngày, cho dù đất nước có thành “núi xương sông máu”, thành đống gạch vụn, miễn sao tôn giáo của mình còn, tín điều của mình đúng, niềm tin của mình là tuyệt đối. Và quá nhiều liên minh, hợp tác, liên hiệp kinh tế ra đời và quá nhiều hội nghị thượng đỉnh. Có những quốc gia có mặt trong hai, ba, bốn tổ chức hợp tác kinh tế một lúc, do đó biên giới “bạn thù” khó phân biệt. Chẳng hạn Úc Châu và Anh Quốc là hai đồng minh chiến lược của Mỹ nhưng lại làm ăn buôn bán thân thiết với Hoa Lục như “vợ chồng”. Điều này cho thấy ai cũng muốn thủ lợi, muốn vươn lên cho đất nước mình. Còn các “ông kẹ” thì bộ trưởng ngoại giao chạy như con thoi dùng “hợp tác kinh tế” hoặc “khối” hoặc “liên minh” hoặc viện trợ/cho vay như một phương tiện liên kết sức mạnh để bá chủ hay khống chế kẻ thù. Thế giới đang ở vào chu kỳ biến động từng ngày, từng giờ chưa biết tương lai đi về đâu. Chẳng hạn một “khối” họp hành liên miên vui vẻ. Họp xong nắm chặt tay nhau để tỏ tình đoàn kết. Nhưng một “ông kẹ” chạy tới, quăng bó bạc vài tỉ đô-la vào nhà một thành viên nào đó, thế là “khối” bỗng dưng tan tác. Rồi một nước nhỏ cần tiền để phát triển đất nước bèn cho một “ông kẹ” thuê để đặt căn cứ quân sự. Thế là từ một khu vực yên bình nay biến thành lò lửa chiến tranh lúc nào không hay. Còn ông Bắc Hàn, dân đói rã rời nhưng lúc nào cũng đe dọa cho Hoa Kỳ thưởng thức món “bom nguyên tử”.
Trong cái “trận đồ Bát Quái” đó tìm ra một giải pháp cho nhân loại thật khó. Khi người ta đóng thêm hàng không mẫu hạm tối tân, máy may ném bom chiến lược tàng hình, khu trục hạm tàng hình, quân sự hóa biển khơi mà mình ngồi đó “tụng kinh niệm Phật” hay cầu nguyện thì giống như con cọp đã vào tới sân mà con lợn vẫn ngồi ca “sáu câu vọng cổ”. Do đó, hầu như khắp thiên hạ, ngoài việc ngoại giao con thoi, tập trận, chạy đua vũ trang và mua sắm vũ khí...thì không còn con đường nào khác. Nó giống như tác động của “nghiệp”, hay mê hồn trận, rút ra không được. Liên Hiệp Quốc ngày nay cũng giống như “Ông Phỗng Đá”, như ông Khổng Tử năm xưa chạy đôn chạy đáo khắp nơi khuyên thiên hạ “tu thân” và làm việc “nhân nghĩa” chẳng ai thèm nghe cho nên thầy trò đói dài dài. Còn Thương Ưởng, Lý Tư, Tô Tần, Trương Nghi…khuyên nên đánh nước này, nên chiếm nước kia, nên luyện tập binh mã, nên lập “liên minh” chống lại kẻ này kẻ kia…thì các vua nghe ầm ầm. Lịch sử chỉ là sự lập lại. Thế giới Ta Bà này vốn Vô Thường và Luân Hồi. Hết trị rồi loạn. Hết chinh chiến rồi lại chiến chinh. Hết vui rồi lại buồn. Hết bạo chúa rồi lại độc tài. Một đế quốc vừa xụp đổ thì một đế quốc khác lại mọc lên. Một gian thần vừa chết đi thì một gian thần khác lại lộng hành. Một anh hùng vừa ngã xuống lại có anh hùng khác đứng dậy. Một dâm phụ vừa bị nguyền rủa thì một ác phụ khác lại lên ngôi … giống như bài kệ tụng của Thiền Sư Tuyết Đậu (980-1052):
Ngưu đầu một mã đầu hồi.
Tào Khê (*) kính lý tuyệt trần ai.
Đả cố khán lai quân bất kiến.
Bách hoa xuân chí vị thùy khai?
Dịch nghĩa:
Đầu trâu vừa vào, thì đầu ngựa lại ra (giống như trên sân khấu)
Trong khi tấm gương của người Tào Khê không dính một bụi trần.
Đánh trống mời mọi người tới xem sao chẳng thấy?
Trăm hoa xuân đến, nở vì ai?
Cứ thử tưởng tượng Thời Xuân Thu Chiến Quốc, một người dân bình thường làm được gì? Có lẽ chỉ có nước cày cấy, đóng thuế cho vua quan, gửi con đi lính để rồi “Đống xương vô định đã cao bằng đầu”. Rồi trong Đệ I, Đệ II Thế Chiến người dân bình thường làm được gì? Rồi trong cuộc Chiến Tranh Lạnh người dân bình thường làm được gì? Và ngày nay, cả tỷ người bình thường trên thế giới này và kể cả hằng trăm quốc gia nhỏ bé rồi sẽ làm được gì? Có lẽ rồi cũng đành “nhắm mắt đưa chân”. Số phận của chúng ta không do chúng ta định đoạt mà do các “ông kẹ” định đoạt. Muôn đời vẫn là như thế. Cho nên vui được ngày nào cứ vui. Tâm địa lúc nào cũng vẫn cứ trắng trong như người Tào Khê. Nghĩ tới ngày mai thêm mệt giống như cụ Cao Bá Quát nói, “Thế sự thăng trầm quân mạc vấn” và như câu nói rất bình dân của Miền Nam trước đây, “Xin đừng hỏi tại sao”.
Đào Văn Bình
(California ngày 31/8/2016)
(*) Ở Quảng Đông là nơi tọa lạc Chùa Hoa Nam, sau Lục Tổ Huệ Năng tới đây hoằng pháp.
Duy Quan chuyen
